یائسگی (پساقاعدگی) و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید!

یائسگی (پساقاعدگی) و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید!

در این مقاله میخوانید:

تغییرات عمده همیشه، می‌توانند موجب ترس و نگرانی ما شوند. بعضی از این تغییرات تحت کنترل ما نیستند و همین مسئله آن‌‌ها را ترسناک‌تر هم خواهد کرد. بااین‌حال در بیشتر مواقع ترس ما منطقی نیست.

در این مقاله قصد داریم در مورد یکی از بخش‌‌های مهم زندگی خانم‌‌ها یعنی منوپوز یا یائسگی صحبت کنیم. شاید شما به این دوره رسیده باشید، شاید هم هنوز خیلی با آن فاصله دارید؛ ولی به‌هرحال این دوره را تجربه خواهید کرد و راه گریزی از آن وجود ندارد.

منوپوز، معمولا در سنین 45 تا 55 سالگی به دلیل تغییرات عمده هورمونی رخ می‌دهد. هر خانم، علائم متفاوتی را در این دوران سپری می‌کند؛ اما معمولا اولین علامت یائسگی، پریود نامنظم است. شما می‌توانید با استفاده از برخی راهکارها، علائم خود را کاهش دهید و حتی کمی آن را به تعویق اندازید.

پساقاعدگی یا menopause چیست؟  

پساقاعدگی یا Menopause از دو کلمه  menstruation و pause گرفته شده که به ترتیب به معنی قاعدگی و بندآمدن یا قطع‌شدن، است. در واقع دوره‌ یائسگی یا منوپوز به زمانی گفته می‌شود که پریود برای همیشه متوقف شود. از طرفی در زبان فارسی به علت ازبین‌رفتن توانایی باروری، به منوپوز، پساقاعدگی نیز گفته می‌شود.

یائسگی یا پساقاعدگی زمانی رخ می‌دهد که تخمدانهای خانم از کار افتد. کار اصلی تخمدان تولید تخمک بالغ و ترشح هورمون‌های مهم زنانه، مخصوصا استروژن است. همچنین تخمدان‌‌ها بر روی  سایر ارگان‌‌های بدن نیز تاثیر می‌گذارند.

طبق برخی تعاریف، پساقاعدگی قطعی، زمانی رخ می‌دهد که شما حداقل به مدت 12 ماه پشت‌سرهم خونریزی پریود را تجربه نکنید .در زمان پساقاعدگی، دیگر تخمکی بالغ نمی‌شود و بدن با کاهش استروژن مواجه می‌گردد. این فرایند از 45 الی 55 سالگی اتفاق می‌افتد؛ اما می‌تواند زودتر یا دیر‌تر نیز رخ دهد.

زمان فرا رسیدن پساقاعدگی برای هر خانم، به عواملی از قبیل ژنتیک، شرایط آب و هوایی محل زندگی ، عادات غذایی، داروهای مصرفی، عمل‌‌های جراحی پیشین، ورزش و … بستگی دارد.

پساقاعدگی یا menopause چیست؟

انواع یائسگی چیست؟

پساقاعدگی اغلب به‌صورت طبیعی اتفاق می‌افتد؛ اما گاهی ممکن است زودتر از زمان نرمال نیز رخ دهد. در این صورت فرد دچار منوپوز زودرس می‌شود. در ادامه، به بررسی یائسگی طبیعی و غیرطبیعی می‌پردازیم:

  • پساقاعدگی طبیعی

با افزایش سن و رسیدن به ۴۵ الی ۵۵ سالگی، پساقاعدگی به‌صورت طبیعی اتفاق می‌افتد. البته همان‌طور که بررسی کردیم سن پساقاعدگی طبیعی، باتوجه‌به عواملی مانند وراثت، محیط، شرایط فردی و... متفاوت است و ممکن است خارج از این بازه زمانی نیز رخ دهد. بهتر است بدانید که میانگین سن منوپوز در آمریکا تقریبا 51 سال است و اولین علامت یائسگی و انتقال به این دوران نیز معمولا از اواسط دهه 40، شروع می‌شود.

  • پساقاعدگی غیرطبیعی

یائسگی غیرطبیعی یا زودرس، در سنین 40 تا 45 سالگی رخ می‌دهد. لازم به ذکر است که حدود 5 درصد از خانم‌‌ها یائسگی زودرس را تجربه می‌کنند. در این شرایط فرد ممکن است در اثر از دست دادن تخمدان‌ها بخاطر جراحی یا عدم عملکرد صحیح آن‌‌ها و سطح پایین هورمون‌ها به دلیل سرطان و شیمی درمانی، دچار این عارضه شود. بنابراین، می‌توان گفت علت اصلی پساقاعدگی زودرس عدم تخمک گذاری و پایین بودن سطح هورمون استروژن است.

مراحل menopause چیست؟

پساقاعدگی طبیعی، یک فرایند تدریجی است که در سه مرحله زیر رخ می‌دهد:

  • پیش یائسگی

پیش یائسگی یا پری منوپوز، معمولا 8 تا 10 سال قبل از شروع پساقاعدگی رخ می‌دهد. در واقع ممکن است تخمدان‌‌ها از 40 سالگی به‌تدریج استروژن کمتری تولید کنند تا زمانی که به طور کامل تخمک گذاری متوقف شود. 

در دوسال آخر پری منوپوز، کاهش هورمون استروژن تسریع می‌یابد. اکثر خانم‌‌ها در این مرحله، اولین علامت یائسگی را تجربه می‌کنند. لازم به ذکر است که در دوران پیش یائسگی، سیکل قاعدگی همچنان رخ می‌دهد و امکان بارداری نیز وجود دارد. 

  • یائسگی

هنگامی که به طور کامل پریود متوقف شود، پساقاعدگی رخ می‌دهد. در این مرحله تخمک گذاری دیگر انجام نمی‌شود و ترشح هورمون استروژن به حداقل میزان خود می‌رسد.

بهتر است بدانید که از زمانی که آخرین پریود قبل از یائسگی رخ می‌دهد، تا یک سال بعد، احتمال حامله شدن وجود دارد و باید جلوگیری از بارداری انجام شود.

  • پس یائسگی

پس از گذشت یک سال از توقف کامل دوره‌‌های پریود، شما وارد مرحله پس یائسگی می‌شوید. در این مرحله، در اغلب خانم‌‌ها علائم یائسگی مانند گرگرفتگی بهبود می‌یابد؛ بااین‌وجود برخی دیگر ممکن است تا 10 سال پس از یائسگی، همچنان علائم آن را تجربه کنند.

کاهش سطح استروژن در مرحله پس یائسگی، می‌تواند منجر به برخی عوارض مانند پوکی‌استخوان و بیماری‌‌های قلبی شود.

قدم اول برای مراقبت از خودت، شناخت درست بدنته، ایمپو رو نصب کن تا تو این مسیر همراهت باشه.
نصب اپلیکیشن ایمپو
bannerbanner

اولین علامت یائسگی چیست؟

هر خانم، ممکن است علائم یائسگی متفاوتی را تجربه کند. همچنین، برخی از خانم‌‌ها نشانه‌‌های شدید و گسترده‌ای در این دوران دارند؛ درحالی‌که بعضی دیگر علائم بسیار جزئی احساس می‌کنند.

به‌طورکلی، اولین علامت یائسگی، قاعدگی نامنظم است که در بیشتر اوقات همراه با خونریزی‌های شدید و دفع لخته‌های بزرگ رخ می‌دهد. سایر علائم اولیه پساقاعدگی به شرح زیر است:

  • بی‌خوابی

  • گرگرفتگی

  • تعریق شبانه

  • حساس شدن سینه‌ها

  • تکرر ادرار

  • افسردگی

  • اضطراب

  • نوسانات خلقی و زودرنجی

  • خارش در ناحیه تناسلی

  • مشکلات فشارخون

  • مشکلات قلب و عروقی

  • سردرد

  • تپش قلب

ازآنجایی‌که به‌یک‌باره میزان هورمون‌‌های زنانه کاهش پیدا می‌کند، این علائم به‌صورت شدید مشاهده می‌شود. از زمانی که دوره انتقال به پساقاعدگی شروع گردد تا زمانی که پریود به طور کامل متوقف شود، ۵ سال یا بیشتر ممکن است طول کشد. وقتی پساقاعدگی ادامه پیدا می‌کند، بروز علائم هم بیشتر می‌شود که به آن‌‌ها علائم ثانویه می‌گویند!

اولین علامت یائسگی چیست؟

علائم ثانویه پساقاعدگی

در دوره بروز علائم ثانویه، تمامی علائم قبلی تشدید شده و برخی علائم جدید هم به آن‌‌ها اضافه می‌شود. این علائم شامل موارد زیر است:

  • گرگرفتگی شدیدتر

گرگرفتگی، از ناحیه سر شروع می‌شود و صورت، گردن و قفسه سینه را نیز شامل می‌شود. سپس، همه بدن شروع به گرم‌شدن می‌کند و تعریق زیادی رخ می‌دهد. بعد از آن، فرد احساس لرز و سرما می‌کند. 

به‌طورکلی، گرگرفتگی حدود یک سال پیش از منوپوز شروع می‌شود و معمولا پس از شروع پساقاعدگی کاهش می‌یابد؛ اما می‌تواند تا چندین سال ادامه یابد. حدود 70 تا 80 درصد از خانم‌‌ها، در دوران منوپوز این عارضه را تجربه می‌کنند.

  • خشکی واژن

خشکی واژن، به علت کاهش استروژن رخ می‌دهد. به دنبال این عارضه، فرد در رابطه جنسی درد دارد که این امر می‌تواند روی روابط جنسی او تاثیر منفی گذارد.

  • بی‌اختیاری ادرار

یکی دیگر از علائم ثانویه پساقاعدگی، افزایش ادرار و بی‌اختیاری آن است؛ به این صورت که فرد هنگام سرفه، عطسه یا خنده ممکن است ادرارش خودبه‌خود بریزد. همچنین، احتمال ابتلا به عفونت‌‌های دستگاه ادراری افزایش می‌یابد.

  • تاثیر بر سیستم عصبی و روانی

پساقاعدگی می‌تواند سیستم عصبی و روانی را تحت تاثیر قرار دهد؛ به‌طوری‌که فرد دچار خستگی، اختلال خواب، اضطراب، استرس و نوسانات خلقی می‌شود. همچنین در برخی شرایط ممکن است باعث  مشکلات حافظه، تمرکز و در نهایت افسردگی شود.

  • مشکلات پوست و مو

در دوران منوپوز، موها نازک، شکننده و خشک می‌شوند و آب زیر پوست نیز کاهش پیدا میکند. همچنین، برخی از خانم‌‌ها خشکی دهان و چشم را نیز ممکن است تجربه کنند. از طرفی، رشد مو در برخی نواحی مانند، صورت، گردن، سینه و پشت افزایش می‌یابد.

  • مشکلات استخوانی

مشکلات استخوانی، شایع‌تر از همه‌ علائم ذکر شده است؛ زیرا ذخیره‌شدن کلسیم از قبل از تولد تا سن ۳۰ سالگی اتفاق می‌افتد و بعد از آن متوقف می‌شود. بنابراین، در دوران پساقاعدگی، به علت کاهش استروژن و کاهش کلسیم، فرد دچار پوکی‌استخوان می‌گردد و با کوچک‌ترین ضربه، ممکن است دچار شکستگی شود. 

  • خونریزی‌های غیرطبیعی رحم

خونریزی غیرطبیعی رحم در دوران منوپوز، میتواند به علت فیبروم، سرطان دهانه‌‌ رحم و خود رحم ایجاد شود. در این صورت باید کورتاژ تشخیصی انجام شود و نمونه‌گیری صورت گیرد.

  • تغییرات وزن

یکی دیگر از علائم یائسگی، افزایش وزن است که بیشتر در اطراف شکم  رخ می‌دهد و به‌اصطلاح باعث ایجاد اندام سیب شکل می‌شود.

  • بروز یا شدیدتر شدن مشکلات قلبی عروقی

  •  افزایش و یا کاهش فشارخون

  • تشدیدشدن اختلالات خواب 

علائم ثانویه پساقاعدگی

روش‌‌های کاهش عوارض پساقاعدگی

یائسگی یک فرآیند طبیعی است که اغلب نیازی به درمان ندارد. بااین‌حال اگر علائم آن در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کرده است، رعایت موارد زیر می‌تواند در کاهش مشکلات شما موثر باشد:

  • انجام آزمایشات دوره‌ای قند، چربی، ادرار، مدفوع و آزمایشات بررسی کبد 

  • انجام پاپ‌اسمیر

  • انجام ماموگرافی و معاینه سینه‌ها

  • کنترل فشار خون و معاینه  قلب و عروق

  • مشورت با متخصص تغذیه

  • انجام حرکات ورزشی به طور منظم

  • استفاده از مکمل‌ها مانند ویتامین آ، ویتامین ب ۱۲، ویتامین ب۶، کلسیم، ویتامین دی و ویتامین ای

  • انجام ورزش کگل برای جلوگیری از مشکلات ادراری

  • هورمون‌درمانی تحت‌نظر پزشک برای کاهش علائم مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و...

پزشکان به‌تازگی از یک روش جدید دیگر نیز برای کاهش عوارض پساقاعدگی استفاده می‌کنند. در این روش، در زمان جوانی مقداری از بافت تخمدان را بر می‌دارند و در شرایط مخصوص نگهداری و فریز می‌کنند. هنگامی که اولین علامت یائسگی بروز پیدا می‌کند، آن بافت را در شرایط مخصوص زیر پوست قرار می‌دهند و از این طریق کاهش هورمون‌‌ها جبران می‌شود.

روش‌‌های کاهش عوارض پساقاعدگی

آیا می‌توان یائسگی را به تعویق انداخت؟

برخی افراد باهدف به تاخیر انداختن عوارض پساقاعدگی، به دنبال راه‌هایی برای طولانی کردن دوران پیش از پساقاعدگی هستند. نکات زیر می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند:

  • برخی تحقیقات نشان داده که گذراندن کامل دوره بارداری و شیردهی، احتمال بروز پساقاعدگی پیش از سن مقرر  را کاهش می‌دهد.

  • مصرف قرص‌های ضدبارداری ممکن است منجر به تعویق انداختن دوران پساقاعدگی شود.

  • افرادی با رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزی و پروتئین، دیرتر یائسه می‌شوند.

  • عدم مصرف دخانیات می‌تواند تا چند سال منوپوز را به تعویق اندازد.

  • پرهیز از رژیم‌های گیاه‌خواری ممکن است در تاخیر پساقاعدگی موثر باشد.

در کنار رعایت موارد بالا، شما می‌توانید تحت‌نظر پزشک با استفاده از هورمون‌درمانی، پساقاعدگی را تا حدود 60 سالگی به تعویق اندازید و چندین قاعدگی مصنوعی را تجربه کنید. 

بهترین ورزش‌‌ها برای دوران یائسگی

ورزش در اغلب شرایط برای سلامت ما مفید است. اگر در دوران پساقاعدگی و پیش از آن علائم شدیدی دارید، ورزش‌کردن احتمالا برای شما کاری دشوار است؛ اما باید بدانید که ورزش منظم، می‌تواند به کاهش علائم یائسگی کمک کند. برای این منظور توصیه می‌شود که هر هفته 150 دقیقه ورزش متوسط و دو جلسه تمرینات مقاومتی انجام دهید. ورزش‌های زیر از جمله تمرینات مناسب برای دوران پساقاعدگی هستند:

  • تمرینات هوازی مثل رقص، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و…

  • تمرینات قدرتی مثل کار با وزنه‌های سبک

  • تمرینات آرامش‌بخش و ضد استرس مثل مدیتیشن یا یوگا به‌صورت سبک

  • نرمش‌های صبحگاهی کششی

  • تمرین‌هایی برای حفظ تعادل مثل تای‌چی

درصورتی‌که از مشکلاتی مثل پوکی‌استخوان رنج می‌برید، پیش از هر فعالیت ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.

 رژیم غذایی مناسب menopause چیست؟

تامین مواد مغذی موردنیاز بدن از طریق یک رژیم غذایی متنوع و متعادل، می‌تواند به کاهش علائم یائسگی مانند افسردگی، افزایش وزن و مشکلات پوستی کمک کند. همچنین، محدودکردن مصرف برخی مواد غذایی مانند کافئین و غذاهای تند می‌تواند در کاهش گرگرفتگی موثر باشد.

سیگارکشیدن و مصرف زیاد الکل نیز ممکن است علائم پساقاعدگی را تشدید کند. از طرفی توصیه می‌شود که غذاهای حاوی استروژن گیاهی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. به‌طورکلی، غذاهایی که در دوران منوپوز باید بیشتر استفاده کنید به شرح زیر است:

  • سویا

  • نخود

  • عدس

  • بذر کتان

  • لوبیا

  • میوه‌ها

  • سبزیجات

  • کوهوش سیاه

  • اسیدهای چرب امگا 3

  • مکمل‌‌ها مانند کلسیم، ویتامین D و منیزیم

 رژیم غذایی مناسب menopause چیست؟

یائسگی در مردان 

یائسگی تنها منحصر به خانم‌‌ها نیست؛ بلکه برخی از آقایان نیز دچار نوعی از پساقاعدگی می‌شوند که به آن آندروپوز می‌گویند. در این دوران، هورمون مردانه تستوسترون کاهش پیدا میکند و تغییراتی در بدن مردان مشاهده می‌شود. این تغییرات شامل موارد زیر است: 

  • تغییرات رفتاری

  • نوسانات خلقی مانند عصبانیت

  • گرگرفتگی

  • عرق‌کردن

  • احساس سرما

  • کاهش تمایلات جنسی

  •  پوکی استخوان

  • سرطان پستان

  • خستگی 

  • پیری زودرس 

فراموش نکنید که پساقاعدگی یک بحران نیست؛ بلکه تنها یک دوران است که باید سپری شود. بنابراین بهتر است با افزایش اطلاعات در مورد آن، به بهترین وجه ممکن این دوران را بگذرانیم.

سخن نهایی 

یائسگی بخشی از زندگی خانم‌هاست که به دلیل تغییرات گسترده در سطح هورمون‌های آن‌‌ها رخ می‌دهد و تغییرات جسمی و روحی قابل‌توجهی را نیز در پی دارد. این مرحله،  مانند هر دوره‌ دیگری از زندگی خانم‌ها، نیاز به کسب اطلاعات و مراقبت‌های اختصاصی دارد. 

منوپوز از سه مرحله پیش از پساقاعدگی، یائسگی و پس یائسگی تشکیل می‌شود. اکثر خانم‌‌ها در سنین 45 تا 55 سالگی، دچار پساقاعدگی می‌شوند. می‌توان گفت که اولین علامت یائسگی، پریود نامنظم است که در سال‌‌های نزدیک به پساقاعدگی رخ می‌دهد.

درصورتی‌که شما هم نگران تغییرات این دوره هستید، می‌توانید با نصب اپلیکیشن ایمپو و مطالعه مقالات مرتبط با پساقاعدگی، اطلاعات و آمادگی خودتان را برای این دوره بالا ببرید. همچنین در بخش کلینیک، می‌توانید سوالات خود را از پزشکان ایمپو بپرسید.

قدم اول برای مراقبت از خودت، شناخت درست بدنته، ایمپو رو نصب کن تا تو این مسیر همراهت باشه.
نصب اپلیکیشن ایمپو
bannerbanner

منابع

healthline

Cleveland Clinic

 

سوالات متداول

آیا پس از آخرین پریود قبل از یائسگی، احتمال بارداری وجود دارد؟

در دوران پیش از پساقاعدگی، احتمال بارداری وجود دارد و باید از روش‌‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود. در واقع در این دوران شما علائم منوپوز را تجربه می‌کنید، اما همچنان احتمال باروری وجود دارد. اگر شما برای 12 ماه پشت‌سرهم پریود نشوید، معمولا پزشک یائسگی تشخیص می‌دهد؛ در این شرایط، دیگر احتمال بارداری وجود ندارد.

علائم یائسگی از دوران پیش از پساقاعدگی آغاز می‌شود و معمولا تا چندین سال پس از منوپوز نیز ادامه پیدا می‌کند. مهم‌ترین علائم یائسگی عبارت‌اند از: بی‌خوابی، پریود نامنظم، پریودهای سنگین‌تر از معمول، گرگرفتگی، تعریق شبانه، حساس شدن سینه‌ها، تکرر ادرار، خشکی واژن، افسردگی، اضطراب، مشکلات پوست و مو، افزایش وزن، نوسانات خلقی و زودرنجی، خارش در ناحیه تناسلی، مشکلات فشارخون، مشکلات قلب و عروقی، سردرد، تپش قلب و پوکی‌استخوان.

در صورتی می‌توان گفت که شما دچار پساقاعدگی شده‌اید که برای بیش از 12 ماه متوالی پریود نشوید.


امتیاز شما:
خیلی کمخیلی زیاد
۳.۴۷/۵ - (۱۴۸ امتیاز)
دوش واژینال چیست؟
درمان اختلال در ارگاسم(آنورگاسمی)
ثبت نظر

    هنوز ایمپو رو نصب نکردی؟ وقتشه که به خودت اهمیت بدی.