افسردگی چیست؟ علائم و درمان آن، از ابرهای سیاه بارانی به سوی روزهای روشن آفتابی!

افسردگی اختلالی خلقی است که می‌تواند بر زندگی هر فرد در هر سن و سال و شرایطی تاثیر منفی بگذارد، چرا که منجر به احساس غمگینی مداوم و از دست دادن علاقه به زندگی می‌شود. این اختلال نه تنها بر حالات روحی بلکه بر جنبه‌های جسمانی و اجتماعی فرد نیز تاثیرگذار است.

 بسیاری از افراد ممکن است بدون آگاهی از نشانه‌ها و علائم افسردگی، با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم کنند و چنین بپندارند که هیچ راهی برای بهبود وضعیتشان وجود ندارد؛ اما اینطور نیست و ما در این مقاله، قصد داریم به شما کمک کنیم تا علائم افسردگی را بشناسید و با روش‌های درمانی موجود آشنا شوید.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان به نوع خاصی از این اختلال مبتلا هستید، مطالعه کامل این مقاله می‌تواند اولین قدم شما به سوی تجربه حال بهتر و بازگشت به زندگی عادی باشد. با ما همراه باشید تا با شناخت علائم و روش‌های درمان افسردگی مسیری تازه به سوی بهبودی را بپیمایید.

افسردگی چیست؟

در تعریف افسردگی گفته می‌شود که نوعی اختلال خلقی است که باعث احساس غمگینی مداوم و از دست دادن علاقه می‌شود. این اختلال به عنوان اختلال افسردگی عمده یا افسردگی بالینی نیز شناخته می‌شود. افسردگی عمده یا بالینی بر نحوه احساس، تفکر و رفتار تاثیر می‌گذارد و منجر به مشکلات عاطفی و جسمانی مختلفی خواهد شد.

افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در انجام فعالیت‌های روزمره دچار مشکل شوند و احساس کنند که زندگی ارزش ادامه دادن ندارد. افسردگی می‌تواند هر کسی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد و نیازمند درمان طولانی‌مدت با دارو، روان‌درمانی یا ترکیبی از هر دو به صلاحدید روانشناس یا روانپزشک معالج است.

علائم افسردگی چیست؟

حال که با تعریف افسردگی آشنا شدید لازم است در مورد علائم متنوع و گسترده‌ای که دارد نیز اطلاعات مفیدی به دست آورید. اول از همه باید بدانید که علائم افسردگی می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. این علائم شامل احساس غمگینی مداوم، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی است که قبلا برای فرد لذت‌بخش تلقی می‌شدند.

افراد مبتلا به افسردگی ممکن است تغییرات قابل توجهی در اشتها و وزن خود تجربه کنند، به سختی به خواب بروند یا حتی بیش از حد بخوابند و در عین حال احساس کمبود انرژی یا خستگی مداوم داشته باشند. تمرکز کردن، تصمیم‌گیری و به خاطر سپردن اطلاعات نیز ممکن است برای افراد مبتلا به افسردگی دشوار باشد.

دیگر علائم افسردگی شامل تحریک‌پذیری، بی‌قراری، احساس بی‌ارزشی یا گناه بیش از حد، و افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی است. این اختلال همچنین می‌تواند با علائم جسمانی نظیر دردهای غیر قابل توضیح، مشکلات گوارشی و سردرد همراه باشد. اگرچه هر یک از این علائم ممکن است به طور جداگانه نیز رخ دهند، اما هنگامی که چندین مورد از این علائم به طور همزمان و به مدت حداقل دو هفته تجربه شوند، می‌توان آن را به عنوان افسردگی تشخیص داد.

علائم افسردگی شدید

افسردگی شدید علائم حادتری دارد که شامل احساس ناامیدی و ناتوانی شدید و افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی است. همچنین افراد مبتلا به افسردگی شدید کم انرژی هستند و خستگی مداوم و تحریک‌پذیری و بی‌قراری شدید را تجربه می‌کنند.

کاهش وزن و بی‌اشتهایی یا افزایش وزن نیز نشان دهنده علائم افسردگی شدید است. افرادی که دچار افسردگی شدید هستند معمولا توانایی کافی برای انجام فعالیت‌های روزمره خود را ندارند و دائما با کاهش تمرکز و اختلال در حافظه دست و پنجه نرم می‌کنند. حال در ادامه با نشانه‌های افسردگی شدید به تفضیل آشنا خواهید شد.

1. احساس ناامیدی و ناتوانی شدید

احساس ناامیدی و ناتوانی شدید یکی از علائم کلیدی افسردگی است. از جمله علائم افسردگی و ناراحتی اعصاب این است که فرد افسرده با احساس دائمی عدم توانایی در بهبود وضعیت و باور به اینکه هیچ چیز بهتر نمی‌شود، این نشانه‌ها را بروز می‌دهد.

افراد مبتلا به این احساسات معمولا چنین می‌پندارند که هیچ کنترلی بر زندگی خود ندارند و هیچ تلاشی نمی‌تواند وضعیت آن‌ها را بهبود بخشد. توجه داشته باشید که این احساسات معمولا با سایر علائم افسردگی مانند کاهش انرژی، اختلالات خواب و کاهش اشتها همراه است.

2. افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی

یکی از نشانه‌های افسردگی شدید وجود افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی است. این افکار ممکن است به شکل میل به پایان دادن به زندگی یا تخیلات مکرر درباره خودکشی ظاهر شوند. هر سال حدود ۴۶,۰۰۰ نفر در ایالات متحده خودکشی می‌کنند و این عدد حتی ممکن است بیشتر باشد؛ زیرا برخی از خودکشی‌ها به عنوان تصادف، اوردوز یا تیراندازی گزارش می‌شوند. از میان افرادی که این اختلال آن‌ها درمان نمی‌شود، تا ۱۵٪ ممکن است خودکشی کنند. این نشانه حاکی از اهمیت فوری و درمان فرد افسرده است، زیرا می‌تواند خطر جدی برای زندگی فرد مبتلا به افسردگی شدید داشته باشد. اصلی‌ترین علائم هشداردهنده خودکشی عبارت هستند از:

•  صحبت درباره تمایل به مردن یا خودکشی
• جستجوی روش‌های خودکشی مانند جستجوهای آنلاین یا خرید اسلحه
•  صحبت درباره احساس ناامیدی یا نداشتن دلیل برای زندگی
• احساس گرفتار بودن یا درد غیرقابل تحمل
• احساس بار بودن برای دیگران
•  افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر
•  رفتارهای مضطرب یا آشفته، رفتارهای بی‌ملاحظه
•   خواب بسیار کم یا زیاد
•  کناره‌گیری یا احساس انزوا
•   نمایش خشم یا صحبت درباره انتقام‌جویی
• تغییرات شدید خلقی

3. کاهش شدید انرژی و خستگی مداوم

کاهش شدید انرژی و خستگی مداوم از رایج‌ترین علائم افسردگی شدید است. افراد مبتلا به افسردگی شدید معمولا برای انجام کارهای ساده روزانه نیز احساس خستگی و بی‌حالی می‌کنند. در این شرایط فرد افسرده نمی‌تواند به طور معمول در فعالیت‌های روزمره شرکت کند. لازم است بدانید که انجام کارهای ساده‌ای مانند بلند شدن از تخت خواب برای این افراد دشوار تلقی می‌شود.

4. افزایش وزن، کاهش وزن شدید و بی‌اشتهایی

تغییرات در اشتها و وزن از دیگر علائم افسردگی است. برخی افراد ممکن است کاهش وزن و بی‌اشتهایی شدید را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر از افراد مبتلا به افسردگی ممکن است شاهد افزایش اشتها و وزن باشند. این تغییرات به دلیل افسردگی و اختلال در سیستم‌های تنظیم اشتها و متابولیسم بدن ناشی می‌شود.

5. کاهش توانایی برای انجام فعالیت‌های روزمره

میزان توانایی افراد افسرده برای انجام فعالیت‌های روزمره تا حد زیادی کاهش می‌یابد. از دست دادن علاقه به کار، تحصیل و حتی تفریحات جز نشانه‌های افسردگی شدید است. افراد افسرده ممکن است احساس کنند که از عهده وظایف روزانه برنمی‌آیند و انجام کارهای ساده نیز برایشان طاقت‌فرسا و بسیار دشوار به نظر می‌رسد.

6. کاهش تمرکز و حافظه

از دیگر علائم افسردگی کاهش تمرکز و مشکلات حافظه است و باعث می‌شود آن‌ها برای تمرکز بر کارها، به خاطر سپردن اطلاعات و تصمیم‌گیری دچار مشکلات متعددی شوند. مثلا عملکرد آن‌ها در محل کار یا تحصیل کاهش یابد و وجود چنین مشکلاتی حتی بر روابط شخصی تاثیر منفی بگذارد و وضعیت فرد افسرده را بغرنج‌تر سازد.

7. تحریک‌پذیری و بی‌قراری شدید

تحریک‌پذیری و بی‌قراری شدید از علائم رایج افسردگی است. در این حالت افراد ممکن است به راحتی عصبی و تحریک‌پذیر شوند؛ در برقراری آرامش و حفظ خونسردی خود ناتوان باشند و مشکلاتی را در روابط اجتماعی و خانوادگی خود تجربه کنند.

انواع افسردگی

افسردگی انواع مختلفی دارد و شما در ادامه در مورد 8 نوع افسردگی اطلاعاتی مهم به‌ دست می‌آورید و با نشانه‌های آن‌ها به درستی آشنا می‌شوید.

1. اختلال افسردگی عمده Major Depressive Disorder

این نوع افسردگی با دوره‌های شدید افسردگی که حداقل دو هفته طول می‌کشد، مشخص می‌شود. علائم شامل احساس غمگینی شدید، از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها، تغییرات در اشتها و خواب، خستگی، احساس بی‌ارزشی و افکار مرگ یا خودکشی است. این اختلال می‌تواند عملکرد روزانه فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و از کیفیت زندگی روزمره تا حد زیادی بکاهد.

2. اختلال افسردگی مداوم Persistent Depressive Disorder

این نوع اختلال که به دیستایمی نیز معروف است، علائم خفیف‌تری دارد، اما در عین حال به مدت طولانی‌تری فرد افسرده را درگیر می‌کند، به طوری که حتی ممکن است حداقل دو سال، ادامه ‌یابد. علائم افسردگی مداوم شامل عزت نفس پایین، احساس غمگینی همیشگی، کاهش انرژی و مشکلات تمرکز است.

3. اختلال دوقطبی Bipolar Disorder

احتمالا نام اختلال دوقطبی را زیاد شنیده‌اید. این اختلال با نوسانات شدید خلقی بین دوره‌های افسردگی و شیدایی یا هیپومانیا مشخص می‌شود. در دوره شیدایی، فرد احساس انرژی زیاد، تحریک‌پذیری و خودبزرگ‌بینی دارد. ولی در دوره افسردگی، علائم مشابه اختلال افسردگی عمده را تجربه می‌کند.

4. افسردگی فصلی Seasonal Affective Disorder

آیا در مورد افسردگی فصلی از قبل اطلاعی داشتید؟ این نوع افسردگی در فصول پاییز و زمستان به دلیل کاهش نور خورشید رخ می‌دهد و فرد افسرده علائمی مثل غمگینی، خستگی، افزایش وزن و خواب زیاد را تجربه می‌کند. جالب است بدانید که با فرا رسیدن فصل بهار و افزایش نور خورشید، علائم تا حد زیادی بهبود می‌یابند.

5. افسردگی پس از زایمان Postpartum Depression

این نوع اختلال در برخی زنان پس از تولد نوزادشان رخ می‌دهد. در چنین شرایطی آن‌ها علائم افسردگی پس از زایمان مختلفی را تجربه می‌کنند. علائمی مانند تغییراتی در اشتها و وزن، غمگینی شدید، مشکلات خواب، اضطراب، خستگی، احساس بی‌ارزشی یا گناهکار بودن، افکار خودکشی، احساس عدم توانایی در مراقبت از نوزاد، حتی زمانی که خوابیده است و مزاحمتی برای مادرش ندارد. وجود چنین علائمی در مادر توانایی او را در مراقبت از خود و نوزاد تحت تاثیر قرار می‌دهد و در چنین شرایطی نیاز به مشاوره پزشکی و درمان فوری وجود دارد.

احتمالا اصطلاح بیبی بلوز را تا به حال شنیده‌اید. بهتر است بدانید این حالت با افسردگی پس از زایمان متفاوت است و به تغییرات خفیف و کوتاه‌مدت خلق و خو و احساسات نگران‌کننده مادر و خستگی‌هایی که او در دو هفته اول پس از زایمان تجربه می‌کنند، گفته می‌شود. افسردگی پس از زایمان علائم شدیدتری نسبت به بیبی بلوز دارد که به طبع بدون درمان بهبود نخواهد یافت. مطالعه مقاله افسردگی پس از زایمان اطلاعات مفیدی را در این باره در اختیار شما قرار می‌دهد.

درمان افسردگی پس از زایمان معمولا شامل مشاوره، داروهای ضد افسردگی، یا ترکیبی از هر دو است. البته نباید فراموش کرد که مراقبت‌های حمایتی از سوی خانواده و دوستان نیز تا حد زیادی موثر و مفید خواهد بود.  

6. افسردگی روان‌پریشی Psychotic Depression

توهم و هذیان از اصلی‌ترین نشانه‌هاي افسردگي روان‌پریشی است. افراد روان‌پریش ممکن است باورهای نادرست یا تصورات اشتباهی داشته باشند که معمولا با علائم افسردگی مرتبط است.

7. افسردگی موقعیتی Situational Depression

این نوع اختلال به دلیل یک رویداد استرس‌زا یا تغییر بزرگ در زندگی مثل مرگ فردی عزیز یا در اثر از دست دادن شغل یا طلاق رخ می‌دهد. علائم افسردگی موقعیتی مشابه افسردگی عمده است اما با شدت علائم کمتر و فرد مبتلا به این نوع افسردگی در مدت کوتاه‌تری بهبود می‌یابد.

8. افسردگی پریود

PMDD، اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی یا افسردگی پریود همان PMS نیست و با علائم شدیدتری نسبت به سندرم پیش از قاعدگی شناخته می‌شود. PMDD باعث بروز مشکلات جدی در زندگی روزمره و روابط اجتماعی خواهد شد. علائم اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی شامل تحریک‌پذیری یا عصبانیت، نوسانات شدید خلقی و افسردگی، اضطراب شدید و احساس تنش است.

 دیگر علائم این اختلال شامل خستگی و کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، مشکل در تمرکز، تغییرات در اشتها و خواب و علائم جسمانی مانند درد عضلانی یا مفصلی، تورم یا حساسیت پستان‌ها و احساس نفخ است. خوشبختانه این علائم معمولا یک هفته تا ده روز پیش از شروع قاعدگی آغاز شده و با شروع قاعدگی کاهش می‌یابند یا به طور کلی از بین می‌روند.

برای تشخیص PMDD پزشک معالج رخ دادن این علائم را در بیشتر چرخه‌های قاعدگی فرد مبتلا طی یک سال گذشته بررسی می‌کند. برای رصد چرخه‌های قاعدگی و پیش‌بینی‌ تاریخ پریود استفاده از اپلیکیشن ایمپو توصیه می‌شود. معالجان برای درمان این اختلال از قرص‌های جلوگیری از بارداری و داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند. گاها مکمل‌های غذایی و تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش مصرف کافئین و الکل نیز تجویز می‌شود. چنانچه فرد مبتلا به این اختلال وضعیت خواب خود را بهبود بخشد و به تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش بپردازد، می‌تواند راحت‌تر درمان شود. برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه مقاله  PMDD را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

روزای PMS و پریود، وقتی درد داری و کلافه ‌ای، ایمپو مراقبته و می‌تونی روش حساب کنی!

نصب اپلیکیشن ایمپو

9. اختلال خلق مخرب اخلالگر Disruptive Mood Dysregulation Disorder

بیشتر در کودکان و نوجوانان شاهد اختلال خلق مخرب اخلالگر هستیم. نشانه‌های این نوع اختلال تحریک‌پذیری شدید و نوسانات خلقی است. کودکان مبتلا به این اختلال به راحتی عصبی و خشمگین می‌شوند و واکنش‌های شدید نسبت به محرک‌های کوچک نشان می‌دهند.

اختلال تیروئید و افسردگی

هیپوتیروئیدیسم یا کم‌کاری تیروئید باعث خستگی، افزایش وزن، افسردگی و کاهش انرژی می‌شود. در حالی که هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید ممکن است با علائمی مانند اضطراب، تحریک‌پذیری و کاهش وزن همراه باشد. به طور کلی اختلالات تیروئید و افسردگی موضوع مهمی تلقی می‌شود. شما می‌توانید برای کسب اطلاع بیشتر در این خصوص این مقاله را مطالعه کنید.

تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به اختلالات تیروئید بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند و درمان آن اختلالات به بهبود علائم افسردگی کمک خواهد کرد. با این حال، درمان اختلالات تیروئید به تنهایی ممکن است کافی نباشد؛ در چنین شرایطی به درمان‌های مکمل مانند داروهای ضد افسردگی و روان‌درمانی نیاز است.

درمان افسردگی

این اختلال با استفاده از ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف بهبود می‌یابد. این روش‌ها معمولا شامل درمان‌های دارویی و روان‌درمانی هستند و سایر روش‌ها هستند که به درمان افسردگی کمک می‌کنند. معمولا برای درمان افسردگی از داروهای ضد افسردگی مانند SSRIs، SNRIs و MAOIs استفاده می‌شود. اثری که این داروها دارند به این صورت است که تعادل شیمیایی در مغز را تغییر می‌دهند و به بهبود علائم افسردگی کمک می‌کنند. معمولا پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران پس از بهبود علائم افسردگی، داروها را برای مدت شش ماه یا بیشتر ادامه دهند، دلیل این امر این است تا از بازگشت افسردگی جلوگیری شود. برای برخی از افراد با سابقه چندین دوره افسردگی درمان بلندمدت‌تری توسط معالج توصیه می‌شود.

روان‌درمانی یا گفتار درمانی یکی از روش‌های موثر برای درمان افسردگی است. از میان روش‌های مختلف روان‌درمانی، درمان شناختی-رفتاری CBT یکی از رایج‌ترین و موثرترین روش‌ها محسوب می‌شود. این روش به بیماران کمک می‌کند تا الگوهای فکری ناسالم را شناسایی و تغییر دهند. روش IPT یا درمان بین‌فردی نیز به بیماران کمک می‌کند تا مسائل بین‌فردی را که می‌توانند منجر به این اختلال شوند، به درستی تشخیص دهند، بشناسند و تا حد زیادی آن را مدیریت کنند.

چنانچه بیمارانی به درمان‌های دیگر پاسخ ندهند، الکتروشوک درمانی برای آن‌ها توصیه می‌شود. در این روش، با استفاده از تحریک الکتریکی مغز در حالت بیهوشی، یک تشنج کوتاه ایجاد می‌شود.

 ECT معمولا دو تا سه بار در هفته به مدت شش تا دوازده جلسه انجام می‌شود و خوشبختانه بهبود قابل توجهی در علائم افسردگی بیماران مشاهده می‌شود.

درمان شناختی-رفتاری CCBT و اپلیکیشن‌های موبایل نیز به عنوان روش‌های نوین برای درمان افسردگی معرفی شده‌اند. این روش‌ها می‌توانند به ویژه برای افرادی که دسترسی به درمان حضوری ندارند، مفید باشند. مطالعات نشان داده‌اند که CCBT می‌تواند به اندازه CBT سنتی موثر باشد، به شرطی که با حمایت یک متخصص دلسوز همانند متخصصان ایمپو همراه باشد. اپلیکیشن ایمپو دارای خصوصیات مطلوب در جهت حمایت از سلامت تمامی بانوان است.

شما با مراجعه به این اپلیکیشن نه‌تنها می‌توانید به صورت آنلاین با پزشک متخصص صحبت کنید؛ بلکه می‌توانید به مطالعه مقالات جدید و علمی در حوزه پزشکی و سلامت بپردازید و در مورد روش‌های درمان افسردگی بیشتر بدانید.

در نهایت برنامه‌ریزی در جهت فعالیت بدنی منظم، خواب کافی، تغذیه سالم و پرهیز از مصرف الکل می‌توانند به بهبود علائم افسردگی کمک کنند. همچنین، تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن نیز امتحان کنید زیرا تا حد زیادی می‌توانند مفید باشند.

بیشتر بخوانید: کمک به فرد افسرده

سلامت جسمت به روانت گره خورده، وقتشه ایمپو رو نصب کنی تا با شناخت خودت، جسم و روان سالم تری داشته باشی.

نصب اپلیکیشن ایمپو

سخن پایانی

افسردگی یک اختلال خلقی جدی است که می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد و باعث مشکلات عاطفی و جسمانی متعددی شود. ما در این مقاله در مورد 7 نشانه افسردگی شدید، 9 نوع این اختلال و روش‌های درمان آن توضیحاتی جامع ارائه دادیم. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با علائم افسردگی مواجه هستید، باید حتما به دنبال کمک حرفه‌ای باشید و انجام این امر مهم را به تعویق نیندازید. پزشکان متخصصان ما در کلینیک ایمپو آماده ارائه خدمات و درمان‌های مناسب به شما هستند.

منابع

 psychiatry

mayoclinic

clevelandclinic

bbrfoundation

verywellmind