احتمالا همه ی ما گاهی احساس کردیم که نیاز داریم با کسی حرف بزنیم یا از کسی کمک فکری بگیریم. در این مقاله، قراره در این باره بگیم که چه موقع به روانشناس یا درمانگر مراجعه کنیم، چطور درمانگر انتخاب کنیم، و چه انتظاراتی می تونیم از جلسات درمان داشته باشیم؟
لازمه یاداوری کنم در این مطلب، قراره به فرآیند کلی مراجعه به روانشناس بپردازیم منظورمون بطور عمومی، روانشناس یا مشاوری هست که برای دریافت خدمات روانشناختی بهش مراجعه می کنیم؛ و به تفاوت تخصصی واژگان روانشناس، مشاور، درمانگر، روانکاو و … نپرداختیم.
چه زمانی به روانشناس مراجعه کنیم؟
خب بهترین پاسخ به این سوال، اینه:
همونطور که بهتره همه ی ما، به صورت منظم، برای پیشگیری و یا تشخیص به موقع مشکلات جسمی با پزشک در ارتباط باشیم، همین تعامل رو لازمه همیشه با روانشناس یا مشاورمون هم داشته باشیم و منتظر نباشیم که حتما مشکلات خیلی عمیقی داشته باشیم تا شاید سری به روانشناس بزنیم!
اما متاسفانه خیلی وقتا این اتفاق نمیفته و ما زمانی به مشاوره فکر می کنیم که دیگه کارد به استخونمون رسیده! به هرحال اگه شما هم منتظر مشکل هستید تا بعدش به روانشناس یا مشاور مراجعه کنید، با مشاهده ی نشونه های زیر کوتاهی نکنید لطفا!
- احساس بی حوصلگی در انجام کارهای روتین مثل تحصیل، شغل، تفریح و … .
- عصبانیت های بی دلیل یا شدید
- میل زیاد به گریه و تنهایی
- بی اعتمادی و بدبینی
- نشانه های وسواس و یا میل به رفتارهای اجباری و تکراری
- رفتارهای آسیب به خود یا دیگری/ خودزنی و یا آسیب فیزیکی به دیگری
- افکار آسیب به خود یا دیگری/ مثل خودکشی
- احساس اضطراب یا دلهره ی مزمن یا پر تکرار
- علائم بدنی مثل تپش قلب، انقباض های بدنی، یا حملات پنیک
- بی خوابی یا پرخوابی / اختلال در کیفیت خواب
- بی اشتهایی یا پرخوری
- نوسان خلق و ناپایداری در احساسات
- احساس افسردگی یا غم طولانی
- اهمال کاری و ناتمام گذاشتن کارها
- عدم توانایی در تصمیم گیری و حل مساله
- و هر تغییر جدیدی که در رفتار یا روان و ذهنتون احساس می کنید.
این ها می تونن نشونه های مهمی باشن که اگه به موقع بهشون توجه نکنیم، آسیب ها و مشکلات جدی و مهمی رو با خودشون میارن به زندگی فردی، زوجی، خانوادگی، شغلی، دوستانه و اجتماعی ما.
چطور متوجه بشیم که کدوم روانشناس یا مشاور برای ما مناسبه؟
خب تشخیص این موضوع کمی سخته چون یک روانشناس ممکنه برای من مناسب باشه اما برای شما نه! اما این چند نکته احتمالا در انتخاب درمانگر و مراجعه به روانشناس بهتون کمک میکنه:
- داشتن اطلاعات کافی از مدرک تحصیلی، تخصص و حیطه کار روانشناس مورد نظرتون.
- کسب اطلاعات از دوستان و آشنایانی که مراجع روانشناس مورد نظر شما بودن.
- راهنمایی گرفتن از متخصصین. مثلا اگر آشنا یا دوستی دارید که روانشناس یا مشاور هست، می تونید ازش بخواید که همکارانش رو به شما معرفی کنه.
- سرچ گوگل و سایت هایی که روانشناسان و مشاوران رو معرفی می کنن!
- و در نهایت، به احساسی که در جلسات اول دریافت می کنید توجه کنید. اگه احساس کردید با اولین روانشناسی که بهش مراجعه کردید نمی تونید ارتباط بگیرید، معنیش این نیست که علم روانشناسی نمی تونه به شما کمک کنه، روانشناستون رو تغییر بدید اما بیخیال نشید!
انتظارات منطقی و غیرمنطقی از جلسات مشاوره
| در اولین قدم، ما حق داریم به عنوان مراجع انتظار داشته باشیم که در جلسات مشاوره احساس امنیت داشته باشیم. مثلا اطمینان از رازداری درمانگر، اینکه تحقیر نشیم، به خوبی شنیده بشیم و … . |
| این حق ماست که تحصیلات، تخصص و رویکرد درمانگرمون رو بدونیم. |
| انتظار اینکه طی دو سه جلسه نتیجه بگیریم منطقی نیست. فرآیند جلسات مشاوره معمولا زمان بر و گام به گام هست. اما اینکه حدودا چند جلسه نیاز داریم رو لازمه با درمانگرمون درموردش صحبت کنیم. چون می تونه وابسته به مساله ما، ظرفیت روانی ما و رویکرد روانشناسمون باشه. |
| انتظار معجزه از درمانگر نداشته باشیم و یادمون نره فعال بودن و همکاری کردن خود ما عامل خیلی مهمیه. |
| ما حق داریم انتظار داشته باشیم که درمانگرمون بدون در نظر گرفتن ظاهر، عقاید و باورهای ما باهامون ارتباط بگیره. |
| درمانگر ما حق داره که به سوالات شخصی ما پاسخ نده! سوالاتی درمورد عقایدش، خانوادش و … . |
| اینکه انتظار داشته باشیم درمانگرمون بیشتر از تایم جلسه، یا خارج از جلسات واسمون وقت بذاره منظقی نیست. |
| اینکه جلسه ای رو دیر هنگام کنسل کنیم و انتظار داشته باشیم هزینه جلسه رو دریافت نکنن منطقی نیست. |
| و در نهایت، دنبال پیشنهاد مستقیم از روانشناسمون نباشیم. اینکه ازدواج کنم یا نه؟ جدا بشم یا نه؟ اینها انتخاب های ما هستن. روانشناس ما فقط قراره ابعاد مختلفش رو به ما نشون بده و راه رو برای ما روشن تر کنه. |
سخن پایانی
هرچی زندگی سخت تر میشه، یعنی ما به خودمراقبتی بیشتری نیاز داریم. پس تا حد ممکن به این دلیل که وقت نداریم، که اولویت های مهم تری داریم و…، مراجعه به روانشناس رو به تاخیر نندازیم! آسیب های روحی به اندازه آسیب های جسمی جدی و نیازمند پیگیری و درمان هستن.
