علائم کم‌ خونی شدید در بانوان چیست؟

کم خونی در خانم‌ها، به دلیل دوره‌‌های سنگین پریود، بارداری و رژیم غذایی نامناسب، بسیار شایع است. کم خونی خفیف معمولا نشانه خاصی ایجاد نمی‌کند و با آزمایش مشخص می‌شود؛ اما از علائم کم خونی شدید در بانوان می‌توان به درد قفسه سینه، تپش قلب، سرد و سوزن‌سوزن‌شدن دست‌وپا، شکننده شدن ناخن‌ها، ریزش مو، تنگی نفس، سردرد و سرگیجه اشاره کرد.

علائم کم خون در پریودی نیز شامل احساس خستگی و ضعف است. درمان کم خونی باتوجه‌به علت و شدت آن، با مصرف دارو و رعایت رژیم غذایی غنی از آهن امکان پذیر است.

انواع کم خونی

کم خونی یا Anemia به این معناست که تعداد گلبول‌‌های قرمز و هموگلوبین در خون کاهش یابد. بهتر است بدانید که کم خونی در بانوان شایع‌تر است. درمان کم خونی شدید در بانوان باتوجه‌به نوع و علت آن انجام می‌شود. برای تشخیص نوع کم خونی، پزشک متخصص برای شما آزمایش تجویز می‌کند. برخی از کم خونی‌ها خطرناک است و باید سریعا درمان شود. در ادامه، به بررسی انواع کم خونی یا  Anemia می‌پردازیم:

1. کم خونی ناشی از کمبود ویتامین‌‌ B

 کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، بر تولید گلبول قرمز سالم تاثیر منفی دارد. کمبود ویتامین B12 باعث کم خونی پرنیشیوز یا خطرناک در بدن می‌شود. از علائم کم خونی خطرناک می‌توان به بزرگ‌شدن کبد، مشکلات دستگاه گوارش مانند نفخ و یبوست و مشکلات سیستم عصبی مانند ضعف عضلات و اختلال تعادل و حافظه اشاره کرد. بنابراین، تامین ویتامین‌‌های موردنیاز بدن اهمیت بالایی دارد؛ مخصوصا برای درمان کم خونی شدید در بانوان، اغلب توصیه می‌شود که از قرص‌ها یا مواد غذایی حاوی ویتامین گروه B (اسیدفولیک) استفاده گردد.

2. کم خونی آپلاستیک

 این نوع کم خونی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌‌های بنیادی در مغز استخوان، گلبول قرمز کافی تولید نکنند. از علائم این کم خونی خطرناک می‌توان به تب و لرز، حالت تهوع، خونریزی بینی، خونریزی غیرطبیعی در قاعدگی، عفونت و... اشاره نمود.

3. کم خونی ناشی از فقر آهن

یکی از شایع‌ترین علت کم خونی در زنان، کمبود آهن است. فقر آهن موجب کمبود گلبول‌‌های قرمز می‌شود؛ زیرا برای ساخت هموگلوبین، آهن موردنیاز است. هموگلوبین، ماده‌‌ای در گلبول قرمز است که در انتقال اکسیژن در بدن نقش دارد.

خونریزی شدید پریود، دوره‌‌های قاعدگی طولانی و کمبود آهن در رژیم غذایی می‌تواند منجر به کم خونی ناشی از فقر آهن در بانوان شود. از علائم این نوع کم خونی می‌توان به سردشدن دست‌وپا، شکننده بودن ناخن‌ها، ضعف، خستگی و... اشاره کرد.

4. کم خونی همولیتیک

 این نوع کم خونی هنگامی اتفاق می‌افتد که گلبول‌‌های قرمز سریع‌تر از حد معمول از بین بروند و نابود ‌شوند. این بیماری نادر می‌تواند به دلیل شرایط ارثی خونی رخ دهد. از علائم این نوع کم خونی می‌توان به شکم‌درد اشاره کرد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع کم خونی، پیشنهاد می‌کنیم مقاله کم خونی چیست را مطالعه کنید.

علت کم خونی در زنان چیست؟

برای درمان کم خونی شدید در بانوان، تشخیص علت آن بسیار حائز اهمیت است. شایع‌ترین علت کم خونی در زنان، فقر آهن است. در صورت کمبود آهن، بدن نمی‌تواند گلبول‌‌های قرمز موردنیاز را بسازد و فرد دچار کم خونی می‌شود. در ادامه، به بررسی علت کم خونی در زنان می‌پردازیم:

1. دوران قاعدگی بانوان

خونریزی شدید پریود یا دوره‌‌های قاعدگی طولانی، یکی از مهم‌ترین علل کم خونی ناشی از فقر آهن در بانوان است. ازاین‌رو مصرف قرص آهن و رعایت تغذیه دوران قاعدگی در درمان کم خونی شدید در بانوان موثر است. برای اطلاع از نحوه مصرف قرص آهن در پریودی، می‌توانید مقاله مربوطه را مطالعه کنید.

2. بارداری

 بارداری نیز می‌تواند منجر به کم خونی شدید در بانوان شود؛ زیرا در دوران حاملگی، جنین از بدن مادر تغذیه می‌کند. در واقع، نیاز مادر به آهن در دوران بارداری، 50 درصد بیشتر از حد معمول است. از طرفی، هنگام زایمان، مادر ممکن است خون زیادی از دست دهد. به همین علت پزشکان از شروع بارداری تا پایان آن، برای مادر قرص‌‌های آهن تجویز می‌کنند.

اگر قصد اقدام به بارداری دارید، حتما سطح آهن بدن خود را بررسی کنید و درصورتی‌که هریک از علائم کم خونی شدید در بانوان را دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

3. رژیم غذایی نامناسب

تغذیه نامناسب که فاقد مواد غذایی حاوی آهن مانند گوشت قرمز، عدس، تخم‌مرغ و سبزیجات برگ سبز است، می‌تواند منجر به‌‌ کم خونی ناشی از فقر آهن شود. همچنین، مصرف مواد غذایی مضر کم خونی در بانوان را تشدید می‌کند. لازم به ذکر است که رژیم غذایی خانم‌‌های باردار و کودکان نیز باید سرشار از آهن باشد.

4. برخی از بیماری‌ها

 برخی از بیماری‌ها مانند زخم معده، پولیپ روده بزرگ و سرطان معده می‌توانند منجر به خونریزی داخلی و علائم کم خونی شدید در بانوان شوند. همچنین برخی از بیماری‌‌های روده‌‌ای نیز موجب اختلال در جذب آهن می‌شود. مصرف طولانی‌مدت برخی از داروها مانند آسپرین نیز می‌تواند منجر به خونریزی در معده شود.

5. آندومتریوز

آندومتریوز می‌تواند منجر به خونریزی شدید در دوران قاعدگی و درنتیجه کم خونی در بانوان شود. همچنین، فیبروم رحمی نیز ممکن است منجر به خونریزی گردد.

علائم کم خونی شدید در بانوان

برای درمان کم خونی شدید در بانوان، ابتدا باید علائم آن را بشناسید. کم خونی باتوجه‌به نوع و شدت آن علائم متعددی دارد. در کم خونی خفیف، ممکن است هیچ علائمی را تجربه نکنید. اغلب افراد پس از آزمایش خون متوجه کم خونی خفیف می‌شوند. به‌طورکلی، علائم کم خونی شدید در بانوان شامل موارد زیر است:

1. سرد شدن دست‌وپا

یکی از مهم‌ترین علائم کم خونی شدید در بانوان، سردشدن بدن، به‌خصوص دست‌وپا است. کم خونی باعث گردش خون ضعیف در بدن و سردشدن دست‌وپا، حتی در هوای گرم و تابستان می‌شود. در واقع، هنگامی که گردش خون ضعیف می‌شود، خون کمتری به اندام‌ها می‌رسد و ناحیه‌هایی از بدن مانند دست‌وپا سرد‌تر می‌گردد. هرچه سطح آهن بدن فرد کمتر باشد، علائم آن نیز بیشتر است.

همچنین، حدود یک‌چهارم از افرادی که سندرم پای بی‌قرار دارند، دچار کم خونی هستند؛ بنابراین دلیل تکان‌دادن پاها و احساس ناتوانی در پا‌ها نیز به کم خونی ارتباط دارد. درصورتی‌که کم خونی رفع نگردد، سندرم شدید‌تر می‌شود و کنترل آن نیز سخت‌تر می‌گردد.

2. درد قفسه سینه و تپش قلب شدید

یکی دیگر از علائم کم خونی شدید در بانوان، درد قفسه سینه و تپش قلب شدید است. در کم خونی، سطح اکسیژن خون کاهش می‌یابد؛ در نتیجه کار قلب دو چندان می‌شود و فشار زیادی به آن وارد می‌گردد. ازاین‌رو کم خونی یکی از علل بروز مشکلات قلبی و عروقی نیز محسوب می‌شود.

همچنین، ضربان قلب شدید برای دیگر اندام‌‌های بدن نیز مضر است. اگر کم خونی بانوان ادامه یابد و درمان نشود، مشکلات جدی‌تری مانند بزرگ‌شدن قلب و نارسایی قلب بروز پیدا می‌کند.

3. کم‌کاری تیروئید 

کم خونی یکی از نشانه‌‌های جدی کم‌کاری تیروئید است. به همین علت بهتر است در ابتدا برای تشخیص علت کم خونی، آزمایش دهید تا پزشک بهترین درمان را برای شما تجویز کند.

4. خستگی

یکی از شایع‌ترین علائم کم خونی در بانوان خستگی است. همان‌طور که بررسی کردیم هموگلوبین در گلبول قرمز وظیفه اکسیژن‌رسانی به اندام‌‌های مختلف بدن را دارد. درصورتی‌که فرد کم خونی داشته باشد، قلب برای اکسیژن‌رسانی به اندام‌‌های بدن، بیشتر خون پمپاژ می‌کند.

در این صورت، بدن احساس خستگی غیرطبیعی، ضعف و بی‌حالی می‌کند. علائم کم خونی خطرناک را جدی بگیرید؛ زیرا ممکن است به قلب و دیگر اعضا بدنتان آسیب جدی وارد کند.

5. سوزن‌سوزن‌شدن دست‌وپا

از دیگر علائم کم خونی در زنان می‌توان به گزگز کردن یا سوزن‌سوزن‌شدن دست‌وپا اشاره کرد که به آن پارستزی نیز می‌گویند. در این شرایط، خون و اکسیژن به‌صورت کافی به اعضا بدن نمی‌رسد و اندام‌‌های بدن مجبور می‌شوند، بیشتر کار کنند. درنتیجه ممکن است دچار عوارضی مانند ضعف، درد، خستگی، سوزش، خواب‌رفتگی، گرفتگی عضلانی، سندرم پای بی‌قرار، بی‌خوابی و شب‌بیداری شوید. 

6. افسردگی

یکی از علائم کم خونی در پریودی، افسردگی است. کاهش آهن در بدن‌‌ بر سوخت‌ساز سلول‌‌های عصبی مغز، ارتباط سلول‌ها با یکدیگر، سرعت انتقال پیام‌‌های عصبی، تولید مواد انتقال‌دهنده سیگنال‌‌های عصبی‌‌ موثر است و‌‌ می‌تواند باعث آسیب‌‌های عصبی شود.

به همین علت، کم خونی شدید و فقر آهن در عملکرد طبیعی مغز اثرگذار است و باعث افسردگی و اختلالات عصبی و روانی می‌شود. همچنین کم خونی می‌تواند منجر به کاهش حافظه، یادگیری و افسردگی پس از زایمان نیز گردد.

7. سندرم پیکا

سندرم پیکا به این معناست که بدن هر طور که شده می‌خواهد کمبود آهن خود را جبران کند. در واقع در این سندرم فرد میل شدید به مواد غیرمعمول و غیرخوراکی مانند خاک، تکه‌‌های سفال، کاغذ، گچ، جوش‌شیرین، یخ و... دارد. برای درمان این سندرم باید به پزشک مراجعه کنید و هرچه سریع‌تر کم خونی را درمان نمایید.

8. شکننده شدن ناخن‌ها

یکی دیگر از علائم کم خونی در زنان، شکننده شدن ناخن‌ها است. کم خونی بانوان، باعث زردشدن یا سفیدشدن کامل ناخن‌ها و در نهایت نازک شدن آن‌ها می‌شود.

9. رنگ‌پریدگی در ناحیه صورت و پوست

رنگ‌پریدگی پوست یکی از شایع‌ترین علائم کم خونی شدید در بانوان است. مویرگ‌‌های زیر پوست حاوی گلبول قرمز هستند؛ هنگامی که این مویرگ‌ها حاوی گلبول قرمز کافی هستند، پوست شفاف و با رنگ طبیعی به نظر می‌رسد.

کم خونی باعث کاهش گلبول قرمز مویرگ‌‌های زیر پوست می‌شود و درنتیجه منجر به رنگ‌پریدگی و زردی پوست می‌گردد. ‌‌ این رنگ‌پریدگی می‌تواند شامل لثه‌ها، زیر چشم‌ها، داخل دهان و زیر ناخن‌ها نیز شود.

از دیگر علائم کم خونی در زنان می‌توان به ریزش مو، تنگی نفس، سردرد و سرگیجه و مشکلات تمرکز و حافظه نیز اشاره کرد.

کم خونی در زنان باردار

باتوجه‌به اینکه نیاز بدن خانم‌ها به آهن در دوران بارداری 50 درصد افزایش می‌یابد و معمولا ذخیره آهن بدن بعد از ماه سوم کافی نیست، اغلب خانم‌‌های باردار دچار کم خونی می‌شوند. از عوارض کم خونی در زنان باردار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش افسردگی پس از زایمان

• احتمال افزایش مرگ‌ومیر نوزاد

• کمبود وزن طبیعی جنین

• احتمال مرگ مادر بر اثر خون‌ریزی شدید

• احتمال زایمان زودرس

شما می‌توانید با مراجعه به متخصص در اوایل بارداری و رعایت رژیم غذایی مناسب، از بروز این عوارض پیشگیری کنید. آمپول کم خونی در بارداری، دارو‌‌های تقویتی، ویتامین‌‌های گروه B ، رژیم غذایی مناسب و استفاده از میوه‌‌های مفید باعث درمان کم خونی در بارداری می‌شود.

شما می‌توانید تمامی سوالات خود را در مورد کم خونی در بارداری و دیگر بیماری‌‌های زنان از پزشکان ایمپو بپرسید. اپلیکیشن ایمپو در دوران بارداری با توصیه‌‌های اختصاصی، مراقب شما و نوزادتان است.

یه مادر ایمپویی، یه مادر آگاهه ؛ایمپو رو نصب کن تا با توصیه‌های آگاهی بخشش در این مسیر همراهت باشه!

نصب اپلیکیشن ایمپو

آیا کم خونی شدید در زنان درمان می‌شود؟

کم خونی، در صورت مراجعه به‌موقع به پزشک قابل‌درمان است. شما باید در اولین فرصت پس از مشاهده علائم کم خونی به پزشک مراجعه کنید و آزمایش و تست کم خونی دهید. به‌این‌ترتیب مشخص می‌شود که کم خونی و فقر آهن در بدن شما در چه حد و از چه نوعی است.

همچنین، پزشک با تشخیص علت کم خونی، دارو و رژیم غذایی مناسب برای شما تجویز می‌کند. بنابراین، در صورت داشتن کم خونی اصلا نگران نشوید و به دنبال درمان آن بروید. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد روش تشخیص کم خونی، می‌توانید مقاله کم خونی چیست را مطالعه کنید.

درمان کم خونی‌‌ شدید در بانوان

درمان کم خونی شدید در بانوان، راه‌‌های بسیار زیادی دارد که با تشخیص پزشک و نوع کم خونی قابل‌انجام است.‌‌ در ادامه، به راه‌‌های درمان کم خونی شدید زنان می‌پردازیم:

1. استفاده از قرص‌‌های آهن و ویتامین

 یکی از متداول‌ترین راه‌‌های درمان کم خونی بانوان استفاده از قرص‌‌های آهن و ویتامین B12 است. با استفاده از این قرص‌ها می‌توان سطح آهن بدن را افزایش داد و کم خونی را درمان کرد.

 مصرف قرص آهن با معده خالی، به جذب بهتر آن کمک می‌کند. همچنین، ویتامین C در جذب بهتر آهن موثر است؛ ازاین‌رو توصیه می‌شود که قرص آهن را همراه با آب‌پرتقال یا مرکبات مصرف کنید.

2. رژیم غذایی سرشار از آهن

 علاوه بر استفاده از قرص‌‌های آهن و ویتامین، توصیه می‌شود غذا‌‌های سرشار از این مواد مغذی را نیز مصرف کنید. مواد غذایی مانند اسفناج، گوشت قرمز، میوه‌‌های قرمزرنگ، ماهی، عدس، حبوبات و... حاوی آهن و ویتامین هستند که به درمان کم خونی کمک ویژه‌‌ای می‌کنند.

3. آمپول‌‌های حاوی آهن و ویتامین

 گاهی اوقات پزشک تشخیص می‌دهد که آمپول‌‌های حاوی آهن یا ویتامین بهتر از قرص عمل می‌کنند و برای برخی افراد، تاثیرات بهتری دارند. این آمپول‌ها باید فقط با تجویز پزشک متخصص مورداستفاده قرار گیرند.

4. استفاده از مواد غذایی فیبردار

استفاده از میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها و مواد مغذی به جبران آهن ازدست‌رفته بدن کمک می‌کند و باعث می‌شوند تا حدود زیادی یا کاملا، کم خونی درمان شود. به همین علت است که تغذیه و میان‌وعده‌ها بسیار اهمیت دارند.

5. درمان علت زمینه‌‌ای کم خونی

اگر پریودهای سنگینی دارید، پزشک برای کاهش خونریزی و درمان کم خونی، برای شما قرص‌‌های ضدبارداری تجویز می‌کند. گاهی نیز برای درمان کم خونی شدید در بانوان، پزشک ممکن است تزریق وریدی گلبول قرمز یا آهن را برای شما تجویز کند.

نیاز روزانه زنان به مواد معدنی و آهن

همه افراد به‌خصوص زنان باید به مصرف مواد غذایی روزانه خود توجه ویژه‌‌ای داشته باشند؛ چراکه پیشگیری بهتر از درمان است. اگر در تغذیه روزانه خود از خوراکی‌‌های مضر اجتناب کنید و مواد غذایی معدنی و حاوی آهن و ویتامین را جایگزین کنید، هیچ‌گاه دچار کم خونی یا فقر آهن نمی‌شوید. به‌طورکلی خانم‌ها پس از بلوغ تا پیش از منوپاز (یائسگی)، روزانه 18 میلی‌گرم آهن نیاز دارند.

رژیم غذایی مناسب برای درمان کم خونی

مواد غذایی زیر سرشار از آهن هستند و می‌توانند به رفع کم خونی یا پیشگیری از آن کمک کنند:

•  گوشت قرمز
• سبزیجات برگ‌دار و تیره مانند اسفناج
• کدوحلوایی
• عدس و حبوبات
•  آجیل
•  غلات غنی شده با آهن
• میوه‌‌های خشک شده مانند کشمش
•  تخم‌مرغ
• سبزیجات و میوه‌‌های تازه
• میوه‌‌های قرمزرنگ
•  پسته
•  غذاهای دریایی مانند میگو

مواد غذایی سرشار از ویتامین C زیر نیز به جذب بهتر آهن کمک می‌کنند:

میوه‌هایی مانند پرتقال، گریپ‌فروت، توت‌فرنگی، کیوی، آناناس، خربزه و انبه

•  کلم‌بروکلی
• فلفل‌دلمه‌ای قرمز و سبز
• کلم بروکسل
•  گل‌کلم
• گوجه‌فرنگی
• سبزیجات

شما با اضافه‌کردن این مواد غذایی در وعده‌‌های اصلی و میان‌وعده می‌توانید به‌صورت طبیعی کم خونی خود را رفع نمایید و از ابتلا به کم خونی نیز جلوگیری کنید. بهتر است با مراجعه به پزشک متخصص، از او بخواهید که باتوجه‌به شرایط شما، رژیم غذایی مناسب برای درمان کم خونی به شما پیشنهاد کند.

بهترین قرص برای کم خونی یا فقر آهن

همان‌طور که گفته شد قرص‌‌های آهن و ویتامین یکی از راه‌‌های درمان کم خونی هستند. فراموش نکنید که برای درمان کم خونی باید با تجویز پزشک، قرص و مکمل مناسب را مصرف کنید. در ادامه به برخی از قرص‌‌های حاوی آهن و ویتامین، که مورد تایید پزشکان هستند، اشاره می‌کنیم:

• کپسول ایزی آیرون نچرال ورلد‌‌ (Natural World Easy Iron capsule)

• کپسول فروگلوبین B12 ویتابیوتیکس‌‌ (feroglobin)

• کپسول سیدرال فارمانوترا‌‌ (sideral)

• کپسول فرودین هولیستیکا‌‌ (Ferrodin)

لازم به ذکر است که نباید در مصرف روزانه قرص‌ها افراط کنید؛ چراکه مصرف بیش از حد از ویتامین‌ها و قرص‌‌های آهن نیز برای بدنتان مضر است. شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن ایمپو و ارتباط با متخصصان این مجموعه، برای تهیه قرص و دارو‌‌های حاوی آهن و جلوگیری از کم خونی کمک بگیرید.

سخن پایانی

در این مقاله، علائم کم خونی شدید در بانوان و راه‌‌های درمان آن را بررسی کردیم. کم خونی خفیف، اغلب علائم خاصی ایجاد نمی‌کند و فرد با آزمایش خون متوجه آن می‌شود؛ اما درصورتی‌که شدید شود، علائمی از قبیل سرد و سوزن‌سوزن‌شدن دست‌وپا، درد قفسه سینه، تپش قلب، شکننده شدن ناخن‌ها، ریزش مو، سردرد، سرگیجه و... ایجاد می‌کند.

یکی از علل اصلی کم خونی در بانوان، دوره‌‌های پریود سنگین است. از علائم کم خونی در پریودی می‌توان به احساس خستگی و ضعف اشاره کرد. درصورتی‌که هر یک از علائم کم خونی را دارید، حتما دراسرع‌وقت برای تشخیص نوع و شدت آن به پزشک مراجعه کنید؛ چراکه ممکن است منجر به عوارض شدیدی مانند مشکلات قلبی شود. مصرف مواد غذایی سرشار از آهن مانند گوشت قرمز، سبزیجات و میوه‌‌های تازه به درمان و پیشگیری از کم خونی کمک می‌کند.

اپلیکیشن ایمپو با توصیه‌‌های اختصاصی، مراقب سلامتی شماست. همچنین، در ایمپو، تاریخ پریود، pms و تخمک گذاری برای شما نمایش داده می‌شود تا درک بهتری از نیازهای بدن خود در هر مرحله از سیکل قاعدگی پیدا کنید. در بخش کلینیک اپلیکیشن نیز می‌توانید تمامی سوالات خود را از بهترین متخصصان بپرسید و دراسرع‌وقت نگرانی‌‌های خود را رفع کنید.

روزای PMS و پریود، وقتی درد داری و کلافه ‌ای، ایمپو مراقبته و می‌تونی روش حساب کنی!

نصب اپلیکیشن ایمپو

منابع

PAHO

NKF

healthline