بررسی علل و درمان دل درد پریودی

نگاه اغلب خانم‌ها به دوران پریود به دلیل شرایط خاص جسمی و روحی در این دوره، منفی است. دل درد پریودی را می‌توان یکی از آزاردهنده‌ترین اتفاقات قاعدگی برشمرد. این درد معمولا چند روز قبل از شروع پریودی آغاز می‌شود و در روزی که خونریزی شدیدی دارید، به اوج خود می‌رسد. سپس باگذشت 2 تا 3 روز از شروع قاعدگی، کاهش پیدا می‌کند.

باوجود اینکه شدت این درد و مدت‌زمان آن در سیکل قاعدگی افراد مختلف متفاوت است، اما معمولاً بیشتر خانم‌ها دردهای خفیف تا متوسط را تجربه می‌کنند. در این مطلب از ایمپو با ما همراه شوید تا به‌صورت اجمالی علت و درمان دل درد پریودی را بررسی کنیم.

دل درد پریودی چیست؟

قاعدگی دردناک یا دیسمنوره (dysmenorrhea) به دنبال برخی تغییرات در ساختار رحم یا وجود برخی بیماری‌های مرتبط با آن، بروز پیدا می‌کند. همان‌طور که می‌دانید ضخامت دیواره رحم برای آمادگی بارداری، تا آخرین روزهای سیکل قاعدگی افزایش می‌یابد؛ درصورتی‌که بارداری رخ ندهد، این دیواره تا حد زیادی تخریب خواهد شد تا چرخه باروری تکرار شود. در این زمان است که خونریزی شما آغاز خواهد شد.

زمانی که شما دل‌درد پریودی را احساس می‌کنید، به این معنی است که در مرحله آمادگی یا شروع تخریب لایه‌هایی از جداره داخلی رحم هستید. این درد معمولاً به‌صورت ضربان‌دار یا اسپاسم شدید در زیر شکم احساس می‌شود؛ اما ممکن است دردی نه‌چندان شدید، اما طولانی‌مدت، مبهم و یکنواخت را نیز تجربه کنید. دل درد پریودی گاهی به اندازه‌ای شدید است که در انجام فعالیت‌های روزمره فرد اختلال ایجاد می‌کند.

این درد، معمولا 1 تا 3 روز قبل از پریود شروع می‌شود و تا 24 ساعت پس از شروع خونریزی به اوج خود می‌رسد. باگذشت 2 تا 3 روز از شروع قاعدگی، دل درد پریودی کاهش می‌یابد. البته دل درد پریود ممکن است به دلایل دیگری مانند اندومتریوز یا فیبروم رحمی ایجاد شود که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

علت دل درد پریودی چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم دل درد پریودی به دلیل تخریب دیواره داخلی رحم احساس می‌شود. در واقع راهکار بدن برای تخریب این بافت، انقباض شدید و پی‌در‌پی رحم است. پروستاگلاندین یک ماده شیمیایی است که ترشح آن این انقباضات شدید را تحریک می‌کند. به‌این‌ترتیب، احساس درد از زمان آغاز ترشح این ماده تا پایان تخریب بافت رحم، طبیعی محسوب می‌شود.

معمولاً این نوع دل‌درد پریودی با افزایش سن و بعد از زایمان رفته‌رفته کاهش می‌یابد. نوع دیگری از دل درد پریودی به علت بیماری‌های رحم و ناحیه لگن ایجاد می‌شوند. این درد تا زمان رفع مشکل زمینه‌ساز آن، ممکن است روند افزایشی داشته باشد. در ادامه به بررسی علل دل درد پریودی می‌پردازیم:

1. فیبروم رحمی

فیبروم رحمی، توده‌های خوش‌خیمی هستند که در جداره داخلی رحم ایجاد می‌شوند. از آن جایی که این توده‌ها در اندازه‌های مختلف در دیواره داخلی رحم رشد می‌کنند، می‌توانند منجر به قاعدگی‌های سنگین و دل درد پریودی شوند. این توده‌ها معمولا در سنین باروری ایجاد می‌گردند و بعد از پسا قاعدگی کوچک شده یا کاملا از بین می‌روند. برخی از عوامل مانند سن، ژنتیک و اضافه‌وزن، احتمال ابتلا به فیبروم رحمی را افزایش می‌دهد. گاهی پزشک برای درمان دل درد پریودی، درمان فیبروم را برای شما توصیه می‌کند.

2. کیست تخمدان

در دوران تخمک گذاری، ممکن است کیست‌های کوچک درون تخمدان‌ها ایجاد شوند که اغلب بی‌خطر هستند و خودبه‌خود از بین می‌روند. اگر کیست تخمدان خیلی بزرگ باشد یا تعداد آن زیاد گردد، ممکن است منجر به دل در پریودی شود. در سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز تعداد زیادی فولیکول کوچک به دلیل تغییرات هورمونی، در تخمدان‌ها تشکیل می‌شود. علاوه بر درد شدید پریودی، این سندروم می‌تواند بر بارداری تاثیر بگذارد. از دیگر علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

•  پریود نامنظم
• موهای زائد روی صورت و بدن
•  افزایش وزن، مشکل در کاهش وزن
•  آکنه
• نازک شدن مو

3. بیماری التهابی لگن (PID)

بیماری التهابی لگن به معنی عفونت رحم و تخمدان‌ها است. این عفونت معمولا به دلیل باکتری‌های ناشی از بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود. همچنین، PID ممکن است به دنبال عمل جراحی ایجاد گردد. اکثر خانم‌هایی که مبتلا به این بیماری هستند، علائم خاصی را تجربه نمی‌کنند؛ اما در بعضی از خانم‌ها می‌تواند منجر به دل درد پریودی شود.

4. اندومتریوز

اگر پوشش داخلی رحم یا آندومتر در جایی خارج از رحم مانند لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها رشد کند، بیماری آندومتریوز ایجاد می‌شود. در این شرایط، فرد ممکن است خونریزی شدید پریود، دل درد پریودی و التهاب را در دوران قاعدگی خود تجربه کند. به‌منظور درمان دل درد پریودی ناشی از اندومتریوز، پزشک برای شما دارو یا عمل جراحی تجویز می‌کند.

5. آدنومیوز

در بیماری آدنومیوز، آندومتر در بخش عضلانی دیواره رحم رشد می‌کند. این بیماری قابل‌درمان و کنترل است، اما می‌تواند منجر به دل درد پریودی شود. طبق تحقیقات، خانم‌های که زایمان داشته‌اند یا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به آدنومیوز هستند.

6. تنگی دهانه رحم

گاهی دهانه رحم به‌قدری کوچک است که در خروج جریان قاعدگی مشکل ایجاد می‌شود. در این صورت فرد هنگام خونریزی دچار دل درد پریودی شود.

دردهای پریود شامل چه مواردی می‌شود؟

قاعدگی دردناک به دل‌درد پریودی محدود نمی‌شود، بلکه ممکن است با مجموعه‌ای از علائم ناخوشایند و درد در اندام‌های مختلف نمایان شود. درد در ناحیه کمر و لگن، سردرد، حس درد از کمر تا پاها، درد سینه‌ها، اسهال، یبوست در پریود، نفخ و … از دیگر علائم قاعدگی است.

برخی افراد از پیش از شروع خونریزی تا پایان آن کم‌وبیش با این موارد درگیر هستند؛ اما در اغلب خانم‌ها این قبیل دردها تنها در روزهای اول تا دوم پریودی احساس می‌شود. تا این بخش به‌صورت کلی با علت دل درد در دوران قاعدگی آشنا شدیم؛ در ادامه برخی از راهکارهای درمان دل درد پریودی را بررسی خواهیم کرد.

چگونه دل درد پریودی را درمان کنیم؟

برای درمان دل درد پریودی ابتدا باید دلیل اصلی این درد تشخیص داده شود. درصورتی‌که یک بیماری دلیل این درد باشد، باید تحت‌نظر پزشک روند تشخیص و درمان خود را پیش ببرید.

اگرچه درد قاعدگی نرمال است، اما این درد نباید بیش از حد شدید باشد. درصورتی‌که شدت درد به حدی است که شما را از انجام هرگونه فعالیت معمول باز می‌دارد، حتما هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

در هنگام مراجعه به متخصص زنان، پزشک ابتدا برای تشخیص علت درد شدید پریود، در مورد منظم بودن یا نبودن عادات ماهانه شما می‌پرسد. بنابراین داشتن اطلاعات کامل در مورد دوره‌های سیکل قاعدگی‌تان، می‌تواند روند درمان شما را تسریع کند.

شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن ایمپو، تاریخ دقیق پریودی، PMS و دوره باروری خود را مشاهده کنید. همچنین در بخش گزارش‌گیری به اطلاعات سیکل خود در دوره‌های 3، 6 و 12ماهه دسترسی دارید و می‌توانید نظم و طول دوره‌های خود را باهم مقایسه کنید. همچنین، در بخش کلینیک اپلیکیشن ایمپو می‌توانید با بهترین متخصصان سوالات خود را به‌صورت آنلاین مطرح کنید.

درمان دل درد پریودی در خانه

برای درمان دل درد پریودی در خانه، تنها کافیست چند نکته ساده را رعایت کنید تا به میزان زیادی درد‌های خود را در این دوران تسکین دهید. لازم به ذکر است که اگر درد شدید پریودی به علت بیمار‌های مزمن ایجاد شود، ممکن است این راهکارها خیلی موثر نباشند؛ اما درد‌های خفیف تا متوسط قاعدگی را کاهش می‌دهند. برخی از این راهکارها به شرح زیر است:

1. نوشیدن آب ولرم در زمان پریودی

یکی از علائم پریود، نفخ است که باعث افزایش دل درد پریودی می‌شود. نوشیدن آب می‌تواند نفخ را در طول قاعدگی به‌شدت کاهش دهد. همچنین، نوشیدن آب ولرم منجر به افزایش جریان خون در تمامی قسمت‌های بدن می‌شود. با افزایش جریان خون گرفتگی و انقباضات رحمی کاهش می‌یابد.

2. پرهیز از خوردن کافئین

برای درمان دل درد پریودی بهتر است که در این دوران کافئین مصرف نکنید. کافئین باعث باریک شدن رگ‌های خونی می‌شود و این امر انقباضات رحمی و درد را افزایش می‌دهد. اگر به خوردن قهوه عادت دارید، پیشنهاد می‌کنیم در دوران قاعدگی برای افزایش انرژی خود به‌جای مصرف کافئین، یک میان‌وعده پروتئینی بخورید یا به مدت 10 دقیقه پیاده‌روی سریع انجام دهید.

3. مصرف قرص‌های مکمل

برای کاهش و درمان دل درد پریودی پیشنهاد می‌کنیم از قرص‌های مکمل استفاده کنید. مصرف موارد زیر می‌تواند به کاهش التهاب و درد شدید پریودی کمک کند:

•   ویتامین D
•   امگا 3
• ویتامین E
• منیزیم

لازم به ذکر است که برای گرفتن نتیجه بهتر، باید قرص‌ها را در دوره‌های مداوم مصرف کنید و استفاده آن‌ها نباید محدود به دوران قاعدگی شود. همچنین، مصرف قرص آهن در پریودی را فراموش نکنید. قبل از مصرف هر مکملی، حتما با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا برخی از داروها با مکمل‌ها تداخل دارویی دارند. شما می‌توانید تمامی سوالات خود را به صورت آنلاین از بهترین متخصصان ایمپو به‌راحتی بپرسید. در مقاله قرص برای درد پریود، به معرفی انواع داروهای مسکن و گیاهی پرداخته‌ایم.

4. استفاده از کمپرس یا کیسه آب گرم

گرما می‌تواند با افزایش جریان خون به کاهش انقباضات و آرامش عضلات شما کمک کند. بنابراین، کمپرس، پد ضد درد قاعدگی، کیسه آبگرم و حتی حمام آبگرم به درمان دل در پریودی کمک می‌کند.

5. قرار دادن ورزش به‌عنوان بخش ثابتی از برنامه روزانه

در دوران پریودی شاید ورزش کردن خیلی سخت به نظر رسد؛ اما باید بدانید که ورزش با ترشح اندورفین همراه است که منجر به افزایش احساس شادی و کاهش گرفتگی عضلات می‌شود. در دوران قاعدگی، 15 دقیقه یوگا، حرکات کششی سبک یا پیاده‌روی می‌تواند در درمان دل درد پریودی و کاهش سایر علائم آن بسیار موثر واقع شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله حرکات یوگا برای کاهش درد پریود را نیز مطالعه کنید.

6. ماساژ ناحیه شکم و کمر

طبق تحقیقات انجام شده، ماساژدرمانی می‌تواند به درمان دل درد پریودی خصوصا در بیماری اندومتریوز بسیار کمک کند. در واقع ماساژ ناحیه شکم و کمر با کمک به کاهش انقباضات رحمی، درد را کمتر می‌کند. همچنین، ماساژ کامل بدن، با کاهش استرس در مدیریت علائم پریود موثر است.

7. رعایت رژیم غذایی سالم

غذاهای سرشار از قند، چربی ترانس و نمک می‌تواند منجر به نفخ و افزایش دل درد پریودی شوند. بنابراین در این دوران از مصرف فست‌فودها و آجیل‌های نمکی بهتر است پرهیز کنید. همچنین، اگر در پریودی هوس شکر و غذاهای شیرین می‌کنید، بهتر است میوه‌های مثل موز را جایگزین کنید.

8. کاهش استرس

کاهش استرس و داشتن خواب کافی و منظم، در درمان دل درد پریودی بسیار موثر است. استرس، ممکن است گرفتگی عضلات و درد را شدید‌تر کند. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا و... می‌تواند به کاهش استرس شما کمک کند.

9. ثبت و کنترل زمان سیکل قاعدگی جهت افزایش آمادگی

درصورتی‌که شما بتوانید تاریخ پریودی و دوره PMS خود را پیش‌بینی کنید، راحت‌تر می‌توانید علائم پریود را مدیریت کنید. در واقع شما با پیش‌بینی تاریخ، می‌توانید قبل از شروع پریود با انجام مراقبت‌های لازم درد خود را در این دوران کاهش دهید. همچنین، می‌توانید برای استراحت خود در این دوران برنامه‌ریزی کنید و از انجام کارهای خود عقب نمانید.

اپلیکیشن ایمپو این کار را برای شما انجام می‌دهد، تنها کافیست به چند سوال ساده پاسخ دهید تا تاریخ شروع پریود و PMS را برای شما مشخص کند. همچنین، ایمپو با پیام‌های خودمراقبتی و راهکارهای ساده، به شما در تسکین دل درد پریودی و سایر علائم آن کمک می‌کند.

روزای PMS و پریود، وقتی درد داری و کلافه ‌ای، ایمپو مراقبته و می‌تونی روش حساب کنی!

نصب اپلیکیشن ایمپو

10. مصرف داروهای ضدالتهابی

همان‌طور که بررسی کردیم، هورمون پروستاگلاندین باعث ایجاد انقباضات عضلانی و درد می‌شود. برخی از داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن می‌تواند با کاهش پروستاگلاندین‌ها در بدن، درد شدید پریودی را سریعا تسکین دهد. این داروها را می‌توانید بدون نیاز به نسخه تهیه کنید و فقط زمانی مصرف کنید که گرفتگی و درد شروع می‌شود.

11. طب سوزنی

برخی از خانم‌ها برای درمان دل درد پریودی از طب سوزنی استفاده می‌کنند. طب سوزنی با تحریک بخش‌هایی از بدن، تنش و انقباض عضلات شما را کاهش می‌دهد و باعث افزایش جریان خون در سراسر بدن می‌شود.

12. استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی

اگر درد شدید پریودی ناشی از عدم تعادل هورمون‌ها باشد، روش‌های جلوگیری از بارداری هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری یا IUD هورمونی می‌تواند به درمان آن کمک کند. این روش‌ها همچنین در منظم شدن پریود شما موثر هستند. برای استفاده از راهکار، حتما ابتدا با متخصص زنان خود مشورت کنید.

برای کاهش دل درد پریودی چه بخوریم؟

مصرف برخی خوراکی‌ها می‌تواند تا حدی دل درد پریودی را تسکین دهد. برخی از این موارد عبارت‌اند از:

• دارچین
• زردچوبه
• زنجبیل
• کنجد و فرآورده‌های آن
• ماهی بخارپز
• مغز آجیل‌های خام مانند بادام و گردو
• جعفری
• اسفناج
• کلم‌پیچ
• شکلات تلخ
• موز
• سیر
• آناناس

همچنین با پرهیز از خوردن گوشت، لبنیات پرچرب، نوشیدنی‌های گازدار و کافئینی، قهوه و… می‌توانید دردهای قاعدگی را کنترل و از تشدید آن جلوگیری کنید.

درمان دل درد پریودی با گیاهان دارویی

احتمالاً مطالب متعددی در مورد گیاهان دارویی و انواع دم‌نوش‌ها برای درمان دل‌درد پریودی خوانده‌اید. حتی ممکن است خوردن این قبیل داروها بارها توسط مادر یا دوستان به شما توصیه‌شده باشد. باوجود تأثیرگذاری برخی از داروهای گیاهی بر دل درد پریودی، بهتر است از مصرف خودسرانه این قبیل داروهای گیاهی خودداری کنید؛ زیرا معمولاً عوارض جانبی این داروها ناشناخته است.

درواقع، مصرف طولانی‌مدت گیاهان دارویی ممکن است خطراتی برای شما ایجاد کند. کبد و کلیه بیش از سایر ارگان‌های بدن در معرض تهدید این قبیل داروها هستند. به‌طورکلی برخی از دم‌نوش‌های گیاهی خواص ضدالتهابی و ضد اسپاسم دارند که در درمان دل درد پریودی موثر هستند.

مصرف متعادل دم‌نوش‌هایی همچون رازیانه، تخم شوید، بابونه، زنجبیل و… یک راه آسان و طبیعی برای کاهش دردهای قاعدگی است. همچنین، دم‌نوش‌های گیاهی می‌تواند باعث کاهش استرس و بی‌خوابی نیز شود.

در چه صورتی برای درمان دل درد پریودی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

همان‌طور که بررسی کردیم، اکثر خانم‌ها درد خفیف تا متوسط را در دوران پریودی تجربه می‌کنند؛ اما درصورتی‌که موارد زیر شامل حال شما می‌شود، حتما به پزشک مراجعه کنید:

•  اگر بالای 25 سال هستید و برای اولین بار درد شدید پریودی را تجربه می‌کنید.
•  اگر هم‌زمان با دل درد پریودی، تب دارید.
•  اگر در زمانی که پریود نیستید، بازهم درد دارید.
• اگر دل درد پریودی شما را از انجام کارهای روزمره باز می‌دارد.
•  اگر خونریزی شدید پریود دارید.
•  اگر پریودی نامنظم دارید.
•  اگر سابقه خانوادگی مشکلات مربوط به قاعدگی دارید.

سخن پایانی

اگرچه دل درد پریود بسیار آزاردهنده و تحمل آن نیز دشوار است، اما مکانیسم طبیعی بدن شما محسوب می‌شود که تا چندین سال شما را درگیر می‌کند؛ بنابراین بهتر است با رعایت نکاتی که در این مقاله آموزش دادیم، آن را کنترل کنید تا قاعدگی راحت‌تری را پشت سر بگذارید.

برای ثبت تغییرات چرخه قاعدگی، می‌توانید از امکانات اپلیکیشن ایمپو استفاده کنید. همچنین همکاران ما در تیم ایمپو آماده‌ی پاسخگویی به سوالات شما در مورد دردهای غیرعادی پریود برای کمک به روند تشخیص مشکلات رحم و … هستند.

روزای PMS و پریود، وقتی درد داری و کلافه ‌ای، ایمپو مراقبته و می‌تونی روش حساب کنی!

نصب اپلیکیشن ایمپو

سوالات متداول

1. درمان دل درد پریودی در خانه چیست؟

راهکارهای زیادی برای درمان دل درد پریودی در خانه وجود دارد. با انجام موارد زیر می‌توانید در شدید پریودی را تسکین دهید:

• نوشیدن آب ولرم
• پرهیز از خوردن کافئین
• مصرف قرص‌های مکمل مانند ویتامین D، امگا 3، ویتامین E و منیزیم
• استفاده از کمپرس یا کیسه آب گرم
• ورزش کردن به طور مرتب
• ماساژ ناحیه شکم و کمر
• رعایت رژیم غذایی سالم
•  کاهش استرس
• مصرف داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن
• طب سوزنی
• استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری
• ثبت و کنترل زمان سیکل قاعدگی جهت افزایش آمادگی

2. کدام دم‌نوش برای درد قاعدگی مناسب است؟

مصرف دم‌نوش‌های گیاهی از قبیل رازیانه، تخم شوید، بابونه، زنجبیل و… می‌تواند در درمان دل درد پریودی موثر واقع شود. توجه داشته باشید که نباید در مصرف داروهای گیاهی زیاده‌روی کرد.

3. آیا عفونت باعث درد پریودی میشود؟

بله. در بیماری التهابی لگن که تخمدان‌ها و رحم دچار عفونت می‌شود، ممکن است فرد دچار دل درد پریودی شود.