اختلال PMDD چیست و چه تفاوتی با PMS دارد؟

اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) شکل بسیار شدیدتری از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است و حدود 10 درصد از خانم‌ها در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اختلال، همراه با علائم شدید فیزیکی و عاطفی است که نیاز به درمان دارد.

تغییرات سبک زندگی و برخی از داروها می‌توانند به کاهش علائم PMDD کمک کنند. با ما همراه باشید تا علائم PMDD، تشخیص و درمان آن را بررسی کنیم.

اختلال PMDD چیست؟

اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (Premenstrual dysphoric disorder) یا PMDD، مشابه سندرم پیش از قاعدگی یا PMS است؛ اما با این تفاوت که افراد مبتلا به PMDD، قبل از قاعدگی، علائم شدیدتری را تجربه می‌کنند.

درواقع، PMDD، یک اختلال روانی مشابه با افسردگی تک قطبی است که 10 درصد‌‌  بانوان، در سنین بلوغ تا یائسگی آن را تجربه می‌کنند. علائم PMDD می‌تواند عملکرد شغلی، جنسی و روابط اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

اختلال PMDD، یک تا دو هفته قبل از شروع پریود با علائم فیزیکی و احساسی بروز پیدا می‌کند. به عبارتی علائم PMDD، در مرحله لوتئال سیکل قاعدگی ایجاد می‌شود و با شروع پریود بهبود می‌یابد. برای اطلاعات بیشتر در مورد مراحل سیکل قاعدگی، می‌توانید مقاله پریود را مطالعه کنید.

اپلیکیشن ایمپو برای شما تاریخ پریود،  PMS و تخمک گذاری را نمایش می‌دهد. همچنین می‌توانید علائم خود را در هر دوره ثبت کنید تا با توجه به آن ایمپو، برای شما توصیه های خود مراقبتی اختصاصی بفرستد. علاوه بر آن در بخش اشتراک تجربه می توانید سوالات خود را بپرسید و نظرات دیگر کاربران مشاهده کنید. در بخش کلینیک نیز می توانید نگرانی های خود را بهترین متخصصان زنان مطرح کنید.

روزای PMS و پریود، وقتی درد داری و کلافه ‌ای، ایمپو مراقبته و می‌تونی روش حساب کنی!

نصب اپلیکیشن ایمپو

تفاوت PMS ‌‌و PMDD چیست؟

 PMS و PMDD هر دو دارای علائم فیزیکی و احساسی هستند؛ اما اختلال PMDD باعث تغییرات شدید خلق‌وخو می‌شود که می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند. هر دو سندرم معمولا 5 تا 11 روز قبل از آغاز قاعدگی شروع می‌شوند و اغلب مواقع، تا چند روز اول پریود، ادامه پیدا می‌کنند.

همچنین، هر دو نوع سندرم پیش از قاعدگی، ممکن است باعث نفخ، حساس شدن سینه‌ها، خستگی، اختلالات خواب و پرخوری پیش از پریود شوند؛ اما PMDD علاوه بر علائم PMS، با تحریک‌پذیری شدید، اضطراب و افسردگی همراه است.

به‌عبارت‌دیگر، اختلال PMDD حالت شدید‌‌تر PMS است که علائم بسیار سخت‌تری دارد و تاثیر جدی بر روی زندگی فرد می‌گذارد. گاهی این اختلال حتی می‌تواند منجر به افکار خودکشی شود.

علائم‌‌ PMDD چیست؟ ‌‌ 

در صورتی می‌توانیم بگوییم کسی دچار سندرم PMDD است که اغلب در روزهای آخر سیکل قاعدگی‌، یعنی بین روزهای 17 تا 28، حداقل 5 مورد از علائم زیر را تجربه کند.

معمولا این علائم چند روز بعد از اینکه فرد پریود شد، کاهش می‌یابد و بعد از اتمام دوره کاملا رفع می‌شود. لازم به ذکر است که علائم PMDD در هر فرد شدت متفاوتی دارد. علائم و نشانه‌های عاطفی‌‌  این اختلال عبارت‌اند از:

• غم یا ناامیدی

• اضطراب یا تنش

• بدخلقی شدید

• تحریک‌پذیری یا عصبانیت

• زودرنجی

• کاهش توجه و تمرکز فرد

• احساس آشفتگی ذهنی

• کاهش علاقه به انجام فعالیت‌های روزمره و روابط فردی

• کم‌شدن انرژی و خستگی مداوم

• فراموشی

• پارانویا

• افکار خودکشی

علائم فیزیکی PMDD عبارت‌اند از:

• سردرد

• درد مفاصل و ماهیچه‌ها

• تغییر اشتها

• درد در ناحیه سینه

• نفخ و درد شکم

• کاهش میل جنسی

• آکنه

• کمردرد

• مشکلات گوارشی از قبیل یبوست و اسهال

• حالت تهوع و استفراغ

• گرفتگی عضلات

• کمردرد

• سرگیجه

• تپش قلب

• اسپاسم عضلانی

علت اختلال PMDD چیست؟

علت PMDD هنوز مشخص نیست؛ اما پزشکان بر این عقیده‌اند که تغییرات هورمونی باعث شروع علائم اختلال نارسایی پیش از قاعدگی می‌شود و می‌تواند روی خلق‌وخو تاثیر بگذارد. در واقع نوسانات سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، بر سطح سروتونین تاثیر می‌گذارد. سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که موثر بر خلق‌وخو، احساس گرسنگی و خواب است.

همچنین، طبق تحقیقاتی که در سال 2017 انجام شد، دانشمندان دریافتند که افراد مبتلا به PMDD به دلیل تغییرات ژنتیکی، نسبت به نوسانات هورمون‌های استروژن و پروژسترون بیش از حد واکنش نشان می‌دهند. این واکنش شدید بدن، باعث ایجاد علائم PMDD می‌شود.

درمان PMDD چیست؟

شما می‌توانید با انجام و رعایت نکات زیر، این علائم را به حداقل برسانید:

1. درمان PMDD با داروهای ضدافسردگی (سروتونین)

 داروهای ضدافسردگی SSRIs به کاهش علائم عاطفی مانند اختلالات خواب، افسردگی و خستگی کمک می‌کند. شما می‌توانید با تجویز پزشک، این دارو‌ها را در تمام طول ماه یا در مرحله لوتئال سیکل قاعدگی (فاصله تخمک گذاری و شروع پریود) مصرف کنید. معمولا داروهای زیر برای درمان PMDD تجویز می‌شود:

• سیتالوپرام (Celexa)
• اسیتالوپرام (Lexapro)
•  فلوکستین (Prozac، Sarafem)
•  پاروکستین (Paxi،‌‌  Pexeva)
• سرترالین (Zoloft)
• بوسپیرون
• دولوکستین (Cymbalta)
•  ونلافاکسین (Effexor)

برای آشنایی با سایر روش‌های درمان افسردگی، پیشنهاد می‌کنیم مقاله مربوطه را مطالعه کنید.

2. مکمل‌های غذایی

 مصرف روزانه 1200 میلی گرم کلسیم ممکن است علائم PMDD را کاهش دهد. ویتامینB-6، منیزیم، ویتامین E و ال-تریپتوفان نیز ممکن است کمک کننده باشد. قبل از مصرف هر گونه مکمل با پزشک خود حتما مشورت کنید. فراموش نکنید که بهترین راه برای دریافت مواد مغذی، داشتن رژیم غذایی کامل و سالم است.

3. درمان PMDD با داروهای هورمونی

علائم PMDD، معمولا پس از تخمک گذاری ایجاد می‌شود؛ بنابراین داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری که از تخمک گذاری جلوگیری می‌کند، می‌تواند به کاهش علائم شما کمک کند.

توجه داشته باشید که قرص ضدبارداری در برخی از خانم‌ها، می‌تواند علائم این اختلال را تشدید کند. سازمان غذا و دارو، قرص Yaz، را برای درمان اختلال نارسایی پیش از قاعدگی تایید کرده است.

یکی دیگر از داروهای هورمونی برای درمان PMDD، آگنوسیت‌های GnRH یا آزادکننده گنادوتروپین است. این داروها مانند لوپرولید، تولید استروژن و پروژسترون توسط تخمدان را متوقف می‌کند. اگرچه این روش، علائم PMDD را کاهش می‌دهد، اما به طور موقت باعث علائم یائسگی یا منوپاز می‌شود.

4. داروهای گیاهی

داروهای گیاهی در درمان PMDD می‌تواند تا حدود زیادی موثر باشد. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که عناب تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی، حساسیت سینه‌ها، تورم، گرفتگی عضلات و پرخوری قبل پریود را کاهش می‌دهد.

همچنین، روغن گل مغربی و چستبری در کاهش علائم موثر هستند. علاوه‌برآن مخمر سنت جان، علائم عاطفی مانند اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری را کاهش می‌دهد. این دارو گیاهی برخی از علائم فیزیکی را نیز تسکین می‌دهد. دارو گیاهی جینکو نیز‌‌  با کاهش پروستاگلاندین‌ها و افزایش ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی، علائم شما کمتر می‌کند.

5. رژیم غذایی

رژیم غذایی بر روی خلق‌وخو  تاثیر زیادی دارد. همچنین برخی از مواد غذایی علائم PMMDD را تشدید می‌کند. به طور مثال، غذاهای شور، نفخ را تشدید می‌کند. شیرینی نیز باعث نوسانات شدید قند خون و درنتیجه تشدید علائم عاطفی و احساس خستگی می‌شود. گوشت و غذاهای پرچرب با افزایش پروستاگلاندین، دل درد پریود را بیشتر می‌کند.

بهتر است برای درمان PMDD، پروتئین‌های بدون چربی و کربوهیدرات‌ها در رژیم غذایی خود قرار دهید. همچنین، ماهی، آجیل، مرغ و غلات کامل سطح تریپتوفان را افزایش می‌دهد و منجر به ترشح سروتونین می‌گردد.

برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید مقاله تغذیه پریود را مطالعه کنید.

6. تغییر سبک زندگی

ورزش منظم اغلب علائم قبل از قاعدگی را کاهش می‌دهد. پیاده‌روی تند به مدت 30 دقیقه، در بهبود خلق و خو شما‌‌  بسیار موثر است. همچنین، یوگا و پیلاتس به درمان PMDD کمک می‌کند.

کم‌کردن مصرف کافئین، اجتناب از الکل و ترک سیگار نیز ممکن است علائم را کم‌رنگ‌تر کند. خواب کافی و استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش، مانند مدیتیشن نیز موثر است. از تاثیر استرس بر پریود‌‌  غافل نشوید؛ سعی کنید عوامل استرس‌زا را به حداقل برسانید.

بیشتر بخوانید: سکستراپی چیست و چگونه به شما کمک می‌کند؟

سخن نهایی

اختلال PMDD، نوعی سندرم نارسایی پیش از قاعدگی است و تفاوت آن با PMS در شدت بروز علائم است. برخی از علائم PMDD، شامل افسردگی، کاهش تمرکز، افزایش استرس و درد در مفاصل است. شما می‌توانید با رعایت نکات گفته شده علائم خود را کاهش دهید.

درصورتی‌که سوالی درمورد علائم و درمان PMDD دارید، می‌توانید به‌صورت آنلاین از پزشکان ایمپو بپرسید. همچنین در بخش اشتراک تجربه می‌توانید نظرات دیگر کاربران ایمپو را مشاهده کنید.

دیگه PMS و پریود سخت نیست، وقتی که ایمپو رو کنارت داری.

نصب اپلیکیشن ایمپو

منابع

healthline

Cleveland Clinic