واژینیسموس چیست و چگونه درمان می‌شود؟
در این مقاله میخوانید:
اغلب ما تا پیش از ازدواج، آموزش مستقیم و متمرکزی در مورد سکس و روابط جنسی دریافت نمی‌کنیم. همین مسئله باعث می‌شود تا ماهیت رابطه جنسی تا حد زیادی برای ما گنگ باقی بماند؛ درصورتی‌که ورود به این دنیای جدید بدون داشتن آمادگی قبلی، ممکن است ما را با بحران‌‌های متفاوتی روبه‌رو کند.
یکی از مهم‌ترین بحران‌‌هایی که برخی از زوج‌‌های جوان با آن درگیر هستند، اختلال واژینیسموس یا دخول دردناک است. در این اختلال، ماهیچه‌‌های کف لگن، هنگام ورود جسم خارجی به واژن دچار انقباض می‌شود و تقریبا دخول را غیرممکن میکند.
بیماری واژینیسموس میتواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد، اما خوشبختانه کاملا قابل‌درمان است. در این مقاله به طور کامل علل و روشهای درمان واژینیسموس را بررسی خواهیم کرد.
واژینیسموس چیست؟
در اختلال واژینیسموس (Vaginismus)، هنگام دخول هرگونه جسم خارجی به واژن، عضلات کف لگن به‌صورت غیرارادی، دچار انقباض میشوند. این جسم میتواند تامپون یا آلت تناسلی مرد در هنگام رابطه جنسی باشد. اسپاسم عضلات واژن، به‌صورت خفیف تا بسیار دردناک رخ می‌دهد؛ بنابراین خانم‌‌هایی که دچار واژینیسموس هستند، هنگام رابطه جنسی، درد زیادی را تجربه می‌کنند و همین امر باعث ایجاد ترس از برقراری رابطه جنسی در آن‌‌ها می‌شود.
این ترس ممکن است تا مدت‌ها همراه فرد باشد؛ به‌طوری‌که بعضی از زوج‌ها حتی تا چندسال پس از ازدواج نیز موفق به برقراری رابطه جنسی کامل نمی‌شوند. لازم به ذکر است که بیماری واژینیسموس، با برانگیختگی جنسی تداخلی ندارد و فقط از دخول جلوگیری میکند.
این اختلال معمولا با دیسپارونی یا مقاربت دردناک اشتباه گرفته می‌شود. در واقع دیسپارونی به علت کیست، بیماری التهابی لگن و آتروفی واژن ایجاد می‌شود؛ درحالی‌که واژینیسموس، هیچ دلیل فیزیکی ندارد.
انواع واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس به دو نوع واژینیسموس اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. در هر دو نوع، شدت درد ممکن است از خفیف تا شدید، متغیر باشد.
-
واژینیسموس اولیه
واژینیسموس اولیه، معمولاً هنگام اولین رابطه جنسی اتفاق می‌افتد و فرد هنگام نزدیکی، دچار احساس درد، سوزش و گرفتگی خفیف عضلات واژن می‌شود در این شرایط، تقریباً واردشدن آلت تناسلی به واژن غیرممکن و دردناک است. این درد با متوقف کردن دخول از بین می‌رود.
-
واژینیسموس ثانویه
این حالت در خانم‌‌هایی دیده می‌شود که توانایی برقراری رابطه جنسی نرمال را داشته‌اند و از قبل چنین مشکلی را تجربه نکرده‌اند؛ اما این اختلال در برهه‌ای از زندگی‌شان اتفاق افتاده است. واژینیسموس ثانویه میتواند به دلیل تجاوز جنسی، عفونت، زایمان، جراحی و… ایجاد شود.
همچنین، برخی از خانمها، پس از پساقاعدگی، دچار این اختلال میشوند. در این دوران، هورمون استروژن کاهش می‌یابد و فرد ممکن است دچار خشکی واژن شود. این امر میتواند باعث مقاربت دردناک گردد.
دلیل واژینیسموس چیست؟
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند که علت واژینیسموس چیست. بااینحال، این اختلال معمولاً با اضطراب یا ترس از داشتن رابطه جنسی مرتبط است؛ اما بازهم با قطعیت نمیتوان گفت که اضطراب علت واژینیسموس است یا بالعکس.
برخی از خانمها در همه شرایط و هنگام دخول هر نوع جسم خارجی، مبتلا به واژینیسموس هستند. بعضی دیگر، فقط ممکن است هنگام رابطه جنسی، استفاده از تامپون یا هنگام معاینه پزشکی این مشکل را احساس کنند.
همچنین، برخی از مشکلات سلامتی مانند عفونت و خشکی واژن نیز میتواند واژینیسموس را تشدید کند. به‌طورکلی، این بیماری میتواند به علت‌های مختلفی ایجاد شود که در ادامه به شایع‌ترین دلایل آن اشاره می‌کنیم:
-
داشتن ترس و احساس منفی به رابطه جنسی به دلیل تروما یا تجاوز جنسی
-
افسردگی
-
ترس از بارداری
-
ترس از دخول در رابطه جنسی
-
اضطراب (این عامل میتواند دوطرفه باشد؛ به این معنی که واژینیسموس باعث اضطراب شود و بالعکس)
-
حساس‌بودن اعصاب دهانه واژن
-
پساقاعدگی یا منوپوز
-
عفونت‌هایی که همراه با درد و سوزش شدید حین دخول هستند.
-
نداشتن آمادگی روحی و عاطفی کافی برای رابطه جنسی
-
داشتن بیماری‌هایی مانند آندومتریوز و بیماری‌های التهابی لگن که باعث تشدید واژینیسموس میشوند.
-
تحریک ناکافی قبل از دخول و در نتیجه کافی‌نبودن ترشحات رحمی و لیز نبودن واژن
-
عوارض جانبی برخی از داروها
-
آسیبهای ناشی از زایمان، اپیزیاتومی محل زایمان و زایمان زودرس
-
داشتن تجربه جراحی لگنی
مانند هر مشکل دیگری، قبل از اقدام به درمان واژینیسموس، باید دلیل اصلی آن را تشخیص دهیم و بعد سراغ روشهای درمانی آن برویم؛ اما چطور مطمئن شویم که درگیر اختلال واژینیسموس هستیم؟ در ادامه همراه ما باشید تا نشانه‌‌های دخول دردناک را بررسی کنیم.
علائم و نشانه‌‌های دخول دردناک یا واژینیسموس چیست؟
مهم‌ترین علامت بیماری واژینیسموس یا دخول دردناک، انقباض غیرارادی عضلات خارجی واژن است که در این شرایط، آلت تناسلی مرد حین ورود به واژن با مانع روبرو می‌شود. از دیگر علائم این اختلال می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
-
دخول دردناک
-
درد در هنگام واردکردن اسپکولوم و معاینه توسط پزشک
-
انقباض عضلانی در کل بدن و حتی در سیستم تنفسی فرد
-
ترس از رابطه جنسی و در نتیجه کاهش میل جنسی
-
الزام رسیدن به ارگاسم به طریقی غیر از دخول آلت و رابطه جنسی واژینال
-
امکان‌ناپذیر بودن دخول در رابطه جنسی یا قراردادن تامپون
-
ترس از درد یا رابطه جنسی
علائم واژینیسموس به‌قدری واضح است که خود فرد هم تنها پس از مدت کوتاهی متوجه آن می‌شود. این علائم غیرارادی هستند و بدون درمان واژینیسموس نمیتوان آن‌‌ها را کنترل کرد.
عوارض واژینیسموس چیست؟
از مهم‌ترین و بدترین عوارض واژینیسموس می‌توان به بی‌میلی جنسی در زنان اشاره کرد. در ادامه به سایر عوارض واژینیسموس اشاره می‌کنیم:
-
کاهش اعتمادبه‌نفس
-
درد در موقع رابطه
-
ترس شدید برای برقراری رابطه جنسی
-
عدم اجازه معاینه لگنی به پزشک
-
زودانزالی و اختلال نعوظ در همسر فرد مبتلا
-
کاهش رضایت از زندگی جنسی در شما و شریکتان
-
ایجاد ترس از رابطه جنسی در هر دو نفر
تشخیص بیماری واژینیسموس
برای تشخیص بیماری واژینیسموس، پزشک در مورد علائم، سابقه پزشکی و مسائل جنسی از شما سوال خواهد کرد. این سوالات شامل موارد زیر است:
-
اولینبار چه زمانی متوجه این اختلال شده‌اید؟
-
هرچند وقت یکبار این اختلال برای شما رخ می‌دهد؟
-
چه عواملی واژینیسموس را تحریک میکند؟
-
آیا تجربه جنسی ناخوشایندی مانند تجاوز جنسی درگذشته داشته‌اید؟
همچنین، با معاینه لگن، پزشک سایر شرایط سلامتی که می‌توانند باعث درد هنگام رابطه جنسی شوند، را بررسی میکند. پزشک تاحدامکان معاینه را آهسته و آرام انجام می‌دهد و هر مرحله را ابتدا برای شما توضیح خواهد داد.
این معاینه برای رد سایر مشکلات، مانند عفونت، انجام می‌شود. اگر پزشک واژینیسموس را تشخیص دهد، ممکن است شما را به سکس تراپیست ارجاع دهد.
درمان واژینیسموس چگونه است؟
برای درمان واژینیسموس شما می‌توانید روشهای مختلفی را امتحان کنید که در ادامه به آن‌‌ها اشاره خواهیم کرد:
-
مراجعه به سکس تراپیست
سکس تراپیست یا مشاوره جنسی، طی جلسات روان‌درمانی به بررسی ریشه روانی واژینیسموس و درمان آن می‌پردازد. به طور مثال درصورتی‌که فرد درگذشته مورد سو استفاده جنسی قرار گرفته باشد، لازمه که با روان‌پزشک و مشاور جنسی صحبت کند تا مراحل درمان طی گردد.
اگر نمی‌خواهید به‌صورت حضوری به سکس تراپیست مراجعه کنید، می‌توانید از مشاوره آنلاین ایمپو کمک بگیرید. تنها کافیست اپلیکیشن ایمپو را نصب کنید و در بخش کلینیک سوالات خود را از بهترین سکس تراپیست‌‌ها بپرسید.
-
تمرین کگل به‌منظور تقویت عضلات واژن و لگن
برای کنترل بهتر روی عضلات ناحیه لگن و واژن، بهتر است که ورزش کگل را انجام دهید. عضلات کف لگن را در هنگام ادرارکردن می‌توانید به‌راحتی تشخیص دهید؛ باید سعی کنید به‌وسیله انقباض این عضلات، جلوی خروج ادرار را بگیرید.
برای انجام ورزش کگل، باید عضلات کف لگن را به مدت 5 ثانیه منقبض کنید و سپس رها کنید. این تمرین به قوی‌شدن عضلات کف لگن کمک میکند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، به مقاله نحوه انجام ورزش کگل مراجعه کنید.
-
معاینه توسط پزشک زنان و سونوگرافی
معاینه و سونوگرافی برای تشخیص سایر عللی که واژینیسموس را تشدید می‌کنند، مانند عفونت‌ها و آندومتریوز، انجام می‌شود. درنتیجه امکان درمان واژینیسموس ناشی از عفونت و آندومتریوز وجود دارد.
-
درمان به‌وسیله تمرکز حواس
در این روش، باید چند هفته از دخول در رابطه جنسی خودداری کنید و فقط سعی کنید از پیش‌نوازی و ماساژ و لذت ببرید؛ در این شرایط هر دو شریک جنسی می‌توانند بدن یکدیگر را بهتر شناسند و استرس و اضطراب کمتر می‌شود. زمانی که آمادگی لازم برای طرفین ایجاد شد، دخول و رابطه جنسی باید انجام شود.
-
استفاده از اپلیکاتور یا دیلاتورهای مخصوص
این نوع درمان واژینیسموس، با همکاری شما و همسرتان و با استفاده از یک سری مخروط‌ها یا دیلاتورهای استوانه‌ای انجام می‌شود. دستور استفاده از اپلیکاتور یا دیلاتورهای مخصوص برای درمان واژینیسموس به شرح زیر است:
-
در ابتدا باید از کوچک‌ترین سایز شروع کنید.
-
در محیطی امن و راحت، سعی کنید عضلات کف لگن و بدن خود را شل کنید؛ سپس به‌راحتی و آرام دیلاتور را وارد واژن کنید.
-
سر دیلاتور را ژل لوبریکانت بزنید و به‌صورت چرخشی و بدون هیچ فشاری وارد واژن کنید.
-
تا زمانی که تحمل دارید، برای مدت‌زمان ۵ الی ۱۵ دقیقه، این کار را انجام دهید.
-
قطر کوچک‌ترین سایز این دیلاتورها، به‌اندازه انگشت کوچک دست است. به مدت یک هفته از این سایز استفاده کنید تا عضلات واژن عادت کند و کمتر دچار انقباض شود.
-
به‌تدریج در هفته‌های بعد از قطر‌‌های بزرگ‌تر استفاده کنید. پس از عادت به آخرین سایز دیلاتور، می‌توانید اقدام به دخول آلت تناسلی همسرتان کنید. به‌این‌ترتیب درمان واژینیسموس اتفاق می‌افتد.
-
درمان واژینیسموس به‌وسیله جراحی
گاهی به علل مادرزادی یا پارگی قبلی و بد جوش‌خوردن ناحیه واژن، تنگی در واژن رخ می‌دهد که با جراحی، اصلاح آن، امکانپذیر است. همچنین، با جراحی امکان برداشتن بافت‌های آندومتریوز که باعث تنگی واژن میشوند نیز وجود دارد.
-
نشستن در وان آب گرم
برای کمک به درمان واژینیسموس قبل از برقراری رابطه جنسی می‌توانید ۱۵ الی ۲۰ دقیقه در آب گرم بنشینید. با این کار عضلات شما شل می‌شود و عضلات لگن کمتر منقبض می‌گردد؛ با این کار درد کمتری را تحمل میکنید.
-
تزریق بوتاکس
بوتاکس یک نوع سم است که باعث می‌شود انقباض عضله صورت نگیرد و آن را فلج میکند. گاهی در بعضی موارد برای درمان واژینیسموس از این روش هم می‌توان کمک گرفت.
-
درمان واژینیسموس با آر اف (RF)
لیزر آر اف هم به جوان‌سازی واژن و هم ازبین‌بردن چسبندگی‌هایی آن کمک میکند. با کمک امواج نیز انقباضات غیرارادی واژن اصلاح می‌شود و در نتیجه باعث درمان واژینیسموس می‌گردد.
-
استفاده از لوبریکانت‌‌‌ها و ژلهای روانکننده
در مواردی که ترشحات واژن کم است یا کلا وجود ندارد، مانند دوران یائسگی، می‌توانید به‌وسیله ژلهای روانکننده دخول را آسان‌تر کنید.
-
انتخاب پوزیشن مناسب
در زمان برقراری رابطه جنسی بهتر است خانم در پوزیشنی قرار گیرد که بتواند ورود آلت تناسلی را کنترل کند.
درمان خانگی واژینیسموس چیست؟
علاوه بر روشهای بالا، خانم‌‌های مبتلا به واژینیسموس می‌توانند در خانه تمریناتی برای کنترل عضلات اطراف واژن خود انجام دهند. این تمرینات، حساسیت‌زدایی پیش‌رونده نامیده میشوند. ابتدا، تمرینات کگل را با فشاردادن همان عضلاتی که برای متوقف کردن ادرار استفاده میکنید، طبق مراحل زیر انجام دهید:
-
عضلات را منقبض کنید.
-
انقباض را برای 2 تا 10 ثانیه نگه دارید.
-
عضلات را شل کنید.
-
هر دفعه حدود 20 بار تمرین کگل را تکرار کنید. می‌توانید چندین دفعه در روز این تمرین را انجام دهید.
پس از چند روز، در حین انجام تمرینات، یک انگشت خود را تا حدود اولین مفصل بند، داخل واژن قرار دهید. بهتر است ابتدا ناخن‌‌های خود را بگیرید و از ژل روانکننده استفاده کنید. همچنین می‌توانید این تمرین را در وان حمام انجام دهید.
ابتدا، با یک انگشت شروع کنید و کم‌کم آن را به سه انگشت برسانید. در این شرایط احساس خواهید کرد که عضلات واژن در اطراف انگشت شما فشرده می‌شود و اگر راحت نیستید، انگشت خود را بیرون بیاورید.
پس از مدتی، می‌توانید به مدت 10 یا 15 دقیقه، دیلاتورهای مخصوص را در واژن خود قرار دهید تا به عضلات‌تان کمک کند که به فشار عادت کنند. در خانم‌‌هایی که دلیل واژینیسموس آن‌‌ها، با ترس یا اضطراب ارتباط دارد، این نوع درمان اغلب موثر است.
طول درمان واژینیسموس چقدر است؟
طول فرآیند درمان واژینیسموس به فرد و تمریناتی که انجام می‌دهد، بستگی دارد. بهتر است بدانید که خانم مبتلا به واژینیسموس، میتواند با پیش‌نوازی به‌صورت لمس، ماساژ اعضای بدن و حتی رابطه دهانی به ارگاسم رسد و فقط با دخول، دچار مشکل میشوند. بنابراین، حتما این مورد را در طول درمان واژینیسموس در نظر داشته باشید و درمورد آن با همسرتان صحبت کنید.
دریک نگاه
اختلال واژینیسموس، انقباض غیرارادی عضلات کف لگن، هنگام ورود جسم خارجی به واژن است. این اختلال به دلایل روحی و فیزیکی رخ می‌دهد و ممکن است باعث سرخوردگی در روابط جنسی شما شود؛ اما همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که واژینیسموس کاملاً قابل‌درمان است.
فراموش نکنید که ترس از ناتوانی جنسی واقعاً میتواند روی عملکرد شما در رابطه جنسی تاثیر منفی بگذارد؛ پس به‌دوراز افکار منفی، باور داشته باشید که حتی اگر مشکلی هم برایتان پیش آید با همراهی همسرتان و کمک متخصص می‌توانید آن را برطرف کنید و جای نگرانی ندارد.
اگر علائمی را که در این مقاله بررسی کردیم، شامل حال شما می‌شود و شک دارید که به واژینیسموس مبتلا هستید، می‌توانید از سکس تراپیست‌‌های ایمپو در این زمینه مشورت بگیرید. برای ارتباط با سکستراپیست، باید به بخش کلینیک اپلیکیشن ایمپو مراجعه کنید. مشاوران ایمپو در سریع‌ترین زمان ممکن نگرانی‌‌های شما را رفع خواهند کرد.
منابع
دلیل واژینیسموس چیست؟
علل واژینیسموس همیشه مشخص نیست؛ بااینحال موارد زیر ممکن است منجر به این اختلال شود: ترس از کوچک بودن واژن و درد هنگام رابطه جنسی، داشتن اولین تجربه جنسی ناخوشایند، تجربه معاینه پزشکی ناخوشایند، داشتن احساس شرم نسبت به رابطه جنسی، برخی از بیماریها مانند آندومتریوز یا بیماری التهابی لگن، افسردگی و اضطراب، منوپوز وآسیب به واژن به دلیل زایمان.
واژینیسموس چقدر شایع است؟
نمیتوان تخمین زد که حدودا چند نفر به واژینیسموس مبتلا هستند؛ چراکه بسیاری از مردم ممکن است از صحبتکردن در مورد این اختلال خجالت بکشند.
چگونه می‌توانم از واژینیسموس جلوگیری کنم؟
هنوز مشخص نیست که چه چیزی دقیقا باعث ایجاد واژینیسموس در برخی افراد می‌شود؛ بنابراین هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از آن وجود ندارد.
واژینیسموس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک برای تشخیص واژینیسموس در مورد علائم، سابقه پزشکی و جنسی شما می‌پرسد. معاینه لگن نیز برای رد یا تایید سایر دلایل اسپاسم عضلانی واژن انجام می‌شود. پزشک ممکن است قبل از معاینه از یک کرم بی‌حس‌کننده موضعی در قسمت بیرونی واژن استفاده کند تا این روند برای شما راحتتر شود.
درمان واژینیسموس چیست؟
درمان واژینیسموس با آر اف، بوتاکس و دیلاتورهای مخصوص امکانپذیر است. همچنین، انجام تمرینات کگل در تقویت عضلات کف لگن و درمان خانگی واژینیسموس موثر است. استفاده از پوزیشن مناسب و ژلهای روانکننده هنگام رابطه جنسی نیز میتواند دخول را راحتتر کند. علاوهبرآن مراجعه به سکس تراپیست در روند درمان این اختلال بسیار کمککننده است.
چه کسانی ممکن است به واژینیسموس مبتلا شوند؟
علائم واژینیسموس ممکن است در اواخر سالهای نوجوانی یا اوایل بزرگسالی و زمانی که فرد برای اولینبار رابطه جنسی برقرار میکند، ظاهر شود. همچنین ممکن است، اولین باری که سعی میکنید از تامپون استفاده کنید با این اختلال مواجه شوید. برخی از خانمها نیز پس از منوپوز دچار واژینیسموس میشوند. در واقع، ممکن است بعد از سالها بدون هیچ مشکلی واژینیسموس رخ دهد. از طرفی، این نوع اسپاسم میتواند هر زمان که دخول جسم خارجی به واژن انجام میگیرد رخ دهد یا فقط در یک شرایط خاص مانند معاینه پزشک ایجاد شود.
چه عواملی واژینیسموس را تشدید میکند؟
عواملی از قبیل اضطراب، آسیبهای زایمان مانند پارگی واژن، جراحی، آندومتریوز، عفونت، ترس از رابطه جنسی، احساس شرم و تجربه ناخوشایند جنسی مانند تجاوز جنسی یا تروما میتواند واژینیسموس را تشدید کند.