همه چیز در مورد حالت تهوع در بارداری
در این مقاله میخوانید:
هفته‌های اولیه بارداری میتواند زمانی هیجان‌انگیز و گیج‌کننده‌ای باشد. شما در حال آغاز سفری پر از تغییرات فیزیکی و عاطفی هستید و از یک روز به روز دیگر ممکن است احساس متفاوتی را تجربه کنید؛ اما ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم تغییرات این دوران را به‌خوبی پشت سر بگذارید. حالت تهوع در بارداری یکی از اولین علائم حاملگی است که قبل از 9 هفتگی آغاز میشود و تا پایان 13 هفتگی معمولا ادامه مییابد. حدود 3 درصد از خانمها، حالت تهوع و استفراغ شدیدی در دوران حاملگی تجربه می‌کنند؛ بااینحال حالت تهوع بارداری، خطری برای جنین ندارد و نشانه یک بارداری سالم است.
حالت تهوع در بارداری چیست؟
حالت تهوع در بارداری که به آن ویار و استفراغ بارداری نیز می‌گویند، اتفاقی رایج، مخصوصا در هفته‌های اول حاملگی است. این عارضه در حدود 70 درصد از حاملگی‌ها رخ می‌دهد و معمولا در هفته 14 بارداری (سهماهه دوم) برطرف میشود؛ بااینحال، ممکن است در برخی از مادران، تا ماه‌های آخر ادامه پیدا کند. حالت تهوع صبحگاهی در بارداری، علی‌رغم نامش، میتواند در هر زمانی از روز اتفاق افتد.
حالت تهوع، یکی از اولین علائم بارداری است؛ در این حالت شما دچار تهوع، استفراغ، سوزش سر دل (رفلاکس معده) و کاهش اشتها می‌شوید. معمولا تهوع صبحگاهی در اولین بارداری شایع‌تر از بارداری‌های دوم و سوم است. بر اساس تحقیقات، مادرانی که در ابتدا حاملگی، دچار ویار یا تهوع صبحگاهی می‌شوند، بارداری سالم‌تر و کم‌خطرتری دارند و خطر سقط‌جنین در آن‌ها کمتر است. به‌عبارت‌دیگر، می‌توان گفت که یکی از فواید حالت تهوع در بارداری، نشانه میزان کافی هورمون HCG و رشد محصولات بارداری است؛ به طور مثال، معمولا در حاملگی خارج از رحم، میزان HCG و حالت تهوع خیلی کمتر است.
تهوع و استفراغ شدید میتواند منجر به کم‌آبی شدید بدن و کاهش وزن شود؛ در این حالت فرد ممکن است، به بستری‌شدن در بیمارستان و مصرف دارو نیاز پیدا کند. لازم به ذکر است که حالت تهوع در بارداری، معمولا به جنین آسیب نمی‌رساند. درمان حالت تهوع در بارداری، با برخی از راهکارهای بی‌خطر مانند تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی امکان‌پذیر است.
برای اطلاع از مراقبت‌های سه ماه اول بارداری می‌توانید، به مقاله مربوطه مراجعه کنید.
علت ویار یا حالت تهوع بارداری چیست؟
علت دقیق حالت تهوع بارداری ناشناخته است؛ بااینحال افزایش هورمون‌های بارداری مانند گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) یا استروژن، در هفته‌های اول، احتمالا در ایجاد آن نقش دارد. دیگر علل شایع این عارضه، کاهش قند خون، نوسانات فشارخون و تغییرات متابولیسم است.
عوامل دیگری که حالت تهوع بارداری را تشدید می‌کنند، عبارت‌اند از:
- حاملگی دوقلو یا سه‌قلو
- خستگی مفرط
- استرس و اضطراب
- مسافرت مکرر
- خوردن یا بوییدن برخی از غذاها
- گرما
- اختلالات تیروئید در بارداری
- حاملگی مولار
تهوع یا استفراغ شدید یا مداوم، به‌ندرت میتواند ناشی از یک وضعیت پزشکی غیرمرتبط با بارداری مانند بیماری تیروئید یا کبد باشد. برخی از افراد طبق یک باور سنتی و غلط حالت تهوع شدید را نشانه بارداری دختر می‌دانند. در مقاله علائم بارداری دختر بیشتر در این مورد توضیح داده‌ایم.
حالت تهوع بارداری از کی شروع میشود؟
زمان شروع حالت تهوع در بارداری معمولا قبل از هفته 8 حاملگی است و تا 22 هفتگی نیز تمام میشود. در واقع حالت تهوع ممکن است چند هفته تا چند ماه طول کشد و در برخی از خانمها، تا هنگام زایمان ادامه یابد. علائم ممکن است به‌تدریج ظاهر شوند یا به نظر برسد که یک‌شبه رخ می‌دهند. تهوع در بارداری، از بیزاری خفیف نسبت به بو یا غذاها تا حالت تهوع و استفراغ مداوم در موارد شدیدتر، متغیر است.
آیا حالت تهوع در بارداری، در تمام روز طبیعی است؟
گول اسم تهوع صبحگاهی را نخورید، چراکه میتواند در هر زمانی از روز رخ دهد. حالت تهوع اغلب برای مدت کوتاهی در روز احساس میشود، اما طبیعی است که چندین ساعت یا تمام روز طول بکشد. حداقل 70 درصد از خانمها، درجات مختلفی از حالت تهوع را در سهماهه اول تجربه می‌کنند. همچنین، برخی از خانم‌هایی که در بارداری اول خود حالت تهوع داشتند، ممکن است در بارداری دوم اصلا این حالت را تجربه نکنند و یا بالعکس.
اوج تهوع بارداری در کدام هفته است؟
در اکثر افراد، حالت تهوع در بارداری، در حدود هفته نهم بارداری، هشتم و دهم به اوج خود می‌رسد. لازم به ذکر است که زمان اوج‌گرفتن تهوع بارداری، در افراد مختلف متفاوت است و در همه خانمها در یک‌زمان مشخص شدت نمی‌گیرد.
تهوع بارداری کی تمام میشود؟
حالت تهوع صبحگاهی در بارداری، معمولاً بین هفته‌های 8 تا 10، به اوج خود می‌رسد و معمولاً در پایان سه ماهه اول یا 13 هفتگی کاهش مییابد. با این حال برخی از خانمها ممکن است در سه ماهه دوم (هفته 14 تا 22) حالت تهوع را تجربه کنند. در برخی موارد نادر، تهوع تا پایان دوران بارداری طول می‌کشد.
اگر حالت تهوع صبحگاهی شما بیشتر از 3 ماه ادامه یابد، ممکن است نسبت به تغییرات هورمونی در دوران بارداری حساس‌تر یا دچار مشکلات معده باشید. اگر حالت تهوع در بارداری طولانی شود، بازهم ضرری ندارد؛ با این حال با پزشک یا ماما خود این موضوع را مطرح کنید. اگر در سه ماه دوم بارداری قرار دارید، پیشنهاد می‌دهیم مقاله مربوطه را مطاله کنید.
استفراغ در بارداری نشانه چیست؟
اغلب افراد در سهماهه اول بارداری برای مدت کوتاهی در روز احساس تهوع دارند و یک تا دو بار نیز ممکن است استفراغ کنند. اگر بیش از 3 بار در روز استفراغ می‌کنید، چندین ساعت در روز حالت تهوع دارید و نمی‌توانید چیزی بخورید، به HG (hyperemesis gravidarum) مبتلا هستید. این وضعیت نوعی حالت تهوع و استفراغ شدید در بارداری است. HG در 3 درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد و علائم زیر را برای فرد ایجاد می‌کند:
- استفراغ بیش از 3 بار در روز
- کاهش وزن بیش از 4.5 کیلوگرم (از دست دادن 5 درصد از وزن قبل از حاملگی)
- کم‌آبی شدید
علائم کم‌آبی شدید نیز شامل موارد زیر است:
- کاهش ادرار
- ادرار تیره
- ناتوانی در ادرارکردن
- سرگیجه هنگام ایستادن
- تپش قلب
- خشکی دهان و مخاطات
در این حالت ممکن است نیاز شود که فرد، برای دریافت مایعات به‌صورت وریدی و داروهای ضد تهوع، در بیمارستان بستری شود. لازم به ذکر است که برخی از موارد از قبیل حاملگی چندقلو، سابقه خانوادگی استفراغ شدید در حاملگی، سابقه میگرن، داشتن جنین دختر، سابقه حالت تهوع در بارداری قبلی، بیشتر شما را در معرض این عارضه قرار می‌دهد.
آیا تهوع در بارداری برای جنین مضر است؟
اغلب برای خانم خانمها این سوال ایجاد میشود که آیا حالت تهوع و ازدست‌دادن اشتها، برای جنین مضر است. بهتر است بدانید که حالت تهوع بارداری معمولا به جنین آسیبی نمی‌رساند و به این معنی نیست که جنین مشکلی دارد. در نتیجه اگر حالت تهوع مانع از غذاخوردن و کم‌آبی نشود، جنین شما همچنان تمام مواد مغذی موردنیاز خود را دریافت خواهد کرد. بااینحال، استفراغ شدید، مانع از دریافت مواد مغذی موردنیاز شما میشود و بر وزن جنین هنگام تولد تاثیر می‌گذارد. در موارد شدید استفراغ بارداری، پزشک یا ماما اطمینان پیدا می‌کند که شما و نوزاد مواد مغذی لازم را برای حفظ سلامت دریافت کنید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بسیاری از خانمها تهوع بارداری را تحمل می‌کنند، زیرا تصور می‌کنند که این عارضه در دوران حاملگی طبیعی است؛ اما نمی‌دانند که استفراغ شدید، طبیعی محسوب نمی‌شود و نیاز به مراجعه به پزشک دارد. اگر حالت تهوع شما تمام طول روز طول می‌کشد و به طور مداوم علائم زیر را دارید در اولین فرصت پزشک خود را در جریان بگذارید:
- حالت تهوع شما تمام طول روز طول می‌کشد و نمی‌توانید چیزی بخورید یا بنوشید.
- به طور مداوم دچار کم‌آبی بدن می‌شوید.
- 3 بار در روز یا بیشتر، استفراغ می‌کنید.
- استفراغ قهوه‌ای یا خونی دارید.
- نمی‌توانید هیچ غذا یا مایعاتی را به مدت 2 ساعت در معده نگه دارید.
- احساس ضعف، سرگیجه یا سبکی سر دارید.
- سه کیلو یا بیشتر در یک هفته وزن کم کرده‌اید.
- درد یا گرفتگی در ناحیه شکم حس می‌کنید.
- تپش قلب شدید دارید.
- دچار کاهش ادرار شده‌اید.
- درد یا تب دارید.
- سردردهای مکرر دارید.
- لکه بینی یا خونریزی دارید.
- حالت تهوع پس از 3 تا 4 ماه اول، ادامه دارد.
مهم است که بدانید چه چیزی طبیعی و غیرطبیعی است. گاهی نیاز میشود که مایعات را از طریق تزریق سرم دریافت کنید. همچنین، ممکن است برای جلوگیری از تهوع و استفراغ لازم شود تا دارو مصرف کنید. لازم به ذکر است که گاهی حالت تهوع و استفراغ شدید میتواند نشانه‌ای از مشکل دیگری مانند التهاب معده، پانکراس، کبد و آپاندیس باشد یا به دلیل اختلالات تیروئید و کیسه صفرا ایجاد شود.
اگر حالت تهوع شدیدی در بارداری دارید، می‌توانید به صورت آنلاین درمورد شرایط خود با بهترین متخصصان زنان و زایمان ایمپو مشورت کنید. اپلیکشین ایمپو با توجه به هفته بارداری برای شما توصیه های خودمراقبتی اختصاصی می‌فرستد و در تمام این دوران کنارشماست.
راهکارهای ساده برای پیشگیری از حالت تهوع بارداری
اگر علائم حالت تهوع صبحگاهی در بارداری شما خیلی شدید نیستند، می‌توانید راهکارهای زیر را برای درمان و پیشگیری امتحان کنید:
-
به‌محض اینکه احساس گرسنگی می‌کنید، یا حتی قبل از آن، چیزی بخورید.
-
صبح‌ها قبل از بلند شدن از رختخواب، نان تست، کراکر یا یک بیسکوییت بخورید و با معده خالی حرکت نکنید.
-
از خوراکی‌هایی سبک مانند بیسکویت‌های بی شکر، ماست کم‌چرب و نان معمولی استفاده کنید.
-
پنج یا شش وعده‌غذایی کوچک در روز بخورید و مطمئن شوید که معده هرگز خالی نیست.
-
مواد غذایی از قبیل آجیل، میوه و کراکر را به طور مکرر در روز مصرف کنید.
-
مصرف نوشیدنی‌های خنک و ترش مانند شربت آبلیمو و لیموناد را فراموش نکنید.
-
بوکردن پرتقال، نارنج و نعنا را از یاد نبرید.
-
بلافاصله بعد از غذاخوردن دراز نکشید.
-
درست بعد از هر وعده‌غذایی مسواک بزنید.
-
قرص مکمل یا ویتامین را قبل خواب به همراه یک خوراکی خوشمزه‌ترش یا شیرین مصرف کنید.
-
آب زیاد بنوشید.
- آبنبات زنجبیلی بمکید.
همچنین، از مواردی که به شما حالت تهوع می‌دهند دوری کنید. این موارد شامل اتاق‌های خفه و دم‌کرده، بوهای تند و قوی، غذاهای چرب و تند و مکان‌های گرم است.
درمان سریع حالت تهوع در بارداری
راهکارهای ساده، ایمن و موثر زیادی برای درمان حالت تهوع بارداری وجود دارد که در ادامه مهم‌ترین آن را بررسی می‌کنیم:
1. کاهش مصرف غذاهای چرب و تند
برای درمان سریع حالت تهوع در بارداری، مهم‌ترین نکته تغییر رژیم غذایی است. برای خیلی از خانمها هضم برخی غذاها و نوشیدنی‌ها دشوار است و حالت تهوع را تشدید می‌کند. بنابراین، بهتر است از کافئین، غذاهای اسیدی مانند گوجه‌فرنگی و غذاهای چرب یا تند دوری کنید.
2. رعایت رژیم غذایی مناسب
رژیم غذایی سرشار از پروتئین، غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها برای شما و جنین بسیار مفید است. مصرف غذاهای فراوری شده و مملو از قند، حالت تهوع در بارداری را تشدید می‌کنند. برای درمان حالت تهوع، بهتر است مواد غذایی زیر را به رژیم خود اضافه کنید:
- غذاهای سبک مانند کراکر، نان تست، چوب‌شور و سیب
- اسموتی میوه
- آب و چای
- میوه و سبزیجات مانند هندوانه، مرکبات، کرفس و فلفل‌دلمه‌ای
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد رژیم غذایی بارداری، مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
3. مصرف میان‌وعده
خالی بودن معده برای مدت طولانی میتواند باعث ایجاد احساس تهوع در افراد شود. خوردن میان‌وعده‌های کوچک در طول روز بین وعده‌های غذایی اصلی میتواند شما را از احساس تهوع دور کند؛ اما فراموش نکنید که خوردن بیش از حد، میتواند باعث ایجاد حالت تهوع در شما شود. میان‌وعده‌های پروتئینی مانند ماست، کره بادام‌زمینی، سیب، پنیر یا آجیل را در رژیم غذایی خود جای دهید.
4. زنجبیل مصرف کنید
خوردن و نوشیدن غذاهای حاوی زنجبیل میتواند به آرام‌کردن احساس تهوع کمک کند. شما می‌توانید آن را به‌صورت کلوچه زنجبیلی، آبنبات زنجبیلی یا چای زنجبیل نیز مصرف کنید.
5. هیدراته بمانید
در طول روز مایعات زیاد مخصوصا آب فراوان بنوشید. آبمیوه‌های طبیعی می‌توانند به جایگزینی مواد مغذی که ممکن است در اثر استفراغ از دست بدهید، کمک کنند.
6. مصرف ویتامین B6
مصرف ویتامین B6 در کاهش حالت تهوع در دوران بارداری موثر است. شما می‌توانید 25 تا 50 میلی‌گرم ویتامین B6 در روز مصرف کنید؛ اما بهتر است قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می‌توانید از مواد غذایی سرشار از ویتامین B6 مانند شیر، آجیل، گوشت، ماهی قزل‌آلا، نخودسبز، حبوبات، اسفناج، هویج و… استفاده کنید. به‌طورکلی، بهتر است مکمل‌های دوران بارداری خود را همراه با یک میان‌وعده مصرف کنید. اگر مکمل شما حاوی آهن است، آن را قبل از خواب مصرف کنید.
7. تهویه مناسب
مکانی که در آن هستید، باید تهویه مناسبی داشته باشد. از استشمام بوهای تند که حالت تهوع شما را تشدید می‌کند خودداری کنید. رایحه‌های خوشبو مانند لیمو، پرتقال یا نعناع را استشمام کنید.
8. مصرف دارو
راهکارهای خانگی ممکن است برای همه موثر نباشد. در این حالت پزشک، داروهای ضد تهوع که مصرف آن‌ها در دوران بارداری بی‌خطر است را تجویز می‌کند. هیچ نوع دارویی را بدون مشورت با پزشک خود مصرف نکنید.
نتیجه‌گیری
تهوع صبحگاهی بخش چالش‌برانگیز بارداری است، اما نشانه این است که هورمون HCG به‌اندازه کافی ترشح میشود و بارداری سالمی دارید. تهوع بارداری معمولا از هفته هشتم بارداری آغاز میشود و تا پایان سهماهه دوم طول می‌کشد. اوج حالت تهوع بارداری معمولا از هفته 8 تا 11 است. راهکارهای ساده و بی خطری از قبیل رعایت رژیم غذایی و مصرف ویتامین B6 به کاهش حالت تهوع کمک می‌کند.
بااینحال شما نباید از حالت تهوع بارداری رنج ببرید و بیش از 3 بار در روز استفراغ کنید؛ اگر این حالت را تجربه می‌کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید. شما می‌توانید تمامی سوالات خود را در این زمینه، از بهترین متخصصان زنان و زایمان اپلیکیشن ایمپو به صورت آنلاین بپرسید. همچنین، ایمپو در طول 9 ماه بارداری در کنارشماست و مراحل مختلف رشد جنین را به شما نشان می‌دهد. همچنین، برای شما توصیه‌های اختصاصی خودمراقبتی می‌فرستد تا حاملگی سالمی را سپری کنید.
منابع
تهوع بارداری کی تمام میشود؟
حالت تهوع بارداری معمولا در پایان سهماهه اول یا ۱۳ هفتگی کاهش مییابد؛ بااینحال برخی از خانمها ممکن است تا سهماهه دوم و حتی تا پایان بارداری، حالت تهوع داشته باشند.
زمان شروع حالت تهوع در بارداری چیست؟
حالت تهوع بارداری معمولا پیش از 9 هفتگی، شروع میشود و از علائم اولیه حاملگی است.
برای حالت تهوع صبحگاهی در بارداری چه بخوریم؟
برای درمان سریع حالت تهوع بارداری، غذاهای سبک مانند نان تست، چوب‌شور، اسموتی میوه، آب فراوان، میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید. همچنین، غذاهای فراوری شده، چرب و شور را باید از رژیم غذایی خود حذف کنید.