اختلال بدشکلی بدن را چقدر می شناسیم؟

آیا زمان زیادی را صرف تمرکز بر روی بدن خود می کنید؟ آیا این افکار، دخالت و تاثیر زیادی در زندگی روزمره تان دارد؟ همه ما روزهایی داریم که نسبت به جنبه خاصی از ظاهر خود احساس ناامنی می کنیم یا فکر می کنیم ما بهترین نیستیم، اما اگر می بینید که وقت زیادی را صرف وسواس، پنهان کردن، یا اصلاح نقصی میکنید، ممکن است به اختلال بدشکلی بدن مبتلا باشید.

 اختلال بدشکلی بدن( BDD) چیست؟

اختلال بدشکلی بدن یا BDD نسبتا شایع است و اختلالی است که شامل مشغله های فکری ناراحت کننده و مختل کننده است. این وضعیت مردان و زنان را در هر سنی درگیر می کند، گرچه بیشتر موارد از همان سال بلوغ شروع می شود. اگر مبتلا به اختلال بدشکلی در بدن هستید، ممکن است احساس کنید که بین تصور شما از بدن و آنچه خانواده و دوستانتان به شما می گویند ، شکاف غیرقابل عبوری وجود دارد.

اگرچه برخی از جنبه های ظاهری خود را غیر طبیعی یا زشت می دانید، اما واقعیت این است که دیگران شما را آنگونه نمی بینند درحالی که میدانید عزیزانتان هستند و حرفشان درست هست، اما نمیتوانید از استرس و اضطراب نسبت به بدنتان فرار کنید. بدشکلی بدن، یک اختلال روانشناسی است که با درمان بهبود پیدا میکند و اولین قدم شناخت علائم اش است.

در صورت نیاز به هرگونه مشاوره در رابطه با اختلال بدشکلی بدن و بیماری های روحی و جسمی و همچنین داشتن سوالات در رابطه با سلامت زنان و دوران بارداری می توانید اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید ، و با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید. با نصب ایمپو دیگر نیاز به مراجعه حضوری به پزشک و مشاور نمی باشد. بلکه شما در هر شرایط می توانید از طریق ایمپو با کارشناسان و متخصصان حرفه ای ارتباط برقرار کنید. همچنین با نصب ایمپو می توانید از شرایط روحی و جسمی تان در روز ، هفته و ماه آگاه شوید و روز شمار دوره قاعدگی تان را مشاهده نمایید.

ویژگی افراد مبتلا به اختلال بد شکلی بدن

در اختلال بدشکلی بدن، هر بخشی از صورت یا بدن شما را میتواند به بازی “من نقص دارم” بکشاند، اما بیشترین موارد که اکثر مردم روی آن تمرکز دارند عبارتند از :

• ویژگی های صورت مانند بینی، کوچک یا بزرگ بودن لب ها و…
• حساس بودن به پوست مثل (خال، کک و مک، زخم، آکنه)
• اندازه عضله
• اندازه و شکل دستگاه تناسلی یا پستانها
• مو (از جمله موهای صورت و بدن)

ممکن است احساس کنید هیچ کاری نمی توانید انجام دهید تا از شکل ظاهری تان احساس بهتری کنید. گاهی فکر میکنید یک عمل جراحی کوچک مشکلتان رو حل کند یا یک عصای جادویی که قیافه تان را به آن مطلوبتان نزدیک کند. اما مطمئن باشید با تکنیک های مناسب کنار آمدن با خودتان، توانایی “قدم نهادن به بیرون از خود” و مشاهده کلی تری از ظاهر خودتان برایتان ممکن می شود.

اینکه من بطور طبیعی با جوش صورتم یا اندازه های ران هام مشکل داشته باشم، نگران کننده نیست؛ اما اگر بصورت یک پریشانی قابل توجه در زندگی روزمره تان شود، نشان می دهد با یک مشکل بزرگتر روبرو هستید. وقتی رو به آینه نگاه می کنید، آیا ویژگی خاصی وجود دارد که میخواهد به سمت شما حمله ور بشود؟

موارد زیر را در خودتان بررسی کنید

• تصویر خودتان را در آینه به طور مکرر بررسی می کنید؟ یا از آینه ها به شدت دوری میکنید؟ نگاه به آینه حالت اجبار برایتان دارد؟ یا آن سر طیف قرار دارید و از آینه ها اجتناب می‌کنید چون حسهای پریشانی از نقص را در شما تشدید میکند؟
• خودتان را در منزل منزوی و گوشه گیر مخفی میکنید تا دیگران نقص های مختلف بدنتان رو نبینند؟.
• از رفتن به محل کار، مدرسه، رویدادها و مناسبت های اجتماعی و مکان های عمومی بخاطر استرس دیده شدن از نظر دیگران اجتناب میکنید؟
• برای انجام امورتان ترجیحا شب ها به بیرون می روید که کمتر دیده شوید؟
• وقت و انرژی زیادی رو برای استتار و پوشاندن نقص های درک شده توسط خودتان مصرف میکنید؟
• لباس و آرایش و لوازم جانبی خاصی برای پوشاندن منطقه‌ی مورد نظر فراهم می کنید؟
• وقتی قرار است عکس دسته جمعی یا فردی از شما گرفته شود، برای محیا شدن زمان زیادی را طول می دهید تا جا بمانید؟
• آیا عکس هایی که توسط دیگران از شما گرفته میشود را مدام ادیت و ویرایش میکنید تا مطمئن شوید که “نقص” شما قابل مشاهده نیست؟ تا به راحتی در رسانه های اجتماعی به اشتراک بگذارید؟
• برای اصلاح آن نقص درک شده فقط از جانب خودتان، گاهی بیش از یک بار تحت عمل جراحی پلاستیک قرار گرفتید؟

 برای تشخیص بهتر لطفا به سوالات زیر پاسخ دهید

• آیا اعتقاد دارید جراحی پلاستیک همه مشکلات شما را برطرف می کند؟
• آیا شما قبلاً تحت روش جراحی قرار گرفته اید اما هنوز از نتایج راضی نیستید؟
• آیا برای بخشی از بدنتان که در نظر خودتان ناقص است، خرج و هزینه مالی زیادی متقبل شده اید؟
• آیا بخاطر نقص و شرم احساس افسردگی می کنید؟ مضطرب یا شرمسار هستید و یا خودتان رو عمیقا زشت می دانید؟
• آیا نگران آنچه دیگران از شما می بینند و فکر می کنند هستید؟
• آیا با تایید گرفتن مداوم از دوستان نزدیک و اعضای خانواده تان دنبال اطمینان خاطر هستید؛ که آیا اینگونه هستم یا نه؟
• آیا تلاش می کنید خوب بنظر برسید؟
• با وجود همه ی اطمینان خاطرهای آنها، هنوز احساس بدی دارید و فکر می کنید جذاب نیستید؟
• خودتان و عکس هایتان را در یک مقایسه ناعادلانه با افراد مشهور می گذارید؟
• ورزش بیش از حد، وزنه برداری، رژیم و تلاش های افراطی برای تغییر ویژگی خودتان را در زندگی تان داشته اید؟
• آیا مایل بودید رنگ پوست خود را برنزه یا سفید تر از حالت معمول کنید و رنگ پوستتان برایتان منزجر کننده بوده؟
• آیا از نوع رویش موهای سر و تن تان احساس نارضایتی مدام داشته اید؟
• آیا در تلاش بودید بخشی از بدن یا صورتتان را با موهای خود بپوشانید؟
• آیا خودتان را زمانی مطلوب میدانید که اصلاحات و تغییرات پایدار و مکرر و زیادی در خود ایجاد کرده باشید؟
• آیا مبلغ قابل توجهی از فیش حقوقی خود یا سرپرستتان را برای بهبود ظاهر خود صرف می نمایید؟
• و در پایان با همه تغییرات ایجاد شده باز هم احساس بد نارضایتی را بهمراه داشته اید؟

دلایل و سبب شناسی اختلال بدشکلی بدن

دلایل خاص اختلال بدشکلی بدن ناشناخته است. مثل بیشتر اختلال ها در نتیجه عوامل مختلفی است مثلا:

• ساختار، ژنتیک و تجارب زندگی
• آسیب های گذشته مانند بی توجهی به کودک ، سو استفاده
• انتقادات در مورد بدن از جانب دیگران
• فرهنگ و استانداردهای اجتماعی برای زیبایی
• احساس ناکافی بودن و عدم خودپذیری و خود دوستی از اوایل کودکی
• شخصیت های خاصی با ویژگی هایی مانند اضطراب یا کمال گرایی نیز می توانند شما را در معرض خطر ابتلا به BDD قرار دهند.

افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن (BDD) نگران چه نواحی از بدن هستند؟

مناطقی از بدن وجود دارد که افراد در هنگام ابتلا به BDD افکار یا احساسات منفی در مورد آنها تجربه می کنند. مناطق مشترک عبارتند از:

• پوست: افراد می توانند BDD در مورد پوست یا چهره خود داشته باشند، به خصوص اگر آکنه یا سایر لک ها داشته باشند.
• صورت: BDD معمولاً بر طرز فکر افراد در مورد چهره خود تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به BDD معمولاً نگران اندازه و شکل صورت یا قسمت های خاصی از آن، به ویژه بینی، لب ها، چشم ها و دندان های خود هستند.
• معده: افراد مبتلا به BDD گاهی اوقات نگران اندازه یا شکل شکم و شکم خود هستند.
• افراد بر اساس جنسیت احتمال بیشتری دارد BDD را در مورد قسمت های خاصی از بدن خود تجربه کنند، از جمله:
• مو (مخصوصاً موهای صورت که با جنسیت تأیید شده شما، ریزش مو و مقدار مو در نواحی خاص بدن مطابقت ندارد)
• سینه ( بعضی از زنان به علت بزرگی یا کوچکی سینه شان دچار این اختلال می شوند )
• ران، باسن
• اندام تناسلی (به ویژه اندازه آلت تناسلی مردان و کسانی که در بدو تولد مرد هستند، یا ظاهر کلی اندام تناسلی بدون توجه به جنسیت یا جنسیت تایید شده)

گزینه های درمان اختلال بدشکلی بدن

درمان اختلال بدشکلی بدن شامل درمان های فردی و گروهی است. درمان دارویی با تمرکز بر جذب مجدد سروتونین بعنوان یک مهار کننده نتیجه ی سریعتری خواهد داشت بخصوص اگر شما یا عزیز شما افکار خودکشی دارد. رفتار درمانی شناختی یاCBT بهترین درمان روانشناختی برای BDD است. این درمان تمرکز بر تغییر در الگوهای فکر و رفتاری شما خواهد داشت.

خودیاری برای اختلال بدشکلی بدن

1. تمرکز بر کارهای پیش پا افتاده
2. تمرین مراقبه و مدیتیشن

این مکانیزم های مقابله ای مکمل یکدیگر هستند. اگر هر دو را در برنامه روزمره خود بگنجانید، آن وقت براحتی میتواند عادت بشود و بطور طبیعی روتین زندگی تان شود.

تمرکز

بسیاری از ما وظایف خانه را بصورت خودکار انجام می دهیم. هنگام شستن ظرف ها یا مسواک زدن دندانها، آیا واقعاً به کاری که می کنید فکر می کنید؟ یا ذهنتان سرگردان است؟ برای روز برنامه ریزی می کنید یا نه؟ به این تمرین می گوییم تمرین تمرکز یا ذهن آگاهی. اگر احساس می کنید توجه شما در حال لغزش است، خود را تنبیه نکنید. فقط به آرامی ذهن خود را برگردانید. تمرین آگاهی کمک می کند تا تمرکز شما از بدن دور شود و از هرگونه گفتگوی منفی با خودتان دور شوید.

مراقبت

اگرچه ممکن است در ابتدا طبیعی به نظر نرسد، اما مدیتیشن با تمرین آسان تر می شود.

• اول وضعیت نشسته ای را پیدا کنید که بدن تان راحت باشد.
• از خود بپرسید من به چه فکر می کنم؟ احساسات بدن من چیست؟ چند ثانیه به جمع آوری این برداشت ها اختصاص دهید بدون اینکه به آنها عمل کنید یا سعی کنید هرگونه فکری را از خود دور کنید.
• در مرحله بعد، چشمان خود را ببندید و تمرکز خود را به سمت نفس خود هدایت کنید. نحوه حرکت آن را ثبت کنید.
• سعی کنید سر و ذهن خود را خالی و پاک کنید.
• افکاری مانند ابرها، همانطور که از آسمان می گذرنند از ذهن شما عبور می کنند.
• 1 تا 2 دقیقه برای انجام این کار وقت صرف کنید.
• بعد، آگاهی خود را به بقیه بدن گسترش دهید. به خودتان اجازه دهید بدون قضاوت فکر کنید و احساس کنید.
• اگر متوجه شدید که روی برخی احساسات متمرکز هستید، به آرامی به خودتان بگویید “آرامش” یا “رها کردن.” و ادامه دهید. این کار را 1 تا 2 دقیقه دیگر ادامه دهید.
• هدف این است که خود را متمرکز کنید و تمرکز خود را از افکار تکراری درباره ظاهر خود دور نگه دارید و از بین ببرید.

نگاهی به آخرین پژوهش های داخلی و خارجی در رابطه با اختلال بدشکلی بدن

جراحی زیبایی، یک عمل فرهنگی-پزشکی محسوب شده که اصولا در غیاب نشانه های بارز جسمانی و برای بهبود عملکرد روانی-اجتماعی فرد صورت میگیرد. این مفهوم چند بعدی به عوامل متعددی ازجمله اضطراب و عدم تائید شدن وابسته است.

• زنان اقدام کننده برای عمل های زیبایی بیشتر از دیگر زنان دچار اختلال بدشکلی بدنی و اضطراب اجتماعی بودند و بطور کلی در جوامعی که عمل های زیبایی بیشتر انجام میشود، جامعه دچار اختللات روانی بالاتری بوده و این افراد برای تایید شدن به مشوق های بیرونی بیشتری نیاز داشتند.
• تحقیقات نشان داده اند افرادی که از هوش شخصی و هوش بدنی پایین تری برخوردار بودند، بیشتر علاقه مند و اقدام کننده برای عمل های زیبایی بودند و بین هوش شخصی و اختلال بدشکلی بدنی رابطه های معنا داری وجود داشت.
• مشغولیت های ذهنی درباره تصویر بدنی میتوانند موجب گسترش یک تصویر تحریف شده از خود بشود، که زمینه ی ابتلا به اختلال بدشکلی را فراهم میسازد.
• افرادی که دچار BDD هستند حساسیت های فردی بالایی دارند و علاقه ای به ایجاد رابطه ندارند و این عامل میتواند پیش بینی کننده ی خوبی برای تشخیص BDD باشد.
• تحقیقات نشان داده خودپنداره منفی از خود، سبب تصویر بدنی منفی میشود و هرچه تصویر بدنی منفی تری از خود داشته باشند، احتمال تصور بدشکلی بدنی بیشتر و به دنبال آن اقدام به جراحی زیبایی بیشتر است.
• هرچقدر والدین در کودکی فرزندشان بر ویژگی های طبیعی رشد و تکامل (مثلا جوش، موی صورت و…. ) به اقتضای سن تکیه کنند و آنها را عیب ندانند و مانع مسخره شدن شان شوند، در تغییر نگرش منفی نوجوانان اثر دارند.
• در نهایت نتایج پژوهش نشـان داد کـه بـین معنـا در زندگی و اختلال بدشکلی بدن رابطه منفی و معناداری وجود دارد، به این معنا که با افـزایش معنـا در زنـدگی علایم اختلال بدشکلی بدن کاهش می یابد .
• آموزش هوش بدنی علائم اختلال بدشکلی بدن بیماران را کاهش میدهد. هوش بدنی یعنی اینکه تا چه حد در مورد بدن خودآگاهی داریم، چقدر در مورد بدن خود دانش داریم و برای بدن خود واقعا چه کارهایی را انجام می دهیم.
• یافته ها نشان میدهند که هر روزه هزینه های گزاف برای تقاضای سالانه عمل های جراحی زیبایی بدون لزوم طبی انجام میگیرد.
• یافته ها نشان میدهد آمار بیش از 23 تا 53 هزار زن ایرانی برای جراحی زیبایی در سال اقدام می‌کنند.

سخن آخر

تقریباً همه بیماران مبتلا به BDD در یک یا چند رفتار تکراری، اغلب وقت گیر و اجباری انجام می دهند. هدف معمول چنین رفتارهایی بررسی، بهبود یا پنهان کردن نقص درک شده است. این رفتارها شامل بررسی بیش از حد نقص ظاهری درک شده در آینه ها و سایر سطوح منعکس کننده است.

بهتر است برای درمان با پزشک متخصص در ارتباط باشید. اگر به هرگونه مشاوره در رابطه با اختلال بد شکلی بدن و بیماری های دیگر و همچنین داشتن سوالات در رابطه با سلامت روحی و روانی نیاز دارید می توانید اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید ، و با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید. با نصب ایمپو دیگر نیاز به مراجعه حضوری به پزشک و مشاور نمی باشد. بلکه شما در هر شرایط می توانید از طریق ایمپو با کارشناسان و متخصصان حرفه ای ارتباط برقرار کنید. همچنین با نصب ایمپو می توانید از شرایط روحی و جسمی تان در روز ، هفته و ماه آگاه شوید و روز شمار دوره قاعدگی تان را مشاهده نمایید.

سوالات متداول

اختلال بدشکلی بدن (BDD) چیست؟

اختلال بدشکلی بدن (BDD) یک وضعیت سلامت روانی است که باعث می شود ظاهر فیزیکی خود را ناعادلانه ببینید. افکار و احساسات مربوط به ظاهر شما می تواند شما را درگیر کند و بر افکار و اعمال شما تأثیر بگذارد. در نهایت، BDD می تواند بر کیفیت زندگی شما و احساس شما نسبت به خودتان تأثیر منفی بگذارد.

اختلال بدشکلی بدن چقدر شایع است؟

کارشناسان تخمین می زنند که BDD به طور کلی حدود 2.4٪ از بزرگسالان را در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در حدود 2.5 درصد از زنان اختصاص داده شده است و حدود 2.2 درصد از مردان را مبتلا می کند. در در بعضی از کشور ها ، بین 1.7٪ تا 2.9٪ از مردم مبتلا می شوند.

چه کسانی ممکن است به اختلال بدشکلی بدن مبتلا شوند؟

BDD به احتمال زیاد در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شما شروع می شود. افراد معمولاً در حدود 12 یا 13 سالگی دچار BDD می شوند. دو سوم افراد مبتلا به BDD قبل از 18 سالگی به آن مبتلا می شوند. با این حال، BDD می تواند در بزرگسالی نیز شروع شود.

اختلال بدشکلی بدن چگونه تشخیص داده می شود؟

هیچ آزمایش پزشکی وجود ندارد که بتواند BDD را تشخیص دهد. یک پزشک متخصص (مانند یک روانشناس یا روانپزشک) می تواند با صحبت کردن با شما در مورد علائم، الگوهای تفکر و رفتار، سبک زندگی و موارد دیگر، BDD را تشخیص دهد. تشخیص BDD شامل استفاده از ابزارهای غربالگری ، پرسشنامه ها یا چک لیست های طراحی شده ویژه – است که به تعیین اینکه آیا شما با معیارهای این شرایط مطابقت دارید یا خیر.

آیا تشخیص اختلال بدشکلی بدن دشوار است؟

اکثر افراد مبتلا به BDD تا 10 تا 15 سال پس از جدی شدن علائم به اندازه کافی برای برآورده شدن معیارهای تشخیص، تشخیص داده نمی شوند. این تا حدی به این دلیل است که آنها متوجه نمی‌شوند که افکار و احساساتی که تجربه می‌کنند نشانه‌ای از یک بیماری روانی است یا اینکه از درخواست کمک خجالت می‌کشند یا می‌ترسند.

این بدان معناست که اگر علائم آن را در خود یا یکی از عزیزان خود مشاهده کردید، مهم است که در مورد BDD صحبت کنید. صحبت در مورد علائم این بیماری و کمک گرفتن برای درمان آن قبل از رسیدن به سطوح شدید می تواند به شما یا یکی از نزدیکان خود کمک کند تا از شدیدترین عوارض آن جلوگیری کنید.

آیا اختلال بدشکلی بدن (BDD) با اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) مرتبط است؟

بله، BDD و اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) شرایط مرتبط هستند. OCD و شرایط مرتبط با آن یک کلاس کامل از شرایط سلامت روان را تشکیل می دهند و BDD بخشی از آن طبقه است. بسیاری از افراد به طور همزمان OCD و BDD دارند.

منابع

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/body-dysmorphic-disorder/symptoms-causes/syc-20353938

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9888-body-dysmorphic-disorder