تغییرات عمده همیشه ممکنه موجب ترس و نگرانی ما بشن. بعضی از این تغییرات تحت کنترل ما نیستند و همین مسئله اون‌هارو ترسناک‌تر هم خواهد کرد. با این حال در بیشتر مواقع ترس ما منطقی نیست.
این بار قصد داریم در مورد یکی از بخش های مهم زندگی خانم ها صحبت کنم. شما خانم عزیز شاید به این دوره رسیده باشی، شاید هم هنوز خیلی باهاش فاصله داشته باشی؛ ولی به هرحال این دوره رو تجربه خواهی کرد و راه گریزی از اون نیست؛ یعنی دوره ی یائسگی.
در این مطلب به صورت جامع دوره‌ی پساقاعدگی رو بررسی می‌کنیم. برای افزایش اطلاعاتتون تا پایان این بخش همراه ما باشید.
یائسگی چیست ؟
پساقاعدگی یا Menopause از دو کلمه ی menstruation و pause گرفته شده، که به ترتیب یعنی قاعدگی و بند آمدن یا قطع شدن. در واقع دوره یائسگی وقتی هست که قاعدگی برای همیشه متوقف میشه. از طرفی لغت پساقاعدگی در زبان فارسی، به علت ناامیدی از باروری (یأس از باروری) به این دوران اطلاق میشه!
یائسگی زمانی رخ میده که تخمدانهای یک زن از کار میفته. کار اصلی تخمدان تولید تخمک و ترشح هورمون‌های مهم زنانه، مخصوصا استروژن و همچنین اثرگذاری روی ارگان‌های بدنه.
طبق برخی تعاریف پساقاعدگی قطعی زمانی رخ میده که شما حداقل به مدت 12 ماه پشت سرهم خونریزی پریود رو تجربه نکنید.
در زمان پساقاعدگی، دیگه تخمک ساخته نمیشه و بدن با کاهش استروژن مواجه میشه. این فرایند از ۴۵ الی ۵۵ سالگی اتفاق میفته؛ اما میتونه زودتر یا دیرتر هم باشه.
زمان رسیدن هر خانم به پساقاعدگی به ژنتیک، شرایط آب و هوایی محل زندگی شخص، عادات غذایی، داروهایی که مصرف میکنه، عمل های جراحی که انجام داده، ورزش و … بستگی داره.
انواع یائسگی
پساقاعدگی طبیعی
با افزایش سن و رسیدن به ۴۵ الی ۵۵ سالگی، پساقاعدگی به صورت طبیعی اتفاق میفته. البته سن پساقاعدگی طبیعی باتوجه به وراثت، محیط، شرایط فردی و … متفاوته و ممکنه خارج از این بازه باشه.
پساقاعدگی غیر طبیعی
یائسگی غیرطبیعی ممکنه در اثر از دست دادن تخمدان‌ها بخاطر جراحی، یا عدم عملکرد صحیح تخمدان و سطح پایین هورمون‌ها به دلیل بروز برخی سرطان‌ها، انجام دادن شیمی‌درمانی و موارد مشابه باشه. بنابراین میشه گفت علت اصلی عدم تخمک گذاری ،پایین بودن سطح هورمون استروژن هستش.
علایم پیش از پساقاعدگی
در ابتدا فرد دچار پریودهای نامنظم میشه و بیشتر اوقات خونریزیهای شدید با دفع لخته‌های بزرگ داره. خواب ناآرامی داره و دچار علائم گرگرفتگی میشه. تغییرات فشارخون و عوارض قلب و عروق کم کم براش رخ میده و فرد دچار عصبانیت و زودرنجی میشه. خارش در ناحیه تناسلی رو تجربه میکنه. در این دوران فرد ممکنه حتی احساس افسردگی رو هم تجربه کنه.
چون به یک باره میزان هورمون زنانه کاهش پیدا کرده، این علایم به صورت شدید مشاهده میشه. از زمانی که دوره پساقاعدگی شروع میشه تا زمانی که قطعی بشه، ۵ سال یا بیشتر طول میکشه. وقتی پساقاعدگی ادامه پیدا میکنه، بروز علائم هم بیشتر میشه. که بهشون می گن علائم دیررس!
علائم دیررس پساقاعدگی
در دوره بروز علائم دیررس علائم قبلی تشدید شده و برخی علائم جدید هم بروز پیدا میکنن. این علائم شامل موارد زیر:
- گرگرفتگی شدیدتر: از ناحیه سر شروع میشه. صورت، گردن و قفسه سینه رو هم میگیره و بعد همه بدن گرم میشه و تعریق زیادی رخ میده و بعد اون فرد احساس لرز و سرما میکنه؛
- تمام علایم پیش ازپساقاعدگی رخ میده؛
- اختلالات خواب بیشتر میشه، مخصوصا در شب؛
- خشکی واژن: به علت کاهش استروژن رخ میده. به دنبال اون فرد درد در رابطه جنسی رو تجربه میکنه و این میتونه روی روابط جنسی زن و مرد تاثیر منفی بذاره؛
- بی اختیاری ادرار: به این صورت که فرد هنگام سرفه، عطسه یا خنده ادرارش خودبخود می‌ریزه؛
- بروز یا شدیدتر شدن مشکلات قلبی عروقی؛
- افزایش و یا کاهش فشار خون؛
- سیستم عصبی و روانی فرد رو مورد تهدید قرار میده: به طوری که دچار خستگی، اختلال خواب، اضطراب، استرس و تغییر خلق میشه. همچنین ممکنه دچار فراموشی و در نهایت افسردگی بشه؛
- مشکلات پوست و مو: موها نازک، شکننده و خشک میشه و آب زیر پوست کاهش پیدا میکنه؛
- مشکلات استخوانی: شایع‌تر از همه‌ی موارد ذکر شده است. چون ذخیره شدن کلسیم از قبل از تولد تا سن ۳۰ سالگی اتفاق میفته و بعد از اون متوقف میشه. در دوران پساقاعدگی، به علت کاهش استروژن و کاهش کلسیم، فرد دچار پوکی استخوان و با کوچک‌ترین ضربه دچار شکستگی میشه؛
- خونریزیهای غیر طبیعی رحم: میتونه به علت فیبروم، سرطان دهانه‌‌ی رحم و خود رحم باشه؛ که باید کورتاژ تشخیصی انجام بشه و نمونه گیری صورت بگیره؛
- تغییرات وزن: به صورت چاقی‌های اطراف شکم هست که به اصطلاح بهش اندام سیب شکل میگن .
یکی از مسائلی که مهمه اینه که از زمان آخرین پریود فرد تا یک سال بعد، احتمال بارداری وجود داره و باید جلوگیری انجام بشه.
راه هایی برای کاهش عوارض پساقاعدگی
رعایت موارد زیر میتونه در کاهش مشکلات شما موثر باشه:
- آزمایشات لازم رو به طور دوره‌ای انجام بدیم؛ از جمله: آزمایش قند، چربی، آزمایشات بررسی کبد و همچنین آزمایشات ادرار و مدفوع.
- انجام پاپ اسمیر؛
- انجام ماموگرافی و معاینه پستان؛
- کنترل فشار خون و معاینه ی قلب و عروق؛
- مشورت با یک متخصص تغذیه؛
- انجام حرکات ورزشی به طور منظم؛
- باید تحت نظر پزشک باشیم؛
- استفاده از مکمل‌ها؛ ویتامین آ، ویتامین ب۱۲، ویتامین ب۶، کلسیم، ویتامین دی و ویتامین ای
- ورزش کگل(Kegel): برای جلوگیری از مشکلات ادراری
یه روش جدید به وجود اومده اونم اینکه در زمان جوانی مقداری از بافت تخمدان رو برمیدارن و در شرایط مخصوص نگه داری و فریز میکنن. هنگامی که پساقاعدگی داره خودش رو نشون میده، اون بافت رو در شرایط مخصوص زیر پوست کاشته میشه.بدین صورت کاهش هورمون جبران میشه.
آیا می‌توان یائسگی را به تعویق انداخت؟
برخی افراد با هدف به تاخیر انداختن عوارض ناشی از پساقاعدگی به دنبال راه‌هایی برای طولانی‌کردن دوران پیش از پساقاعدگی هستند. برخی عوامل در این مورد موثر هستند:
- برخی تحقیقات نشان داده که با افزایش طول بارداری کامل و شیردهی در زندگی یک خانم، احتمال بروز پساقاعدگی پیش از سن مقرر کاهش می‌یابد.
- مصرف قرص‌های ضدبارداری ممکن است منجر به تعویق دوران پساقاعدگی شود.
- افرادی با رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی و پروتئین دیرتر یائسه می‌شوند.
- عدم مصرف دخانیات می‌تواند تا چند سال یائسگی را به تعویق اندازد.
- پرهیز از رژیم‌های گیاه‌خواری ممکن است در این مورد موثر باشد.
به غیر از مراقبت‌های مشابه موارد بالا در طول زندگی، ممکن است بتوانید با صلاح‌‌دید پزشک به وسیله هورمون درمانی چندین قاعدگی مصنوعی را تجربه کنید و پساقاعدگی را تا حدود 60 سالگی به تعویق اندازید.
بهترین ورزش ها برای دوران یائسگی
ورزش در اغلب شرایط برای سلامت ما مفیده. ورزش‌های زیر از جمله تمرینات مناسب برای دوران پساقاعدگی هستند :
- تمرینات هوازی مثل رقص، دوچرخه سواری، پیاده روی و…؛
- تمرینات قدرتی مثل کار با وزنه‌های سبک؛
- تمرینات آرامش‌بخش و ضداسترس مثل مدیتیشن یا یوگا به صورت سبک؛
- نرمش‌های صبح‌گاهی کششی؛
- تمرین‌هایی برای حفظ تعادل مثل تای‌چی؛
در صورتی که از مشکلاتی مثل پوکی استخوان رنج می‌برید، پیش از هر فعالیت ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
یائسگی در مردان !
خانوما نباید خیلی هم نگران پساقاعدگی باشن و اون رو منحصر به خودشون بدونن چون مردان هم دچار نوعی از پساقاعدگی میشن. بله درست شنیدین، بهش میگن: آندروپوز!
در این دوران هورمون مردانه تستوسترون کاهش پیدا میکنه و تغییراتی در بدن مردان مشاهده میشه. این تغییرات شامل تغییرات رفتاری، عصبانیت، گرگرفتگی، عرق کردن، احساس سرما، کاهش تمایلات جنسی، پوکی استخوان، سرطان پستان، خستگی و به تدریج پیری زودرس هست. پساقاعدگی یه بحران نیست، بلکه یه دورانه که باید سپری بشه. بیاین با افزایش اطلاعات در مورد این دوران، اون رو به بهترین وجه ممکن بگذرونیم.
سخن نهایی
- یائسگی یک دوره از زندگی خانم‌هاست که به دلیل تغییرات گسترده در سطح هورمون‌ها، تغییرات جسمی و روحی قابل توجهی رو نیز در پی داره.
- پساقاعدگی هم مثل هر دوره‌ی دیگه از زندگی خانم‌ها نیاز به کسب اطلاعات و مراقبت‌های اختصاصی داره.
- یائسگی میتونه بهترین دوران زندگی خانم‌ها به حساب بیاد به شرطی که بتونن شرایط رو کنترل کنن و ازش نهایت استفاده رو ببرن. دراین دوران می‌تونن روابط بیشتری با همسرشون داشته باشن و لذت بیشتری ببرن چون نگرانی بارداری رو ندارن.
در صورتی که شما هم نگران تغییرات این دوره هستید می‌تونید با نصب اپلیکیشن ایمپو و مطالعه مقالات مرتبط با پساقاعدگی، اطلاعات و آمادگی خودتون رو برای این دوره بالا ببرید.
شاد باشید.
