اضطراب چه تاثیری بر زندگی ما دارد؟
در این مقاله میخوانید:
مسلما همه‌ی ما در زندگی با ” اضطراب” مواجه شدیم و بارها دست و پنجه نرم کردیم. مثلا در روزهایی که قرار بوده اتفاقات مهمی برامون رخ بده، روز اول مدرسه، روزهای امتحان و کنکور، قرار کاری، ازدواج و … خوب این موضوع طبیعیه و اضطراب هم یکی از احساسات انسان در پاسخ به شرایط استرس‌زا هست. یعنی همین‌طور که ما در طول زندگی؛ شاد، غمگین، عصبانی و … می‌شیم اضطراب رو هم تجربه می‌کنیم.
اما وقتی این احساس اضطراب از یه حدی بیشتر میشه یا بیشتر اوقات ما رو درگیر خودش میکنه و آرامش روانی و سیر طبیعی زندگی‌مون رو بهم می‌زنه و باعث میشه خیلی از رفتارها و عملکردها و تصمیم‌گیری‌هامون با مشکل مواجه بشه.
در این صورت نباید از کنارش به سادگی گذشت و بایستی فکری به حالش کرد چون ممکنه دیگه ما فقط یه اضطراب ساده نداشته باشیم و این موضوع تبدیل به یه مشکل اساسی و اختلال شده باشه. تو این مقاله قراره راجع به نشانه‌های کلی اضطراب، انواع اختلال اضطراب، روش‌های درمانی و تکنیک های خودیاری صحبت کنیم. اگر شما هم با اضطراب مواجه شدین با ما همراه باشین.
اضطراب چیست؟
اضطراب یه احساس ناراحتیه مثل نگرانی یا ترس که میتونه خفیف یا شدید باشه. هر فردی در مقطعی از زندگیش احساس اضطراب داره مثلا ممکنه در مورد شرکت در یه مسابقه، انجام یه آزمایش پزشکی یا مصاحبه شغلی احساس نگرانی و اضطراب کنه. در چنین مواقعی احساس اضطراب میتونه کاملا طبیعی باشه. اما بعضی از افراد به سختی میتونن نگرانیهاشون رو کنترل کنن. احساس اضطرابشون ثابت تره و اغلب میتونه روی زندگی روزمره‌شون تأثیر منفی بذاره.
نشانه‌های اضطراب چیست؟
واکنش همه ما به موقعیت‌های استرس زا متفاوته. خیلی از ما تا وقتی که عامل استرس‌زا از بین نره علائمی از اضطراب مثل استرس، خشم، نگرانی یا ترس رو تجربه می‌کنیم. این یه واکنش بیولوژیکی طبیعیه. علائم و نشانه‌های رایج اضطراب در افراد مختلف متفاوته که برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:
- احساس عصبانیت، بی قراری و تنش
- احساس خطر قریب الوقوع
- احساس وحشت
- تجربه مشکلات گوارشی
- تنفس سریع، تعریق زیاد، لرزش
- احساس ضعف و خستگی
- مشکل در تمرکز
- مشکل در خواب
- ضربان قلب افزایش یافته
- اجتناب از قرارگرفتن در موقعیت‌های اضطراب‌آور
نشانه‌هایی که گفته شد تنها چند نمونه بارز اضطرابه که اگه این اختلالات طولانی بشه زندگی عادی انسان رو به خطر می‌اندازه. در ادامه انواع اضطراب رو بررسی می‌کنیم با ایمپو همراه باشین.
انواع اختلال اضطراب
برای آشنایی با انواع مختلف اختلالات اضطرابی، نحوه تشخیص آنها و روش های درمانی موجود ادامه مطلب رو بخوانید.
اختلال اضطراب فراگیر
این نوع اضطراب شایع‌ترین دسته هست و به این حالت گفته میشه که فردی که دچارشه مدام احساس تنش جسمی و روانی داره و نگران هر چیزی که به ذهنش میرسه هست بدون اینکه اتفاق خاصی افتاده باشه. ولی قادر نیست خودش رو از این حالت رها کنه.
فردی با اضطراب فراگیر همیشه بی‌قرار و دلواپس و خسته هست و عضلاتش کشیده، منقبض و سفت هستن و اصلا نمی‌تونه تمرکز کنه و براش سخته که آروم باشه. این فرد دچار وسواس نسبت به افکار منفیه و مدام این افکار رو در ذهنش مرور میکنه و ذهنش دنبال فاجعه‌سازی و پیش بینی‌های منفیه.
اضطراب فوبیای اجتماعی
افرادی که فوبیا یا اضطراب اجتماعی رو تجربه می‌کنن، دچار یه ترس نامعقول از موقعیت‌های اجتماعی هستن. طبیعتا مقداری اضطراب داشتن یا کمی کمرویی در مکان‌های عمومی یا هول شدن موقع سخنرانی طبیعیه ولی وقتی اون ترس زندگی آدم رو مختل کنه به فوبیا تبدیل میشه. افراد با اضطراب اجتماعی، مدام از موقعیت‌هایی که اون‌ها رو در معرض دیده‌شدن بذاره دوری می‌کنن و بین افراد غریبه احساس ناامیدی دارن. اون‌ها ممکنه حتی از فکرکردن به موقعیت‌های اجتماعی احساس نگرانی کنن و وقتی با افراد جدید صحبت می‌کنن بشدت دستپاچه بشن.
اختلال هراس (پانیک)
این دسته از اختلال اضطرابی به حالتی گفته میشه که فرد به طور ناگهانی احساس عذاب میکنه و این باعث بروز یه سری علائم جسمی و روانی در اون میشه. مثلا ضربان قلب سریع‌تر، احساس ضعف، مشکل در تنفس، سرگیجه، درد قفسه سینه و …
بعضی اوقات هم فرد احساس میکنه که خارج از بدن خودشه و اینکه لحظات آخر عمرش رو داره تجربه میکنه و دچار حس استیصال و درماندگی میشه و یا اینکه حس میکنه دیگه خودش نیست و کنترل خودش رو نداره. معمولا به دلیل علائم شدید جسمی در این حالت افراد ممکنه به اورژانس مراجعه کنن و خدمات پزشکی دریافت کنن.
در مقاله پانیک اتک، به طور کامل به بررسی این موضوع پرداختهایم.
آگورافوبیا
اضطراب در این دسته به این صورت تجربه میشه که فرد بشدت از بیرون رفتن واهمه داره و از فضاهای خیلی بسته یا باز می‌ترسه و همین‌طور اصلا به مکان های ناآشنا که حس کنه خارج شدن ازش دشواره نمیره. خوب در حالت عادی گاهی ممکنه در برخی لحظات بیرون خانه احساس آسیب‌پذیری کنیم و ترجیح بدیم که در خانه بمونیم، اما وقتی این قضیه در طولانی مدت ادامه پیدا کنه و باعث اجتناب ما از خیلی شرایط و فرصت‌ها و مکان‌ها بشه ممکنه که دچار آگورافوبیا شده باشیم.
فوبیاهای خاص
فوبیای خاص یا اضطراب شدید هنگامی که در معرض یه شی یا موقعیت خاص قرار می‌گیرین. فوبیا در برخی افراد باعث ایجاد حملات پانیک میشه. این دسته اضطراب به ترس شدید و غیر منطقی از یه سری مورد خاص گفته میشه مثل ترس از مار، هواپیما، ارتفاع، رعد و برق ، خون و …
اختلال استرس پس از سانحه
این دسته اضطراب معمولا بعد از یه حادثه‌ی تکان‌دهنده رخ میده مثل زلزله، از دست دادن عزیزان، جنگ، تجاوز و …
افرادی که دچار این نوع اضطراب می‌شن، ممکنه مدام اون رویداد تکان دهنده رو در ذهن خودشون مرور کنن به صورتی که انگار اون حادثه دوباره اتفاق افتاده و یا اینکه همیشه در ذهنشون نگران باشن که نکنه دوباره براشون اتفاق بیفته.
اختلال وسواسی جبری
در این اختلال فکر فرد مدام پی یه سری مسائل می‌ره و همش در ذهنش تکرار میشه و دلواپس میشه و ممکنه برای رها شدن از این افکار مدام یه سری کارها رو تکرار کنه و احساس میکنه چاره‌ای نداره و حتما باید اون‌ها رو انجام بده. عمومی‌ترین این نوع وسواس‌ها معمولا وسواس نظافت، شمردن، مرتب چیدن اشیاء و … هست.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، میتونین مقاله وسواس فکری رو مطالعه کنین.
اختلال اضطراب بیماری
در این دسته فرد علی‌رغم اینکه وضعیت جسمانی نسبتا خوبی داره مدام در مورد سلامتی خودش نگرانه و به پزشک مراجعه میکنه و چکاپ‌های متعددی می‌گیره و فکر میکنه احتمالا به یه بیماری جدی مبتلا هست در حالیکه یا علائم خاصی نداره یا علائم خیلی خفیفی داره. از انواع دیگر اضطراب میشه به اضطراب جدایی در کودکان هم اشاره کرد.
البته نکته‌ای که خیلی مهمه اینه که وجود یک یا چند مورد از این علائم باعث اثبات ابتلا به اختلال نمی‌شه و داشتن مجموعه‌ای از این علائم در طول زمان متوالی ملاکه. بنابراین اگر این علائم رو شدید و بیشتر از شش ماه تجربه کردین ممکنه شما دچار اختلال اضطرابی شده باشین و خوبه که از یه متخصص برای درمان اون کمک بگیرین. خوشبختانه اختلال‌های اضطرابی جزء دسته اختلال‌های درمان پذیر به حساب میاد هر چند ممکنه درمان زمان‌بر باشه و نیاز هست که در این مسیر صبور باشین.
راهکارهای درمانی اختلالات اضطرابی
از شیوه‌های درمانی موثر میشه به روان درمانی اشاره کرد که یکی از روش‌های بسیار تاثیرگذار در درمان اضطرابه و همچنین تحقیقات، تاثیر مثبت اون رو اثبات کرده و در این رویکرد به اصلاح باورها و افکار فرد پرداخته میشه. یکی دیگه از راهکارهای درمانی اضطراب، دارو درمانیه که البته حتما باید با تجویز پزشک انجام بشه و میتونه خیلی موثر باشه. اما در کنار این دو فردی که اضطراب رو تجربه میکنه میتونه در این مسیر به درمان خودش کمک کنه که یه سری از این اقدامات در ادامه آورده شده که عبارتند از:
تغییر رژیم غذایی: بعضی از غذاها مثل سس‌ها به دلیل مواد نگهدارنده‌ای که دارن تحریک‌کننده هستن. از طرفی مصرف کافئین زیاد، افراد مضطرب رو دچار مشکل میکنه. از غذاهایی مثل ماهی، ماست، بابونه، شکلات تلخ و .. استفاده کنید.
تغییر برنامه خواب: داشتن یه خواب منظم از واجبات زندگی یه فرد مضطربه و خواب نامنظم بشدت در افزایش اضطراب تاثیر داره.
افزایش فعالیت بدنی: کمبود فعالیت بدنی با افزایش اضطراب رابطه مستقیمی داره، بنابراین برای کاهش اضطراب حتما ورزش کنین و فعالیت بدنی خودتون رو افزایش بدین و مثلا پیاده روی رو در برنامه روزمره خودتون قرار بدین. ورزش علاوه بر اینکه باعث بهبود تصویر ذهنی از خودتون میشه با آزادسازی هورمون و مواد شیمیایی در بدن یه سری احساسات مثبت رو در شما بوجود میاره.
برنامه ریزی: هر چقدر فرد برنامه‌ریزی بهتری داشته باشه و از قبل آگاه باشه که قراره چه کاری رو انجام بده و بتونه در مدت مقرر اون رو تکمیل کنه اضطراب کمتری داره و میتونه از قبل برای موقعیت‌های مختلف آمادگی کسب کنه.
مدیتیشن و یوگا: این تمرینات به آرام سازی ذهن و خارج شدن بدن و ذهن از حالت تنش و گرفتگی کمک میکنه و باعث میشه فرد در زندگی، زمان حال رو تجربه کنه و اضطراب کمتری رو داشته باشه.
انجام تمریناتی برای جایگزینی افکار منفی با مثبت: لیستی از افکار منفی در اثر اضطراب رو بنویسین و یه لیست دیگه هم تهیه کنین که در اون افکار مثبت و باورپذیر رو جایگزین افکار منفی در اون داشته باشین.
صحبت با دیگران: با افراد حامی، دوست، آشنا، اعضای خانواده و دوستان راجع به اضطرابتون صحبت کنین.
فیلم خنده دار ببینین: تحقیقات ثابت کرده خنده مزایای بسیار زیادی برای سلامت روان و حال خوش ما داره و به اندازه ورزش و حتی بیشتر از اون در کاهش اضطراب موثره.
نتیجه گیری
در این مقاله ما به بررسی انواع اختلالات اضطرابی، نشانه‌هاش و شیوه‌های درمانی اختلال اضطراب پرداختیم. متاسفانه معمولا به بیماری‌های روحی و روانی به اندازه بیماری‌های جسمی اهمیت داده نمی‌شه هرچند خوشبختانه در این زمینه در سالیان اخیر پیشرفت قابل توجهی داشتیم. حقیقت اینجاست که اضطراب میتونه خیلی زیاد کیفیت زندگی فرد رو در حوزه‌های مختلف زندگی شخصی، روابط خانوادگی، دوستانه، کاری و … تحت تاثیر قرار بده. خیلی مهمه که با درمان به موقع بتونیم از تبعات منفی اون محفوظ بمونیم. پس اگر شما هم فکر میکنین دچار اضطراب هستین میتونین با کمک گرفتن از یه روانشناس و با بالا بردن آگاهیتون در این زمینه و ایجاد سبک زندگی سالم، یادگیری تکنیک‌های مفید و اجرایی کردنشون به خودتون یه زندگی آروم‌تر و شادتر رو هدیه بدین چون لایقش هستین. شما با نصب اپلیکیشن ایمپو میتونین با کارشناسان آنلاین ما در ارتباط باشین و سوالات خود رو بپرسین.
