مهارت همدردی چیست؟ چگونه در خود پرورش دهیم؟
در این مقاله میخوانید:
حتی قوی‌ترین آدم‌ها هم ممکن است لحظاتی را تجربه کنند که احساس کنند به‌شدت به وجود فردی کنار خودشان نیاز دارند. شاید برای کمک گرفتن، شاید برای همدردی.
حتی ممکن است بودن یک گوشِ شنوا تنها برای چند دقیقه، فردی را از تحمل فشار روانی سنگین رها کند. این ذات ماست! آدم‌ها بدون همدیگر خیلی دوام نمی‌آورند. اگر بخواهیم در بهتر کردن حال دیگران و خودمان نقشی داشته باشیم، باید نکات مهمی را یاد بگیریم. در ادامه در مورد همدردی با دیگران و تقویت آن صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.
همدردی چیست؟
رایج‌ترین مفهومی که از همدردی می‌شناسیم، همراهی با فرد دیگری است که از لحاظ روحی شرایط سختی را تجربه می‌کند. در واقع به هنگام همدردی، ما نیز خودمان را شریک غم، اضطراب و ناخوشی‌های طرف مقابل می‌کنیم.
در این حالت فرد مقابل متوجه می‌شود که شما به احساسات او اهمیت می‌دهید و تلاش می‌کنید تا او را درک کنید. حتی ممکن است درد او را درد خودتان بدانید و مشکل او شما را به یاد تجربیات مشابه خودتان بیندازد.
بهتر است دقت کنیم که هنگام تلاش برای ابراز همدردی با یک فرد، به‌صورت ناخواسته با اقدامی موجب بدترشدن حال او نشویم!
بخاطر داشته باشین همدردی با همدلی متفاوت است و ما مهارت همدلی را در مقاله‌ای جدا بررسی کرده‌ایم که شما می‌توانید با کلیک بر روی لینک مقاله آن را مطالعه کنید.
چرا همدردی مهم است؟
همه‌ی ما آرزو داریم که دنیا جای بهتری برای زندگی باشد. قطعاً این را هم می‌دانیم که برای تجربه‌ی هر تغییر بزرگی، ابتدا باید از اصلاح خودمان شروع کنیم.
این مهم‌ترین دلیل برای شروع هر تغییر اخلاقی مثبت است. فردی که می‌تواند در موقعیت‌های دشوار کنار دیگران باشد، دقیقاً همان کسی است که دنیا را به جای بهتری برای زندگی تبدیل خواهد کرد.
چنین فردی قبل از هر نوع قضاوت یا تصمیم‌گیری به شرایط دیگران نیز فکر خواهد کرد و نتیجه‌ی چنین تصمیمی نیز، رضایت حداکثر افراد ممکن است.
فردی که همدردی با دیگران را ارزش می‌داند، یکی از امن‌ترین افراد جامعه در هر نوع رابطه‌ی عاطفی یا منطقی است. نتیجه‌ی تمام موارد یادشده جاری شدن آرامش در زندگی فردی و اجتماعی تعداد بیشتری از افراد جامعه است.
انواع همدردی را بهتر بشناسیم!
همدردی شامل جنبه‌های مختلفی است که به‌صورت خلاصه به شرح زیر است:
- همدردی شناختی:
- بیش از آنکه احساسات مشترک در آن دخیل باشد، تنها درک منطقی از شرایط طرف مقابل، محرک این همدردی است.
- بیشتر در روابط کاری بین کارمند و کارفرما حاکم است.
- می‌تواند ناشی از شناخت دقیق نقاط ضعف طرف مقابل باشد.
- همدردی عاطفی:
- همان‌طور که از نام آن پیداست در اثر نزدیکی احساسات دو طرف شکل می‌گیرد.
- بین افرادی که علاقه شدیدی برقرار است انتقال احساسات بدین شکل بسیار رایج است مثل ناراحتی عمیق عاشق از دیدن غم معشوق خود
- معمولاً افرادی که شغل‌های مراقبتی مثل پزشک یا آتش‌نشان دارند چنین همدردی را با خدمت گیرندگان خود تجربه می‌کنند.
- همدردی ترحم‌آمیز:
- نزدیک‌ترین مفهوم به همدردی است که بین عامه مردم برقرار است.
- درک احساسات باانگیزه‌ی کمک به حل مشکلات دیگران همراه شده است.
- نقطه‌ی میانه و تعادل دو مورد قبلی است.
با توجه به موقعیتتان و نوع رابطه‌ای که با طرف مقابل دارید هریک از این همدردی‌ها ممکن است مناسب باشد.
ریشه همدردی در چیست؟
مهارت همدردی ذاتی یا اکتسابی
حتی نوزادان چندماهه نیز حرکاتی نشان داده‌اند که یادآور همدردی است. به‌طور مثال صدای گریه مادر نوزاد را نیز به گریه خواهد انداخت.
شواهد نشان می‌دهد که نه‌تنها انسان‌ها، بلکه حیوانات نیز به‌صورت ذاتی حس همدردی را از خودشان بروز می‌دهند. شاید جالب باشد بدانید که فیل‌ها، از فیل‌های بیمار یا آسیب‌دیده گله حمایت می‌کنند و درصورتی‌که یکی از فیل‌های گله بمیرد، برایش سوگواری خواهند کرد.
مشاهداتی ازاین‌دست محدود به این مورد نیست و در میان حیوانات رفتار‌های مشابه بسیاری دیده‌شده است. بنابراین می‌توان گفت حس همدردی به‌صورت ذاتی میان تمام موجودات وجود دارد اما سطح و نوع آن با توجه شخصیت فرد متفاوت است.
اما نکته مهم‌تر این است که همدردی نیز مانند سایر مهارت‌های اجتماعی قابل تقویت است که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
چگونه مهارت همدردی را در خود پرورش دهیم؟
پیشنهاد می‌شود برای تقویت حس همدردی با دیگران از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- احساسات مختلف همچون خشم، غم، تأسف، حسرت و… را بهتر بشناسید.
- خودتان را در شرایط فرد مقابل تصور کنید.
- دغدغه‌های دیگران را بی‌اهمیت نشمارید.
- از موقعیت‌های سخت و ناراحت‌کننده فرار نکنید. بمانید و سعی کنید واکنش مناسبی نشان دهید.
- روحیات و شخصیت خودتان را به‌دقت بشناسید.
پس از اجرای توصیه‌های بالا، متوجه این مسئله خواهید شد که از رویارویی با موقعیت‌های تلخ و چالشی بسیار کمتر از قبل می‌ترسید.
چگونه احساس همدردیمان را نشان دهیم؟
نشان دادن همدردی به این معنا نیست که شما نیز پابه‌پای فرد اشک بریزید یا از زمین و زمان گله کنید. اقدامات زیر می‌تواند در آرام کردن فرد مقابل شما بسیار مؤثر باشد:
- استفاده از جملات آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده؛
- مداومت در همراهی با فرد از طریق تماس یا پیام متنی؛
- صحبت با صدای آرام و آهسته و شمرده؛
- تماس فیزیکی به‌صورت حمایتی مثل بغل کردن یا فشردن دست؛
- کمک مالی در صورت توان و راه‌گشا بودن؛
- در صورت نیاز تا چند دقیقه سراپا گوش باشید؛
نکات مهم همدردی
تظاهر به همدردی کردن یا اقدام به همدردی از روش اشتباه ممکن است حال فرد را بیش‌ازپیش بد کند. پس بدون میل باطنی در این مسیر قدم نگذارید.
سعی کنید در جایگاه قاضی نباشید و به‌جای آن روی صندلی هیئت‌منصفه بنشینید! به‌جای حکم دادن در مقابل تصمیمات اشتباه یک فرد، تلاش کنید موقعیتی که او را به این تصمیم‌گیری واداشته درک کنید.
مطمئن باشید که بعد از گفتن عبارت «من که بهت گفته بودم…» یک طوفان در راه خواهد بود. برای اثبات عاقل بودن خودتان بدترین زمان ممکن را انتخاب نکنید.
فراموش نکنید که همدردی چرخه‌ای است که بین افرادی با روابط اجتماعی سالم و امن تکرار خواهد شد و ممکن است روزی موجب نجات خود شما نیز شود.
نتیجه‌گیری
از مهربان بودن هراسی نداشته باشید. پذیرش این مسئولیت ممکن است در ابتدا اندکی دشوار به نظر برسد، اما دیدن حال خوب افراد پس از تلاش شما برای همدردی با آن‌ها، ارزش این دغدغه شما را خواهد داشت. برای تبدیل شدن به یک آدم امن برای کسانی که دوستشان دارید تلاش کنید! خوشحال میشیم نظرتونو با ایمپو به اشتراک بذارید تا بدونیم شما چگونه با افراد همدردی می‌کنید.