علائم انواع اختلال خوردن چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اگرچه غذا‌خوردن برای اغلب افراد فعالیتی لذت‌بخش و مفید برای سلامتی است، اما برای برخی دیگر می‌تواند چالشی بزرگ باشد و به اختلال تبدیل شود. «اختلالات خوردن» بیش از یک عادات غذایی روزمره ساده‌اند؛ آن‌ها شرایط پیچیده‌ای هستند که ذهن، جسم و زندگی اجتماعی فرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. 

از بی‌اشتهایی عصبی گرفته تا پرخوری عصبی، «اختلال خوردن» می‌تواند برای هر کسی رخ دهد و به مشکلات جسمی و روانی جدی منجر شود. در این مقاله از ایمپو، نگاهی جامع به «اختلال خوردن چیست» می‌پردازیم و با انواع، علائم، علل و راه‌های درمان آن آشنا می‌شویم. 

اختلال خوردن چیست؟

اختلال خوردن (Eating Disorder)، شرایط روانی و رفتاری است که با الگو‌های نا‌سالم، غیر‌عادی و مداوم در خوردن مشخص می‌شود. این الگو‌ها با افکار و احساسات ناراحت‌کننده مرتبط با غذا، وزن و شکل بدن همراه هستند و می‌توانند بر عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی تأثیر بگذارند. اختلالات خوردن بسیار جدی‌تر از عادات غذایی ساده بوده و با وسواس نسبت به غذا، وزن و شکل بدن یا با اضطراب درباره پیامدهای غذا‌خوردن همراه هستند.

انواع اختلال خوردن در روانشناسی شامل بی‌اشتهایی عصبی (anorexia nervosa)، پرخوری عصبی (bulimia nervosa)، اختلال پرخوری (binge eating disorder)، اختلال اجتناب/محدودیت غذایی (avoidant restrictive food intake disorder)، هرزه‌خواری (pica)، اختلال نشخوار (rumination disorder) و سایر اختلالات تغذیه و خوردن مشخص‌شده (OSFED) هستند.

اختلالات مربوط به خوردن تا ۵ درصد از جمعیت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و اغلب در دوره نوجوانی و جوانی بروز می‌کنند. اگرچه این اختلالات می‌توانند برای هر سن و جنسیتی رخ دهند؛ اما برخی از آن‌ها، به‌ویژه بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی، در زنان شایع‌تر هستند. اختلالات خوردن اغلب همزمان با سایر اختلالات روان‌پزشکی مانند اختلالات خلقی و اضطرابی، اختلال وسواس فکری-اجباری و سوء‌مصرف الکل و مواد همراه است. شواهد نشان می‌دهد که ژن‌ها و وراثت‌پذیری در این که چرا برخی افراد در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به اختلال‌ها هستند، نقش دارند؛ اما این اختلالات می‌توانند افرادی را که سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند نیز مبتلا کنند. 

انواع اختلال خوردن چیست؟

انواع مختلفی از اختلالات خوردن وجود دارد که هر‌کدام با علائم و نشانه‌های متفاوتی همراه هستند. در ادامه، انواع اختلال خوردن را معرفی می‌کنیم. 

1. پرخوری عصبی (Bulimia nervosa)

از بین افراد مبتلا به اختلالات خوردن، 12 درصد مبتلا به پرخوری عصبی هستند که 70 درصد از آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند. پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa)، یک بیماری روانی جدی است که با دوره‌های مکرر پرخوری و به دنبال آن رفتارهای جبرانی مانند استفراغ یا ورزش بیش از حد برای جلوگیری از افزایش وزن مشخص می‌شود. فردی که به پرخوری عصبی مبتلا است، احساس عدم کنترل دارد و در مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی مقدار زیادی غذا می‌خورد. این فرد معمولاً در حین یا پس از این دوره‌ها احساس گناه و شرم می‌کند و برای جلوگیری از افزایش وزن به رفتارهای جبرانی روی می‌آورد.

فرد مبتلا به پرخوری عصبی در چرخه‌ای گرفتار می‌شود که شامل غذا‌خوردن به شکلی خارج از کنترل و سپس تلاش برای جبران آن با رفتارهای جبرانی (Compensatory Behaviours) است. رفتارهای جبرانی به‌عنوان راهی برای جلوگیری از افزایش وزن پس از دوره‌های پرخوری استفاده می‌شوند. این اختلال با احساس شرم، گناه و نفرت از خود همراه است و با گذشت زمان ممکن است اجباری‌تر و غیرقابل‌کنترل‌تر شود. پرخوری عصبی با برخی علائم جسمانی، رفتاری و روانی همراه است که در ادامه ذکر شده‌اند.

علائم رفتاری

• پرخوری مکرر (خوردن مقدار زیادی غذا در مدت‌زمانی کوتاه)

• استفراغ خود‌خواسته پس از غذا

• رژیم شدید بعد از پرخوری

• ورزش بیش از حد و اجباری

• پرخوری سریع و غیر‌قابل کنترل

• استفاده نادرست از هر نوع دارو برای کنترل وزن

• انبار کردن غذا یا غذا‌خوردن مخفیانه

 

علائم جسمانی

• نوسانات وزن 

• فرسایش مینای دندان (به دلیل استفراغ مکرر)

• التهاب یا زخم گلو و لثه‌ها

• تورم غدد بزاقی (پف‌کردگی صورت، به‌ویژه اطراف فک)

• سوزش سر دل یا رفلاکس معده

• مشکلات گوارشی (یبوست شدید و نفخ)

• ضربان قلب نامنظم 

• سرگیجه یا غش (به دلیل کم‌آبی)

• خشکی پوست و شکنندگی ناخن‌ها

 

علائم روانی

• احساس گناه و شرم پس از پرخوری یا رفتار‌های جبرانی

• اضطراب شدید درباره وزن و شکل بدن

• عزت‌نفس پایین و وابسته به ظاهر

• افسردگی یا تحریک‌پذیری

2. بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) 

از بین افراد مبتلا به اختلالات خوردن، 3 درصد مبتلا به پرخوری عصبی هستند که 80 درصد از آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند. بی‌اشتهایی عصبی با خودداری شدید از غذا‌خوردن و کاهش وزن مشخص می‌شود. فردی که به بی‌اشتهایی عصبی مبتلاست، به دلیل محدودیت غذایی کاهش وزن قابل‌توجهی را تجربه می‌کند و ترس شدیدی از افزایش وزن دارد. این اختلال منجر به وزن پایین نسبت به قد و سن فرد می‌گردد. شاخص توده بدنی یا BMI که معیاری برای سنجش وزن نسبت به قد است، در افراد بزرگسال مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی معمولاً کمتر از 18.5 است. بی‌اشتهایی عصبی دو نوع را شامل می‌شود:

 

• نوع محدودکننده (Restricting Type): در این نوع افراد عمدتاً با رژیم‌گرفتن یا ورزش بیش از حد وزن کم می‌کنند.

• نوع پرخوری/تخلیه (Binge-Eating/Purging Type): در این نوع فرد نه‌تنها دریافت غذا را محدود می‌کند، بلکه به طور متناوب درگیر پرخوری یا تخلیه برای جبران کالری دریافت‌شده نیز است.

تغییراتی که به دلیل گرسنگی و سوءتغذیه در مغز رخ می‌دهند، می‌توانند باعث شوند که فرد مبتلا نتواند تشخیص دهد که بیمار است یا اثرات بالقوه این بیماری را درک کند. بی‌اشتهایی عصبی، بعد از اختلال مصرف مواد، بالاترین نرخ مرگ‌ومیر را در میان تمام اختلالات روان‌پزشکی دارد و می‌تواند یک بیماری بسیار جدی باشد. علائم بی‌اشتهایی عصبی شامل موارد زیر است:

 

علائم رفتاری

• ممانعت از غذا‌خوردن و دریافت انرژی 

• ترس از افزایش وزن با‌وجود‌اینکه وزن بدن پایین است.

• تصور نادرست از بدن 

• رژیم‌گرفتن بیش از حد

 

علائم جسمانی

• قطع‌شدن دوره‌های قاعدگی

• سرگیجه یا غش‌کردن به دلیل کم‌آبی

• شکنندگی موها و ناخن‌ها

• عدم تحمل سرما

• ضعف و تحلیل عضلانی

• سوزش سر دل و رفلاکس 

• یبوست شدید، نفخ و احساس سیری پس از غذا

• شکستگی‌های ناشی از ورزش زیاد 

• کاهش تراکم استخوان

 

علائم روانی 

• افسردگی

• تحریک‌پذیری

• اضطراب

• تمرکز ‌پایین

• خستگی

 

3. سایر اختلالات تغذیه و خوردن مشخص‌شده (OSFED)

سایر اختلالات مشخص‌شده تغذیه و خوردن (Other Specified Feeding and Eating Disorder)، از دیگر اختلالات خوردن به‌حساب می‌آید. در این اختلال فرد ممکن است علائمی مانند محدودیت غذایی، پرخوری، تخلیه یا وسواس نسبت به وزن و شکل بدن داشته باشد، اما شدت، دفعات یا مدت آن‌ها با تعریف سایر اختلالات مطابقت ندارد. با‌این‌حال، OSFED به همان اندازه جدی و خطرناک است و می‌تواند عوارض جسمی و روانی شدیدی به همراه داشته باشد. علائم شایع OSFED عبارتند از:

 

• عادات غذایی غیر‌عادی (مانند غذا‌خوردن سریع، اجتناب از غذا یا پرخوری).

• تصویر بدنی تحریف‌شده یا توجه بیش از حد به وزن و شکل بدن.

• ترس شدید از افزایش وزن

• احساس گناه، شرم یا اضطراب مرتبط با غذا.

 

4. اختلال پرخوری (BED)

اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder)، یک اختلال خوردن جدی است که با دوره‌های مکرر پرخوری مشخص می‌شود. در این اختلال، فرد مقدار زیادی غذا را در مدت‌زمان کوتاهی مصرف می‌کند و کنترلی بر این رفتار ندارد. تفاوت اصلی این اختلال با پرخوری عصبی در این است که افراد مبتلا به BED معمولاً پس از پرخوری، اقدام به جبران (مانند استفراغ عمدی یا ورزش شدید) نمی‌کنند. این اختلال با پرخوری‌های مقطعی مانند پرخوری قبل از پریود نیز فرق دارد. 

 

علائم اختلال BED عبارت است از:

• پرخوری مکرر: خوردن مقدار زیادی غذا در یک بازه زمانی کوتاه.

• احساس عدم کنترل: فرد احساس می‌کند نمی‌تواند از خوردن دست بکشد و خود را کنترل کند.

• پریشانی روانی: با احساساتی مانند شرم، انزجار یا گناه همراه است.

 

5. اختلال هرزه خواری (Pica)

هرزه‌خواری یکی دیگر از اختلالات خوردن است که در آن فرد به طور مکرر و مداوم، مواد غیر‌خوراکی و بدون ارزش غذایی را مصرف می‌کند. پیکا بیشتر در کودکان، زنان باردار و افراد با ناتوانی‌های رشدی یا ذهنی مانند اختلال اسکیزوفرنی دیده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. موادی که اغلب در پیکا مصرف می‌شود شامل خاک، یخ، گچ، صابون، کاغذ، پارچه، فلزات، زغال، شن یا ماسه، مو، پشم، سنگ‌ریزه‌ها، مواد شوینده و …. است.

 

افراد مبتلا به عوارض اختلال هرزه‌خواری اغلب در معرض خطرات زیر هستند:

• مسمومیت (مسمومیت با سرب به دلیل خوردن رنگ یا خاک آلوده)

• انسداد روده

• عفونت‌های انگلی (به‌ویژه به‌خاطر خوردن خاک یا مدفوع حیوانات)

• آسیب به دندان‌ها یا دستگاه گوارشی

• کمبودهای تغذیه‌ای

 

6. اختلال نشخوار (Rumination Disorder)

در اختلال نشخوار، فرد به طور مکرر و غیرارادی غذا را از معده به دهان بازمی‌گرداند و آن را دوباره می‌جود، می‌بلعد یا بیرون می‌ریزد. این اختلال ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در نوزادان، کودکان و افراد با ناتوانی‌های رشدی یا ذهنی دیده می‌شود. عوامل روانی مانند استرس و اضطراب، عوامل رفتاری به‌عنوان یک عادت یا مکانیسم خودآرام‌بخشی و ناتوانی‌های رشدی و ذهنی از دلایل این اختلال هستند.

عوارض اختلال نشخوار عبارتند از:

• کاهش وزن یا سوءتغذیه

• مشکلات دندانی (به دلیل تماس مکرر اسید معده با دندان‌ها)

• بوی بد دهان

• مشکلات اجتماعی یا روانی (مانند خجالت یا انزوا)

7. اختلال اجتناب یا محدودیت غذا (ARFID)

ARFID یک نوع اختلال خوردن است که با اجتناب یا محدودیت شدید در مصرف غذا مشخص می‌شود. برخلاف سایر اختلالات خوردن، ARFID به دلیل نگرانی درباره وزن یا شکل بدن رخ نمی‌دهد؛ بلکه بیشتر به دلیل مشکلات حسی، ترس از خوردن یا عدم علاقه به غذا ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به این مشکل، عدم علاقه به غذا‌خوردن یا بیزاری از بوها، طعم‌ها یا رنگ‌های غذایی خاص را تجربه می‌کنند.

 

علائم رایج این اختلال عبارتند از:

• پرهیز یا محدودیت غذایی که فرد را از خوردن مواد مغذی کافی باز می‌دارد.

• کاهش وزن یا رشد ضعیف نسبت به سن و قد

• کمبود مواد مغذی و وابستگی به مکمل‌ها یا تغذیه لوله‌ای

• اجتناب از خوردن غذاهای خاصی به دلیل بافت، رنگ، بو یا طعم آن‌ها

• علاقه نداشتن به غذا یا احساس سیری زودرس

 

8. اختلال خوردن شبانه

اختلال خوردن شبانه (NES) یک اختلال خوردن پیچیده است که با مشکلات خواب ارتباط نزدیکی دارد. افراد مبتلا به این اختلال در نیمه‌های شب به طور مکرر از خواب بیدار می‌شوند تا غذا بخورند. این افراد بدون مصرف غذا نمی‌توانند به خواب بروند و هیچ کنترلی بر روی میل و اشتهای شبانه خود ندارند. این عادت نه‌تنها خواب آن‌ها را مختل می‌کند، بلکه می‌تواند به چاقی مفرط، دیابت و فشار‌خون بالا نیز منجر شود. 

علائم اختلال خوردن شبانه عبارت است از:

• بیدار‌شدن از خواب برای خوردن غذا: افراد مبتلا معمولاً بیش از چهار بار در هفته و گاهی چندین بار در طول شب برای غذا‌خوردن از خواب بیدار می‌شوند.

• مصرف کالری بالا در شب: این افراد بیش از ۲۵ درصد از کالری روزانه خود را در شب دریافت می‌کنند.

• کاهش اشتها در طول روز: این افراد اغلب تمایلی به خوردن صبحانه ندارند و حتی تا بعدازظهر احساس گرسنگی نمی‌کنند.

• افسردگی و اضطراب: اختلال خوردن شبانه غالباً با مشکلات روانی نظیر افسردگی و اضطراب همراه است. چرا که مبتلایان احساس می‌کنند هیچ کنترلی بر عادات غذایی خود ندارند.

اختلال خوردن در نوجوانان

پرخوری و بی‌اشتهایی عصبی از اختلالات خوردن شایع در میان نوجوانان، به‌ویژه نوجوانان دختر هستند. روان‌شناسان دلیل اختلالات مربوط به خوردن در نوجوانان را به ترکیبی از عوامل مانند روابط خانوادگی، مشکلات روانی و ژنتیک مرتبط می‌دانند. از‌آنجایی‌که نوجوانی دوره پر تلاطمی است که فرد تعارضات درونی و بیرونی زیادی را تجربه می‌کند، فشار‌های اطرافیان مانند انتظارات و انتقادات والدین، استاندارد‌های شخصی بالا و برخی مشکلات ظاهری می‌تواند منجر به بروز اختلالات خوردن شود.

علائم اختلالات خوردن در نوجوانان شامل موارد زیر است:

• تصور نادرست از شکل بدن 

• عادات غذایی غیر‌عادی (مانند حذف وعده‌های غذایی)

• تغییرات شدید وزن 

• بی‌خوابی

• مشکلات گوارشی مانند یبوست

• فرسایش مینای دندان

• از‌دست‌دادن کیفیت پوست، مو و ناخن

• بیش‌فعالی یا علاقه زیاد به ورزش

• بد‌خلقی، اضطراب و افسردگی 

• کناره‌گیری از جمع دوستان 

• حساسیت بیش از حد به انتقاد 

• اجتناب از معاشرت با دوستان یا خانواده برای دوری از غذا‌خوردن با آنها

• صرف زمان زیاد برای شمارش کالری یا برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی 

• ورزش بیش از حد

• مصرف دارو برای سرکوب اشتها

• وزن‌کردن مداوم خود  

• غذا‌خوردن پنهانی

تا حال روحیت خوب نباشه، حال جسمت هم خوب نیست؛ با ایمپو بیشتر مراقب حال روحت باش.

نصب اپلیکیشن ایمپو

اختلال خوردن در کودکان

اختلال خوردن در کودکان موضوع بسیار حساسی است. چرا که کودکان در‌ حال رشد جسمی و ذهنی هستند و رفتارهای ناسالم غذایی در این سن ممکن است مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند. بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری و اختلال اجتنابی/محدود‌کننده غذا سه اختلال غذا‌خوردن شایع در کودکان هستند که گاهی با مشکلات تغذیه‌ای ساده‌ اشتباه گرفته می‌شوند. 

عوامل مختلفی می‌توانند در بروز این اختلال در کودکان نقش داشته باشند. این عوامل عبارتند از:

 

• فشار خانوادگی: اگر والدین بیش از حد روی وزن یا رژیم غذایی کودک حساس باشند، احتمال بروز این اختلال بیشتر است.

• مشکلات عاطفی: استرس، اضطراب یا تروما (مانند از‌دست‌دادن عزیزان یا طلاق والدین) می‌توانند غذا‌خوردن را به یک راه کنترل احساسات در کودکان تبدیل کنند.

• تأثیر همسالان: کودکان ممکن است از حرف‌های دیگران‌، به‌ویژه دوستان و همسالان، درباره بدن خود تأثیر منفی بگیرند.

• مشکلات پزشکی: ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند حساسیت غذایی یا مشکلات گوارشی می‌توانند منجر به ترس یا اجتناب کودک از غذا‌خوردن شوند.

• اختلالات رشدی: در کودکانی که اوتیسم یا ADHD دارند، رفتارهای غیرعادی مرتبط با غذا بیشتر دیده می‌شود.

علائم اختلال خوردن در کودکان

تشخیص اختلالات خوردن در کودکان سخت‌تر است؛ چرا که ممکن است نتوانند احساسات خود را به‌خوبی بیان کنند. در ادامه، چند نشانه کلیدی این اختلال در کودکان ذکر شده است تا والدین بتوانند آن را سریع‌تر تشخیص دهند و به درمانگر مراجعه کنند.  

• کاهش یا توقف رشد (کم‌بودن وزن یا قد نسبت به همسالان)

• امتناع از خوردن غذاهایی که قبلاً به آن‌ها علاقه‌مند بود.

• ترس غیرعادی از غذا (ترس از بلعیدن یا استفراغ)

• تغییرات خلقی مثل عصبانیت یا گریه موقع غذا‌خوردن

• پنهان‌کردن غذا یا بازی‌کردن با غذا به‌جای خوردن آن

 

چه چیزی باعث اختلال خوردن می‌شود؟

علت دقیق اختلالات خوردن مشخص نیست. اما به‌طور‌کلی ترکیبی از عوامل مختلف مانند عوامل روانی، زیستی، اجتماعی، محیطی و ژنتیکی در این اختلالات دخیل هستند. در ادامه، دلایل اختلالات مربوط به خوردن را بررسی می‌کنیم.

1. عوامل روانی

• اعتمادبه‌نفس پایین: افرادی که احساس خوبی درباره بدن خود ندارند، ممکن است از غذا به‌عنوان راهی برای کنترل یا تنبیه خود استفاده کنند.

• کمال‌گرایی: میل به بی‌نقص بودن و داشتن یک بدن ایده‌آل می‌تواند به محدود‌کردن غذا یا رفتارهای ناسالم منجر شود.

• مشکلات سلامت روان: افسردگی، اضطراب یا اختلال وسواس فکری - عملی (OCD) اغلب با اختلالات خوردن همراه هستند. 

• تروما:تجربه‌های تلخی مانند سوء‌استفاده‌های جسمی، جنسی یا عاطفی می‌تواند رابطه فرد با غذا و بدن را مختل کند.

2. عوامل زیستی

• ژنتیک: اگر یکی از اعضای خانواده‌تان سابقه اختلالات خوردن داشته باشد، احتمال ابتلا شما بیشتر می‌شود. 

• تغییرات شیمیایی مغز: عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین (که روی خلق‌وخو و اشتها اثر می‌گذارند) می‌تواند در بروز  مشکلات خوردن نقش داشته باشد.

• تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی‌، به‌ویژه در دوران بلوغ، می‌تواند تصویر بدنی و عادات غذایی را تحت‌تأثیر قرار بدهد.

3. عوامل اجتماعی و فرهنگی

• فشار رسانه‌ها: تبلیغات، فیلم‌ها و شبکه‌های اجتماعی اغلب استاندارد‌های غیرواقعی از زیبایی (مانند لاغری بیش از حد) تبلیغ می‌کنند که می‌تواند بر ذهن افراد تأثیر بگذارد. 

• تأثیر همسالان: مورد تمسخر قرار‌گرفتن به‌خاطر وزن یا ظاهر در مدرسه یا جمع دوستان نیز از دلایل این مشکل هستند.

4. عوامل محیطی

• خانواده: رفتار والدین (انتقاد مداوم از وزن کودک یا رژیم‌های سخت‌گیرانه) می‌تواند تأثیر عمیقی بر افکار کودک بگذارد. 

• استرس: موقعیت‌های پرتنشی مانند مشکلات مالی یا از‌دست‌دادن عزیزان می‌تواند غذا را به یک مکانیزم مقابله‌ای تبدیل کند.

• فعالیت‌های خاص: افرادی که ورزش‌های خاصی مانند ژیمناستیک، رقص باله یا کشتی که ظاهر و وزن در آن‌ها مهم است انجام می‌دهند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.

درمان اختلال خوردن چیست؟

مانند دیگر اختلالات روانی، مدیریت و درمان اختلالات خوردن نیز به‌تنهایی و بدون کمک حرفه‌ای چالش‌برانگیز است. از‌این‌‌‌رو، مراجعه به یک متخصص روان یا متخصص تغذیه الزامی است. درمان مشکلات خوردن به نوع و شدت اختلال و شرایط شخصی فرد بستگی دارد و ترکیبی از روش‌های پزشکی، روان‌شناختی و تغذیه‌ای را شامل می‌شود. پروسه درمان اختلالات خوردن به شرح زیر است:

1. درمان‌های روان‌شناختی

متخصصان سلامت روان می‌توانند بهترین نوع درمان را برای افراد مبتلا به اختلال خوردن تعیین کنند. درمان‌های روان‌شناختی عبارتند از:

• درمان شناختی - رفتاری (CBT): درمان شناختی رفتاری، رایج‌ترین و مؤثرترین روش درمان مشکلات خوردن است. این درمان بر تغییر الگوهای فکری منفی (مانند من چاقم یا غذا دشمن من است) و رفتارهای ناسالم (مانند محدود‌کردن غذا یا پرخوری) تمرکز دارد. 

• روان‌درمانی فردی: در‌صورتی‌که اختلال خوردن ریشه در تروما، افسردگی یا اضطراب داشته باشد، روان‌درمانی می‌تواند کمک زیادی به حل این مشکل کند.

• بازی‌درمانی (برای کودکان): برای کودکان، بازی و فعالیت‌های خلاقانه کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر بیان کنند. با استفاده از بازی‌‌درمانی می‌توان دلایل ترس و حساسیت کودک نسبت به غذا را تشخیص داد.

2. درمان‌های تغذیه‌ای

متخصص تغذیه می‌تواند نقش مهمی در بهبود عادات غذایی و تدوین برنامه‌های غذایی مغذی ایفا کند. این متخصصان قادرند برنامه‌ای تنظیم کنند که به‌مرور زمان عادات غذایی سالم را بازیابی کند.  

3. درمان‌های پزشکی

در برخی موارد ممکن است فرد همراه با اختلال خوردن، مشکلات دیگری مانند اضطراب یا افسردگی نیز داشته باشد. از‌این‌‌رو مصرف داروهای ضدافسردگی (مثل SSRIs) یا ضداضطراب می‌تواند این شرایط را بهبود بخشد.

چگونه به فرد مبتلا به اختلال خوردن کمک کنیم؟

کمک به فرد مبتلا به اختلال خوردن به حساسیت و صبر و آگاهی بالایی نیاز دارد. در قدم اول باید بدانید که این اختلالات ریشه در مسائل روانی، عاطفی و آگاهی اجتماعی دارند و صرفاً به غذا مربوط نمی‌شوند. همچنین، گوش‌دادن همدلانه و بدون قضاوت نیز نقش مهمی در پروسه درمان ایفا می‌کند. اگر در اطرافیانتان فردی به این اختلال مبتلاست، باید از سرزنش یا اظهارنظرهایی مانند «چرا بیشتر نمی‌خوری؟» یا «کمتر بخور» پرهیز کنید؛ چرا که این عبارات می‌توانند حس شرم را در او تشدید کنند.

علاوه بر این‌ها، آموزش درباره اختلالات خوردن نیز ضروری است. با مطالعه یا مشورت با روانشناس یا متخصص تغذیه می‌توانید درک بهتری از وضعیت فرد داشته باشید. همچنین باید او را تشویق کنید تا از افراد حرفه‌ای در این زمینه کمک بگیرد. اگرچه پیشنهاد همراهی در مراجعه به پزشک یا درمانگر می‌تواند انگیزه‌بخش باشد، اما فشار بیش از حد ممکن است نتیجه معکوس دهد. به‌‌جای تمرکز بر غذا یا وزن، روی نقاط قوت فرد تأکید کنید تا اعتمادبه‌نفس او تقویت شود. به یاد داشته باشید، بهبودی این اختلالات ممکن است زمان‌بر بوده و با فراز و نشیب‌هایی همراه باشد. از‌این‌رو همراهی صبورانه شما می‌تواند به فرد در مسیر بهبودی کمک زیادی کند.

 

چگونه متوجه می‌شوید که دچار اختلال خوردن هستید؟

اگر شما یا یکی از اطرافیانتان دچار اختلالات خوردن هستید، شناسایی زودهنگام این مشکل و شروع درمان می‌تواند شانس بهبودی شما را به طور قابل‌توجهی افزایش دهد. آگاهی از علائم و نشانه‌های هشداردهنده به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید آیا به کمک نیاز دارید یا خیر. برخی از رفتارها و علائم رایجی که نشان‌دهنده این اختلال هستند عبارتند از:

• تغییرات وزن: کاهش یا افزایش وزن غیرعادی و سریع

• خستگی و ضعف: احساس بی‌حالی مداوم یا کمبود انرژی

• مشکلات گوارشی: مشکلاتی مانند نفخ، یبوست یا درد معده.

• تغییرات هورمونی: قطع قاعدگی در زنان، ریزش مو یا پوست خشک

• مشکلات دهانی: فرسودگی مینای دندان، زخم دهان یا گلو (به‌خصوص در کسانی که استفراغ عمدی دارند).

• وسواس نسبت به غذا: زیاد فکر‌کردن به کالری، وزن یا رژیم غذایی.

• اجتناب از غذا‌خوردن: بهانه‌آوردن برای نخوردن غذا با دیگران یا حذف وعده‌های غذایی

• رفتارهای مخفیانه:‌غذا‌خوردن پنهانی، جمع‌کردن غذا یا دور‌ریختن آن به‌صورت مخفیانه

• ورزش بیش از حد: ورزش زیاد با هدف سوزاندن کالری

• اضطراب یا افسردگی: احساس گناه و اضطراب شدید بعد از غذا‌خوردن 

• تصویر بدنی منفی: فکر‌کردن مداوم به اینکه چاق هستند، حتی اگر وزن نرمالی داشته باشند.

سخن پایانی

اختلال خوردن، به مجموعه‌ای از شرایط روانی و رفتاری اشاره دارد که با الگو‌های نا‌سالم، غیر‌عادی و مداوم در خوردن همراه است و سلامت جسمی و روحی فرد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اختلالات خوردن یک انتخاب نیستند، بلکه بیماری‌های روانی جدی هستند که می‌توانند تأثیرات قابل‌توجهی بر تمام جنبه‌های زندگی داشته باشند. با شناخت، تشخیص و درمان سریع این اختلال می‌توان فرصت بیشتری برای بهبودی و ارتقای کیفیت زندگی داشت. اگر شما نیز با اختلالات مربوط به خوردن مواجه هستید، می‌توانید با نصب اپلیکیشن ایمپو، با روان‌شناسان و روان‌پزشکان مجموعه در ارتباط باشید و سؤالات و دغدغه‌های خود را مطرح کنید.

سلامت جسمت به روانت گره خورده، وقتشه ایمپو رو نصب کنی تا با شناخت خودت، جسم و روان سالم تری داشته باشی.

نصب اپلیکیشن ایمپو

منابع

• nedc.com.au
• healthline.com
• webmd.com
• psychiatry.org
• my.clevelandclinic.org