عزت نفس و راه های تقویت آن
در این مقاله میخوانید:
خیلی از مردم بر این باور هستند که بهره‌مندی از عزت نفس بالا تنها کافیه که خودشون رو فردی خوب و شایسته تلقی کنند و عبارتهای تاکیدی مناسب مثل (( من فردی خوب و با ارزش و دوست داشتنی ام)) رو طبق برنامه ای منظم تکرار کنند اگر موضوع به همین سادگی بود، تنها کافی بود بگم: خواننده عزیز تو عالی ترین، با استعداد ترین، باهوش ترین و زیباترین فرد تمام دنیا هستی!
قبل از این که خوندن مقاله رو شروع کنی، میخوام برات بگم که قراره راجع به چی صحبت کنیم. در ادامه راجع به مفهوم عزت نفس، تفاوتش با اعتماد به نفس، اهمیت عزت نفس و روش های پرورش اون توضیح داده میشه.
اعتماد به نفس (self confidence)
اینه که به لحاظ ذهنی مطمئن باشیم که می‌تونیم کاری رو با کیفیت مطلوبی انجام بدیم. داشتن مهارت کافی + داشتن باور کافی در مورد توانایی انجام کاری.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره در رابطه با عزت نفس ، اعتماد به نفس و همچنین داشتن سوالات در رابطه با سلامت زنان می توانید اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید ، و با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید. با نصب ایمپو دیگر نیاز به مراجعه حضوری به پزشک و مشاور نمی باشد. بلکه شما در هر شرایط می توانید از طریق ایمپو با کارشناسان و متخصصان حرفه ای ارتباط برقرار کنید. همچنین با نصب ایمپو می توانید از شرایط روحی و جسمی تان در روز ، هفته و ماه آگاه شوید و روز شمار دوره قاعدگی تان را مشاهده نمایید.
در این صورت ما باید دو ویژگی داشته باشیم:
- مهارت کافی در کار
- تصور ذهنی درست
مثلا ممکنه من در نوشتن مقاله مروری اعتماد به نفس داشته باشم اما در رانندگی هیچ اعتماد به نفسی ندارم! مهارت کافی در انجام کاری داشته باشیم و همچنین تصویر ذهنی ما نسبت به توانایی انجامش مثبت باشه. اعتماد به نفس دقیقاً بر اساس هر کاری متفاوته و شما ممکنه در خوش نویسی اعتماد به نفس بالایی داشته باشید اما در سخنرانی و صحبت جلوی جمع، خیر! در چنین تعریفی، حداقل عوامل زیر در موفقیت و اعتماد به نفس شما تاثیر خواهند داشت:
1 .دانش کافی انجام کار
2.مهارت کافی در انجام کار
3.تجربه های قبلی انجام کار
4.بازخوردهای دیگران در مورد انجام کار
5.کیفیت انجام کار سایرین
یادتون باشه سوخت لازم واسه اعتماد به نفس داشتن، هدف داشتنه. یه هدف SMART؛ یعنی قابل دسترسی، مشخص و معین، زمان بندی شده و گام به گام. اگه به علوم روانشناسی (مثل فروید) نگاهی داشته باشیم حتماً هزاران دلیل برای نداشتن اعتماد به نفس در بزرگسالی میشه پیدا کرد مثل این که:
- والدین در دوران کودکی به ما قدرت انتخاب نمی‌دادند.
- اطرافیان در دوران کودکی توانمندی های ما رو مسخره می‌کردند.
- معلمان در دوران کودکی ، توانمندی های ما رو نادیده می‌گرفتند و …
اما واقعیت اینه که من احساس می‌کنم وقتی راهکار جلوی چشممونه، هیچ دلیلی نداره که به فکر نگاه کردن به گذشته و پیدا کردن دلیل باشیم. همین الان انتخاب کنید که اعتماد به نفس تون رو ارتقا بدید بدون این که به گذشته و مقصرهای این موضوع فکر کنید.
اعتماد به نفس کاذب چیه؟
اونجاست که من مهارت کمی در انجام یه کار دارم، اما وانمود می‌کنم که ماهرم و تصور ذهنی خودم از میزان مهارتم بیشتر از واقعیت و نگاه جامعه است. و این یعنی من اعتماد بنفس کاذب دارم.
عزت نفس self-steam
داشتن عزت نفس واقعاً مهم است . ما این را زیاد می شنویم، و ممکن است باور کنیم، اما این بدان معنا نیست که انجام آن آسان است. گاهی اوقات وقتی سعی می کنیم خودمان را باور کنیم، ابرهای سیاه شک یا حتی نفرت از خود جمع می شوند. مطمئناً ممکن است اعتماد به نفس جعلی ایجاد شود، اما ترفند ایجاد عزت نفس واقعی چیست؟
در حال حاضر، درست در اینجا، طبیعت واقعی شما شگفت انگیز، خالص و کامل است. این صرف نظر از اینکه چه نوع فردی هستید، در چه طبقه اجتماعی یا دسته بندی قرار می گیرید، با چه جنسیت یا نژادی، از کجای نقشه آمده اید، یا تاریخ گذشته شما شامل چه چیزی است، صادق است.
اما فقط گفتن این که اینطور است، البته کافی نیست. برای ایجاد عزت نفس، باید بدانید که در واقع ویژگی های خوب درون شما چیست. و تعداد آنها بسیار زیاد است! برای شروع، شما خرد، عشق و شفقت دارید. شما دانش، مهارت و قدرت دارید. برخی از این قابلیت‌ها را می‌دانید، برخی از آنها را بدیهی می‌دانید، و برخی از آنها را نمی‌دانید. به احتمال زیاد، شما درک واقع بینانه ای از میزان توانایی خود ندارید.
عزت نفس برای بقای روان شناختی ضرورت داره و یه عنصر هیجانی اجتناب ناپذیره. زندگی بدون وجود اندکی ارزش خویشتن و با وجود داشتن نیازهای اساسی که رفع نشدن؛ بسیار رنج آور میشه. می‌دونی که یکی از عوامل اصلی که ما انسان ها رو از حیوانات جدا میکنه، آگاهی مون نسبت به خودمونه. یعنی این که بتونیم هویتی برای خودمون تشکیل بدیم و برای این هویت ارزش قائل بشیم. انسان قادره که هویت خودش رو تعریف کنه و تصمیم بگیره که این هویت رو دوست داشته باشه یا نه.
ریشه های عزت نفس
سبک فرزندپروری والدین در سه یا چهار سال اول زندگی، میزان عزت نفس اولیه ی کودک رو تعیین میکنه. نظرتون چیه؟ آدمها چون خودشون رو دوست دارن، موفق میشن یا چون توی کاری موفق میشن، خودشون رو دوست دارن؟ این سوال مثل همون سوال” مرغ اول بوجود اومده یا تخم مرغ؟” میمونه. عزت نفس به دنبال شرایط زندگی رشد پیدا میکنه و شرایط زندگی آدما به شدت تحت تاثیر عزت نفس قرار داره. کدوم مقدم تره؟ اگه شرایط بیرونی زندگی؛ عزت نفس رو تعیین میکنه پس تموم اونچه که برای بهبود عزت نفس نیاز دارید بهبود همین شرایط بیرونیه.
یه مثال بزنم ببینیم اصلا ممکنه که همیشه شرایط رو تغییر بدیم؟ و با تغییر شرایط عزت نفس مون بهتر میشه؟ مثلا چون شما هیچ وقت از دبیرستان فارغ التحصیل نشدید، محل خوبی زندگی نمیکنید و 45 کیلو اضافه وزن دارید، پس عزت نفس تون پایینه!! خب محله رو عوض کنید، وزن تون رو کم کنید و برید مدرسه شبانه درس بخونید و حالا … چنین چیزی ممکنه؟
پس تنها امید اینجاست که عزت نفس باشه که شرایط رو بهتر میکنه! یعنی فقط کافیه از این به بعد از خودتون متنفر نباشید. این یعنی قدتون بلندتر و وزن تون کمتر میشه؟ خنده دار بنظر میرسه!!! حقیقت اینه که شرایط محیطی و عزت نفس فقط به صورت غیرمستقیم با هم ارتباط دارن.
نشانه های عزت نفس پایین چیست؟
علائم عزت نفس پایین عبارتند از:
- گفتن چیزهای منفی و انتقاد از خود
- شوخی با خود به شیوه ای منفی
- روی نکات منفی خود تمرکز کنید و دستاوردهای خود را نادیده بگیرید
- وقتی همه چیز اشتباه می شود خود را سرزنش کنید
- فکر کنید دیگران بهتر از شما هستند
- فکر می‌کنی لیاقت لذت بردن را نداری
- عدم پذیرش تعارف
- اجتناب از چالش ها به دلیل ترس از شکست
- بیش از حد از عدم تایید یا انتقاد ناراحت شدن
- احساس غمگینی، افسردگی، اضطراب، شرم، عصبانیت یا بی ارزشی
علائم خود را بررسی کنید – از بررسی علائم اضطراب، استرس و افسردگی استفاده کنید و دریابید که آیا نیاز به کمک پزشکی دارید یا خیر.
خطاهای شناختی
یادتونه تو یه مقاله براتون خطاهای شناختی رو گفتیم؟ اون رو خوب بخونید! چون ریشه ی این کم و ناچیز دیدن ها گاهی نوع نگاه ماست که یه عینک بدبینانه ی بی رحم رو چشمامونه. از اون 13 نشخوار فکری که بهتون حمله میکنه، دست بردارید. حالا که آینه ها رو برداشتید، راحت تر میتونید خود واقعی تون رو ببینید و الان شاید چشمتون بیفته به خودتون که چقدر زیبایید، چقدر اهمال کارید و… اما تا چشمتون میفته به مزیت ها و کارهای خوبتون؛ یه منتقد درونی خودش رو نشون میده و دست از سر افکارتون بر نمیداره. مدام شما رو بی رحمانه زیر سوال میبره، زحماتتون رو نادید میگیره و با خطاهاتون شما رو به باد انتقاد میگیره.
خودپذیری
تو مقاله ی خود پذیری حسابی از اون منتقد درونی براتون حرف زدیم. این که چطوری رامش کنید و بغلش کنید. حرفهاش رو بشنوید تا کم کم رام بشه، کوچولو بشه و حرف گوش کن بشینه کنارتون و صداش پایین باشه در حد یه نهیب و احساس گناه کافی.
پنجره ی جو – هری
یه “پنجره ی جو – هری” هست توسط آقایان جو و هری ایجاد شده. تو اون شما خیلی راحت میتونید نقاط ضعف و قوتتون رو با کمک نزدیکان، همکاران و دوستانتون پیدا کنید و بعد با یه برنامه ی مشخص تمرکزتون رو بذارید روی اصلاح نقاط نیاز به رشد و پیشبرد نقاط قوتتون. چون اگر درجا بزنید، باز توی دور مسابقه ی رو به کمال دنیا کم میارید.
یه پست تو اینستاگرام براتون از خودشناسی و مزیت هاش با عنوان من چه کسی هستم؟ نوشتیم. حسابی بخونیدش و از خودتون راضی باشید؛ چون خیلی ها مثل شما دنبال بهبود اوضاع خودشون و جهان نیستند.
خود دوستی
واسه عزت نفس لازمه که مهر و محبت رو یاد بگیرید. فرقش رو با مهرطلبی، تایید خواهی و توجه خواهی بفهمید. این وسط کم کم شفقت رو می‌آموزید و به خودتون شفقت پیدا میکنید. خود شفقتی، خود دوستی رو حسابی قبلا تو یه مقاله براتون توضیح دادم. میخوام که اونو با حوصله بخونید چون تا خودتون رو دوست نداشته باشید، از عشق به دیگرون عاجز خواهید بود. و پایان همه ی محبت هاتون میشه توقع از دیگری یا توقع اون ها از شما. چون شما ظرفتون پر از عشق به خود نبود و داشتید جام تهی یکی دیگه رو پر میکردید.پس حسابی حواستون به خودتون نیازهاتون و تامین به موقع و به اندازه‌اش باشه.
وقته اینه که خودت رو بغل کنی و بذاری دنیا و آدماش روی خوبشون رو بهت نشون بدن. کم کم یاد میگیرید که به ارزش هاتون فکر کنید و یادتون میمونه ارزشها و اخلاقیات هستن که براتون هویت سالم و پایداری به ارمغان میارن. اونجاست که بدون اینکه به دیگران حمله ور بشید، به انتقاد هاشون واکنش نشون میدید و با رشد فردی خودتون یاد میگیرید از افراد کمک بخواید و نیاز به دیگرون رو با رابطه و تعامل قاطی نکنید. از اطرافیانتون کمک بخواید و بهشون
حس ارزشمندی بدید.
چگونه مراقب عزت نفس خود باشیم ؟
چرا دیدن کیفیت های خوب ما سخت است؟
طبیعت بنیادی ما خوب است، بله. اما بیشتر اوقات، ما در امواج میل، ولع، خشم، غرور، نادانی و حسادت پرتاب می شویم. “من باید آپارتمان بهتری بگیرم. من مستاصل پول نقد هستم رئیس من نمی بیند که من کار او را بهتر از او انجام می دهم. من نمی دانم چگونه این رابطه را درست کنم. بهترین دوست من همیشه یک نفر را دارد و من هنوز مجرد هستم – این عادلانه نیست!»
در کتاب های روانشناسی ، از این احساسات قدرتمند به عنوان “پنج آلودگی” یا “پنج سم” یاد می شود. آنها بر رفتار ما تأثیر می گذارند و رنج بی حد و حصری را ایجاد می کنند: مشکلات در روابط ما، افسردگی، وحشت، عدم عشق به خود، بیماری های جسمی و مشکلاتی برای محیط نیز.
آیا این فقط ثابت نمی کند که من بد هستم؟
جواب منفی! اصلا. این فقط ثابت می کند که ما فقط با این سموم آشنا هستیم. ذهن ما این پنج آلودگی را می گیرد و به آنها می چسبد. این به این دلیل است که ما نمی دانیم چگونه به سطوح عمیق تر و عمیق تر آگاهی خود دسترسی پیدا کنیم. ذهن شما مانند دریاچه ای از آب بکر است. امواج و امواج روی سطح وجود دارد، اما در زیر آن، آب خالص باقی می ماند. کیفیت واقعی ذهن پاک و بکر است: دارای آگاهی، عشق واقعی و شفقت است. سموم، احساسات منفی، فقط در سطح وجود دارند. این روش برای مشاهده ماهیت واقعی شماست: دیدن خرد در درون آلودگی ها.
«شما آن فرد محدودی نیستید که فکر می کنید هستید. هر معلم آموزش دیده می تواند با تمام اعتقاد به تجربه شخصی به شما بگوید که واقعاً شما قلب دلسوز، کاملاً آگاه و کاملاً قادر به دستیابی به بزرگترین خیر، نه تنها برای خود، بلکه برای همه و همه چیز هستید. تو میتوانی تصور کنی.
چه چیزی باعث کاهش عزت نفس می شود؟
عزت نفس پایین ممکن است ناشی از تجربیات اوایل دوران کودکی باشد. اگر در مدرسه مناسب نبودید، در برآوردن انتظارات والدینتان مشکل داشتید یا مورد غفلت یا آزار قرار گرفتید، این می‌تواند باعث شود که فرد باورهای اصلی منفی در مورد خودش داشته باشد. اینها باورهای ریشه ای است که فرد در مورد خودش دارد.
نوجوانان، به‌ویژه دختران جوان، ممکن است در معرض پیام‌ها و ایده‌های غیرمفید در رسانه‌های اجتماعی و به طور کلی در رسانه‌ها قرار بگیرند، که آنها را به این باور می‌رساند که ارزش آنها بر اساس ظاهر یا رفتارشان است. این ممکن است منجر به عزت نفس پایین و افکار منفی در مورد ارزش خود شود. عملکرد ضعیف در مدرسه یا مورد آزار و اذیت قرار گرفتن نیز می تواند باعث کاهش عزت نفس شود.
رویدادهای استرس زا در زندگی، مانند یک رابطه ناخوشایند، سوگواری یا بیماری جدی نیز ممکن است باعث کاهش عزت نفس شوند.
عزت نفس پایین چه اثراتی دارد؟
اگر عزت نفس پایینی دارید، ممکن است در روابط و مشکلات در محل کار یا مدرسه مشکل داشته باشید. ممکن است از انتقاد یا عدم تایید بسیار ناراحت شوید و از فعالیت ها و افراد کنار بکشید. شما ممکن است از انجام هر کاری که ممکن است مورد قضاوت یا سنجش دیگران قرار بگیرید اجتناب کنید.
برخی از افراد با عزت نفس پایین دیگر مراقب ظاهر خود نیستند. دیگران ممکن است با همیشه آراسته بودن بیش از حد جبران کنند.
شما همچنین ممکن است با تصویر بدن خود مشکل داشته باشید، الکل زیاد بنوشید یا مواد مخدر مصرف کنید و ممکن است وقتی مورد آزار و اذیت قرار می گیرید از خود دفاع نکنید.
نوجوانان با عزت نفس پایین ممکن است برای احساس بهتر یا تناسب اندام از الکل یا مواد مخدر استفاده کنند، ممکن است تصویر بدنی ضعیفی داشته باشند و ممکن است زودتر از همسالان خود فعالیت جنسی داشته باشند.
حتما بخوانید: اختلال بد شکلی بدن (bdd) چیست؟
چه مشکلات سلامتی با اعتماد به نفس پایین مرتبط است؟
عزت نفس پایین ممکن است با مشکلات سلامتی مانند افسردگی و اضطراب، اختلالات خوردن، فوبیای اجتماعی، اختلال کمبود توجه و سوء مصرف مواد مرتبط باشد.
چگونه عزت نفس خود را افزایش دهیم
برای بهبود عزت نفس خود می توانید:
- به چیزهایی فکر کنید که در آنها خوب هستید – نقاط قوت شما چیست؟
- چیزهای کوچک زندگیتان را جشن بگیرید – وقتی حتی به یک چیز کوچک دست پیدا کردید، به خودتان ضربه بزنید
- تفکر منفی خود را به چالش بکشید – به دنبال توضیحات جایگزین باشید و همه چیز را در چشم انداز قرار دهید
- به چیزهایی فکر کنید که می توانید تغییر دهید – نگران چیزهایی نباشید که نمی توانید تغییر دهید
- از تلاش برای انجام کامل کارها اجتناب کنید – کمال ممکن نیست
- اگر اشتباه می کنید دست از سرزنش خود بردارید – همه اشتباه می کنند
- کارهایی را انجام دهید که از آنها لذت می برید – وقتی کارهایی را انجام می دهید که دوست دارید، مثبت اندیشی آسان تر است
- با افرادی باشید که شما را پایین نمی آورند
- برای کمک به مردم داوطلب شوید – این می تواند باعث شود احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید
- ورزش – می تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد
از کجا کمک بگیریم؟ اگر اعتماد به نفس پایین شما ادامه پیدا کرد، با پزشک، مشاور، دوست نزدیک یا یکی از اعضای خانواده خود صحبت کنید.
سخن نهایی
تو اعتماد به نفس گفتیم هدف، سوخت اعتماد به نفسه. اینجا هم مهمه و با اونهاست که کم کم تصویری که از خودتون دارید رو زیبا میسازید. همین طور که عزت نفس رو میشه ترمیم کرد اما سخته و نیاز به ممارست داره. گاهی لازمه برید و افکار بنیادی تون رو به چالش بکشید و اونها رو شخم بزنید و ببینید ریشه ی این قوانین از کجا آب میخوره.
وقتی عزت نفس داشته باشی، میتونی کودک با عزت نفس تربیت کنی. اون رو به عنوان شخصی منحصر به فرد میپذیری و قصد نمیکنی تغییرش بدی. بهش اجازه تجربه و رشد میدی و اصرار نداری از رو خودت کپی بزنی چون تو واسه جهان کافی هستی و دنیا به آدم ها با استعدادها و توانایی های متفاوت برای کشف علم و چیستی هستی نیاز داره.
اگر به هرگونه مشاوره در رابطه با عزت نفس ؛ اعتماد به نفس و همچنین داشتن سوالات در رابطه با سلامت زنان نیاز دارید می توانید اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید ، و با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید. با نصب ایمپو دیگر نیاز به مراجعه حضوری به پزشک و مشاور نمی باشد. بلکه شما در هر شرایط می توانید از طریق ایمپو با کارشناسان و متخصصان حرفه ای ارتباط برقرار کنید. همچنین با نصب ایمپو می توانید از شرایط روحی و جسمی تان در روز ، هفته و ماه آگاه شوید و روز شمار دوره قاعدگی تان را مشاهده نمایید.
