علت ودرمان سریع سردرد باردای؛برای سردرد در بارداری چی بخوریم

احتمالاً با علائم شایع بارداری مانند تهوع، ضعف، کمردرد و ویارهای غذایی آشنا هستید، اما یکی از عوارض بارداری که کمتر درباره آن صحبت می‌شود « سردرد در بارداری» است. اکثر سردردها در دوران بارداری طبیعی و بی‌خطر هستند؛ اما برخی دیگر از آن‌ها نشانه‌هایی از مشکلات جدی‌تر مانند فشار خون بارداری (پره‌اکلامپسی) هستند و به درمان‌ و معاینه‌های ویژه احتیاج دارند. بنابراین، پیش از هر چیز شناخت علت و ریشه این سردرد‌ها ضروری است و سپس باید به درمان و کنترل آن‌ها بپردازیم.

اگر در دوران بارداری هستید و دچار سردردهای ناگهانی و آزاردهنده شده‌اید، این مقاله برای شما است. در این مقاله به سردرد در دوره بارداری می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم به سوالات رایج شما درباره آن پاسخ دهیم.

برای سردرد در بارداری چه بخوریم؟

بسیاری از مادران باردار ترجیح می‌دهند پیش از مصرف دارو، راهکارهای طبیعی و تغذیه‌ای را امتحان کنند تا هم سلامت خود را حفظ کنند و هم به رشد جنین آسیبی نرسد. با این حال، بایدها و نبایدهای غذایی از مهم‌ترین سوالات مادران در دوران بارداری است که هنگام بروز علائمی مانند سردرد، کمی گیج‌کننده‌تر می‌شوند. در ادامه با غذاها و مواد مغذی مفید و موثر برای سردرد در بارداری آشنا می‌شویم:

1. آب کافی

به طور کلی زنان باردار باید روزانه، حدود ۸ تا ۱۲ لیوان آب بنوشند. نوشیدن آن و هیدراته نگه داشتن خود در این دوران به جلوگیری و بهبود سردرد در بارداری کمک می‌کند. علاوه بر آن، می‌توانید با مصرف میوه‌ها و سبزیجات پرآب مانند هندوانه، خیار، توت‌فرنگی و سیب میزان آب بدن خود را افزایش دهید.

2. وعده‌های کوچک و مکرر

خوردن وعده‌های غذایی منظم به ثبات قند خون و پیشگیری از سردردهای بارداری کمک می‌کنند. درحالی که روزه‌داری یا فاصله طولانی بین وعده‌ها می‌تواند منجر به سردرد شود.

3. مواد غذایی سرشار از منیزیم

منیزیم به آرام‌سازی عضلات و کاهش حساسیت به سردرد در بارداری کمک می‌کند. از جمله منابع منیزیم عبارتند از:

• سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کاهو، کلم بروکلی، جعفری تازه

• آجیل‌ها و دانه‌ها مانند بادام، بادام‌هندی، تخم کدو، دانه چیا

• موز

4. حبوبات

حبوباتی مانند عدس، نخود و لوبیا سیاه نه‌تنها منبعی عالی از پروتئین گیاهی هستند، بلکه میزان بالایی منیزیم نیز دارند. این ترکیب به حفظ انرژی لازم و تعادل قند خون کمک کرده و از سردرد در بارداری جلوگیری می‌کنند. 

پروتئین موجود در حبوبات همچنین به حفظ احساس سیری طولانی‌تر کمک می‌کند، که این موضوع برای پیشگیری از سردردهای ناشی از گرسنگی یا تغذیه نامنظم در بارداری مفید است.

5. ماهی‌‌های چرب

ماهی‌های چرب کاملاً پخته مانند سالمون، ساردین و ماهی خال‌مخالی، سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش التهاب و بهبود جریان خون کمک می‌کنند و بر سردرد در بارداری نیز موثر هستند.

6. زنجبیل

زنجبیل به دلیل داشتن ترکیبات ضدالتهابی طبیعی، می‌تواند سردردهای تنشی بارداری را تسکین دهد. نوشیدن چای زنجبیل یا افزودن آن به اسموتی‌ها در حد اعتدال، گزینه‌ای مناسب برای دوران بارداری است.

7. مواد غذایی غنی از ویتامین B2

ویتامین B2 یا ریبوفلاوین نقش مهمی در کاهش دفعات میگرن و بهبود عملکرد سیستم عصبی دارد، که می‌تواند برای مادران بارداری که دچار سردردهای مکرر می‌شوند، مفید باشد. خوراکی‌های غنی از ریبوفلاوین و ایمن در دوران بارداری عبارتند از:

• لبنیات کم‌چرب یا پاستوریزه

• تخم مرغ

• ماهی‌های سالمون، قزل‌آلا و ساردین

• قارچ

• غلات کامل از جمله نان‌های سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و جو دوسر

درمان سریع سردرد بارداری (درمان خانگی سردرد در بارداری و قرص‌های مجاز)

 سردردهای بارداری می‌توانند دلایل و ریشه‌های متفاوتی داشته باشند و درمان سریع سردرد در بارداری به علت آن‌ها برمی‎گردد. پس قدم اول مشورت با پزشک متخصص است. با توجه به اینکه بارداری دوره‌ای حساس است، برای درمان سریع سردرد بارداری، پزشک معالج معمولاً در ابتدا راهکارهای خانگی و سپس در صورت نیاز دارو تجویز می‌کنند.

از جمله درمان‌های خانگی و بی‌خطر سردرد در بارداری عبارتند از:

• قرار دادن کمپرس آّب گرم روی صورت و چشم‌ها
• گذاشتن کمپرس آب گرم پشت گردن
• مصرف وعده‌های کوچک در طول روز برای حفظ تعادل قند خون
• نوشیدن آب کافی و دریافت الکترولیت‌های لازم بدن
• ماساژ دادن گردن و شانه‌ها
• ماساژ شقیقه‌ها با روغن نعناع
•  استراحت در محیط‌های تاریک و آرام
• حمام آب گرم
•  خواب کافی
•  یوگا و مدیتیشن
•  طب سوزنی
• مصرف مکمل منیزیم

گاهی سردرد‌های بارداری مزمن و غیرقابل کنترل هستند. این سردردها معمولاً با دارو درمانی توسط پزشک برطرف یا کنترل می‌شوند. استامینوفن ساده از جمله‌ داروهای امن در زمان حاملیگی برای درمان سریع سردرد بارداری است، اما مصرف مسکن‌هایی مانند ادویل و ایبوپروفن در بارداری توصیه نمی‌شوند. مصرف هر دارویی در بارداری نیاز به تائید و تجویز پزشک شما دارد؛ پس سر خود و بی‌مشورت با پزشکتان سراغ هیچ دارویی نروید.

درمان سردرد در ماه آخر بارداری

در سه ماهه سوم بارداری، بخصوص از هفته 27 بارداری به بعد، سردردها معمولاً ناشی از حالت بد بدن و گرفتگی عضلات هستند. این عوامل نیز در اثر افزایش وزن و تغییرات بدن با رشد جنین ایجاد می‌شوند. علاوه بر آن، سایر عوامل موثر بر سردرد بارداری مانند استرس، کم‌آبی بدن، خستگی و افت قند خون به قوت خود باقی هستند. 

قدم اول در درمان سردرد در ماه نهم بارداری شناخت و بررسی ریشه سردرد و شروع با روش‌های غیردارویی و مراقبتی از جمله نوشیدن آب، استراحت در محیطی آرام و تاریک و تنفس عمیق است. علاوه بر آن، اصلاح وضعیت بدن هنگام نشستن یا خوابیدن با کمک بالش‌های حمایتی و پرهیز از قوز کردن، استفاده از کمپرس سرد برای سردردهای میگرنی و کمپرس گرم برای گرفتگی عضلات گردن و شانه نیز در درمان سردردهای ماه نهم بارداری موثر هستند. 

در صورت ادامه یا تشدید این سردردها، درمان دارویی با مشورت پزشک شامل مصرف استامینوفن توصیه می‌شود که باید از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا آسپرین اجتناب شود( مگر آن که پزشک متخصص تجویز کند). 

در صورت مشاهده سردرد شدید، ناگهانی یا پایدار همراه با فشار خون بالا، تورم، اختلالات بینایی یا درد بالای شکم باید فوراً به پزشک مراجعه کرد چرا که ممکن است نشانه پره‌اکلامپسی یا مشکلات جدی دیگر باشد.

علت سردرد در بارداری

سردرد‌های دوران بارداری می‌توانند ناشی از تغییرات و نوسانات هورمون‌ها به خصوص هورمون استروژن ایجاد شوند؛ اما سیل هورمونی تنها دلیل این سردرد‌های آزادهنده نیست. علت سردرد در بارداری تفاوتی با دوران پیش از اقدام به بارداری ندارند؛ در واقع، هر عاملی که در گذشته سردردتان را تحریک می‌کرد، متاسفانه در دوران بارداری نیز باعث سردرد شما خواهند شد.

در ادامه، به شایع‌ترین علل سرد دردر در باردرای را اشاره می‌کنیم:

•  افزایش ترشح هورمون‌ها
• افت قند خون
•  افزایش فشار خون
•  اضطراب و استرس
•  کمبود خواب و خستگی
•  کم‌آبی
•  ترک کافئین
• تغییرات در وضعیت بدن

سردرد اوایل بارداری چگونه است؟

علت سردرد در بارداری معمولاً تغییرات هورمونی است و این نوع سردردها می‌توانند در هر زمانی از روز، حتی هر روز، رخ دهند. در صورتی که سردرد به دلیل کم‌آبی ایجاد شود، احتمالاً صبح‌ها ظاهر می‌شود.  سردردهای ناشی از استرس یا تنش بیشتر عصرها رخ می‌دهند؛ این در حالیست که سردردهای هورمونی اغلب تمام روز طول می‌کشند.

سردردهای هورمونی در دوران بارداری معمولاً در سه ماهه اول بارداری و سپس بین هفته‌های 16 و 18 رخ می‌دهند؛ اما برخی خانم‌ها این سردردها را در سه ماهه سوم بارداری نیز تجربه می‌کنند. تجربه سردرد در بارداری مانند سایر علائم و تغییرات آن، از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به شرایط و ژنتیک مادر بستگی دارد.

 سردرد در دوران بارداری شبیه به سردردهایی است که قبل از شروع بارداری تجربه می‌کردید. سردرد‌های این دوره می‌توانند در ناحیه پیشانی، شقیقه‌ها، پشت سر یا پشت چشم‌ها احساس شوند و شدت آن‌ها می‌تواند از یک درد کوتاه و خفیف تا دردی طولانی مدت و آزاردهنده تغییر کند. علائم سردرد در بارداری شامل موارد زیر است:

•  احساس درد خفیف و مداوم
•  درد ضربان‌دار گاه به گاه در یک یا هر دو طرف سر

سردرد میگرنی نیز می‌تواند با علائم بدتر و شدیدتری زیر همراه شود:

• درد شدیدتر
• ضربان‌های شدید در سر
•  تهوع
• استفراغ

سردرد بارداری از چه زمانی شروع می‌شود؟

سردردهای دوران بارداری می‌توانند در هر زمانی حین بارداری شروع شوند، اما معمولاً در سه ماهه اول و سوم ظاهر می‌شوند. در سه ماهه اول، تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون و استرس‌های اولیه بارداری می‌توانند منجر به سردرد شوند؛ در حالی که در سه ماهه سوم، رشد جنین، افزایش فشار بر رگ‌ها و اعصاب، کم‌خوابی و افزایش وزن و افزایش فشار خون می‌توانند باعث سردرد شوند.

سردرد در بارداری نشانه چیست؟

اکثر سردردهای دوران بارداری طبیعی هستند و جایی برای نگرانی نیست؛ اما گاهی اوقات، این سردردها می‌توانند نشانه‌ای از شرایط و اختلالات دیگری باشند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند. شرایطی مانند پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری، کم‌خونی، آسم، سرماخوردگی، آنفلوآنزا، سندرم HELLP، سینوزیت، توکسوپلاسموز و آبله‌مرغان از جمله بیماری‌هایی هستند که ممکن است با سردرد همراه باشند.

نکته قابل توجه علائمی هستند که همراه با سردرد تجربه می‌کنید. برخی از این علائم علامت هشداری برای پیگیری سردردها و مراجعه به پزشک متخصص هستند. این علائم عبارتند از:

• تب
•  التهاب و ورم دست و پاها
•  افزایش ناگهانی وزن
•  فشار خون بالا
• درد شکم
•  سردرد‌های مزمن
• ضعف شدید
•  بی‌حسی
•  اختلالات بینایی یا گفتاری مداوم

توصیه می‌کنیم تمام علائم جدید و آزاردهنده در دوران بارداری خود را در اپلیکیشن ایمپو ثبت کنید تا توصیه‌های اختصاصی خودمراقبتی برای شما ارسال شود. در صورت نگرانی درباره این علائم حتماً با متخصصین زنان و زایمان کلینیک ایمپو مشورت کنید. همچنین، می‌توانید در بخش اشتراک تجربه با دیگر کاربران که شرایطی مشابه شما دارند تبادل نظر کنید.

یه مادر ایمپویی، یه مادر آگاهه ؛ایمپو رو نصب کن تا با توصیه‌های آگاهی بخشش در این مسیر همراهت باشه!

نصب اپلیکیشن ایمپو

آیا سردرد در بارداری خطرناک است؟

سردرد در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه اول، نسبتاً شایع است و اغلب خطری جدی ندارد. این سردردها با استراحت کافی، مصرف مایعات، تغذیه مناسب و کاهش استرس و کم‌خوابی قابل کنترل هستند. با این حال، اگر سردرد با علائم غیرطبیعی یا فشار خون بالا همراه باشد، حتماً باید توسط پزشک بررسی شود.

در برخی شرایط سردرد شدید در بارداری امکان دارد نشانه پره‌اکلامپسی باشد. این وضعیت معمولاً بعد از هفته بیستم بارداری و اغلب در سه ‌ماهه سوم ایجاد می‌شود و در موارد نادر، قبل از هفته ۳۴ به‌عنوان پره‌اکلامپسی زودرس یا حتی پس از زایمان نیز ممکن است بروز کند.

سردرد شدید در بارداری (علت و درمان سریع)

سردرد حاد یکی از شایع‌ترین علائم عصبی در زنان باردار است که می‌تواند ناشی از علائم ساده بارداری یا نشانه بیماری‌های جدی‌تر باشد. به همین سبب توجه دقیق به علت سردردهای شدید در بارداری و مدیریت آن‌ها بسیار پر اهمیت است. سردرد‌های شدید در بارداری به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند.

• سردردهای شدید اولیه 

سردردهای اولیه معمولاً جدی نبوده و شامل میگرن و سردردهای تنشی هستند. گرن با درد شدید همراه است و اغلب با علائمی مانند تهوع، حساسیت به نور یا صدا همراه می‌شود. در حالی که، سردرد تنشی معمولاً در ناحیه پیشانی یا پشت سر احساس می‌شود و به صورت فشار، سنگینی یا گرفتگی توصیف می‌گردد. این نوع سردردها، هر چند ناراحت‌کننده هستند اما خطر جدی برای مادر یا جنین ایجاد نمی‌کنند.

• سردردهای شدید ثانویه

سردردهای ثانویه معمولاً نشانه وجود یک بیماری جدی هستند و نیاز به بررسی فوری دارند. از جمله این موارد می‌توان به پره‌اکلامپسی و فشار خون بالا اشاره کرد که ممکن است با تاری دید، تورم دست و پا و درد شدید همراه باشد. سکته مغزی نیز می‌تواند باعث سردرد ناگهانی و شدید شود و اغلب با ضعف یا بی‌حسی یک‌طرف بدن، اختلال در صحبت کردن یا سرگیجه همراه است. 

در نظر داشته باشید که موارد فوق شرایط نادری هستند که به ندرت رخ می‌دهند. اکثر سردردها در دوران بارداری خطرناک نیستند و قابل کنترل هستند. با این حال، اگر سردرد شما شدید شد یا با علائم غیر معمول همراه بود، مراجعه به پزشک بهترین اقدام است تا علت بررسی شود و از سلامت شما و جنینتان هم اطمینان حاصل گردد.

• درمان سردردهای شدید بارداری

درمان سردردهای حاد، شدید و تشدید شونده بر اساس شدت و علائم همراه آن‌ها متفاوت است. که در ادامه به اقدامات و درمان‌های لازم برای چنین سردردهایی در بارداری می‌پردازیم:

1. در صورتی که سردرد مادر با علائمی از جمله تاری دید، دوبینی، بی‌حسی یک‌طرفه بدن، تهوع و استفراغ شدید، تورم شدید دست و پا و تب یا سفتی گردن همراه باشد، مراجعه فوری به پزشک الزامی است.

2. در صورتی که شدت این سردردها غیرقابل تحمل شود، مادر ممکن است به مسکن‌ احتیاج داشته باشد که در این شرایط مشورت با پزشک متخصص خود بسیار پراهمیت است.

3. استفاده از کمپرس سرد یا گرم و نوشیدن آب به فروکش کردن سردردهای میگرنی و تنشی بارداری کمک می‌کند.

4. بررسی و کنترل فشار خون

سردرد در بارداری و جنسیت جنین

جنسیت جنین سوالی است که از همان روزهای اول بارداری در ذهن مادر و پدر نقش می‌بندد؛ اما برای تعیین جنسیت جنین باید تا هفته 17 الی 20 صبر کرد تا جنسیت این مسافر کوچک و مرموز به طور دقیق مشخص شود. با این باورهای سنتی زیادی علائم خاصی مانند پوست صاف و درخشان را از علائم بارداری پسر و حالت تهوع‌های شدید را از علائم بارداری دختر می‌دانند که در مقاله‌های جداگانه به این علائم به طور کامل پرداختیم.

یکی از باورهای رایج درباره بارداری با جنین پسر، بروز سردردهای مزمن و مداوم در طول بارداری است. این باور هیچ پایه و اساس علمی ندارد و نباید به آن اکتفا کرد. جنسیت جنین اغلب در سونوگرافی آنومالی که در هفته 17 تا 18 انجام می‌شود، مشخص می‌گردد.

سردرد در بارداری دوقلویی

بارداری دوقلو با تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون بیشتری همراه است که می‌تواند سبب سردردهای شدیدتری شود؛ اما نگران نباشید، این اتفاق برای بسیاری از مادران باردار دوقلو، طبیعی محسوب می‌شود. برای کاهش این درد، می‌توانید روش‌های ساده‌ای مانند استراحت کافی، نوشیدن آب فراوان، دوش آب گرم را امتحان کنید. همچنین، اجتناب از محرک‌هایی مثل نور شدید یا بوهای تند می‌تواند مفید باشد. در شرایطی که سردردهایتان شدید و مداوم است، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید همه چیز به خوبی پیش می‌رود.

کلام آخر

بارداری، سفری پر از شگفتی‌ و چالش است. سردردهای گاه و بی‌گاه، بخشی از این سفر هستند. با مراقبت از خود، تغذیه مناسب، استراحت کافی و مراجعه به پزشک، می‌توانید این دوران را با سلامتی و آرامش پشت سر بگذارید و علائم مختلف بارداری مانند سردرد را کاهش دهید. اگرچه سردردهای بارداری اغلب به دلایل طبیعی رخ می‌دهند و نگران کننده نیستند؛ اما می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مانند پره‌اکلامپسی نیز باشند. بنابراین، بسیار مهم است که در صورت تداوم یا تشدید این سردردها، به پزشک خود مراجعه کنید. به یاد داشته باشید، شما یک مادر قوی هستید و می‌توانید بر این چالش نیز غلبه کنید و به زودی، آغوش گرم فرزندتان تمام خستگی‌های شما را جبران می‌کند.

اپلیکیشن ایمپو در تمام این دوران کنارشماست تا به بهترین حالت آن را سپری کنید. ایمپو با توجه به علائمی که ثبت می‌کنید، برای شما توصیه‌های اختصاصی خود مراقبتی می‌فرستد. همچنین، پزشکان متخصص کلینیک ایمپو، در سریع‌ترین زمان ممکن به صورت آنلاین به سوالات شما پاسخ می‌دهند.

با توصیه‌های ایمپو بهت یادآوری می‌کنیم تا سلامت خودت و نوزادت رو اولویت قرار بدی.

نصب اپلیکیشن ایمپو

منابع

• baby center
• Mother and baby
• The Bump
• American pregnancy
• What to expect