فیبروم رحم چیست؟ علل و روش‌های درمان آن

 فیبروم رحم ، آیا خطرناک است؟

ممکن است زنان زیادی دچار این مشکل بشن که اگر با علائم و عوارضش آشنا نباشند، ممکنه در آینده و در دوران بارداری باعث ایجاد مشکلاتی شود. بنابراین در این مقاله به بررسی بیشتر فیبروم رحم که یه نوع تومور غیر سرطانی می باشد می پردازیم.

این غده میتواند در داخل و روی رحم رشد کند، ممکن است علائمی نداشته باشد اما اگه علائمی داشته باشد میتواند شامل خونریزی شدید قاعدگی، کمردرد، تکرر ادرار و درد در حین سکس یا همان واژینیسموس باشد. فیبروم های کوچک اغلب نیازی به درمان ندارند، اما فیبروم‌های بزرگتر را میتوان با دارو یا جراحی درمان کرد. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید که نحوه پیشگیری و درمان این توده غیرسرطانی را بشناسیم و در صورت ابتلا، در مراحل ابتدایی برای درمانش اقدام کنیم.

همچنین لازم به ذکر است که فیبروم های رحمی خطر آنچنانی ندارند ، مگر اینه در شرایط خاص مانند بارداری ایجاد مشکل نمایند و منجر به سقط جنین شوند. بنابراین بهتر است فیبروم رحم را جدی بگیرید و نسبت به درمان آن اقدام نمایید. همچنین نوع درمان فیبروم های رحم بستگی به اندازه و نوع آن ها دارد. بنابراین در اولین فرصت به سونوگرافی و متخصص زنان مراجعه نمایید.

اکثر بانوان در طول زندگی خود ممکن است در رحم شان فیبروم رحم رشد کند. به همین دلیل از داشتن فیبروم رحم نهراسید. در این صورت به یک پزشک متخصص زنان برای معاینه بهتر و درمان تخصصی تر مراجعه نمایید. همچنین می توانید برای دریافت مشورت و داشتن سوالات تخصصی با نصب اپلیکیشن ایمپو و ارتباط با متخصصان این مجموعه جواب سوالات خود را دریافت نمایید.

فیبروم رحم (Fibroma) چیست؟

فیبروم های رحمی توده های غیر سرطانی رحم هستن که اغلب در سال های باروری ظاهر میشن. با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیستن و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمیشن. فیبروم ها در اندازه های مختلف‌ هستن، از نهال غیرقابل تشخیص توسط چشم انسان تا توده های حجیم که میتونن رحم رو منحرف و بزرگ کنن. شما میتونید یک یا چند فیبروم داشته باشین. در موارد شدید، فیبروم‌های متعدد میتونن رحم رو به قدری منبسط کنن که به قفسه سینه برسه و وزن رو بیشتر کنه.

بسیاری از زنان در طول زندگی خود فیبروم رحم رو تجربه می کنن اما ممکنه ندونن که فیبروم رحمی دارند، زیرا اغلب هیچ علامتی ایجاد نمیکنه. پزشک شما ممکنه به طور اتفاقی فیبروم ها رو در طول معاینه لگن یا سونوگرافی قبل از تولد کشف کنه. فیبروم در اصل تومور خوش خیم رحمه که ممکنه بسیاری از خانم‌ها داشته باشن ولی حتی از وجودش آگاهی نداشته باشن، چرا که در مواردی ممکنه هیچ علامتی نداشته باشه.

علائم فیبروم رحمی

علائم شما به تعداد تومورهایی که دارین و همچنین محل و اندازه اونا بستگی داره. به عنوان مثال، فیبروم های زیر مخاطی ممکنه باعث خونریزی شدید قاعدگی و مشکل در بارداری بشن.

اگر تومور شما خیلی کوچک باشه یا در حال یائسگی باشین، ممکنه علامتی نداشته باشین. فیبروم ها ممکنه در طول پسا قاعدگی (یائسگی) و بعد از اون کوچک بشن به این دلیل که زنان یائسه با کاهش سطح استروژن و پروژسترون، یعنی هورمون هایی که رشد فیبروم رو تحریک میکنن، مواجه میشن.

گاهی فیبروم‌های رحمی بدون علامت هستن. اما در صورت بزرگی فیبروم، علائم زیر ایجاد میشه:

• خون‌ریزی زیاد
• ایجاد فشار داخل شکم
• احساس تکرر ادرار
• فشار در ناحیه‌ی مقعد
• فشار در ناحیه‌ی لگن
• یبوست
• بزرگی چشمگیر شکم

پس به‌طورکلی می‌توان علائم زیر رو برای فیبروم‌های رحمی در نظر گرفت:

• خونریزی شدید در زمان پریود
• لکه بینی و خونریزی در بین پریودها
• دردهای بیشتر از حد معمول در زمان پریود
• درد در حین رابطه‌ی جنسی
• پریودهای طولانی‌تر از حد معمول
• احساس پری و یا فشار در داخل لگن و قسمت پایین شکم
• افزایش وزن و بزرگی شکم در فیبروم‌هایی که رشد بیش از حد داشته‌اند
• تکرر ادرار
• دفع لخته‌های خون در هنگام پریود

به ندرت، فیبروم میتونه باعث درد حاد بشه، اما زمانی که خون زیادی رو از دست میدین شروع به درد میکنه.

دلایل ایجاد فیبروم رحمی

پزشکان علت فیبروم رحم رو نمیدونن اما تحقیقات و تجربیات بالینی به این عوامل اشاره می‌کنن:

• استرس زیاد، عامل بسیار مهمیه
• ارثی بودن و سابقه‌ی خانوادگی
• داشتن بیماری‌هایی مثل دیابت و فشار خون
• تاثیر استروژن زیاد در بدن
• چاقی و اضافه وزن
• شروع قاعدگی در سنین پایین
• پریود نامنظم 
• ورزش نکردن و نداشتن تحرک کافی
• سقط جنین
• رشد بیش از حد سلول‌های رحم
• مصرف قرص‌های ضدبارداری بیش از حد
• کمبود ویتامین D
• نوشیدن الکل و آبجو
• داشتن رژیم غذایی با گوشت قرمز بیشتر و سبزیجات کمتر

 

پیشگیری از ایجاد فیبروم‌های رحمی

عادات غذایی در ایجاد فیبروم‌های رحمی بسیار موثر هستن. می‌توان با استفاده از غذاهای سالم مثل میوه و سبزی‌های تازه، لبنیات و همچنین مصرف ویتامین دی از ابتلا به فیبروم‌ها جلوگیری کرد. همچنین عدم استفاده از الکل و کاهش مصرف گوشت قرمز و ژامبون هم کمک‌کننده خواهد بود. ورزش و دوری از استرس هم دو عامل مهم برای کاهش ابتلا به فیبروم به حساب میان.

عوارض فیبروم‌های رحم

این عوارض به اندازه‌ و محل تشکیل فیبروم بستگی داره. فیبروم‌های رحمی باعث ایجاد خون‌ریزی‌های غیر معمول و شدید شده و فرد دچار کم‌خونی خواهد شد. در صورت وجود فیبروم‌های بزرگ که اثر فشاری روی مجاری ادراری و مثانه دارند، امکان ایجاد مشکلات کلیوی وجود داره. وجود فیبروم‌های رحمی در بارداری باعث اشکال در رشد جنین، اشکال در روند زایمان، دردهای شکمی در طول بارداری و وقوع زایمان زودرس می‌شه.

فیبروم‌های رحمی در برخی موارد در ابتدای بارداری باعث سقط جنین خواهند شد. بسته به اندازه‌ی فیبروم و اینکه در کجای رحم قرار داشته باشه، گاهی باعث ناتوانی فرد برای زایمان طبیعی و درنتیجه سزارین اجباری می‌شه. در برخی موارد فیبروم‌ها باعث ناباروری میشن. زمانی که محل جایگزینی فیبروم در ابتدای لوله‌های رحمی باشه، امکان ناباروری بیشتر خواهد بود.

انواع فیبروم رحمی

نوع فیبروم به محل اون در داخل رحم یا روی رحم بستگی داره. فیبروم‌ها میتونن در هر جایی از رحم رشد کنن و اندازه اونا به طور قابل توجهی متفاوت است. برخی میتوانند به اندازه یک نخود باشند، در حالی که برخی دیگه به اندازه یک پرتغال می باشند.

انواع اصلی فیبروم عبارتند از:

• فیبروم داخل دیواره (اینترامورال): رایج ترین نوع فیبروم است که در دیواره عضلانی رحم ایجاد میشه.
• فیبروم خارج از رحم (ساب سروزال): فیبروم هایی که خارج از دیواره رحم به داخل لگن رشد می کنند و می توانند بسیار بزرگ شوند.
• فیبروم های زیر مخاطی (ساب موکوزال): فیبروم هایی که در لایه ماهیچه ای زیر پوشش داخلی رحم رشد می کنند و به داخل حفره رحم رشد می کنند.
  در برخی موارد، فیبروم های زیر مخاطی با ساقه باریکی از بافت به رحم متصل می شوند. این فیبروم‌های ساقه‌دار شناخته می‌شوند.

تشخیص فیبروم‌های رحم

برای تشخیص صحیح باید به متخصص زنان مراجعه کنین تا معاینه لگنی انجام بشه. این معاینه برای بررسی وضعیت اندازه و شکل رحم استفاده میشه، همچنین ممکنه به آزمایش‌های دیگه‌ای نیاز داشته باشین که عبارتند از:

سونوگرافی

از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویری از رحم شما بر روی صفحه نمایش استفاده میکنن.

• سونوگرافی ترانس واژینال (پروب داخل واژن فرستاده می‌شه)
• سونوگرافی شکمی (پروب در روی شکم حرکت داده می‌شه)

ام آر آی

این آزمایش، تصویر برداری عمیق از رحم، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های لگنی شما تولید میشه.

درمان فیبروم‌های رحمی

پزشک شما بر اساس سن، اندازه فیبروم ها و سلامت کلی شما یه برنامه درمانی ایجاد میکنه. ممکنه ترکیبی از درمان ها رو دریافت کنین. درمان فیبروم‌های رحمی به 3 صورت دارویی، خانگی و جراحی انجام می‌شه

درمان دارویی

ممکنه داروهایی برای تنظیم سطح هورمون شما و برای کوچیک کردن فیبروم تجویز بشه.

-آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) باعث کاهش سطح استروژن و پروژسترون شما میشه. این در نهایت قاعدگی رو متوقف و فیبروم ها رو کوچک میکنه.

-آنتاگونیست های GnRH همچنین به کوچیک شدن فیبروم ها کمک میکنن. آنها با متوقف کردن بدن شما از تولید هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) کار میکنن.

گزینه های دیگه‌ای که میتونن به کنترل خونریزی و درد کمک کنن، اما فیبروم ها رو کوچک نمی کنن یا از بین نمیبرن که عبارتند از:

• یه دستگاه داخل رحمی (IUD) که هورمون پروژسترون رو آزاد میکنه
• مسکن های ضد التهابی بدون نسخه (OTC)
• قرص های ضد بارداری

به‌ طور کلی درمان دارویی یه درمان نگه‌دارنده است که می‌تونه فیبروم‌ها رو کوچیک‌تر کنه و یا از رشد بیشتر جلوگیری کنه. به‌وسیله‌ی هورمون و همچنین داروهای جلوگیری از کم‌خونی هم از ایجاد کم‌خونی در فرد جلوگیری می‌شه.

درمان‌ خانگی

بعضی از درمان‌های خانگی و درمان‌های طبیعی میتونن تأثیر مثبتی بر فیبروم داشته باشن از جمله:

-طب سوزنی
-یوگا
-ماساژ دادن
– کیسه آبگرم
-داشتن رژیم غذایی گیاهی
-کاهش استرس
-کاهش وزن

درمان جراحی

جراحی برای برداشتن توده های بسیار بزرگ یا چندگانه ممکنه انجام بشه. این به عنوان میومکتومی شناخته میشه. میومکتومی شکمی شامل ایجاد یه برش بزرگ در شکم برای دسترسی به رحم و برداشتن فیبرومه. این جراحی رو میتوان به روش لاپاراسکوپی هم انجام داد و با استفاده از چند برش کوچک که ابزار جراحی و دوربین در آن قرار میگیره انجام میشه.

اگر وضعیت شما بدتر بشه، یا اگر هیچ درمان دیگه‌ای موثر نباشه، پزشک ممکنه هیسترکتومی رو انجام بده که به معنی خارج کردن رحم هست. درمان جراحی به نوع و اندازه‌ی فیبروم بستگی داره. در صورتی که فیبروم‌ها خارج از رحم باشن، امکان برداشتن فیبروم با جراحی وجود داره. گاهی فیبروم‌ها در داخل رحم قرار گرفتن ولی به عضله‌ی رحم نفوذ نکرده و در مخاط هستن. برای درمان این فیبروم‌ها میتوان عمل کورتاژ رو انجام داد، به شرطی که فیبروم درون عضله‌ی رحم فرو نرفته باشه.

درمان آمبولیزاسیون (UFE)

در این روش که روش درمانی جدید است بوسیله مواد مخصوصی شریان تغذیه کننده فیبروم را مسدود کرده و و بدین صورت خون رسانی به فیبروم مختل خواهد شد و در نتیجه فیبروم به مرور کوچک و کوچکتر میشود.

در این روش دیگه نیازی به عمل جراحی نیست و در نتیجه فرد خیلی زود و در عرض 48 ساعت به زندگی و فعالیت روزمره خودش باز خواهد گشت و عوارض جراحی یعنی برش، خونریزی و بیهوشی رو نخواهد داشت.

به طور کلی آمبولیزاسیون فیبروم رحمی یک روش جدید است و در اغلب موارد بدون علامت است ولی میتواند باعث خونریزی، درد لگن، کمر، مشکلات ادراری، یبوست و حتی ناباروری شود.

علاوه بر این از دیگر معایب اون میتونه به سندرم بعد از آمبولیزاسیون نیز اشاره کرد مانند: تب، درد و تهوع که تا حدود دو هفته ممکنه باقی بمونه.
در مواردی نیز ممکنه است آمبولیزاسیون با شکست روبرو بشه.

درمان فیبروم رحم برای دختران جوان

بهتر است برای درمان فیبروم رحم دختران جوان از روش هایی مانند مصرف دارو استفاده شود. زیرا انجام جراحی بافت رحم را تحت تاثیر قرار می دهد. لازم به ذکر است اگر اندازه فیبروم ها رحمی در دختران جوان حداکثر 7 سانت باشد قابل کنترل است و با دارو رفع می شود.

اما در صورت بیشتر بودن اندازه فیبروم های رحم بهتر است جراحی صورت گیرد و فیبروم ها از رحم دختران خارج شوند. اما توجه داشته باشید که دختران باید چند برابر زنان به سلامت رحم خود توجه داشته باشند و برای سلامت آن بکوشند. و همچنین پیشگیری های لازم را بجا آورند

نقش تغذیه مناسب برای درمان فیبروم رحم

تغذیه مناسب نقش بسیار زیادی در درمان همه نوع بیماری دارد. و لازم به ذکر است رژیم غذایی مناسب و درست فیبروم های رحم را نیز درمان می کند. و حتی برای پیشگیری از رشد فیبروم رحم نیز بهترین روش است. مصرف ویتامین ها و مکمل های غذایی به ویژه قرص های آهن بسیار برای رحم مفید هستند. همچنین می توانید زیر نظر پزشک از آمپول های ویتامین نیز استفاده نمایید. ویتامین های گروه B بسیار برای رحم و به خصوص زنان باردار مفید است.

همانطور که میدانید رحم زنان بسیار حساس است و بخش بسیاری از بیماری های رحم به دلیل تغذیه نامناسب می باشد. بنابراین از خوردن غذا های ناسالم اجتناب کنید. و حتما در وعده های غذایی خود ، سبزیجات تازه و میوه را جایگذاری کنید. چرا که برای درمان بیماری های رحمی از جمله فیبروم مناسب می باشند. همچنین گوشت سفید نیز در تقویت رحم بسیار مناسب است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

• درد لگنی که از بین نمیره
• دوره های قاعدگی بیش از حد سنگین، طولانی یا دردناک
• لکه بینی یا خونریزی بین پریودها
• مشکل در تخلیه مثانه
• تعداد کم گلبول های قرمز بدون دلیل (کم خونی)

اگر خونریزی شدید واژینال یا درد شدید لگنی دارید که به طور ناگهانی ظاهر میشن، به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشین.

جمع بندی

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم فیبروم‌های رحمی تومورهای خوش‌خیم در رحم هستند. علل ایجاد فیبروم‌های رحمی ارثی، چاقی و هورمون‌ها به صورت قرص‌های ضدبارداری و یا افزایش هورمون استروژن و همچنین نداشتن تحرک کافی و تغذیه‌ی مناسب می باشد.

درمان فیبروم‌های رحمی استفاده از داروهای کاهش‌دهنده‌ی هورمون استروژن، استفاده از مکمل آهن و خارج کردن توده‌ی فیبروم و در نهایت خارج کردن رحم است.

فیبروم‌های رحمی در 50 درصد خانم‌ها در سنین 25 تا 40 سالگی به وجود میان. فیبروم‌ یه تومور خوش‌خیم محسوب می‌شه و امکان بدخیم شدنش خیلی کمه. بهتره برای پیشگیری از فیبروم‌های رحمی سبک زندگی سالم داشته باشیم از میوه و سبزی‌های تازه استفاده و ورزش رو در برنامه‌ی‌ روزانه داشته باشیم و از استرس دوری کنیم.

سوالات متداول

آیا فیبروم رحم خطرناک است؟

– در حالت عادی خیر، اما برخی از فیبروم ها اندازه بزرگی دارند و ممکن است برای زنانی که می خواهند باردار شوند خطرناک باشند و یا موجب درد بیشتر در دوران قاعدگی شوند. بنابراین می توانید فیبروم های بزرگ را با معاینه و نظر پزشک تان جراحی نمایید.

فیبروم رحم درمان می شود؟

– بله ، اما لازم به ذکر است که تمامی فیبروم ها درمان نمی شوند و برخی نیاز به جراحی دارند. برای تشخیص بهتر و انتخاب روش درمان فیبروم رحم خود به متخصص مراجعه نمایید.

آیا فیبروم رحم بدخیم می باشد؟ خیر، درصد بدخیم بودن فیبروم رحم بسیار کم است. اما بهتر است باز هم آزمایشات ، سونوگرافی ها و معاینات پزشکان را جدی بگیرید.

منابع

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/uterine-fibroids/symptoms-causes/syc-20354288

https://www.nhs.uk/conditions/fibroids/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9130-uterine-fibroids