راهنمای کامل سه ماهه اول بارداری

در این مقاله میخوانید:
بارداری شما را وارد دنیایی از سوالات و اتفاقات جدید و منحصر به فرد میکند، هر دوره از این سفر نه ماهه، تغییرات و علائم خاص خود را به دنبال دارد. سه ماهه اول بارداری از اولین روز از آخرین قاعدگی شما شروع شده و تا پایان هفته سیزدهم بارداری را در برمیگیرد و در واقع 13 هفته طول میکشد. جالب است بدانید که بر اساس روش محاسبه سن بارداری، روزهای ابتدایی اولین دوره از حاملگی خود هنوز باردار نشدهاید و جنینی در کار نیست.! این به این دلیل است که اکثر زنانی که به طور طبیعی باردار میشوند، تاریخ بارداری را نمیدانند.
در این مقاله به سه ماهه اول بارداری و تمام تغییرات شگفتانگیز آن میپردازیم و تلاش میکنیم به سوالات شما پاسخ دهیم. فراموش نکنید که پزشکهای متخصص ایمپو در طول بارداری در کنار شما هستند و به راحتی میتوانید درباره سوالات و نگرانیهای خود را با آنها مشورت کنید.
سه ماهه اول بارداری چند هفته است؟
یک بارداری کامل حدود 9 ماه طول میکشد و اکثر مردم (از جمله پزشکان و ماماها) آن را به سه دوره “سه ماهه” تقسیم میکنند. اگرچه شما از لحظه لقاح باردار هستید؛ اما 3 ماهه اول بارداری از اولین روز آخرین قاعدگی تا هفته سیزدهم بارداری محاسبه میشود. این شیوه محاسبه به این دلیل است که اکثر زنانی که به طور طبیعی باردار میشوند، تاریخ دقیق بارداری را نمیدانند.
در مقاله محاسبه سن بارداری، شما میتوانید با وارد کردن تاریخ آخرین پریود، سن دقیق بارداری خود را مشاهده کنید. در سه ماهه اول، هفتههای بارداری به صورت زیر محاسبه میشود:
ماه اول بارداری(جنین یک ماهه) شامل هفتههای زیر است: |
ماه دوم بارداری شامل هفتههای زیر است: |
ماه سوم بارداری شامل هفتههای زیر است: |
|
|
با کلیک بر روی هر هفته یا هرماه در جدول بالا، میتوانید مقاله راهنما کامل مربوط به آن را مشاهده کنید.
تغییرات مادر در سه ماهه اول بارداری
تجربه بارداری هیچ دو مادری شبیه به هم نیست و با وجود اینکه برخی از تغییرات و علائم در تمام بارداریها رخ میدهد؛ اما همچنان شدت و زمان بروز هرکدام میتواند متفاوت باشد. بارداری معمولاً با علائمی مانند حساس شدن سینهها، تهوع و البته عقب افتادن پریود خود را نشان میدهد؛ در حالی که برخی زنان تا مدتها هیچ علائمی را مشاهده نکرده و متوجه بارداری خود نمیشوند.
جالب است بدانید که هفته اول بارداری و هفته دوم بارداری در چرخه قاعدگی شما قرار دارند؛ اما در هفته سوم بارداری تخمک بارور شده به سمت رحم حرکت میکند و علاوه بر تقسیم سلولی به دیواره رحم میچسبد و اصطلاحاً لانهگزینی رخ میدهد. در مقاله ریزتررین علائم بارداری در هفته اول، به بررسی نشانههای اولیه پرداختهایم.
سه ماهه اول بارداری پر از تغییرات جسمی و عاطفی است که نوسانات هورمونی عامل آنها هستند و این نوسانات تا پایان بارداری همراه شما هستند. برخی از علائم سه ماهه بارداری عبارتند از:
-
خونریزی
حدود 25 درصد از زنان باردار در سه ماهه اول خود لکه بینی خفیفی دارند. در اوایل بارداری، لکه بینی خفیف ممکن است نشانه این باشد که لانهگزینی رخ داده و جنین در حال تشکیل شدن است. در مقاله علل لکه بینی در بارداری به طور کامل به تعریف و علل لکه بینی پرداختیم؛ اما به خاطر داشته باشید اگر خونریزی شدید، گرفتگی یا درد شدید در شکم خود احساس میکنید، حتماً به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. این علائم میتوانند نشانههای سقط جنین یا حاملگی خارج رحم باشد.
-
حساس شدن سینهها
درد و حساس شدن سینهها یکی از اولین علائم بارداری است. تغییرات هورمونی شدید سبب تحریک سینهها میشوند که مجاری شیر شما را برای تغذیه فرزندتان آماده میکنند. سینههای شما احتمالاً در طول 3 ماهه اول بارداری درد بیشتری خواهند داشت. استفاده نکردن از سوتین یا استفاده از سوتینهایی با اندازه بزرگتر میتواند احساس راحتی بیشتری به شما بدهد و کمی این علائم را تسکین دهد.
-
یبوست
در دوران بارداری، سطوح بالای هورمون پروژسترون سبب کاهش انقباضات ماهیچههای روده میشود که به طور معمول غذا را در سیستم گوارش شما حرکت میدهند. سعی کنید در طول بارداری خود بیش از پیش مواد غذایی فیبردار مانند سبزیجات و غلات کامل میل کنید، آب و مایعات بیشتری بنوشید و آهن کافی مصرف کنید. علاوه بر آن تحرک و فعالیت میتواند به بهبود یبوست کمک کند؛ اما با توجه به حساس بودن این دوره از ورزش نامناسب در بارداری پرهیز کنید. در مورد مصرف ملینهای خفیف یا نرم کنندههای بی خطر مدفوع در دوران بارداری با پزشک متخصص صحبت کنید و از مصرف سر خود هر دارویی پرهیز کنید.
-
افزایش ترشحات واژن
افزایش ترشحات رقیق و سفید و شیری رنگ (به نام لکوره) در اوایل بارداری طبیعی است. در صورت مشاهده ترشحات بارداری با بوی بد یا رنگهای غیرطبیعی مثل سبز یا زرد یا ترشحات بسیار زیاد شفاف با پزشک مشورت کنید و این علائم را نادیده نگیرید.
-
خستگی
با شروع بارداری بدن شما سخت در تلاش است تا از یک جنین در حال رشد و تکامل حمایت کند. شما در این دوره زودتر از همیشه خسته میشوید و حتی ممکن است کمی احساس ضعف کنید. سعی کنید در طول روز چرت بزنید یا استراحت کنید. به دریافت آهن خود اهمیت دهید و در این باره با متخصصین تغذیه صحبت کنید. کمخونی در طول بارداری علاوه بر تاثیر بر میزان خستگی شما سلامت جنین را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
-
تغییر ذائقه غذایی
ذائقه شما ممکن است در دوران بارداری تغییر کند. غذاهایی که پیش از بارداری نفرت انگیز بودند کم کم دلپذیر میشوند و هوس غذاهای عجیب غریب میکنید. بیش از 60 درصد زنان باردار هوس یا ویار غذاهایی را پیدا میکنند که اصلا علاقهای به آنها نداشتند.
-
تکرر ادرار
اگرچه جنین شما هنوز بسیار کوچک است، اما رحمتان در حال رشد و بزرگ شدن میباشد و به مثانه شما فشار وارد میکند. این فشار میتواند سبب تکرر ادرار در بارداری و درد مثانه در بارداری شود. این علامت هرگز نباید سبب کاهش نوشیدن آب و مایعات سالم شود؛ زیرا بدن شما به شدت مایعات احتیاج دارد. همچنین، مصرف نوشیدنیهای کافئیندار را کمکم کاهش دهید و الکل را کنار بگذارید.
-
سوزش سر دل
در دوران بارداری، سیلی از هورمون پروژسترون ماهیچههای صاف مانند دریچه میان مری و معده را شل میکند. این عارضه سبب بروز رفلاکس معده، ترش کردن و سوزش سر دل میشود. برای جلوگیری از سوزش سر دل در بارداری میتوانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید:
- در طول روز وعدههای غذایی کوچک بخورید.
- بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید.
- از غذاهای چرب، تند و اسیدی (مانند مرکبات) اجتناب کنید.
- سعی کنید هنگام خواب بالشتهای خود را بالا بیاورید.
-
نوسانات خلقی
افزایش خستگی و افزایش ترشح هورمونها میتواند شما را در حالتی قرار دهد که در عرض چند ثانیه از شادی به ناامیدی یا از امیدواری به افسردگی برسید. متاسفانه این نوسان احساسات نه تنها در سه ماه اول بارداری بلکه در ادامه بارداری همراه شما خواهد بود. بدون نگرانی و خجالت در صورت نیاز گریه کنید، اگر احساس میکنید خسته هستید استراحت کنید و با همسر و عزیزانتان صحبت کنید و احساساتتان را بیان کنید.
-
تهوع
حالت تهوع یکی از شایع ترین علائم بارداری است و تقریباً 85 درصد از زنان باردار آن را تجربه میکنند. حالت تهوع در بارداری ناشی از تغییرات هورمونی در بدن شما است و معمولا پیش از هفته نهم بارداری شروع شده و میتوانند در تمام سه ماهه اول بارداری ادامه یابد. برای برخی از زنان باردار، این حالت تهوع خفیف است.
حالت تهوع بارداری به خودی خود نگران کننده نیست اما اگر شدید یا طولانی باشد میتواند بر میزان و نوع تغذیه شما تأثیرگذار باشد و سبب دریافتت ناکافی برخی مواد مغذی شود.
-
افزایش وزن
در طول 3 ماهه اول بارداری زنان باردار حدود 1 تا 2 کیلوگرم وزن اضافه میکنند. رعایت رژیم غذایی در بارداری یکی از مهمترین نکات در طول این دوره است. در سه ماهه اول بارداری تنها به 150 کالری اضافی در روز نیاز دارید. با افزودن میوهها و سبزیجات، شیر، نان سبوسدار، گوشت و… این کالری اضافی را دریافت کنید و از مصرف مواد غذایی ناسالم و بیارزش دوری کنید. اگر نگران اضافه وزن در بارداری هستید، مقاله مربوطه را میتوانید مطالعه کنید.
-
درد شکم
دل دردهایی مشابه دردهای قاعدگی در ابتدای بارداری بسیار رایج بوده و معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی و رشد و رحم هستند؛ اما دردهای شدید و طولانی مدت میتواند نشان دهنده مشکلات جدیتری مانند التهاب آپاندیس، عفونت ادرار، بارداری خارج رحم یا سقط جنین باشند. پس حتماً به دردهای خود در این دوره توجه کنید و با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
شما میتوانید تمامی نشانههای خود را در اپلیکیشن ایمپو ثبت کنید تا با توجه به آنها توصیههای تخصصی خودمراقبتی دریافت کنید. این توصیهها با توجه به نشانههای شما شخصی سازی شده و توسط تیم متخصص پزشکی ایمپو نگارش و تایید میشوند. همچنین، شما میتوانید در اشتراک تجربه با دیگر کاربران که شرایط مشابه شما دارند تبادل نظر کنید یا سوالات تخصصی خود را در بخش کلینیک از متخصصان زنان و زایمان ایمپو بپرسید.
شرایط و اندازه جنین در سهماهه اول بارداری
در سه ماهه اول بارداری، جنین رشد و تکامل بسیاری را پشت سر میگذارد و از یک تخمک بارور کوچک به یک جنین با ضربان قلب تبدیل میشود. در این دوره، تمامی سیستمها و ارگانهای اصلی بدن جنین کوچک شما شروع به تشکیل میکنند. در هفته چهارم بارداری، لوله عصبی که به مغز و نخاع تبدیل میشود، به همراه سیستم گوارشی، قلب و سیستم گردش خون شروع به شکلگیری میکنند. قلب جنین در هفته ششم بارداری شروع به تپیدن میکند و میتوانید صدای ضربان قلب فرزندتان را در سونوگرافی بشنوید. قلب جنین در این سه ماه بین 120 تا 160 بار در دقیقه میتپد و سیستم عصبی او در حال تکامل است. اعصاب و ماهیچهها شروع به همکاری میکنند. جالب است بدانید در همین مدت زمان کم و در پایان هفته هشتم بارداری کوچولوی شما میتواند حرکت کند، اما این حرکات هنوز برای مادر قابل احساس نیستند.
در همین حال، یک اسکلت نرم شروع به شکلگیری میکند که پایهای برای استخوانهای آینده است. از هفته نهم الی هفته 12 بارداری ظاهر جنین نیز تغییرات قابل توجهی کرده و چهره او از جمله چشمها، گوشها، بینی و دهان به مرور شکل میگیرند. حال پلکها چشمان زیبای جنین شما را میپوشانند و در پایان سه ماه سوم بارداری ناخن انگشتان دست و پای او ظاهر میشوند. با وجود اینکه اندامهای تناسلی جنین از هفته هفتم بارداری شروع به شکلگیری میکنند در پایان ماه سوم بارداری هنوز برای تعیین جنسیت جنین زود است. اگر درمورد جنسیت جنین خود در این زمان کنجکاو هستید مقاله تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی هفته 12 را مطالعه کنید.
از هفته 13 یا 14 بارداری جنسیت جنین مشخص میشود؛ اما معمولا در سونوگرافی آنومالی که بین هفته 17 تا 18 بارداری انجام میشود جنسیت جنین را به طور قطعی میتوان تشخیص داد. در پایان ماه سوم بارداری جنین حدود 6.7 سانتیمتر است و وزن او تقریباً به 73 گرم میرسد. این مرحله از بارداری بسیار حساس است، زیرا تمامی ارگانها و سیستمهای اساسی بدن جنین در حال شکلگیری هستند و مواجه با عوامل خطرناک و آسیبزا مانند بیماریها، مواد مخدر، الکل یا اشعه میتواند بر رشد و تکامل جنین تأثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید: علائم بارداری پسر چیست؟
اندازه شکم در سهماه اول بارداری
برآمدگی شکم یکی از زیباترین و عجیبترین علائم شروع یک زندگی جدید در وجود شما است. اگرچه در اکثر زنان باردار برآمدگی شکم تا سه ماهه دوم بارداری خود را نشان نمیدهد؛ اما در برخی از زنان اندازه شکم کمی زودتر بزرگ میشود و خبر حاملگی را علنی میکند. در ادامه به تغییرات اندازه شکم در سه ماه اول بارداری میپردازیم:
- ماه اول بارداری ( هفتههای 1 تا 4 )
جنین هنوز بسیار کوچک است و در واقع مجموعهای کوچک از سلولهای در حال تقسیم است، بنابراین هیچ برجستگی قابل مشاهدهای در شکم ایجاد نمیشود. رحم هنوز در پشت استخوان لگن قرار دارد و بیشتر تغییرات به صورت داخلی اتفاق میافتد.
- ماه دوم بارداری (هفتههای 5 تا 8)
در ماه دوم بارداری، جنین در حال رشد است، اما رحم هنوز در داخل لگن در حال گسترش است و به احتمال زیاد از بیرون قابل مشاهده نیست. با این حال، برخی از زنان ممکن است احساس نفخ یا پر بودن در شکم خود داشته باشند.
- ماه سوم بارداری (هفتههای 9 تا 13)
در پایان سه ماهه اول بارداری رحم بزرگتر شده و شروع به بالا آمدن از لگن میکند که برای برخی از زنان یک برآمدگی کوچک قابل مشاهده ایجاد میکند. با این حال، بسیاری از زنان هنوز در این مرحله برآمدگی قابل مشاهدهای ندارند و تنها ممکن است یک گردی کوچک در پایین شکم خود مشاهده کنند.
آزمایشات سهماهه اول بارداری
به لطف پیشرفت علم پزشکی، میتوان با کمک آزمایشات متنوع از سلامت جنین و مادر مطمئن شد و بسیاری از بیماریها بخصوص اختلالات ژنتیکی و کروموزومی را پیش از تولد نوزاد تشخیص داد. سه ماهه اول بارداری آزمایشات و سونوگرافیهای مختلفی را در بر میگیرد. بلافاصله پس از مثبت شدن تست بارداری مراجعه مادر به پزشک زنان زایمان شروع شده و از آن لحظه به طور متداوم باید تحت نظر پزشک معالج خود قرار گیرد.
غربالگری اول از جمله آزمایشات ضروری و پراهمیت میباشد که در تقویم بارداری در سه ماه اول بارداری و به طور دقیق همزمان با سونوگرافی NT یعنی در11 هفته و 3 روز و 13 هفته و 6 روز انجام میشود. در ادامه، لیست کامل آزمایشات سه ماهه اول بارداری را بررسی میکنیم:
-
آزمایش غربالگری اول در سه ماهه اول بارداری (آزمایش ژنتیک سه ماهه اول بارداری)
غربالگری سه ماهه اول بارداری یا همان آزمایش ژنتیک سه ماهه اول، ترکیبی از آزمایشات زیر است:
-
سونوگرافی NT
سونوگرافی nt با اندازهگیری ضخامت مایع پشت گردن جنین اختلالاتی مانند سندرم داون را تشخیص میدهد.
- سونوگرافی NB
سونوگرافی nb مانند nt نوعی غربالگری غیرتهاجمی است که در هفته ۱۱ الی ۱۳ بارداری انجام شده و در آن تیغه بینی جنین( nasal bone) بررسی می شود و عدم رویت این استخوان خطر ابتلا به اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون را هشدار میدهد.
- آزمایش خون
به طور کلی آزمایش خون در این دوره به اندازهگیری دو فاکتور مهم در بارداری به نام هورمون hCG و پروتئین A پلاسما مرتبط به بارداری میپردازد. این دو فاکتور از جفت ترشح میشود. در واقع ترشح هورمون hCG در آزمایش خون بارداری خبر بارداری را تایید میکنند و سطح غیرطبیعی آنها احتمال ابتلا به برخی اختلالات کروموزومی را افزایش میدهد. به کمک این آزمایشات احتمال اختلالات ژنتیکی و سلامتی مادر و جنین بررسی میشود و در صورت نیاز فرد به مشاور و آزمایشات تخصصی ژنتیک ارجاع داده میشود
2. آزمایشات اولیه بارداری
پزشک در اوایل بارداری، آزمایشهای خون یا آزمایشات ادرار را برای بررسی سلامت کلی شما درخواست میکند. این آزمایشات جهت بررسی عملکرد تیروئید، ایمنی شما در برابر عفونتهایی مانند سرخجه، و غربالگری بیماریهای مقاربتی انجام میشود. این اقدامات به شناسایی و مدیریت خطرات احتمالی در مراحل اولیه بارداری کمک میکنند و بسیاری از نگرانیهای روزهای اول بارداری را برطرف میکنند.
3. سونوگرافی
معمولاً بین هفته ششم تا هشتم بارداری، اولین سونوگرافی بارداری توصیه میشود. این سونوگرافی سن بارداری را مشخص کرده و ضربان قلب جنین را بررسی میکند. همچنین به تشخیص حاملگی خارج رحم کمک میکند. لازم به ذکر است که تشخیص زودهنگام این عارضه بسیار حیاتی و پراهمیت است. به یاد داشته باشید که برقراری رابطه جنسی و دخول پیش از انجام این سونوگرافی در سه ماهه اول بارداری ممنوع است.
اپلیکیشن ایمپو، در طول دوران بارداری مانند یک دوست و مشاور هوشمند، تمامی آزمایشات، سونوگرافی و مراقبتهای ضروری را به شما یادآوری میکند. در هر هفته بارداری که باشید، مراقبتهای ضروری به صورت چک لیست برای شما نمایش داده میشود و میتوانید نتیجه آزمایش خود را وارد کنید تا با توجه به آن توصیههای تخصصی دریافت کنید.
در سه ماه اول بارداری چی نخوریم و چی بخوریم؟
تغذیه نقش بسیار پررنگی در حفظ سلامت جنین و بارداری بازی میکند. همانطور که رژیم غذایی پیش از اقدام به بارداری بر سلامت مادر تاثیرگذار است، در بارداری نه تنها سلامت مادر بلکه سلامت جنین و رشد و تکامل او را تحت تأثیر قرار میدهد. رژیم غذایی بارداری بسته به میزان رشد و تغییرات جنین در هر ماه و هفته از حاملگی خصوصیات خود را دارد. رژیم غذایی در سه ماه اول بارداری باید میزان کافی و متعادلی از پروتئینها، چربیها و کربوهیدرات داشته باشد. نکات تغذیه ماه اول الی ماه سوم بارداری به شرح زیر است:
- رژیم غذایی روزانه مادر باید حاوی ۳-۴ واحد میوه باشد. مصرف لبنیات و سبزیجات برای فراهم کردن کلسیم و فیبر بسیار پراهمیت است.
- برای کاهش حالت تهوع بارداری میتوانید از اسموتیهای تهیه شده از میوه و سبزیجات تازه و خنک استفاده کنید و به جای مصرف ۳ وعده حجیم از چند وعده غذایی کوچک و مغذی و میان وعدههای سالم و خوشمزه استفاده کنید.
- از غذاهای دریایی خام مانند سوشی، الکل و لبنیات محلی و غیرپاستوریزه پرهیز کنید.
- میوههای قرمز مانند گیلاس، آلبالو و انگور به علت میزان بالای آنتیاکسیدان برای ارتقای سیستم ایمنی در سه ماهه اول بارداری توصیه میشوند.
اگر به دنبال رژیم غذایی برای افزایش وزن و رشد جنین هستید، پیشنهاد میکنیم مقاله وزن گیری جنین را مطالعه کنید.
ایمپو با توجه به سن بارداری، علائم و عوارض بارداری مانند دیابت بارداری یا فشار خون بارداری، رژیم غذایی متناسب را به شما توصیه میکند.
سهماهه اول بارداری چه ویتامینهایی بخوریم؟
در سه ماهه اول بارداری، مصرف ویتامینها و مواد مغذی ضروری اهمیت زیادی دارد تا از سلامت مادر و رشد صحیح جنین حمایت شود. در ادامه به ببرسی این موارد و دلایل اهمیت آنها میپردازیم:
-
ویتامین A
ویتامین A برای رشد اندامها، چشمها و استخوانهای جنین، همچنین سیستمهای گردش خون، تنفس و سیستم عصبی او ضروری است؛ اما باید به میزان مناسب مصرف شود، زیرا مصرف بیش از حد آن میتواند برای سلامت جنین خطرناک باشد. پس پیش از مصرف آن با متخصص تغذیه مشورت کنید.
-
ویتامین B6
ویتامین B6 برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین بسیار مهم است. همچنین، به جنین کمک میکند تا پروتئین و کربوهیدرات را تجزیه کند. برخی مطالعات نشان میدهند که ویتامین B6 میتواند به کاهش حالت تهوع بارداری کمک کند، اما حتماً پیش از مصرف مکملهای آن با پزشک خود مشورت کنید. همیشه میتوانید این ویتامین را از منابعی مانند موز، آجیل و غلات کامل دریافت کنید.
-
ویتامینC
این ویتامین به جذب آهن، تقویت سیستم ایمنی و محافظت از سلولها کمک میکند. ویتامین C را میتوانید از مرکبات (مانند پرتقال و لیمو)، توتفرنگی و فلفل دلمهای دریافت کنید.
-
ویتامین D3
این ویتامین برای تقویت استخوانها و دندانهای جنین ضروری است و جذب کلسیم را افزایش میدهد. نور خورشید و مواد غذایی غنی شده منابع خوبی از ویتامینD هستند؛ اما امکان دارد که پزشکتان مصرف روزانه 1000 میلی گرم مکمل آن را تجویز کند. فراموش نکنید که نباید بدون مشورت پزشک یا متخصص تغذیه به مصرف قرص یا مکملها بپردازید.
-
مولتیویتامینهای دوران بارداری(Prenatal Vitamins)
این مکملها معمولاً شامل ترکیبات زیر هستند و هدف آنها فراهم کردن تمام ریزمغذی مورد نیاز شما در بارداری میباشد.
- فولیک اسید
- آهن
- کلسیم
- ویتامین B12
- ویتامین A
- زینک
- ویتامین B6
- ویتامین E
اگرچه مولتی ویتامینهای بارداری انتخاب خوبی برای دریافت ویتامینها و مواد معدنی لازم در سه ماهه اول بارداری هستند، اما حتماً درباره مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید؛ چرا که هر مادر بسته به شرایط خود به مقدار متفاوتی از مواد مغذی احتیاج دارد.
سقط جنین در سه ماهه اول بارداری
اکثر سقطها در سه ماهه اول بارداری، یعنی حدود ۱۳ هفته اول و در اثر اختلالات کروموزومی جنین اتفاق میافتند و در واقع دلیل آنها این است که جنین شرایط زنده ماندن و رشد را ندارد. علاوه بر آن بالا بودن سطح هورمون TSH (هورمون تحریککننده تیروئید) یکی از عوامل سقط جنین در سه ماهه ابتدایی بارداری است. پس اگر سابقه بیماریهای تیروئید دارید حتماً در زمان اقدام به بارداری و طول بارداری سطح هورمونهای تیروئیدی و TSH را تحت کنترل داشته و با پزشک خود در میان گذارید. علائم سقط جنین در این زمان عبارتند از:
- خونریزی دردناک یا بدون درد واژن
- درد یا گرفتگی در لگن یا کمر
- خروج مایع یا بافت از واژن
- ضربان قلب سریع
فراموش نکنید که تجربه این علائم لزوماً به معنی سقط جنین نیست و بسیاری از زنان باردار با وجود تجربه این شرایط بارداری موفقی را پشت سر میگذارند، با این حال بررسی این علائم و مراجعه پزشک برای جلوگیری از هر اختلالی ضروری است. برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله سقط جنین را مطالعه کنید.
مراقبتهای سه ماه اول بارداری
در سه ماه اول بارداری جنین شما در حال شکلگیری اندامهای اصلی خود بوده و شما نیز با تغییرات هورمونی و جسمی بسیاری رو به رو هستید. برای اطمینان از سلامت خود و فرزندتان، رعایت مراقبتهای خاص و منحصر به فرد در این دوره بسیار مهم است. برخی از نکات و مراقبتهای ضروری در این دوره از بارداری عبارتند از:
- مراجعه منظم به چکاپهای سه ماه اول بارداری همراه همسر یا عزیزانتان
- بیش از پیش استراحت کنید و سعی کنید هنگام خواب به پهلوی چپ دراز بکشید. این نحوه خوابیدن فشار وارد بر رحم را کاهش داده و گردش خون را بهتر میکند.
- مراقبه و مدیتیشن را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
- وسایل سنگین را به هیچ وجه بلند نکنید.
- با انجام ورزش کگل عضلات کف لگن خود را تقویت کنید و ورزش در بارداری را فراموش نکنید.
- آب و نوشیدنیهای بیشتری در طول روز بنوشید و منتظر تشنگی نمانید.
- اگر بارداری شما در فصل زمستان یا پاییز است، حتما نسبت به تزریق واکسن آنفولانزا اقدام کنید. برای اطلاعات بیشتر مقاله واکسن آنفولانزا در بارداری را مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید: سرماخوردگی در بارداری
پیادهروی در سهماهه اول بارداری
پیادهروی یک ورزش ایمن و بسیار مفید در سه ماه اول بارداری است که به سلامت قلب و عروق، حفظ وزن مناسب، کاهش استرس و افزایش سطح انرژی شما در این دوره کمک میکند. این فعالیت سبک میتواند علائم اولیه بارداری مانند خستگی و حالت تهوع خفیف را تا حدی کاهش دهد و خوابتان را بهتر کند.
برای اکثر زنان باردار، پیادهروی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز با سرعتی متعادل ایدهآل است. نوشیدن آب کافی، استفاده از کفشهای مناسب و توجه به نیازهای بدن برای جلوگیری از فشار بیش از حد ضروری است و باید آنها را جدی گرفت. همچنین در نظر داشته باشید که پیش از شروع هر نوع برنامه ورزشی در دوران بارداری، حتماً با پزشک خود یا متخصصین ایمپو مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: حاملگی پوچ چیست و چه علائمی دارد؟
چه کارهایی در ماه اول بارداری نباید انجام داد؟(ممنوعات سه ماهه اول بارداری)
ممنوعات سه ماهه اول بارداری به شرح زیر است:
- شرکت در فعالیتها و ورزشهای شدید و نامناسب مانند فوتبال
- مصرف الکل
- مصرف کافئین (کمتر از 200 میلیگرم در روز)
- سیگار و دخانیات
- مصرف داروهای غیر قانونی یا غیر مجاز
- مصرف ماهی خام یا غذاهای دریایی دودی
- رفتن به سونا و جکوزی
- داروهای گیاهی
رابطه جنسی در بارداری تا زمان سونوگرافی اول در هفتههای هفتم یا هشتم بارداری ممنوع است تا وضعیت جنین از نظر بارداری خارج رحم و احتمال سقط جنین بررسی شود.
کلام آخر
سه ماهه اول بارداری میتواند طاقت فرسا باشد. تغییراتی را که ممکن است تجربه کنید و نحوه مراقبت از خود در این دوران هیجان انگیز را درک کنید. دانستن اینکه چه تغییرات فیزیکی و عاطفی باید در طول 3 ماهه اول انتظار داشته باشید میتواند به شما کمک کند ماه های آینده را با اعتماد به نفس بیشتری سپری کنید.
مراقبت از سلامتی در سه ماه اول بارداری مهم است و همانطور که گفته شد معاینات منظم را در دوران بارداری انجام دهید و به نکات گفته شده در مقاله اهمیت دهید تا بتوانید حاملگی خوبی را پشت سر بذارید. همچنین میتوانید با اپلیکیشن ایمپو یادآوری تمامی سونوگرافیها و مراقبتهای ضروری دوران بارداری را بداشته باشید و با دریافت توصیههای خودمراقبتی اختصاصی، همراه شما در این دوران است.
منابع
- pregnancy birth baby
- HSE
- Mayo clinic
- WebMD
- Cleveland clinic
- American pregnancy
- Mayoclinic/misscariage
- sleep foundation.org
- hopkins medicine
- Mayoclinic-fitness
- NHS-nutrition
- Baby center
- WebMD-Nutrition

2. سه ماه اول بارداری چند هفته است؟
سه ماهه اول بارداری از اولین روز از آخرین قاعدگی شما شروع شده و تا پایان هفته سیزدهم بارداری را در برمیگیرد و در واقع 13 هفته طول میکشد.
3. آزمایش ژنتیک سه ماه اول بارداری چیست؟
غربالگری و آزمایشات ژنتیک سه ماهه اول بارداری ترکیبی آزمایش خون مادر و سونوگرافی NT و NB است.
4. آیا رابطه جنسی در سه ماهه اول بارداری خطرناک است؟
رابطه جنسی تا زمان سونوگرافی اول در هفتههای هفتم یا هشتم بارداری ممنوع است تا وضعیت جنین از نظر بارداری خارج رحم و احتمال سقط جنین بررسی شود ولی پس از آن با اجازه پزشک معالج بلامانع است.
5. سه ماهه اول بارداری چگونه بخوابیم؟
در سه ماهه اول بارداری میتوانید در هر وضعیتی استراحت کنید یا بخوابید اما بر اساس تحقیقات بهترین نحوه موقعیت، خوابیدن به پهلوی چپ است.
6. TSH در سه ماهه اول بارداری چه نقشی دارد؟
بالا بودن سطح هورمون TSH (هورمون تحریککننده تیروئید) یکی از عوامل سقط جنین در سه ماهه ابتدایی بارداری است. پس اگر سابقه بیماریهای تیروئید دارید حتماً در زمان اقدام به بارداری و طول بارداری سطح هورمونهای تیروئیدی و TSH را تحت کنترل داشته و با پزشک خود در میان گذارید.
7. آیا تعیین جنسیت در سه ماهه اول بارداری امکان دارد؟
خیر، با وجود اینکه اندامهای تناسلی فرزندتان از هفته هفتم بارداری شروع به شکلگیری میکنند اما در سه ماهه سوم بارداری هنوز برای تعیین جنسیت جنین زود است و باید کمی منتظر بمانید.
8. چه زمانی برای اولین سونوگرافی بارداری اقدام کنم؟
زمان مناسب برای اولین سونوگرافی بارداری معمولاً بین هفتههای 6 تا 8 بارداری است. علاوه بر اینکه در این سونوگرافی از بارداری و وجود جنین اطمینان حاصل میشود، سن بارداری اندازهگیری شده و ضربان قلب جنین هم بررسی میشود. یکی از اعمال اصلی این سونوگرافی تشخیص بارداری خارج از رحم است؛ پس حتماً آن را در برنامههای خود قرار دهید.