سونوگرافی آنومالی و هر آنچه که باید درمورد آن بدانید!
در این مقاله میخوانید:
سونوگرافی آنومالی، پنجره‌ای رو به دنیای شگفت‌انگیز درون رحم است که پزشک متخصص بین هفته 18 الی 22 بارداری آن را انجام میدهد. در این سونوگرافی اندام‌های جنین کوچک شما از جمله دست‌ها، پاها، کلیه‌ها حتی انگشتان او نیز تا حدی قابل مشاهده هستند و اندازهگیری می‌شوند. به کمک سونوگرافی آنومالی پزشک برخی ناهنجاری‌ها و بیماری‌های ژنتیکی را تشخیص میدهد. همچنین، در این معاینه جنسیت جنین نیز مشخص می‌شود.
اگرچه این سونوگرافی تنها نمای کوچکی از شرایط و خصوصیت‌های جنین شما را نشان میدهد، اما با شنیدن ضربان‌های قلب فرزندتان و مشاهده دست و پا‌های کوچک او کم کم تصویر او در ذهنتان شکل می‌گیرد و بیشتر از قبل با این کوچولوی شگفت‌انگیز آشنا می‌شوید. در این مقاله با سونوگرافی آنومالی و ضرورت انجام آن بیشتر آشنا می‌شویم و تلاش می‌کنیم به همه سوالات شما در این باره پاسخ دهیم.
سونوگرافی آنومالی چیست؟
سونوگرافی آنومالی که به سونوگرافی هفته بیستم بارداری و سونوگرافی آناتومی نیز معروف است، یکی از سونوگرافی‌های ضروری در بارداری می‌باشد که بین هفته 22 الی 18 بارداری یعنی در میانه دوره بارداری انجام می‌شود. به احتمال زیاد سونو آنومالی اولین یا تنها سونوگرافی شما در بارداری نیست و پیش از آن هم تحت تصویر برداری قرار گرفته‌اید؛ اما تفاوت این سونوگرافی با سونوگرافی‌های دیگر دقت و جزئی نگری آن است. سونو آنومالی رشد و اندازه‌های جنین را به دقت بررسی میکند و می‌تواند اختلالات ژنتیکی را که سبب آناتومی غیرطبیعی جنین می‌شوند، تشخیص دهد. در این سونوگرافی رادیولوژیست یا تکنیسین سونوگرافی با بررسی اندازه‌های جنین از روند رشد او مطمئن شده و جنسیت جنین را هم تشخیص میدهد.
سونوگرافی آنومالی چگونه انجام می‌شود؟
روند انجام سونوگرافی آنومالی تفاوتی با سونوگرافی‌های دیگر دوران بارداری ندارد. برای انجام این سونوگرافی باید، در تاریخ تعیین شده توسط پزشکتان، با یک همراه، به مطب یا مرکز تصویر برداری مراجعه کنید. پیش از انجام سونوگرافی از شما خواسته می‌شود که حتماً با مثانه پر مراجعه کنید تا تصاویر شفاف‌تری از جنین گرفته شود. سونوگرافی آنومالی بر خلاف سونوگرافی سه ماهه اول بارداری، شکمی است؛ و تنها کافیست روی تخت دراز بکشید تا پزشک یا تکنیسین ژلی را روی شکم شما پخش کند و سپس پروب یا دسته سونوگرافی را روی پوست شما حرکت دهد.
با حرکت این پروب بر روی شکمتان تصویر جنین بر روی صفحه نمایش ظاهر می‌شود و پزشک بر اساس این تصاویر و اندازه‌گیری‌های مخصوص، سلامتی جنین را بررسی میکند. کل فرایند سونوگرافی آنومالی 75 الی 45 دقیقه زمان میبرد. نکته حائز اهمیت این است که تکنیسین دستگاه نباید بر اساس مشاهدات خود به شما نتایجی را اعلام کند، بلکه نتایج سونوگرافی باید توسط پزشک متخصص زنان و زایمان شما مشاهده شده و نتیجه را به شما اعلام کند.
تفاوت سونوگرافی آنومالی و سونوگرافی ان تی (NT)
سونوگرافی NT یکی از روش‌های تصویربرداری و بخشی از غربالگری‌های ضروری در سه ماهه اول بارداری است. نام این سونوگرافی (NT) برگرفته از ناحیه‌ای به نام nuchal translucency در پشت گردن جنین است. این سونوگرافی جهت بررسی و سنجش سلامتی و ناهنجاری‌های کروموزومی جنین استفاده می‌شود و به تشخیص اختلالاتی از جمله بیماری‌های قلبی و سندرم داون را کمک میکند.
در حالی که سونوگرافی آنومالی، در سه ماهه دوم بارداری، اندا‌زه‌ها و ویژگی‌های جنین را جزئی‌تر و دقیق‌تر اندازهگیری کرده و رحم را نیز بررسی میکند. در سونوگرافی آنومالی اسکن، شما می‌توانید ویژگی‌هایی مانند قلب، مغز، گردن، کلیه‌ها، مثانه، دست و پاها و حتی انگشتان کوچک فرزندتان را مشاهده کنید و صدای قلب جنین داخل شکمتان را هم بشنوید. به کمک این سونوگرافی در صورت وجود صداهای غیرطبیعی و ریتم نامنظم ضربان قلب، پزشک می‌تواند علت آن‌ها را پیگیری کند. یکی دیگر از کاربردهای این سونوگرافی بررسی شرایط رحم مادر مانند نحوه قرار گرفتن جفت و مقدار مایع آمنیوتیک است.
سونوگرافی آنومالی کی انجام می‌شود؟
بهترین زمان برای انجام سونوگرافی آنومالی در سه ماهه دوم بارداری و بین هفته 22 الی 18 بارداری است. تاریخ این تصویربرداری را پزشکتان بر اساس شرایط و مدت بارداری شما برنامه ریزی میکند. اصولاً بعد از گذشت نوزده هفته و نیم از بارداری، سونوگرافی آنومالی انجام می‌شود، چون در این مرحله جنین به اندازه‌ای بزرگ شده و امکان بررسی دقیق‌تر بدن او فراهم است. همچنین، در این زمان، بارداری هنوز در دوره‌ای قرار دارد که اگر یک مشکل جدی تشخیص داده شود، شما فرصت کافی برای بررسی و حل آن را در اختیار دارید. بیشتر ناهنجاری‌های ساختاری مهم تا این زمان نمایان می‌شوند و این اسکن می‌تواند نشان دهد که آیا نیازی به پیگیری‌های بیشتر وجود دارد یا خیر.
با این وجود، اگر فکر می‌کنید به هر دلیلی، مانند ساختار بدنی خود، نتایج سونوگرافی‌های قبلی یا حتی برنامه‌هایی مانند سفری که در پیش دارید، نیاز دارید زمان سونوگرافی آنومالی خود را تغییر دهید، نگران نباشید. برخی افراد این سونوگرافی را در هفته 18 بارداری انجام می‌دهند. این هفته معمولاً زودترین زمان برای سونوگرافی آنومالی است. در هفته 18 نیز می‌توان رشد و تکامل اندام‌هایی مانند اندام‌های جنسی، مغز، جمجمه، قلب، ریه‌ها و روده‌ها را بررسی کرد و در صورت وجود شرایط غیرطبیعی به آزمایشات دیگر پرداخت.
اگرچه امکان انجام سونوگرافی آنومالی در هفته 17 نیز وجود دارد، اما ممکن است برخی ناهنجاری‌ها به دلیل اندازه کوچک‌تر و رشد کمتر جنین در این مرحله دشوارتر شناسایی شوند. توصیه می‌شود برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر و بهتر تا زمان استاندارد ۱۸ تا ۲۲ هفتگی صبر کنید؛ اگر به هر دلیلی تمایل به انجام زودتر سونوگرافی آنومالی دارید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
با توجه به اینکه زمان سقط قانونی در کشور ما تا قبل از 19هفتگی است، توصیه می‌شود آنومالی اسکن بین 17 تا 18 هفتگی انجام شود تا اگر جنین دچار ناهنجاری شدید بود، زمان کافی برای بررسی‌های بیشتر وجود داشته باشد.
اپلیکیشن ایمپو به شما این امکان را میدهد که تمام اطلاعات، علائم و زمان معاینات خود را ثبت کنید تا نوبت‌های سونوگرافی و معاینات خود را از دست ندهید. همچنین، ایمپو به شما آزمایشات ضروری در دوران بارداری را یادآوری میکند و با محاسبه سن بارداری، وضعیت و رشد جنین را در هر هفته نمایش میدهد. علاوه بر آن شما می‌توانید تمامی سوالات و دغدغه‌های خود را با بهترین متخصصان زنان و زایمان، به صورت آنلاین مطرح و در سریع‌ترین زمان ممکن نگرانی‌های خود را رفع کنید.
چه بیماری‌هایی در سونوگرافی آنومالی مشخص می‌شوند؟
با وجود اینکه سونوگرافی آنومالی همه بیماری‌ها و اختلالات ارثی را نشان نمی‌دهد، اما پزشک را از برخی از مهم‌ترین و پراهمیت‌ترین بیماری‌های مادرزادی مطلع میکند. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
- آنانسفالی (Anencephaly) یا بی‌مٌخ‌زایی
- سندرم داون
- بیماری‌های قلبی مادرزادی
- اسپینابیفیدا ( شکاف مادرزادی مهره‌ها یا بیرون زدگی نخاع)
- گاستروشزی ( نوعی اختلال در روده‌ها و جدارشکم جنین)
- دیسپلازی اسکلتی ( اختلال در شکل‌گیری استخوان‌های جنین)
فراموش نکنید که مشاهدات سونوگرافی به معنی تشخیص قطعی هیچ بیماری و شرایط خاصی نیستند، بلکه نشان دهنده نیاز به بررسی و آزمایشات بیشتر هستند.
بیشتر بخوانید: راهنما سونوگرافی واژینال
سونوگرافی آنومالی و تعیین جنسیت
معمولاً تاریخ سونوگرافی آنومالی همزمان با زمان مناسب برای تشخیص جنسیت جنین است؛ در این زمان از بارداری، احتمال خطا در تعیین جنسیت جنین بسیار کم است. اگرچه گاهی به دلایلی مانند موقعیت جنین در رحم ممکن است تشخیص جنسیت کمی دشوار باشد، اما به طور معمول در این جلسه از سونوگرافی پزشک زنان و زایمان به شما مژده پسر یا دختر دار شدن را میدهد، و با خیال راحت می‌توانید برای فرزندتان خرید و اتاق این فرشته کوچک را آماده کنید!
اقدامات قبل از سونوگرافی آنومالی چیست؟
سونوگرافی آنومالی برای بسیاری از مادران باردار کمی نگران کننده و البته سرشار از هیجان است؛ به همین دلیل به دنبال اقدامات خاصی پیش از سونوگرافی آنومالی هستند. در نظر داشته باشید که این سونوگرافی تفاوت چندانی با سونوگرافی‌های شکمی دیگر ندارد و برای آمادگی برای آن کافی است لباس‌های راحت و گشاد بپوشید که به سادگی بتوانید آن‌ها دربیارید و دوباره بپوشید. پیش از سونوگرافی حتما مقدار زیادی آب بنوشید تا مثانه شما پر شود. این کار باعث می‌شود تصویر شفاف‌تری از جنین خود داشته باشید.
نیازی به ناشتا بودن یا پرهیز غذایی پیش از این سونوگرافی نمی‌باشد؛ اگرچه برای راحتی بیشتر حین معاینه بهتر است که پیش از انجام سونوگرافی، غذاهای نفاخ مانند حبوبات و تخم مرغ مصرف نکنید. همچنین، می‌توانید نتایج سونوگرافی‌های پیشین خود را نیز همراه داشته باشید تا پزشک تغییرات جنین را بهتر بررسی کند. سونوگرافی آنومالی یکی از تجربیات شیرین برای شما و همسرتان است و جایی برای نگرانی و اضطراب وجود ندارد. شما در میانه بارداری خود قرار دارید و حالا تصویر واضح‌تری از فرزند عزیزتان خواهید دید.
معنی اصطلاحات سونوگرافی آنومالی و تفسیر آن
در ابتدا باید بگوییم که تفسیر مشاهدات و گزارش سونوگرافی وظیفه شما یا رادیولوژیست نیست؛ تفسیر گزارش سونوگرافی و آزمایش‌ها باید توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام شود و اطلاعات پایین تنها در راستای آشنایی شما با اصطلاحات سونوگرافی آنومالی است. در سونوگرافی آنومالی چند اندازهگیری از جنین در زوایای مختلف گرفته می‌شود که پزشک با مقایسه آن‌ها با مقادیر استاندارد از سلامت جنین اطمینان حاصل میکند.
اندازه‌گیری‌های اصلی به شرح زیر است:
- قطر دوطرفه سر (BPD)
قطر دوطرفه سر جنین، فاصله بین یک گیجگاه به گیجگاه دیگر است. این اندازهگیری نشان‌دهنده رشد مغز و جمجمه جنین است و سن بارداری در تعیین محدوده استاندارد آن نقش دارد.
- دور سر (HC)
HC محیط کامل دور سر جنین است که مانند BPD رشد مغزی را بررسی کرده و اگر کمتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشان دهنده مشکل در رشد مغز جنین محسوب شود.
- دور شکم (AC)
پزشک با اندازهگیری دور شکم از وضعیت رشد اندام‌های داخلی مانند کبد و کلیه‌ها با خبر می‌شود.
- طول استخوان ران (FL)
استخوان ران بلند‌ترین استخوان در بدن جنین است، FL نمایی از رشد استخوانی به ما میدهد و فاکتور بسیار مهمی در بررسی رشد جنین به حساب می‌آید.
- وزن تخمینی جنین (EFW)
این شاخص همانطور که از نامش پیداست بر اساس اندازه‌گیری‌های HC, AC,BPD و FL، وزن تقریبی جنین در این هفته از بارداری را نشان میدهد. وزن کمتر از حد نرمال ممکن است به مشکلاتی مثل تأخیر در رشد داخل رحمی اشاره داشته باشد؛ در حالی که وزن زیاد می‌تواند به دیابت بارداری یا مشکلات دیگر مرتبط باشد.
هزینه سونوگرافی آنومالی
اولتراسوند یا سونوگرافی آنومالی نوعی معاینه و غربالگری دقیق در میانه دوره بارداری است که پزشک متخصص به وسیله آن برخی ناهنجاری‌های مادرزادی جنین را تشخیص میدهد. هزینه این سونوگرافی بسته به شهر، مرکز تصویربرداری و تجهیزات آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد.
کلام آخر
بارداری تجربه‌ای توأم با نگرانی و کنجکاوی است. با گذر هر هفته و شروع علائم بارداری این نگرانی‌ها بیشتر می‌شوند؛ مادر و پدر با گذشت هر هفته کنجکاوتر خواهند شد. سونوگرافی آنومالی یک نوع تصویربرداری پزشکی است که در هفته‌های 18 الی 22 دوران بارداری انجام می‌شود و به پزشک کمک میکند تا رشد و نمو جنین را به دقت بررسی کند. در واقع، این سونوگرافی مانند یک عکس کامل از جنین است که به پزشک اجازه میدهد تا ناهنجاری احتمالی در ساختار بدن جنین را شناسایی کند. این تصویربرداری دقیق، نه تنها به والدین آرامش خاطر میدهد، بلکه به پزشکان نیز کمک میکند تا از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل کنند.
منابع
fl در سونوگرافی آنومالی چیست؟
Femur length (FL) طول استخوان فمور در ران جنین را اندازهگیری میکند و رشد جنین را نشان میدهد.
آیا در سونوگرافی آنومالی باید مثانه پر باشد؟
بله، سونوگرافی آنومالی نوعی سونوگرافی شکمی است که برای شفافیت و دقت بیشتر تصویر توصیه می‌شود که مثانه مادر باردار کاملاً پر باشد.
سونوگرافی آنومالی چقدر طول میکشد؟
سونوگرافی آنومالی معمولاً 75 الی 45 دقیقه زمان میبرد.
قبل از سونوگرافی آنومالی چه بخوریم؟
برای انجام سونوگرافی آنومالی نیاز به رعایت رژیم غذایی خاصی نیست. برای راحتی خود حین انجام سونوگرافی توصیه می‌کنیم پیش از مراجعه غذاهای نفاح مانند لوبیا، نخود، بروکلی و تخم مرغ میل نکنید. نوشیدن آب و پرکردن مثانه اقدامی است که پیش از سونوگرافی آنومالی حتماً باید رعایت کنید.
آیا می‌توانم سونوگرافی آنومالی را در هفته 17 بارداری انجام دهم؟
منعی برای انجام سونوگرافی آنومالی در هفته هفدهم بارداری وجود ندارد. اما بهترین زمان برای انجام این اسکن بین هفته 22 الی 18 بارداری است. در هفته هفدهم جنین همچنان بسیار کوچک است و تشخیص برخی ناهنجاری‌ها و مشکلات مادرزادی دشوار خواهد بود.
آیا سونوگرافی آنومالی در هفته 18 انجام می‌شود؟
بله. زودترین زمان برای انجام اسکن آنومالی هفته هجدهم بارداری است. در هفته 18 بارداری می‌توان از رشد و تکامل طبیعی اندام‌های حیاتی مانند اندام‌های جنسی، مغز، جمجمه، قلب، ریه‌ها و روده‌ها مطمئن شدو ناهنجاری‌های احتمالی را نیز تشخیص داد.
سونوگرافی آنومالی برای چیست؟
سونوگرافی آنومالی با بررسی رشد و اندازه جنین، برای تشخیص برخی از اختلالات و ناهنجاری‌های جنین انجام می‌شود.