چرا روز پیشگیری از سرطان مهمه؟
در این مقاله میخوانید:
4 فوریه یا همون 15 بهمن روز جهانی سرطانه! روزی که با هدف حفظ جان انسان ها و پیشگیری از مرگ اونها از طریق آموزش درباره ی سرطان، بالا بردن سطح دانش و آگاهی عمومی نسبت به اون و هشدار به دولت ها و سازمان های بین المللی در جهت انجام اقداماتی علیه این بیماریه!
شعار روز جهانی سرطان برای امسال ” من هستم و خواهم بود هست و نشون میده که حرکت های شخصی و فردی چقدر می تونه بر آینده ی بیماران سرطانی تاثیر داشته باشه!
در ادامه و به مناسبت این روز به تعریف سرطان، علائم و نشانه های اون، روش های پیشگیری و روش های درمانی می پردازیم؛ با ایمپو همراه باشید:
سرطان چیه؟
نوعی بیماریه که از رشد و تکثیر غیرطبیعی و بی رویه ی سلول های بدن شروع میشه. اگه سلول ها طبق سیستم معمولشون رفتار نکنن و رفتار مبهم و غیرطبیعی از خودشون نشون بدن، می تونن بعد از مدتی در خون و سیستم ایمنی بدن جریان پیدا کنن و به توده و تومورهای بدخیم یا همون سرطان تبدیل بشن!
متاستاز چیه؟
مرحله بعدی و وخیم تر سرطان، متاستازه! اینه تعریف متاستاز: وقتی که سرطان از مبدا اولیه خودش فراتر میره و در عضو دیگه یا کل بدن انتشار پیدا می کنه. متاستاز می تونه از طریق انتشار موضعی، جریان خون و یا از طریق جریان لنفاوی به غدد لنفاوی صورت بگیره!
دلایل ابتلا به سرطان:
سرطان از سه طریق جهش های ژنتیکی، شرایط محیطی و وراثت بوجود میاد.
90 درصد موارد ابتلا مربوط به جهش های ژنتیکی و شرایط محیطی هستند و کمتر از ده درصد مربوط به وراثت!
شرایط محیطی یعنی شرایطی که ژنتیک و وراثت نقشی در اونها ندارن، از سایر مواردی هستند که می تونن در افراد ایجاد سرطان کنن.
مثلا چی؟
- استعمال دخانیات(سهمی بزرگ (حدود 25%) یعنی یک چهارم موارد ابتلا رو شامل میشه).
- چاقی و رژیِم غذایی نادرست: از شرایط مهم و تاثیرگذار محیطیه که میتونه منجر به سرطان بشه!
- آلودگی هوا،
- استرس و تنش های روحی،
- کم تحرکی و ورزش نکردن،
- مصرف الکل،
- در معرض اشعه های مختلف قرار گرفتن
- عفونت ها
همچنین بالا رفتن سن، تغذیه ی ضعیف و مصرف کم میوه و سبزیجات، مصرف مواد خوراکی مثل قندهای مصنوعی، غذاهای فرآوری شده و کنسروی، مصرف بیش از حد نمک و گوشت سوخته می تونه ریسک ابتلا به این بیماری رو بیشتر کنه.
اما بجز همه ی این موارد، موادی تحت عنوان مواد سرطان زا وجود دارند که باعث تقویت سلول های سرطانی میشن. این مواد شامل سه دسته هستن.
- مواد سرطان زای فیزیکی مثل اشعه فرابنفش،
- مواد سرطان زای شیمیایی مثل آفت کش ها،
- مواد سرطان زای بیولوژیکی مثل باکتری ها و ویروس ها
علائم و نشانه ها شامل چه مواردی میشن؟
سرطان در ابتدا و مراحل اولیه تقریبا هیچ نشانه ی خاصی نداره بنابراین خیلی مهمه که چکاپ های دوره ای داشته باشیم. مخصوصا اگه زمینه وراثتی داریم یا در معرض موراد سرطان زا هستیم. متاسفانه علائم وقتی بروز پیدا می کنه که سلول های سرطانی رشد کرده باشن و ریشه دوونده باشن!
بسته به نوع سرطان، نشونه ها می تونه شامل موارد زیر باشه:
- کاهش وزن شدید،
- ایجاد توده،
- تب،
- خستگی مفرط،
- خونریزی،
- تغییرات پوستی،
- مشکلات تنفسی و سرفه های شدید،
- اختلال در بلع و همینطور مشکلات گوارشی ،
- دیر خوب شدن زخم ها
- و …
شایع ترین انواع سرطان:
- سرطان سینه:
عمدتا در بین خانم ها بروز پیدا می کنه اما در آقایان هم به ندرت اتفاق می افته. یکی از شایع ترین انواع سرطان در کشور ما به حساب میاد اما با چکاپ مرتب پزشکی و خانگی و در صورت تشخیص به موقع یکی از خوش درمان ترین انواع سرطان هاست. پیش تر در اینستاگرام و سایت ایمپو در ابطه با روش های معاینه توسط خود شخص و بطور مفصل در رابطه با سرطان سینه صحبت کردیم.
- سرطان ریه:
یکی از شایع ترین سرطان ها در جهان سرطان ریه هست که از دلایل اصلی ایجادش کشیدن سیگار و آلودگی هواست و معمولا با سرفه های شدید خودش رو نشون میده.
- سرطان پروستات:
سرطان پروستات، یک بیماری مردانه است و شیوع زیادی در جهان داره. با افزایش سن احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر میشه.
راه های پیشگیری:
داشتن سبک زندگی سالم از طریق رعایت موارد زیر:
- عدم استفاده از دخانیات (حتی اگه مستقیما سیگار و قلیون نمی کشید اما در معرض دودش هستید، ریسک ابتلا به انواع سرطان مخصوصا ریه و مثانه در شما وجود داره)
- عدم مصرف الکل
- استفاده از یک رژیم غذایی سالم: تا می تونید میوه و سبزیجات تازه بخورید (اپلیکیشن ایمپو رو نصب کنید و با فعال کردن یادآورخوردن میوه ی ایمپو، تا حد زیادی سلامتی خودتون رو تضمین کنید)، مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده رو به حداقل برسونید، غذاهای کم کالری، کم نمک و کم چرب مصرف کنید.
- ورزش، تحرک و فعالیت بدنی: علاوه بر ایجاد روحیه شاداب و روان سالم به کاهش وزنتون هم کمک می کنه و می تونه از ابتلا به انواع سرطان جلوگیری کنه (اپلیکیشن ایمپو رو نصب کنید و با فعال کردن یادآور ورزش، بهونه فراموش کردن زمان ورزش رو برای همیشه تموم کنید).
- انجام آزمایش ها و چکاپ های دوره ای : فراموش نکنید که مهم ترین نکته در درمان انواع سرطان تشخیص به موقع اونه! و با توجه به اینکه سرطان در مراحل اولیه تقریبا هیچ نشونه ای از خودش نشون نمیده انجام چکاپ های دوره ای بشدت به تشخیص زود هنگامش کمک می کنه!
- استفاده از کرم های ضد آفتاب و وسایل حفاظتی مثل عینک آفتابی، کلاه و نقاب در برابر اشعه ی شدید آفتاب
- واکسینه شدن در برابر بیماری های ویروسی مثل هپاتیت B و HPV که می تونن در آینده منجر به سرطان کبد و دهانه رحم بشن.
روش های درمانی:
بسته به نوع سرطان، شدت و مرحله ی تشخیص اون، روش های مختلفی برای درمان وجود داره که از بین اونها می تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- شیمی درمانی،
- پرتو درمانی،
- پیوند سلول های بنیادی،
- پزشکی دقیق یا درمان منحصر به هر بیمار بر اساس ژنتیک مخصوص به خودش،
- درمان هدفمند(بر خلاف شیمی درمانی فقط سلول های سرطانی رو هدف قرار میدن)،
- ایمنوتراپی یا تقویت سیستم ایمنی بدن
- عمل جراحی و خارج کردن توده یا عضو درگیر با سرطان