رحم و دستگاه تناسلی بانوان یکی از مهم ترین اعضای بدن خانم هاست که البته مراقبت از سلامت این اعضا با حساسیت هایی همراه است.
گاهی اوقات شما درگیر یک بیماری یا اختلال می‌شوید و تمام اقدامات لازم را برای درمان آن انجام می‌دهید. در این حالت احتمالا فکر می کنید مشکل به صورت کامل حل شده اما بروز اختلالی دیگر شما را غافلگیر می‌کند.
چسبندگی رحم که آن را با نام (سندرم آشرمن) نیز می‌شناسند؛ یکی از بیماری هایی است که در میان خانم ها شایع است و معمولا به دنبال جراحی هایی که در رحم انجام می شود بروز پیدا می کند.
در این مقاله از ایمپو به بررسی بیماری چسبندگی رحم، علل و درمان آن خواهیم پرداخت. همراه ما باشید.
چسبندگی رحم چیست ؟
داخل رحم با بافتی به نام آندومتر پوشانده شده است و در طی قاعدگی، لایه سطحی (بالایی) آندومتر ریخته میشود.
آسیب و یا عفونت آندومتر ممکن است به پوشش داخلی رحم آسیب برساند و باعث ایجاد چسبندگی (بافت اسکار) بین دیواره‌های داخلی رحم شود. تا جایی که دیواره‌ها، گاهی به‌طور غیرطبیعی به یکدیگر می‌چسبند.
به ایجاد این بافت اسکار در رحم چسبندگی درون رحمی یا سندرم آشرمن گفته میشود. چسبندگی‌ها ممکن است از نظر شدت و نیاز به درمان متفاوت باشند. در شدیدترین موارد، انسداد یا تخریب جزئی یا کامل داخل حفره رحم ممکن است رخ دهد.
اگرچه ایجاد بافت اسکار یکی از مراحل بهبود زخم و جراحات است؛ اما تشکیل خارج از کنترل این بافت در رحم ممکن است دردسر ساز شود.
بافت اسکار بسیار سخت است و فاقد انعطاف‌پذیری و کشسانیِ بافت طبیعی است؛ بنابراین، چسبندگی، حرکت طبیعی اندام‌های لگنی را مختل می‌کند و می‌تواند باعث درد شود.
علل چسبندگی رحم چیست؟ (سندرم آشرمن)
چسبندگی رحم معمولاً در اثر آسیب به بافت رحم ایجاد میشود؛ اما گاهی اوقات علت دقیق چسبندگی رحم در بیمار ناشناخته است.
شایع‌ترین علت این عارضه، خراشیدن یا پاک‌سازی بافت درون رحم به وسیله جراحی اتساع و کورتاژ (D&C) است. این جراحی معمولاً با هدف یک سقط جنین انتخابی یا در حین برداشتن جفت باقی‌مانده پس از زایمان انجام میشود. ضربه‌ای که پس از عمل به دیواره‌های رحم وارد میشود، زخم بر جای می‌گذارد.
از دیگر دلایل ایجاد چسبندگی رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عوارض بارداری مانند خونریزی رحم به دنبال زایمان یا سقط جنین؛
- خونریزی غیر طبیعی رحم؛
- سل تناسلی؛ (زمانی است که باکتری‌های سل وارد دستگاه تناسلی شما می‌شوند.)
- عفونت‌های پوشش رحم (اندومتریت)؛
- برداشتن فیبروم‌ها در حفره رحم؛
- سزارین؛
- ابلیشن آندومتر (روشی جراحی که برای تخریب دیواره رحم با اهداف مشخص استفاده می شود)؛
- پرتو درمانی؛
گونه‌ای از این سندرم وجود دارد که در آن دیواره‌های رحم به هم نمی‌چسبند. در عوض، آندومتر در معرض دید قرار می‌گیرد، زیرا لایه پایه برداشته شده یا از بین رفته است.
علائم چسبندگی رحم
شایع‌ترین علامت سندرم آشرمن پریودهای کم یا بدون قاعدگی است. همچنین ممکن است در زمان پریود شدن شما احساس درد کنید اما خونریزی نداشته باشید.
این مسئله می‌تواند نشانه این باشد که شما در پریود هستید اما به دلیل انسداد دهانه رحم، خون نمی‌تواند از رحم شما خارج شود. درد در ناحیه لگن یا گرفتگی‌های بسیار شدید در دوران قاعدگی، سقط جنین مکرر و ناباروری از علائم دیگر چسبندگی رحم هستند.
چسبندگی رحم چگونه بر باروری تأثیر می گذارد؟
باردار شدن در زمانی که چسبندگی رحم دارید امکان‌پذیر است، اما چسبندگی دیواره‌های رحم جایی برای رشد جنین نمی دهد. این حالت باعث میشود احتمال سقط جنین یا مرده زایی برای شما بیشتر از زنان بدون این عارضه باشد.
همچنین ممکن است باعث شود که جفت بیش از حد عمیق به دیواره رحم بچسبد که منجر به بارداری پرخطر میشود. پس از تولد، تمام یا بخشی از جفت چسبیده باقی می‌ماند و باعث خونریزی بیش از حد میشود.
همچنین جفت ممکن است دهانه رحم را مسدود کند که می‌تواند باعث خونریزی شدید در دوران بارداری و زایمان شود. همچنین خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.
سندرم آشرمن یک وضعیت تهدیدکننده زندگی نیست، اما ممکن است شما را در معرض سقط‌های مکرر قرار دهد. در صورت ابتلا به سندرم آشرمن، حتماً به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا بارداری شما را تحت نظر داشته باشد.
تشخیص سندرم آشرمن (چسبندگی رحم)
اگر این علائم را دارید، باید با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. روش‌های زیر برای تشخیص چسبندگی رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- هیستروسالپنگوگرام (HSG)؛ اسکار رحم در تصویربرداری مانند هیستروسالپنگوگرام که عکسبرداری با اشعه ایکس از لگن است قابل مشاهده است. در این روش یک رنگ مخصوص به رحم تزریق میشود. این کمک می‌کند تا تمام مسائل داخل حفره رحم، از جمله انسداد و رشد، در عکس اشعه ایکس برجسته شود.
- سونوگرافی لگن؛
- سونوگرافی سالین که سونوگرافی با آب استریل است؛
- هیستروسکوپی؛ هیستروسکوپی روشی است که در آن یک دوربین نازک، منعطف و روشن را وارد رحم می‌کنیم تا مستقیماً داخل رحم را مشاهده کنیم.
- بیوپسی؛ نمونه گیری تشخیصی از بافت رحم است.
تمامی این روش‌ها بعد از بررسی سوابق پزشکی، معاینات فیزیکی و آزمایشات لازم همچون آزمایش خون انجام میشود.
درمان چسبندگی رحم
اگر چسبندگی‌های شما برای شما درد ایجاد نمی‌کند و قصد بارداری در آینده را ندارید، ممکن است اصلاً نیازی به درمان نداشته باشید. شما می توانید با پزشک متخصص زنان در مورد گزینه‌های درمان خود و پیامدهای عدم درمان صحبت کنید.
درمان چسبندگی رحم به طور کلی شامل تخریب بافت اسکار و تلاش برای جلوگیری از تجدید بافت اسکار در جای خود است.
برای برداشتن بافت اسکار، متخصص زنان ممکن است با روش هیستروسکوپی رفع چسبندگی را انجام دهد. این یک روش سرپایی است که در آن پزشک از هیستروسکوپ برای مشاهده پوشش داخلی رحم و تحریک بافت اسکار موجود استفاده می‌کند.
اگر بافت اسکار نازک و فیلمی باشد، پزشک ممکن است بتواند از خود هیستروسکوپ برای جدا کردن آن استفاده کند. اگر به طور قابل توجهی متراکم و ضخیم باشد، می‌توان از قیچی جراحی برای برداشتن آن استفاده کرد.
شما به بیهوشی عمومی نیاز دارید و ممکن است پس از جراحی برای افزایش کیفیت پوشش رحم استروژن تجویز شود. قبل از اقدام به بارداری به رحم خود زمان دهید تا بهبود یابد (حدود 12 ماه).
سخن نهایی
چسبندگی رحم به ایجاد بافت اسکار در رحم گفته میشود که ممکن است باعث شود دو طرف رحم شما به هم بچسبد. به این حالت سندرم آشرمن نیز گفته میشود که درجات آن از خفیف تا بسیار شدید متفاوت است.
چسبندگی رحم معمولا به دنبال زخم‌هایی که در رحم ایجاد میشود بروز پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین دلایل چسبندگی رحم انجام کورتاژ است. این حالت ممکن است تهدیدی برای باروری شما باشد. بنابراین با مشاهده علائم آن، هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
می‌توانید علائم خود را از طریق اپلیکیشن ایمپو با کادر متخصص ایمپو مطرح کنید تا در روند درمان شما را راهنمایی کنند.
منابع:
