دلایل افسردگی پس از زایمان و راه های درمان
در این مقاله میخوانید:
افسردگی پس از زایمان چیست؟
افسردگی پس از زایمان یا Postpartum Depression به دچار شدن بیماری افسردگی بعد از زایش فرزند می گویند. علائم افسردگی پس از زایمان دقیقا مانند افسردگی می باشد و بر روی خلق و خوی فرد تاثیر می گذارد. از هر 100 بانویی که زایمان می کند این بیماری بر روی 10 تا 15 نفر اثر می گذار می باعث می شود که کاملا ناراحت و افسرده شوند.
افسردگی بعد از زایمان حداقل دو هفته طول می کشد و بیشتر شدن زمان آن بستگی به شدت آن دارد. هر قدر که شدت افسردگی و تاثیر گذاری آن بیشتر باشد زمان آن بیشتر طول می کشد و میزان سختی آن برای مادر سخت تر می شود. به طوری که ممکن است برای مادر و فرزند غیر قابل تحمل شود، زیرا در هنگام افسردگی پس از زایمان انجام کار ها و نگهداری از نوزاد چند برابر شرایط معمولی طاقت فرسا می شود و در طول این مدت مادر نیاز به کمک همسر و اطرافیان خود دارد تا این بیماری روحی روانی را بگذراند و درمان کند.
اگر پس از زایمان خود دچار افسردگی بعد از زایمان شده اید و به شدت از این بیماری رنج می برید ، به دنبال علائم و درمان این بیماری هستید در این مقاله با ما همراه باشید.
همچنین اگر سوالات تخصصی درباره افسردگی پس از زایمان ، نگهداری نوزاد و مشاوره قبل و بعد از بارداری دارید. اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید و با کارشناسان و متخصصان این مجموعه ارتباط برقرار کنید. شما می توانید به صورت غیرحضوری با متخصصان و پزشکان ماهر و خبره ایمپو صحبت کنید و تمامی سوالات خود را مطرح کنید. اپلیکیشن ایمپو علاوه بر خدمات بی نظیری که به کاربر ارائه می دهد ، شما از سلامت روحی و جسمی ، روزانه و ماهیانه خود آگاه می کند و شما می توانید از روز شمار دوره قاعدگی تان نیز در این اپلیکیشن آگاه شوید. بنابراین همین الان ایمپو را نصب نمایید
در چه موقع افسردگی پس از زایمان رخ می دهد؟
شروع دوره افسردگی پس از زایمان بستگی به شرایط جسمی ، روحی و روانی هر شخص دارد. برای برخی از مادران یک الی دو ماه پس از زایمان علائم افسردگی آغاز می شود. برای برخی پس از چندین ماه افسردگی آغاز می شود. اما برای بعضی از زنان از اواخر بارداری علائم شروع می شود و پس از بارداری به اوج خود می رسد. به همین علت بهتر است هر زن بارداری علائم افسردگی بعد از زایمان را بداند تا اگر این علائم را در خود مشاهده نمود. مراقبت کند و درمان را شروع کند.
همان طور که مشخص است دوران بارداری و پس از زایمان برای زنان دوران بسیاری حساسی می باشد که به تنهایی بسیار سخت می شود این دوره را طی کرد به همین علت همسر و اطرافیان زنان باردار باید در تمامی مراحل آن ها را تنها نگذارند و در کنارشان باشند و کمک نمایند.
چه افرادی در معرض افسردگی پس از زایمان قرار دارند؟
برخی از افراد بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به افسردگی بعد از زایمان قرار دارند زیرا شرایط شان طوری است که می تواند آن ها د معرض این افسردگی قرار دهند بنابراین این افراد باید چند برابر بقیه افراد مراقب سلامت روح و روان خود در دوران بارداری و پس از زایمان باشند. افرادی در معرض افسردگی پس از زایمان قرار دارند که :
- افرادی که سابقه ابتلا به اختلالات ذهنی دارند
- افرادی که سابقه افسردگی دارند
- افرادی که سابقه از دست دادن عزیزان نزدیک خود را دارند
- افرادی که دارای روحیه بسیار حساس می باشند
- افرادی که تنها هستند و تمامی فشارات روحی و روانی را تحمل می کنند
- افرادی که دارای بیماری های خاص می باشند
نشانه های افسردگی پس از زایمان
یکی از مهم ترین بخش ها نشانه ها و علائم افسردگی بعد از زایمان می باشد این بخش به این دلیل اهمیت دارد که تمامی خانم های باردار باید این علائم را بدانند تا در صورت بروز این علائم سریعا آن ها را رفع نموده و درمان نمایند.
لازم به ذکر است ناراحتی و غم و اندوه ناشی از نوزاد نباید با افسردگی بعد از زایمان اشتباه گرفت. زیرا علائم ناراحتی و غم و اندوه ناشی از نوزاد چند روز پس از زایمان بروز می کند و حداکثر تا دو هفته ادامه دارد و نشانه های حادی هم ندارد. و علائم آن استرس و اضطراب ، عدم تمرکز ، ناراحتی و گریه می باشد که کاملا طبیعی است .در ادامه به بررسی علائم افسردگی بعد از زایمان می پردازیم:
- نوسان خلق و خوی
- سردرد
- احساس خستگی
- زود رنجی
- ترس از اینکه مادر خوبی نباشید
- یاس و ناامیدی
- ترس از آینده
- بی قراری
- کم خوابی
- کم شدن اشتها
- لذت نبردن از هیچ چیز
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
- تپش قلب
- تنگی نفس
- ناراحتی همیشگی
- احساس دل درد و سرگیجه
- تاری دید
- کاهش شوق و ذوق و لذت نبردن از فعالیت های روزمره
- دوری از اطرافیان و احساس طرد شدن
- ارتباط گرفتن بسیار سخت با نوزاد
- گریه کردن شدید بدون علت
- خجالت
- احساس گناه
- افکار خودکشی
همینطور که در بالا می بینید تمامی این علائم بسیار اذیتت کنده و ناراحت کننده است به همین علت ممکن است به مادر و فرزند آسیب وارد شوند به همین دلیل هرچه سریعتر باید برای درمان اقدام نمایید. در ضمن برخی افکار نیز موجب افسردگی بعد از زایمان می شود افکاری مانند:
- نوزاد مریض شود و یا خیلی بیمار شود
- کودک شما به اندازه کافی وزن نمی گیرد و کاهش وزن دارد
- نوزاد بسیار گریه می کند و شما نمی توانید او را آرام کنید
- به افسردگی زایمان دچار شوید و هیچ گاه درمان نشود
- ممکن است پس از زایمان دچار بیماری های جسمی شوید
- نگرانی از اینکه به نوزاد خود آسیب برسانید
- نگرانی درمورد تنفس نکردن نوزاد و خفه شدن نوزاد
- نگرانی در مورد اینکه دیگر به تناسب اندام ایده آل خود دست پیدا نکنید
- نگرانی درمورد آینده و تربیت درست کودک
تمامی افکار بالا ممکن است به ذهن مادران خطور کند و نگرانی زیاد در این موارد موجب افسردگی و ترس بیش از اندازه می شود به همین علت نباید همه چیز خیلی سخت بگیرید به طوری که نتوانید شب ها به راحتی بخوابید و همواره درگیری ذهنی و روانی داشته باشید. اینگونه حتما به روح و جسم خود آسیب می زنید و افکار منفی را به خود جذب می کنید.
برای آرام شدن روح و روان تان می توانید به روانشناس مراجعه نمایید و یا با نصب اپلیکیشن ایمپو با مشاوران و متخصصان این مجموعه ارتباط برقرار کرده و مشکلات ذهنی خود را بدون مراجعه به مطب پزشک رفع نمایید.
علل ایجاد افسردگی بعد از زایمان چیست؟
ایجاد افسردگی پس از زایمان علل مختلفی دارند و هر شخص با توجه به شرایط زندگی و شرایط روحی و جسمی خود به یک علت دچار این بیماری می شود. در ادامه به بررسی علل بروز این بیماری می پردازیم:
علل جسمانی
گاهی اوقات تنها علت روحی موجب ایجاد افسردگی نمی شود بلکه علت جسمی هم یکی از عوامل ایجاد افسردگی بعد از زایمان می شود.
- پس از تولد فرزند ترشحات هورمون های استروژن و پروستروژن به شدت کاهش می یابد و باعث بروز بیماری روحی افسردگی می شود. همچنین دیگر هورمون های ساخته شده توسط غده تیروئید کاهش می یابد که سبب ایجاد خستگی ، تنبلی و افسردگی می شود.
- تغییر تناسب اندام در بدن ، چاق شدن یا داشتن ورم نیز ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس و در نهایت افسردگی پس از زایمان شود.
علل روحی
علت های روحی فراوانی برای ایجاد افسردگی بعد از زایمان وجود دارد. یکی از مهم ترین علت ها کم خوابی مادر است . با به دنیا آمدن نوزاد چرخه عادی و طبیعی مادر و خانواده دچار تغییرات گسترده ای می شود که یکی از این تغییرات زمان خوابیدن ، بیدار شدن و زمان استراحت است.
ممکن است مادر به هیچ عنوان نتواند شب ها بخوابد و روز ها هم باید به کار های روزمره برسد ، به همین علت کمبود خواب باعث کمبود شوق ، کمبود تمرکز ، کمبود کنترل کافی بر زندگی و احساس شادی می شود. و موجب افسردگی پس از زایمان خواهد شد. در ادامه به بررسی دیگر دلایل روحی افسردگی بعد از زایمان می پردازیم :
- بارداری بدون برنامه ریزی و ناخواسته اتفاق افتاده است
- داشتن استرس و اضطراب شدید
- سابقه افسردگی در دوران بارداری و یا دوران های دیگر
- اختلال و ایجاد مشکلات در شیر دهی
- دارای اختلال دو قطبی باشد
- در بارداری پیشین دچار افسردگی پس از زایمان باشد
- در میان اعضا خانواده شخصی دچار افسردگی یا مشکلات روحی روانی باشد
- مادر صاحب دو قلو ، سه قلو یا چند قلو شده باشد
- مشکلات عاطفی با همسر و دیگر افراد داشته باشد
- دارای مشکلات مالی در زندگی باشد
- همسر و اطرافیان مادر را حمایت نکنند و او را تنها بگذارند
- نوزاد مشکل سلامتی داشته باشد یا دارای بیماری خاصی باشد
- مادر دچار مشکلات و بیماری هایی مانند کم خونی ، بی اختیاری ادرار ، فشار خون و تغییرات متابولیسم باشد
- مادر در طی سال های اخیر عزیزان و اطرافیان خود را از دست داده باشد
- در طی سال های اخیر مشکلات شدیدی را تحمل کرده باشد
اگر دارای مشکلات بالا بوده اید یا هستید بسیار مراقب خود باشید و حتما به روانپزشک مراجعه نمایید اینگونه می توانید از افسردگی بعد از زایمان پیشگیری نمایید و یا آن را درمان و کنترل کنید. یاد بگیرید مدیتیشن کنید و این مقاله را بخوانید چرا و چطور مدیتیشن کنیم ؟بنابراین اکثر افراد در زندگی خود دچار مشکلاتی هستند اما باید این مشکلات را کنترل نمایند تا در دیگر مراحل زندگی شان تاثیر نگذارند.
چگونه می توان افسردگی بعد از زایمان را تشخیص داد؟
برای اینکه تشخیص درست دهید که افسردگی پس از زایمان دارید باید حداقل 5 نشانه از نشانه های افسردگی بعد از زایمان را داشته باشید یا بسیار احساس ناراحتی کنید و از مادر بودن تان لذت نبرید و خجالت بکشید که بگویید از مادر بودن تان لذت نمی برید. همچنین ممکن است از اینکه بگویید افسردگی دارید هراس داشته باشید که نوزادتان را از شما جدا کنند.
اما اصلا نترسید و هرچه سریع تر درمان و مدیریت افسردگی را آغاز کنید زودتر نیز بهبود می یابید. به همین علت باید در صورت مشاهده علائم افسردگی پس از زایمان سریعا به همسر خود اطلاع دهید ، به روانپزشک و متخصص مراجعه نمایید و از اطرافیان نزدیک تان کمک بخواهید.
برای تشخیص افسردگی بعد از زایمان باید به سوالات مطرح شده زیر پاسخ مثبت بدهید اگر اینگونه باشد می توان گفت شما از افسردگی رنج می برید و برای تشخیص دقیق تر باید به پزشک مراجعه کنید. لازم به ذکر است برای این تشخیص شما باید با صداقت کامل به سوالات زیر پاسخ دهید :
- آیا شما احساس می کنید به کمک نیاز دارید و باید به شما کمک شود؟
- آیا در مدت یک ماه اخیر از خلق و خوی و افسردگی و ناامیدی رنج برده اید؟
- آیا نسبت به اتفاقات اطراف بی حس و بی شوق هستید؟
- آیا از اتفاقات روزمره لذت نمی برید و احساس کسلی و ناراحتی می کنید؟
- آیا خواب شما کم شده است و اشتهای شما کاهش یافته است؟
اگر شما از مشکلات بالا رنج می برید ممکن است دچار افسردگی بعد از زایمان باشید و باید به روانپزشک مراجعه نمایید و اصلا نگران نباشید اگر درمان را آغاز نمایید سریعا به بهبودی خود دست می یابید.
مدیریت و درمان افسردگی بعد از زایمان
حال سوال این است چگونه افسردگی پس از زایمان را درمان کنیم؟ در ابتدا نباید از تشخیص این بیماری بترسید. اگر از نشانه های افسردگی رنج می برید به آن اقرار کنید و با پزشک تان مشورت کنید. همچنین با همسر و اطرافیان نزدیک تان در میان بگذارید تا بقیع افراد نیز به شما کمک کنند. اینگونه سریع تر و راحت تر می توانید افسردگی را درمان کنید. و برای درمان افسردگی این مقاله را بخوانید 9 روش درمان افسردگی
شما در این شرایط می توانید با مادران دیگر ارتباط برقرار کنید. یا آنها صحبت کنید و سعی کنید نگهداری از فرزندتان را به لذت بخش ترین کار برای خود تبدیل کنید. از الکل و دارو های روان گردان و مخدر که باعث کج خلقی و تاثیر منفی بر روی اعصاب و روان می گذارند به شدت دوری نمایید و به کار های زیر عمل نمایید :
- روان درمانی : برای کمک و مشاوره در ابتدا بهتر است به یک روان درمان متخصص مراجعه نمایید و مشکلات خود را با او در میان بگذارید. اینگونه می توانید ار روش ها و پیشنهادات مشاور استفاده نمایید و احساس بهتری داشته باشید.
- استفاده از دارو ها : ممکن است در شرایط حاد پزشک برای شما دارو تجویز کند اما چون شما به نوزاد خود شیر می دهید و دارو ها بر روی شیر شما اثر می گذارند پزشک داروهایی با دوز پایین تجویز می کند و یا سعی کند بدون دارو بیماری را درمان نماید. گاهی پزشک برای درمان افسردگی پس از زایمان، استفاده از شیاف پروژسترون را توصیه می‌کند. فراموش نکنید که هیچ‌گونه دارویی را بدون نسخه پزشک مصرف نکنید.
- تنها نمانید : تنها ماندن باعث می شود فکر و خیال شما بیشتر شود و احساس نداشتن افراد در زندگی تان افسردگی شما را بیشتر می کند. به همین علت سعی کنید با افراد ارتباط برقرار کنید و به هیچ عنوان تنها نمانید.
- از بقیه درخواست کمک کنید : نزدیک فرد به شما همسر شماست. حتما او را در جریان بگذارید و از دیگر اطرافیان نزدیک تان درخواست کمک کنید. اگر همسرتان در کنار شما باشید ، شما بسیار راحت تر از پس این بیماری بر خواهید آمد. بنابراین از گفتن و اعتراف اینکه افسردگی دارید نیز نهراسید.
- برای خود وقت بگذارید : اهمیت دادن به خودتان مهم ترین اصل در درمان افسردگی می باشد. برای خودتان وقت بگذارید. فیلم تماشا کنید، موزیک گوش دهید و تمرینات یوگا انجام دهید. اینگونه می توانید ذهنتان را آرام کنید و احساس بهتری داشته باشید.
- خود را سرگرم کنید و منفی فکر نکنید : به هیچ عنوان به موارد منفی فکر نکنید و حتی نگذارید از ذهنتان خطور کند و کاملا این موارد را از ذهنتان دور کنید و هنگام فکر کردن خود را سرگرم کنید تا کمتر به فکر فرو روید.
- سعی کنید به سراغ کار هایی بروید که شادی آور باشند : به دنبال شاد کردن خود باشید. ورزش کنید و فیلم های طنز ببینید در هنگام مراقب از فرزند به موزیک های آرامبخش گوش دهید و برای خودتان هدیه بگیرید.
چگونه از افسردگی پس از زایمان پیشگیری کنیم؟
همیشه می گویند پیشگیری بهتر از درمان است. بله بهتر است پیشگیری کنید تا درمان ، به همین علت :
- اگر سابقه داشتن افسردگی دارید پیش از باردار شدن یا زایمان آن را درمان نمایید. و به روان درمان مراجعه کنید.
- اگر مشکلات خانوادگی دارید آن را رفع کنید و بعد باردار شوید.
- در طی بارداری اگر نشانه های افسردگی را مشاهده کردید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- بعد از به دنیا آمدن نوزاد به سراغ روانپزشک بروید و چکاپ شوید.
- اگر مشکلات روحی و روانی دارید آن را درمان کنید و بعد اقدام به بارداری شدن کنید.
در صورت انجام و پیشگیری های بالا هیچ گاه دچار افسردگی پس از زایمان نمی شوید و دوران بارداری و بعد زایمان سالمی خواهید داشت.
افسردگی پس از زایمان چه مقدار زمان می برد؟
زمان برد افسردگی بعد از زایمان بستگی به شدت و دلیل آن دارد معمولا حداقل 2 هفته زمان می برد اما گاهی اوقات در صورت عدم درمان و جلوگیری طولانی تر می شود و مدیریت آن بسیار دشوار می شود.هر قدر که شدت افسردگی و تاثیر گذاری آن بیشتر باشد زمان آن بیشتر طول می کشد و میزان سختی آن برای مادر سخت تر می شود.
به طوری که ممکن است برای مادر و فرزند غیر قابل تحمل شود، زیرا در هنگام افسردگی پس از زایمان انجام کار ها و نگهداری از نوزاد چند برابر شرایط معمولی طاقت فرسا می شود و در طول این مدت مادر نیاز به کمک همسر و اطرافیان خود دارد تا این بیماری روحی روانی را بگذراند و درمان کند. بنابراین برای کمتر شدن دوران افسردگی سریعا به پزشک مراجعه کنید و یا می توانید :
اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید و با کارشناسان و متخصصان این مجموعه ارتباط برقرار کنید. شما می توانید به صورت غیرحضوری با متخصصان و پزشکان ماهر و خبره ایمپو صحبت کنید و تمامی سوالات خود را مطرح کنید. اپلیکیشن ایمپو علاوه بر خدمات بی نظیری که به کاربر ارائه می دهد ، شما از سلامت روحی و جسمی ، روزانه و ماهیانه خود آگاه می کند و شما می توانید از روز شمار دوره قاعدگی تان نیز در این اپلیکیشن آگاه شوید.
افسردگی پس از زایمان در زایمان طبیعی بیشتر است یا سزارین؟
افسردگی بعد از زایمان یک نوع بیماری است که فقط بعد از زایمان و یا در اواخر بارداری رخ می دهد و می تواند در هر نوع زایمان این بیماری اتفاق بیافتد اما در زایمان سزارین ، به دلیل داشتن جراحی ، درد و کم خونی رخ دادن افسردگی بعد از زایمان شایع تر است. بنابراین در انتخاب نوع زایمان خود دقت نمایید و اگر راه دیگری جز روش زایمان سزارین ندارید و باید این نوع زایمان را انتخاب کنید زایمان طبیعی برای چه کسانی توصیه نمی شود را بخوانید. در این صورت مشکلی نیست مراقبت داشته باشید و پیشگیری نمایید.
سخن آخر
در نتیجه افسردگی بعد از زایمان یک نوع بیماری روحی روانی است که با توجه به شرایط هر فرد به وجود می آید. افسردگی پس از زایمان قابل درمان است و جای نگرانی ندارد اما حتما باید نشانه های آن را بدانید و در صورت مشاهده این نشانه در خلق و خوی تان سریعا به روانپزشک مراجعه نمایید و اقدام به درمان کنید. درصورت باردار شدن از ابتدا مراقب باشید و پیشگیری های لازم برای دچار نشدن به افسردگی را انجام دهید.
در ضمن برای داشتن هر گونه سوالات تخصصی درباره افسردگی پس از زایمان ، نگهداری نوزاد و مشاوره قبل و بعد از بارداری دارید. اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید و با کارشناسان و متخصصان این مجموعه ارتباط برقرار کنید. شما می توانید به صورت غیرحضوری با متخصصان و پزشکان ماهر و خبره ایمپو صحبت کنید و تمامی سوالات خود را مطرح کنید. اپلیکیشن ایمپو علاوه بر خدمات بی نظیری که به کاربر ارائه می دهد ، شما از سلامت روحی و جسمی ، روزانه و ماهیانه خود آگاه می کند و شما می توانید از روز شمار دوره قاعدگی تان نیز در این اپلیکیشن آگاه شوید. برای روی ایمپو کلیلک کنید و این اپلیکیشن را نصب کنید.
سوالات متداول
آیا افسردگی پس از زایمان باعث تغییر رفتار مادر با نوزاد می شود؟
– بله ، زیرا مادر نسبت به نگهداری فرزند بی میل می شود ، کم خوابی تاثیر می گذارد و خلق و خوی مادر به کلی تغییر می کند. بنابراین نمی تواند به خوبی از فرزند خود مراقبت کند و برای او وقت بگذارد. زیرا انگیزه و شوق و ذوق خود را نیز از دست می دهد.
آیا همه ی زنان پس از زایمان دچار افسردگی می شوند؟
– خیر ، از هر 100 مادر که زایمان می کنند 10 تا 15 نفر ممکن است به افسردگی بعد از زایمان مبتلا شوند. که این تعداد نیز با هن تفاوت دارد و میزان شدت افسردگی در آن ها متغیر است.
آیا افسردگی بعد از زایمان درمان می شود؟
– بله ، راه های درمان برای افسردگی وجود دارد و باید بعد از فهمیدن اینکه افسرده هستید آن را قبول کنید و اعتراف نمایید و در اولین فرصت به روان درمان مراجعه کرده و به دستورات اش عمل کنید. همچنین خودتان نیز باید بخواهید و تلاش کنید تا سریع تر درمان شوید.
همسر و اطرافیان چه نقشی بر برطرف شدن افسردگی بعد از زایمان دارند؟
– همسر و اطرافیان نزدیک نقش بسیاری در درمان افسردگی بعد از زایمان دارند. وجود آن ها باعث می شود فرد احساس تنهایی نکند و باری از دوشش برداشته شود. همچنین آن ها می توانند کمک کنند تا افسردگی سریع تر و راحت تر رفع شود.
افسردگی پس از زایمان چه موقع شروع می شود؟
– معمولا 1 الی 2 ماه پس از زایمان افسردگی بعد از زایمان آغاز می شود اما در برخی از افراد در انتهای بارداری نشانه های افسردگی بروز می کند و در برخی افراد نیز پس از چند ماه افسردگی خود را نشان می دهد. بستگی به شدت و دلیل دارد.
تمامی احساسات غم و ناراحتی پس از زایمان مربوط به افسردگی می شود؟
– خیر گاهی اوقات نیز تمامی ناراحتی ها و غم ها مختص افسردگی بعد از زایمان نیستند. بلکه ممکن است ناراحتی کوتاه مدت از عامل دیگری باشد. بنابراین تمامی ناراحتی ها و غم ها را نباید به افسردگی ربط داد. گاهی اوقات اندوه و غم ناشی از نوزاد است و به سرعت بهبود می یابد در این دوران با استراحت ، کمک اطرافیان ، پیروی از سبک زندگی سالم ،ارتباط با افراد جدید می توانید غم و اندوه را از خود دور کنید.
آیا مصرف دارو های افسردگی در دوران شیردهی ضرر دارند؟
– بله ، اما گاهی اوقات دوز دارو ها پایین هستند و بدون مصرف دارو نمی توان بیماری افسردگی را کنترل کرد و می توان تحت نظر پزشک متخصص این دارو ها را مصرف نمود اما باید کاملا کنترل شده باشد.
آیا افسردگی پس از زایمان باعث آسیب رسیدن به کودک می شود؟
– ممکن است. زیرا مادر در شرایط روحی مناسب نمی باشد و از عوامل مختلفی رنج می برد. به همین علت در صورت داشتن افسردگی بهتر است در ابتدا با اطرافیان خود صحبت کنید و از آن ها کمک بگیرید. اینگونه می توانید بیماری را مدیریت کنید. و از آسیب رسیدن به فرزندتان جلوگیری کنید.
