همه چیز در مورد علل و انواع ترشحات واژن
در این مقاله میخوانید:
ترشحات واژن یکی از مهمترین مواردی است که در سنجش سلامت جنسی بانوان مورد بررسی قرار میگیرد. ترشحات غیرطبیعی ممکن است بهعنوان هشداری برای وجود یک بیماری یا اختلال در نظر گرفته شود.
میزان ترشحات واژن در خانمها در مراحل مختلف سیکل قاعدگی متفاوت است. بهطورکلی مشاهده ترشحات سفید، کرمی رنگ و شفاف طبیعی است. میزان و غلظت این ترشحات در طول سیکل قاعدگی نیز تغییر میکند. در این مقاله به بررسی انواع ترشحات واژن خواهیم پرداخت و ویژگی ترشحات غیرطبیعی را باهم مرور خواهیم کرد.
علت ترشحات واژن چیست؟
ترشحات واژن در اغلب موارد مانند ترشح بزاق، طبیعی محسوب میشود. این ترشحات باعث تمیز نگهداشتن و روان کردن واژن میگردد و از بروز عفونت جلوگیری میکند. ترکیب انواع ترشحات واژن عبارتاند از:
-
ترشحات مخاطی تولید شده توسط غدد دهانه رحم و غدد بارتولین
-
عبور مایع از دیواره رگهای خونی برای تأمین اندامهای تناسلی
-
سلولهای مرده از بافت واژن و دهانه رحم
-
کلنیهای بزرگ باکتری (مانند باکتریهای مفید که علاوه بر جلوگیری از تکثیر باکتریهای بیماریزا، pH اسیدی واژن را نیز حفظ میکنند.)
میزان این ترشحات باتوجهبه مرحله چرخه قاعدگی فرد متفاوت است. بهعنوانمثال، هنگام تخمکگذاری، شیردهی یا تحریک جنسی، ترشحات بیشتری وجود خواهد داشت. زمانی که باردار هستید نیز ممکن است ترشحات متفاوتی را تجربه کنید.
همچنین، میزان ترشحات واژن در هر خانم متفاوت است و برخی ترشحات بیشتری را تجربه میکنند. لازم به ذکر است که اگرچه ترشحات واژن طبیعی است، اما تغییرات رنگ، بافت، بو و مقدار آن میتواند نشانه عفونت یا بیماری باشد.
انواع ترشحات واژن چیست؟
ترشحات واژن اشکال متفاوتی دارند که هر یک بیانگر اطلاعاتی در مورد وضعیت سلامتی شما است. مهمترین انواع ترشحات واژن عبارتاند از:
-
ترشحات شفاف واژن
ترشحات شفاف مشابه سفیده تخممرغ، اغلب نشانه نزدیکشدن به زمان تخمک گذاری است. غلظت ترشحات در این زمان به نحوی است که حرکت اسپرم به سمت تخمک را تسهیل میکند.
ترشحات تخمک گذاری، بین نوک انگشتان شما کشیده میشود و غلظت آن برای لقاح مناسب است. هر چه ترشحات بین دو انگشت مدت طولانیتری کشیده شود، به این معنی است که بدن به تخمک گذاری نزدیکتر شده است. اگرچه درک تغییر ترشحات در ابتدا دشوار است، اما با مرور زمان بهتر متوجه آن خواهید شد.
درواقع، توجه به مخاط دهانه رحم میتواند به شناخت چرخه قاعدگی و محاسبه زمان تخمک گذاری کمک کند. بهتر است که این تغییرات را در طول ماه دنبال و یادداشت کنید؛ در این صورت پس از چند چرخه، ممکن است یک الگو واضح را مشاهده کنید.
اپلیکیشن ایمپو برای شما روز دقیق تخمک گذاری، دوره پریود و pms را پیش بینی میکند. همچنین شما میتوانید تمامی علائم خود را در هر روز یادداشت گذاری کنید تا بهتر متوجه تغییرات سیکل قاعدگی خود شوید. علاوه بر آن میتوانید در بخش کلینیک، سوالات خود را از بهترین پزشکان ایمپو بپرسید. در بخش اشتراک تجربه نیز می توانید با دیگر کاربران تعامل داشته باشید و سوالات خود را مطرح کنید.
-
ترشحات چسبنده
ترشحات چسبناک واژن، اغلب در فاصله کمی بعد یا قبل از پریود ظاهر میشود. ممکن است این نوع ترشح را چندین روز پس از پایان پریود نیز تجربه کنید. بهعبارتدیگر رنگ، غلظت و مقدار ترشحات واژن در روزهای مختلف از سیکل قاعدگی به دلیل نوسانات هورمونی متفاوت است که در جدول زیر به آن اشاره میکنیم:
نوع ترشحات واژن |
سیکل قاعدگی |
خونریزی و ترشحات قرمز |
روزهای 1 تا 5 (پریود) |
کاهش ترشحات واژن، ترشحات کدر و چسبنده به رنگ سفید یا زرد |
روزهای 6 تا 13 (مرحله فولیکولار) |
افزایش ترشحات رقیق و لغزنده مشابه سفیده تخممرغ |
روزهای 14 و 15 (تخمک گذاری) |
ترشحات کدر و چسبناک به رنگ سفید یا زرد |
روزهای 16 تا 25 (مرحله لوتئال) |
کاهش ترشحات، روشنتر شدن ترشحات |
روزهای 25 تا 28 (مرحله لوتئال) |
برای اطلاعات بیشتر درمورد مراحل سیکل قاعدگی، پیشنهاد میکنیم مقاله "پریود چیست" را مطالعه کنید.
-
ترشحات واژن هنگام برانگیختگی جنسی
هدف اصلی ترشحات واژن، مرطوب کردن محیط آن است و میتواند بهعنوان روانکننده طبیعی هنگام رابطه جنسی عمل کند. هنگامی که یک خانم از نظر جنسی تحریک میشود، ناحیه تناسلی مملو از خون میگردد و رگها منبسط میشوند؛ این امر ترشحات را افزایش میدهد. غدد بارتولین (واقع در مجرای واژن) و غدد اسکن (در اطراف مجرای ادرار) نیز مخاط اضافی تولید میکنند.
این ترشحات به آسانتر شدن دخول کمک میکنند و اصطکاک ناشی از رابطه جنسی را کاهش میدهند. مقدار ترشحات واژن هنگام برانگیختگی جنسی، به فرد، سن، تعادل هورمونی و مرحله قاعدگی بستگی دارد.
-
ترشحات واژن در دوران بارداری
افزایش ترشحات واژن در دوران بارداری، نشانه خوبی محسوب میشود؛ زیرا مانع انتقال عفونت از طریق واژن به رحم میشود. در دوران بارداری، سطح هورمون پروژسترون افزایش مییابد و باعث ضخیمتر شدن دیواره رحم میگردد؛ این امر ترشحات واژن را بیشتر میکند.
همچنین، در اواخر بارداری، ممکن است ترشحات صورتی رنگ مشاهده کنید که ناشی از خروج موکوس دهانه رحم است و بدن شما را برای زایمان آماده میکند. در مقاله ترشحات بارداری بیشتر به این موضوع پرداختهایم.
چه مقدار از ترشحات واژن طبیعی است؟
دستگاه تناسلی خانمها، به طور متوسط هر 24 ساعت، 1 تا 4 میلی لیتر ترشحات واژن تولید میکند. با این حال، مقدار ترشحات از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ بنابراین اگر حجم آن بیشتر از مقدار ذکر شده باشد، الزاما به معنی وجود مشکلی در سلامتی نیست.
بهخاطر داشته باشید که ترشحات واژن در حوالی تخمک گذاری، بارداری و هنگام استفاده از داروهای ضدبارداری خوراکی به میزان قابلتوجهی افزایش مییابد. اگر ترشحات واژن شما بسیار بیشتر از حد معمول شده است، یا اگر در حین رابطه جنسی خارش، بوی بد یا درد شما را آزار میدهد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: تست سرطان سینه در منزل
چه چیزی باعث ترشحات غیرطبیعی واژن میشود؟
هر گونه تغییر در تعادل باکتریهای طبیعی واژن، میتواند بر بو، رنگ یا بافت ترشحات تأثیر بگذارد. موارد زیر میتواند این تعادل را به هم بزند:
-
مصرف آنتیبیوتیک یا استروئید
-
واژینوز باکتریایی (یک نوع عفونت باکتریایی که بیشتر در زنان باردار یا زنانی که شرکای جنسی متعددی دارند، شایع است)
-
قرصهای ضدبارداری
-
سرطان دهانه رحم
-
کلامیدیا یا سوزاک و سایر بیماریهای مقاربتی (STDs)
-
دیابت
-
استفاده از صابون یا لوسیون معطر
-
عفونت لگن بعد از جراحی
-
بیماری التهابی لگن (PID)
-
تریکومونیازیس (نوعی عفونت انگلی که از طریق رابطه جنسی محافظت نشده میتواند منتقل میشود)
-
آتروفی واژن (نازک شدن و خشکی واژن در دوران یائسگی)
-
واژینیت یا التهاب واژن (تحریک بافت داخل یا اطراف واژن)
-
عفونتهای قارچی
شناخت نوع ترشحات ممکن است شما را در درک مشکل راهنمایی کند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
رنگ ترشحات واژن نشانه چیست؟
انواع ترشحات واژن نشاندهنده شرایط خاص سلامتی هستند و بر اساس رنگ و غلظت تقسیمبندی میشوند. مهمترین آنها عبارتاند از:
-
ترشحات سفیدرنگ واژن
مشاهده ترشحات سفیدرنگ واژن که مایل به شیری و کرمی است، قبل یا بعد از تخمک گذاری رایج محسوب میشود. همچنین، ترشحات سفید رنگ واژن در آغاز یا پایان سیکل قاعدگی شایع است. معمولا در این زمان، ترشحات واژن غلیظ و چسبناکتر میشود، اما بو زنندهای ندارد.
-
ترشحات قرمز یا قهوهایرنگ واژن
مشاهده ترشحات خونی یا قهوهای در طول پریود یا بلافاصله پس از آن طبیعی است. همچنین، ممکن است در بین دورههای قاعدگی، این ترشحات را بهصورت لکه بینی تجربه کنید. این نوع لکه بینی میتواند نشانه بارداری یا پریود نامنظم باشد.
همچنین، ترشحات قهوهای و قرمز در اوایل بارداری می تواند طبیعی باشد؛ اما اگر همراه با درد شدید است میتواند از علائم سقط جنین محسوب شود. درصورتیکه همراه با این ترشحات علائم دیگری از قبیل درد لگن و خونریزی غیرطبیعی دارید، ممکن است نشانه آندومتریوز یا سرطان دهانه رحم باشد.
-
ترشحات زردرنگ واژن
مشاهده ترشحات مایل به زرد، اغلب جای نگرانی ندارد؛ چراکه رنگ میتواند با قرارگرفتن در معرض هوا تغییر کند و بهصورت زردرنگ دیده شود. بااینحال در برخی موارد، اگر همراه با ترشحات زردرنگ علائمی از قبیل درد لگن، بوی بد، سوزش ادرار، خارش و سوزش واژن دارید، می تواند نشانه عفونت با گنوره باشد.
-
ترشحات کفآلود سبز یا زرد با بوی نامطبوع
این نوع ترشحات زرد یا سبزرنگ که غلظت بالا و بوی نامطبوع دارند، نشانه عفونت تریکومونازیس است. در این شرایط ممکن است علائم دیگری مانند درد و خارش هنگام ادرار را نیز تجربه کنید.
-
ترشحات صورتی رنگ واژن
ترشحات صورتی اغلب نشانه لوشیا یا خونریزی پس از زایمان است. درواقع ترشحات صورتی معمولا به دلیل ریزش دیواره رحم و ترکیب خون تازه با مخاط دهانه رحم ایجاد میشود. بنابراین این نوع ترشحات قبل و حین پریود طبیعی است. همچنین، خونریزی لانه گزینی ممکن است بهصورت ترشحات صورتی رنگ مشاهده شود.
-
ترشحات پنیری سفیدرنگ واژن
ترشحات سفیدرنگ واژن که غلیظتر از حالت عادی است و حالت پنیری دارد نشانه عفونتهای قارچی است. اگر همراه با ترشحات، درد، تورم واژن، بوی بد، خارش و سوزش هنگام رابطه جنسی و زمان ادرار کردن، دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
-
ترشحات زرد، سفید یا خاکستری با بوی ماهی
ترشحات، زرد، خاکستری و سفیدرنگ واژن که همراه با بوی نامطبوع ماهی است، میتواند نشانه واژینوز باکتریایی باشد. در این حالت علائم دیگری از قبیل خارش، سوزش، قرمزی واژن و بوی بد واژن (بوی ماهی) در زمان نزدیکی جنسی خواهید داشت.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
ترشحات سفیدرنگ واژن، شفاف و شیریرنگ، طبیعی است و ممکن است میزان آن در طول چرخه تغییر کند؛ بااینحال نباید بوی ناخوشایندی بدهد. غلظت ترشحات واژن نیز در طول سیکل قاعدگی باتوجهبه تغییرات هورمونی از رقیق تا چسبناک تغییر میکند. اگر تغییرات ناگهانی در رنگ، بو و میزان ترشحات دارید میتواند نشانه یک عارضه جدی مانند عفونت باشد. علاوهبرآن درصورتیکه علائم زیر را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- تحریک اطراف واژن
- خونریزی بین دورههای پریود، بعد از رابطه جنسی یا بعد از یائسگی
- تب
- درد و سوزش هنگام ادرارکردن
- درد در ناحیه شکم
- درد هنگام رابطه جنسی
- کاهش وزن بیدلیل
- خستگی
- تکرر ادرار
درمان ترشحات واژن
درمان ترشحات واژن باید باتوجهبه علت آن انجام شود. به طور مثال اگر ترشحات ناشی از عفونت قارچی باشد، باید از قرص، ژل یا کرم ضدقارچ استفاده کنید. همچین، برای درمان ترشحات واژینوز باکتریایی پزشک آنتیبیوتیک تجویز میکند.
اگر ترشحات غیرطبیعی واژن به دلیل تریکومونیازیس ایجاد شود، معمولا داروهای مترونیدازول (Flagyl) یا تینیدازول (Tindamax) برای درمان موثر هستند. لازم به ذکر است که شما میتوانید با رعایت نکات زیر از عفونت واژن و ترشحات غیرطبیعی جلوگیری کنید:
- شستشوی واژن با آب گرم و صابون ملایم
- اجتناب از صابون، ژلهای شستشو و دستمال مرطوب معطر
- اجتناب از شستن داخل واژن
- اجتناب از پوشیدن لباس زیر تنگ، چرم یا مایو
- استفاده از لباس زیرهای 100 درصد نخی
- تمیزکردن واژن از جلو به سمت عقب برای جلوگیری از ورود باکتریهای مقعد به داخل واژن
سخن نهایی
ترشحات واژن بخشی از مکانیسم طبیعی بدن برای مرطوب و تمیز نگهداشتن واژن است؛ بااینحال تغییرات محسوس در رنگ، بو، حجم، غلظت و … میتواند نشانهای از وجود یک عارضه مانند عفونت مقاربتی، آتروفی واژن، عفونت قارچی و... باشد.
با مشاهده این تغییرات بهتر است با پزشک مشورت کنید. لازم به ذکر است که تغییرات هورمونی در طول سیکل قاعدگی باعث تغییرات غلظت، رنگ و میزان ترشحات واژن میشود. شما میتوانید سوالات خود را در این مورد از پزشکان ایمپو بهصورت آنلاین بپرسید. همچنین ایمپو برای شما تاریخ پریود، pms و تخمک گذاری را پیشبینی میکند؛ بنابراین شما میتوانید ترشحات واژن خود را باتوجهبه مرحله سیکل قاعدگی بررسی کنید تا در صورت بروز هرگونه مشکلی متوجه آن شوید. همچنین، میتوانید علائم خود را در هر روز یادداشت کنید تا پزشک باتوجهبه آنها علت تغییرات را سریعتر تشخیص دهد.
منابع
ترشحات سفید کشدار نشانه چیست؟
ترشحات سفید کشدار اغلب نشانه نزدیکشدن به زمان تخمک گذاری است. در این حالت ترشحات مشابه سفیده تخممرغ، شفاف و رقیق میشود. همچنین، در آغاز و پایان سیکل قاعدگی، ممکن است ترشحات سفید و چسبناک شوند. درصورتیکه ترشحات سفید حالت پنیری داشته باشند، نشانه عفونت قارچی است.
ترشح صورتی نشانه چیست؟
ترکیب خون و مخاط دهانه رحم باعث ایجاد ترشحات صورتی میشود. این نوع ترشحات واژن قبل و حین پریود و بعد از زایمان طبیعی است. همچنین، ممکن است نشانه لانه گزینی جنین در رحم و شروع بارداری باشد.