چطور خودمو بپذیرم و خودمو بیشتر دوست داشته بشم!

بعضی وقتا ما مورد حجوم افکار ناراحت کننده ای درمورد خودمون قرار می گیریم که انگار هیچ کنترلی هم روشون نداریم.

برای شما هم پیش اومده توی رابطه‌ هاتون احساس بی ارزشی کنید؟
فکر کنید که مورد تایید جمع نیستید و حس طردشدگی رو در وجودتون حس کنید؟

یا مثلا هیچوقت اینطور بودید که وقتی بخواید بیرون برید، فکر کنید حتما باید بعضی نقص ها رو برطرف کنید؟ مثلا جای جوش ها رو با کرم پودر بپوشونید یا کم پشت بودن موهارو با شونه زدن و حالت دادن پنهون کنید؟

یا بخاطر قدتون، درد کفش‌های پاشنه بلند رو تحمل کنید و وقتی میرسید خونه، اونها رو به سرعت در بیارید و نفس راحتی بکشید؟

تا حالا به انجام یک عمل جراحی زیبایی فکر کردی؟ به یک عمل زیبایی مجدد چطور؟

فکر میکنید دلیل اینهمه آشفتگی و عدم رضایت چی میتونه باشه؟
متاسفانه مدت هاست که ما یاد گرفتیم خودمون رو به صورت مشروط دوست داشته باشیم. اگه ویژگی های ما مطابق استانداردهای نه چندان صحیح جامعه نباشه، یا احساس کنیم به اندازه دیگران کامل نیستیم، خودمون رو ارزشمند نمی بینیم.

توی این بخش از مجله ایمپو به این مسئله مهم خواهیم پرداخت و میگیم که چطور باید با خودمون آشتی کنیم.

خودپذیری چیست؟

مفهوم خودپذیری رو میشه به شکل‌های مختلفی عنوان کرد:

• پذیرفتن خودمون به عنوان انسانی پویا، بی‌نظیر و منعطف، همون طور که هستیم.
• پذیرش این باور که همه ما درست هستیم؛ که کامل نیستیم، اما می‌تونیم پیشرفت کنیم.
• خودپذیری به معنی اینه که دنبال تأیید دیگران نباشیم و خودمون رو صرف نظر از دستاوردها «انسان ارزشمندی» بدونیم.
• تمامی نقاط قوت و ضعف خودمون رو قبول کنیم، نقاط قوت رو تقویت کنیم و نقاط نیاز به رشدمون ( نقاط ضعف) رو بهبود ببخشیم.

پروفسور دیوید همیلتون پیشنهاد می‌کنه که این جمله‌ی تاکیدی رو بارها با خودمون مرور کنیم:

 صرف نظر از اینکه من برنده یا بازنده‌ام، موفق می‌شوم یا شکست می‌خورم، واقعیت این است که من کافی هستم!

بیاید این مسئله رو با ذکر یک مثال شفاف‌تر کنیم؛

نوعی درخت وجود داره که به “بلوط “Burr معروفه. سوراخ‌ها و سطوح نامتقارن و ناهمواری در این چوب وجود داره که نوعی نقص و ناشی از یک  بیماری هستش.

با این حال ظروفی که از این نوع چوب درست میشه بسیار معروف و پرطرفدار هستند. در واقع بسیاری از افراد این نقص رو جذاب ترین بخش کاسه‌هایی میدونن که از این نوع چوب ساخته میشه. اینه که بعضی‌ها تفاوت‌ها و نقص‌ها رو عامل زیبایی می‌دونن!

اگر فکر می کنید پذیرفتن تمام جنبه‌های منفی‌تون دشوار به نظر می‌رسه،  اشتباه نمی‌کنید! اما فقط با پذیرش خودمون می‌تونیم فرایند خودسازی معناداری رو آغاز کنیم.

اهمیت خودپذیری

شاید تصور کنید این مسئله که مدام از خودتون و ویژگی‌های شخصی‌تون فرار کنید در جهت اصلاح این ویژگی‌هاست. با این حال واقعیت فرای این تفکره. به موارد زیر توجه کنید؛

• اگر نپذیرم که اضافه وزن دارم و مدام با پوشیدن لباس گشاد و گن از مشکل فرار کنم، هیچ وقت تغذیه‌م رو مدیریت نمیکنم و ورزش رو شروع نمی‌کنم.
• اگر نپذیرم که اضطراب دارم، هیچوقت به روانشناس مراجعه نمی‌کنم.
• اگر نپذیرم با همسرم رابطه خوبی ندارم، هرگز به دنبال اصلاح و بهبودش نمیرم.

برخی از واقعیت‌ها در زندگی همراه با درد هستن. اما خودپذیری علائم افسردگی و تمایل به تایید توسط دیگران رو خیلی کم می‌کنه .همچنین ترس از شکست و انتقاد از خودمون با خودپذیری رابطه عکس داره.

عواطف مثبت، احساس آزادی، عزت نفس و خودمختاری با تقویت خودپذیری به صورت محسوسی افزایش پیدا می‌کنه.

فراموش نکنید که اجتناب از رویارویی با دردی موقتی، در نهایت منتهی میشه به تحمل رنجی دائمی!

آیا خودپذیری ما را تبدیل به فردی تنبل و منفعل می کند؟

بعضی‌ها اینطور فکر می‌کنن که اين عدم خودپذیری و رفتارهایی مثل سرزنش، سخت گیری و عدم خود دوستی مفیده.

شايد به ندرت اين نوع حس بد نسبت به خودمون، ما رو به تغيير برسونه، اما در اغلب موارد كوتاه مدت و بي‌دوام خواهد بود.

دليل اصلی اين مسئله اینه كه وقتي كه (با توجه به وجود كمبودي) نسبت به خودمون احساس بدي داشته باشيم، اين احساس بد انرژي محرک ما رو تحلیل می‌بره.

درواقع انرژی که می‌تونست صرف پیشرفت و تغییرات مفید و موثر بشه، برای خودخوری، نشخوار ذهنی، تلاش برای قانع کردن خودمون و مقابله با افسردگی ناشی از اون از بین میره!

تکرار این چرخه همه چیز رو بدتر می‌کنه. شما هیچوقت برای تغییرات مثبت انرژی ندارید و در نتیجه همیشه احساس کمبود می‌کنید و این حس افسردگی در وجود شما تشدید میشه!

پذيرش خودمون به تغيير ما كمك مي‌كنه. اين نوع نگرش مهربانانه و صبورانه هر کس نسبت به خودش، باعث مي‌شه كه در لحظه هم حالش با خودش خوب باشه و حتي قبل از رسيدن به وضعيت دلخواه مورد هجمه‌ی این احساسات ناخوشایند عاطفی قرار نگیره.

یادمون باشه که پذیرفتن هرگز به این معنا نیست که نمی‌تونیم در فکر اصلاح خودمون باشیم. پذیرفتن به مفهوم تجربه کردنه، بدون انکار و بدون اجتناب از واقعیت. ما در فرآیند آشتی با خودمون به دنبال نادیده گرفتن واقعیت نیستیم.

چطور می تونیم به خودپذیری برسیم؟

اگه بعد از توضیحات بالا می‌خواید بدونید که چطوری باید خودپذیری رو تمرین کنیم به موارد زیر دقت کنید:

• در اولین قدم باید بدونید که احساسات شما در مورد جهان به خود شما مربوطه.
• باورهایی رو که در دوران کودکی و نوجوانی‌تون درباره خودتون آموختید بنویسید. این باورها رو بر اساس افرادی که در شکل‌گیری اون‌ها در ذهن شما نقش داشتند طبقه بندی کنید؛ الف)مادر:      ب) پدر:      ج) خواهر و برادر:     د)دوستان:     ه)معلمان:       ف)دیگران:
• به این سوالات جواب بدین؛

کدوم یکی از این پیام‌ها همچنان بر افکار شما تسلط دارن؟
کدوم یک از این پیام‌ها از عدم خودپذیری پشتیبانی می‌کنه و کدوم پیام  احساس اعتماد به نفس، خوشبختی و رضایت  رو در وجود شما کاهش میده؟
آیا این پیام‌ها حقیقت دارن یا صرفاً یک اعتقاد هستن؟ ( اعتقاد به فکری اطلاق میشه که اونقدر تکرار شده که شما فکر می‌کنید حقیقت هستش)
برای بهبود عزت نفس خودتون می خواید کدوم پیام ها رو تغییر بدین؟

• افکار جدیدی رو که می‌خواید برای حمایت از عزت نفس، اعتماد به نفس و خوشبختی مثبت خودتون باور کنید بنویسید.
• باورهای اصلی خودتون رو شناسایی کرده و متوجه بشید که اونها از کجا اومدن؟ به خودتون متعهد بشید که عقاید ناسالم و غیر مفید رو به چالش بکشید.
• تصمیم بگیرید که کدوم یک رو در ذهن خودتون ارتقا بدین و کدوم رو از بین ببرید.
• از خودتون بپرسید از اونچه که هستم قدردانی می‌کنم؟
• دوستان من در مورد من چه چیزی رو می‌دونند؟
• افرادی که مرا دوست دارند چگونه مرا توصیف می‌کنند؟
• وقتی که این لیست رو کامل کردید، موقع نگاه کردن در آینه، اون رو با صدای بلند بخونید.
  هر جمله را با اسمتون شروع کنید. مثلا: “سارا، من شوخ طبعی تورو رو دوست دارم! سارا، من تمایل تو برای کمک به دیگران رو دوست دارم!”.
• رو به روی یک آینه قدی بایستید و به چهره و بدن خودتون نگاه کنید. در حال انجام دادن این کار به احساسات خودتون توجه کنید. منظور ما این نیست که به لباس یا آرایشتون نگاه کنید. به خودتون دقیق بشید. از انجام دادن این کار ناراحت می‌شید؟ اگر این تمرین رو بدون لباس انجام بدید بهتره.

• اگر به قدر کافی پافشاری کنید و مداومت به خرج بدید، اگر تسلیم آگاهی بشید (که این یعنی پذیرفتن واقعیت‌ها) احساسی از آرامش بر شما حاکم میشه و بعد از اون با خودتون راحت‌تر می‌شید.
• روی ویژگی مثبتتون تمرکز کنید.
• خاطرات خوب و مثبت گذشته تون رو تداعی کنید.
• با ویژگی‌های مثبت و خوب خودتون، فعالیت‌های لذت بخش وخوب انجام بدید.
• برای موفقیت خودتون برنامه ریزی کنید (پذیرایی از خودتون و لذت بردن از موفقیت‌های خودتون).
• هر روز، ترجیحاً عصر قبل از خواب، لیستی از اقداماتی رو که انجام دادید و خصوصیات و استعدادهایی رو که در خودتون تحسین می‌کنید، ثبت کنید.
• پذیرش رو با تکرار مثال‌های مثبت درمورد خودتون تقویت کنید. مثلا:

من خودم را دوست دارم. من عاشق تعهد خودم نسبت به احساس خوب خودم هستم. من صراحت خودم رو برای یادگیری چیزهای جدید دوست دارم.

• درک کنید که پذیرش، به معنی استعفا نیست. پذیرفتن مواردی که از حیطه کنترل شما خارجه، به شما امکان میده بر مواردی که می‌تونید کنترل کنید تمرکز کنید و تغییرات مثبت رو تسهیل می‌کنه.
• برای از دست دادن رویاهای تحقق نیافته غمگین بشید. ناامیدی‌های خود رو بپذیرید و سوگواری کنید، و بعد دوباره به بهترین “خودتون” برگردید!
• دیگران را قضاوت نکنید و کارهای خیرخواهانه انجام بدید و به دیگران خوبی کنید.
• ذهن آگاهی رو تمرین کنید. برای این تمرین: یک دقیقه چشمان خودتون ببندید، و به جای اینکه افکارتون رو از خودتون دور کنید، فقط به آرامی متوجه افکار و احساسات و بدن خودتون بشید. ممکنه افکار یا احساسات منفی رو ببینید. درسته! متوجهشون باشید. اون‌ها رو تماشا کنید. سعی نکنید اون‌ها رو به افکار مثبت تبدیل کنید و اون‌ها را دور نکنید!
  این تمرین را میتونید حداقل ۵ دقیقه در روز انجام بدین.
• ورزش کنید چون به خود پذیری شما خیلی کمک می‌کنه .
• با کسی صحبت کنید. گفتگو در این مسائل با شخص دیگری مثل دوست ، همسر ، همکار و.. می‌تونه به شما در درک بهتر خودتون کمک کنه.
• با مراقبه و مدیتیشن به خودپذیری خودتون بیشتر کمک کنید.

• به خودتون تعهد بدین که روزانه شش بار و هر بار دو دقیقه وقت بگذارید و به خودتون و عملکرد خودتون فکر کنید.
• مهربان بودن با خودمون یکی از راه‌های رسیدن به خودپذیریه.
• اطرافتون رو با چیزهای خوب احاطه کنید. یادداشت‌های مطبوع و خوشایند، پوسترهایی با کلمات تاییدی مثبت، جملات انگیزشی و… واقعا موثر هستند.
• بخشیدن یکی از راه‌های پذیرش خوده  .شما بدون بخشش دیگران نمی‌تونید بزرگ ‌بشید! گاهی این بخشش سخته، اما تمرینش کنید.
• تئودور روزولت میگه: ” مقایسه کردن، دزدِ شادی است ” و حالا می‌فهمیم که این گفته چقدر درست‌ بوده و هست.

چطور بفهمیم که چه زمانی به خودپذیری رسیدیم؟

پذیرش خود می‌تونه برای هر یک از ما بسته به این که با چه چیزی دست و پنجه نرم کردیم و ترجیح می‌دیم درباره کدوم قسمت ها فکر نکنیم متفاوت به نظر برسه.

در اینجا چند نمونه از موقعیت‌های مختلف که نیاز به پذیرش داره رو با هم مرور می‌کنیم:

• مردی که طلاق می‌گیره و به این دلیل، احساس ناکامی می‌کنه؛
• زنی که با بی‌اشتهایی دست و پنجه نرم می‌کنه و ممکنه به خودش به عنوان انسانی با بدنی ناقص نگاه کنه؛
• دختری با عزت نفس پایین که به صورت آگاهانه از روبرو شدن با خودباوری و عقاید خود شکنانه چشم پوشی می‌کنه؛

در همه این موارد فرد در مواجهه با اولین مشکلات و انتقاد‌ها دست به تغییر خودش نمی‌زنه؛ بلکه اول خودش رو به چالش می‌کشه، منطقی سازی می‌کنه و می‌بینه آیا این تغییر به نفعش هست یا نه؟

1. اگه از مرور خصلت‌های خودتون احساس شرم نمی‌کنید؛
2. اگه از آینه فراری نیستید؛
3. اگه می‌دونید که باید برخی از ویژگی‌هاتون رو اصلاح کنید ولی این آگاهی اعتماد به نفس شما رو تخریب نمی‌کنه؛
4. اگه مدام خودتون رو بخاطر گرفتن تایید افراد مختلف تغییر نمی‌دید؛
5. اگه در طول روز و در مواجهه با افراد مختلف نقش بازی نمی‌کنید؛

تبریک می‌گم شما به هدف مهم خودپذیری رسیدید!

اینو بدونید که تا زمانی که با خودمون صلح نکنیم ، هرگز نمی‌تونیم در دنیای خارج به صلح برسیم. ما زمانی به چشم دیگران ارزشمند میایم که اول از همه برای خودمون ارزش قائل بشیم.

سخن پایانی

هر کدوم از ما ویژگی‌های خاص خودمون رو داریم. نواقصی که ممکنه به نظر ما زشت و آزاردهنده بیاد، ممکنه همون مواردی باشه که مارو خاص و منحصر به فرد می‌کنه!

احساس سرافکندگی و سرزنش خودمون نه تنها در جهت پیشرفت ما مفید نیست، بلکه ممکنه تبدیل به مانعی برای پیشرفت ما باشه! ما باید در مرحله اول تمام ویژگی‌های خودمون را بپذیریم تا بتونیم در ادامه نقاط مثبت رو تقویت و نقاط ضعف رو اصلاح کنیم.

این مسئله نه تنها ما رو تبدیل به یک فرد منفعل و تنبل نمی‌کنه بلکه از هدر رفتن انرژی بدون هیچ نتیجه‌ی مثبت هم جلوگیری می‌کنه! در صورتی که نیاز دارید برای آشتی با خودتون و خودپذیری از کسی کمک بگیرید، روانشناسان تیم ایمپو آماده‌ی همراهی شما توی این مسیر هستند. یادت نره که از تو فقط یه دونه هست!