همه چیز درباره عفونت باکتریایی واژن؛ بیماری رایج بین بانوان

عفونت باکتریایی واژن، که به عنوان واژینوز باکتریال نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی زنان در سنین باروری است. این عفونت ناشی از عدم تعادل باکتری‌های طبیعی واژن است و می‌تواند علائمی مانند بوی نامطبوع، ترشحات غیرطبیعی، و سوزش واژن ایجاد کند. اگرچه عفونت باکتریایی واژن یک بیماری مقاربتی نیست، اما می‌تواند افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی دیگر را به همراه داشته باشد. در این مقاله، ما به بررسی علت‌ها، علائم، روش‌های تشخیص، درمان‌ها، و عوارض این عفونت می‌پردازیم تا شما را در درک و مدیریت این مشکل یاری دهیم.

عفونت باکتریایی واژن چیست؟

عفونت باکتریایی واژن یا واژینوز باکتریال (BV)، یک شرایط پزشکی است که در آن تعادل طبیعی باکتری‌های موجود در واژن به هم می‌خورد. در این شرایط، باکتری‌های مفید کاهش می‌یابند و باکتری‌های مضر افزایش می‌یابند، که منجر به التهاب و عفونت می‌شود. این عفونت می‌تواند بدون علامت باشد، اما در بسیاری از موارد، ترشحات غیرطبیعی و بوی نامطبوع ایجاد می‌کند.

برای آشنایی با انواع عفونت واژن می‌توانید مقاله مربوطه را نگاه کنید.

عفونت باکتریایی واژن ناشی از چیست؟

علل اصلی عفونت باکتریایی واژن شامل تغییر در اسیدیته واژن و نقص سیستم ایمنی است. عوامل دیگری مانند رابطه جنسی محافظت نشده، شرکای جنسی متعدد، استفاده از اسباب‌بازی‌های جنسی مشترک، سیگار کشیدن و استفاده از دستگاه‌های درون‌رحمی نیز می‌توانند در بروز این عفونت مؤثر باشند. برای آشنایی با نوع عفونت قارچی واژن پیشنهاد می‌کنیم مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.

علائم عفونت باکتریایی واژن

علائم عفونت باکتریایی واژن می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• ترشحات غیرطبیعی

 ترشحات سفید مایل به خاکستری یا سبز که ممکن است بویی شبیه به بوی ماهی داشته باشند. برای آشنایی با انواع ترشحات واژن مقاله مربوط آن را می‌توانید مطالعه کنید.

• سوزش و خارش

 احساس سوزش واژن در هنگام ادرار و خارش واژن.

• بوی نامطبوع

 بوی بد واژن که پس از رابطه جنسی شدیدتر می‌شود.

• خونریزی پس از رابطه جنسی

 در برخی موارد، خونریزی خفیف پس از رابطه جنسی ممکن است رخ دهد.

راه‌های تشخیص عفونت باکتریایی واژن

تشخیص عفونت باکتریایی واژن یا واژینوز باکتریال (BV) به‌طور کلی با استفاده از علائم بالینی و آزمایش‌های مختلف انجام می‌شود. در زیر به روش‌های تشخیصی این عفونت می‌پردازیم:

بررسی سوابق پزشکی

پزشک در ابتدا سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کند تا اطلاعاتی در مورد سابقه عفونت‌های قبلی، فعالیت جنسی، و سایر بیماری‌ها به دست آورد. این اطلاعات به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند.

معاینه لگنی

معاینه لگنی با استفاده از اسپکولوم انجام می‌شود تا پزشک بتواند داخل واژن را مشاهده کند و علائم التهاب، ترشحات غیرطبیعی، یا قرمزی را ارزیابی کند.

آزمایش اسیدیته واژن (pH)

واژن در شرایط طبیعی اسیدی است و pH آن بین ۳.۸ تا ۴.۵ است. در عفونت باکتریایی واژن، pH افزایش می‌یابد و به بالای ۴.۵ می‌رسد. این آزمایش به تشخیص نوع عفونت کمک می‌کند.

کشت ترشحات واژن

پزشک نمونه‌ای از ترشحات واژن را جمع‌آوری می‌کند و در آزمایشگاه تحت میکروسکوپ بررسی شده و کشت داده می‌شود. این روش به تشخیص باکتری‌های مضر کمک می‌کند.

تست Whiff

در این تست، یک قطره پتاس ۱۰٪ به ترشحات واژن اضافه می‌شود. اگر بویی شبیه به بوی ماهی ایجاد شود، این تست مثبت است و نشان‌دهنده وجود باکتری‌های مضر است.

اسمیر مستقیم ترشحات واژن

این تست شامل بررسی مستقیم ترشحات واژن در زیر میکروسکوپ است. در این روش، سلول‌های اپیتلیال پوشیده شده با باکتری‌ها (سلول‌های Clue) مشاهده می‌شوند که نشان‌دهنده عفونت باکتریایی است.

آزمایش خون و ادرار

در برخی موارد، ممکن است آزمایش خون و ادرار نیز برای رد سایر بیماری‌ها یا عفونت‌های مقاربتی انجام شود.

درمان عفونت باکتریایی واژن

درمان عفونت باکتریایی واژن معمولاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها انجام می‌شود. در زیر به دو روش اصلی درمان، یعنی درمان با آنتی‌بیوتیک و درمان گیاهی، می‌پردازیم

آنتی بیوتیک برای درمان عفونت واژن

درمان با آنتی‌بیوتیک، راه حل بسیار موثر و فوری درمان عفونت واژن است. داروهای رایج شامل:

• قرص مترونیدازول

 این دارو به شکل خوراکی یا ژل موضعی موجود است. قرص مترونیدازول معمولاً به مدت ۷ روز و به صورت ۵۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز تجویز می‌شود. ژل موضعی نیز به مدت ۵ شب استفاده می‌شود.

• پماد کلیندامایسین

 این دارو به صورت موضعی و به مدت ۷ شب تجویز می‌شود. استفاده از کاندوم لاتکس در این دوره توصیه نمی‌شود زیرا کلیندامایسین می‌تواند کاندوم را ضعیف کند.

• شیاف واژینال

 شیاف‌های واژینال حاوی کلیندامایسین یا مترونیدازول هستند. این شیاف‌ها به‌صورت موضعی استفاده می‌شوند و معمولاً به مدت ۳ تا ۷ شب تجویز می‌شوند. شیاف‌ها را شب‌ها قبل از خواب در واژن قرار دهید و صبح با آب ولرم بشویید.

• قرص تینیدازول

 این دارو به شکل خوراکی است و معمولاً به مدت ۷ روز و به صورت تک دوز یا دو دوز در روز تجویز می‌شود.

با ایمپو، می‌توانید به راحتی از پزشکان و متخصصین زنان به‌صورت محرمانه کمک بگیرید و در سریع‌ترین زمان ممکن با پزشکان ارتباط و مشاوره بگیرید. همچنین در ایمپو به‌صورت روزانه، توصیه‌های بهداشتی اختصاصی، متناسب سیکل قاعدگی خود دریافت می‌کنید.

درمان گیاهی عفونت باکتریایی واژن

درمان‌های گیاهی و خانگی می‌توانند به عنوان مکمل استفاده شوند. از جمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرکه سیب

 یک تا دو فنجان سرکه سیب را در آب اضافه کنید و به مدت ۲۰ دقیقه در آن بنشینید. این کار را می‌توان به مدت یک تا دو ماه انجام داد.

• عصاره درخت چای

 چند قطره عصاره درخت چای را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان شستشو استفاده کنید. این کار را می‌توان به مدت سه تا چهار هفته ادامه داد.

• سیر

 سه تا چهار حبه سیر را له کنید و به مدت ۲۰ دقیقه در واژن قرار دهید. سپس با آب ولرم بشویید.

• شنبلیله

 دو قاشق غذاخوری دانه شنبلیله را در یک لیوان آب به مدت یک شب خیس کنید و صبح آن را بنوشید. این کار را به مدت حداقل یک ماه ادامه دهید.

• چای کیسه‌ای

 یک چای کیسه‌ای را در آب گرم به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار دهید و پس از خنک شدن، به عنوان کمپرس خارجی استفاده کنید.

• عصاره پونه کوهی

سه قطره عصاره پونه کوهی را با روغن زیتون مخلوط کنید و به مدت دو ساعت در منطقه آسیب دیده قرار دهید.

در برخی منابع غیر علمی، روش‌های گیاهی مختلف که به آن‌ها اشاره کردیم برای درمان عفونت‌های واژینال توصیه می‌شود. با این حال، هیچ‌کدام از این روش‌ها پایه علمی معتبر یا تایید پزشکی ندارند؛ ممکن است در برخی افراد باعث بدتر شدن علائم، تحریک بافت واژن یا حتی ایجاد عفونت‌های ثانویه شوند. پزشکان مجموعه ایمپو استفاده از این درمان‌ها را توصیه نمی‌کنند.

عفونت باکتریایی واژن مقاوم به درمان

عفونت باکتریایی واژن مقاوم به درمان، یک نوع از این عفونت است که به درمان‌های معمولی پاسخ نمی‌دهد و ممکن است علائم آن پس از درمان دوباره ظاهر شود. این نوع عفونت اغلب در زنان با سیستم ایمنی ضعیف، نوسانات هورمونی، یا استفاده مکرر از آنتی‌بیوتیک‌ها رخ می‌دهد. علائم این عفونت شامل ترشحات غیرطبیعی، بوی نامطبوع و سوزش واژن است. درمان این عفونت در موارد مقاوم معمولاً با استفاده از درمان طولانی‌مدت دارویی و استفاده از پروبیوتیک‌ها انجام می‌شود تا فلور طبیعی واژن بازسازی شود. همچنین، رعایت بهداشت و استفاده از کاندوم در روابط جنسی می‌تواند از عود مجدد این عفونت جلوگیری کند.

راه‌های پیشگیری از عفونت باکتریایی واژن

پیشگیری از عفونت باکتریایی واژن با رعایت بهداشت و برخی تغییرات در سبک زندگی امکان‌پذیر است. در زیر به روش‌های پیشگیری می‌پردازیم:

رعایت بهداشت شخصی

• شستشوی صحیح: واژن را از جلو به عقب بشویید تا از انتقال باکتری‌های مدفوع به واژن جلوگیری شود.

• استفاده از صابون ملایم: از صابون‌های قلیایی پرهیز کنید زیرا می‌توانند تعادل باکتری‌های واژن را به هم بزنند.

• خشک کردن کامل: پس از شستشو، ناحیه تناسلی را به‌طور کامل خشک کنید.

استفاده از لباس زیر مناسب

• لباس زیر نخی: استفاده از لباس زیر نخی و گشاد به حفظ تعادل رطوبت و جلوگیری از رشد باکتری‌ها کمک می‌کند.

• اجتناب از لباس تنگ: از پوشیدن لباس‌های تنگ و پلاستیکی را به دلیل ایجاد رطوبت و افزایش رشد باکتری‌ها پرهیز کنید.

اجتناب از دوش واژینال

دوش واژینال می‌تواند تعادل باکتری‌های طبیعی واژن را به هم بزند و خطر عفونت را افزایش دهد. استفاده از دوش واژینال به‌ویژه در دوران قاعدگی یا پس از رابطه جنسی توصیه نمی‌شود.

استفاده از کاندوم در روابط جنسی

استفاده از کاندوم در روابط جنسی می‌تواند از انتقال باکتری‌ها و سایر عفونت‌ها جلوگیری کند. این کار به‌ویژه در روابط جنسی محافظت نشده مهم است.

استفاده از محصولات بهداشتی مناسب

• پد یا تامپون بدون بو: استفاده از پد یا تامپون‌های بدون بو به جلوگیری از تحریک واژن کمک می‌کند.

• پرهیز از مواد شوینده قوی: از استفاده از مواد شوینده قوی یا اسیدی در ناحیه تناسلی خودداری کنید.

عوارض عفونت باکتریایی واژن

عفونت باکتریایی واژن می‌تواند عوارضی جدی داشته باشد. در زیر به برخی از این عوارض می‌پردازیم:

افزایش خطر بیماری‌های مقاربتی

عفونت باکتریایی واژن خود به‌تنهایی قابل انتقال نیست، اما می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و HIV را افزایش دهد. این عفونت با تضعیف دیواره‌های واژن، بدن را در برابر سایر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.

بیماری التهابی لگن (PID)

عفونت باکتریایی واژن می‌تواند منجر به بیماری التهابی لگن (PID) شود. این بیماری التهاب رحم و لوله‌های فالوپ را به همراه دارد و می‌تواند به نازایی و بارداری خارج رحمی منجر شود

زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن پایین

در دوران بارداری، عفونت باکتریایی واژن می‌تواند خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن پایین را افزایش دهد. بنابراین، درمان به موقع در این دوره بسیار مهم است.

عفونت باکتریایی مکرر واژن

عفونت باکتریایی مکرر واژن می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و کیفیت زندگی را کاهش دهد. این عفونت‌ها معمولاً با علائمی مانند خارش، سوزش، ترشحات غیرعادی، و بوی بد همراه هستند. درمان این عفونت‌ها به نوع عفونت و شدت آن بستگی دارد. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های باکتریایی و داروهای ضدقارچ برای عفونت‌های قارچی توصیه می‌شود. همچنین، مصرف ماست پروبیوتیک و استفاده از روغن درخت چای می‌توانند به بازیابی تعادل باکتری‌های مفید در واژن کمک کنند. در موارد مکرر، مشورت با پزشک برای تغییر یا تمدید درمان ضروری است.

عفونت باکتریایی واژن در دختران

عفونت باکتریایی واژن در دختران می‌تواند به دلیل عدم بلوغ کامل سیستم ایمنی و تغییرات هورمونی رخ دهد. این عفونت می‌تواند علائمی مانند ترشحات غیرطبیعی، بوی نامطبوع، و خارش ایجاد کند. در دختران، آگاهی از علائم و روش‌های پیشگیری بسیار مهم است. رعایت بهداشت واژن، استفاده از لباس زیر نخی، ژل شستشوی واژن، اجتناب از لباس تنگ، و شستشوی صحیح از جلو به عقب می‌توانند از بروز این عفونت جلوگیری کنند. همچنین، دختران باید از دوش واژینال و استفاده از محصولات شوینده قوی خودداری کنند.

عفونت باکتریایی واژن در بارداری

عفونت باکتریایی واژن در دوران بارداری می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی و ضعیف شدن سیستم ایمنی رخ دهد. این عفونت می‌تواند علائمی مانند ترشحات رقیق سفید به مایل خاکستری، درد در هنگام ادرار کردن، و خارش اطراف واژن ایجاد کند. اگرچه این عفونت گاهی خود به خود بهبود می‌یابد، اما درمان به موقع برای جلوگیری از عوارض جدی مانند زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن پایین ضروری است. در دوران بارداری، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها باید با احتیاط انجام شود و در سه ماهه اول ممکن است تا سه ماهه دوم به تعویق انداخته شود.

عفونت‌های واژینال در بارداری اگر به‌موقع تشخیص داده نشوند، ممکن است خطراتی ایجاد کنند. با ثبت علائم روزانه مثل ترشحات، خارش یا سوزش در اپلیکیشن ایمپو، یک گام جلوتر از نگرانی‌ها باشید. همچنین، در صورت نیاز می‌توانید با پزشک متخصص به صورت آنلاین مشورت کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب، به بررسی جامع عفونت باکتریایی واژن پرداختیم. این عفونت که به عنوان واژینوز باکتریال شناخته می‌شود، علائمی مانند ترشحات غیرطبیعی و بوی نامطبوع ایجاد می‌کند. ما به علل، روش‌های تشخیص، و درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها و روش‌های گیاهی اشاره کردیم. عوارض این عفونت می‌تواند جدی باشد و شامل افزایش خطر بیماری‌های مقاربتی و زایمان زودرس در دوران بارداری باشد.

پیشگیری با رعایت بهداشت و استفاده از کاندوم در روابط جنسی بسیار مهم است. در صورت مشاهده علائم، مراجعه به پزشک و پیروی از دستورالعمل‌های درمانی برای بهبود کامل ضروری است. در ایمپو می‌توانید در سریع‌ترین زمان، با پزشکان و متخصصان زنان ارتباط بگیرید و به‌صورت محرمانه مسائل خود را به پزشک در میان بگذارید تا به بهترین شکل ممکن راهنمایی‌ها و تجویزات لازم را دریافت کنید. یا با ثبت نشانه‌های خود در طول سیکل ماهانه، توصیه‌های مهم، یادآوری‌ها یا حتی گزارش سلامت خود را دریافت کنید.

منابع

• Betterhealth 
• Clevelandclinic
• Nhs