مهارت همدلی چیست؟ چطور با اطرافیانمون همدلی کنیم؟

همدلی چه واژه ی آشنا و غریبیه. یه حس که هم خیلی‌ها دوستش دارن و هم خیلی‌ها بهش نیاز دارن. حالا چطور میشه چیزی که با همه ی وجود طلبش می کنیم، در خودمون پرورش بدیم؟

دانیل گولمن، نویسنده کتاب هوش هیجانی، میگه که همدلی اساساً توانایی درک احساسات دیگرانه. تیم مینچین هم میگه: همدلی مهارتیه که میشه اون رو توسعه داد مثل بقیه ی مهارت های بین فردی. پس با ایمپو همراه باشید تا از همدلی بیشتر براتون بگیم.

همون طور که میدونین انسان موجودی اجتماعیه به همین دلیله که تعامل با دیگران و درک شدن رو دوست داره و حتی اون رو نیاز خودش میدونه.

اولین قدم برای همدلی و درک طرف مقابل، شنونده بودنه. همدلی قدرت اینو داره که سلامت روانی عزیزامون رو ارتقا بده و حتی زندگی اونها رو نجات بده.

 

همدلی چیه و چرا یه مهارت حساب میشه؟

همدلی یعنی این‌که به درون وجود من بیایی و بکوشی از طرف من، درونم رو جستجو کنی و دنیای اطراف رو، آن‌چنان‌که من می‌بینیم، ببینی و بفهمی. همدلی این نیست که با طرف مقابل همدردی کنید، پا به پاش گریه کنید و زندگی و زمانتون رو در این مسیر بگذرونید)، همدلی یعنی حس کردن خشم، ترس و سردرگمیِ دوست، فرزند، همسر؛ طوری که انگار حس خودت بوده؛ بدون این‌که خشمگین بشی، بترسی، یا سردرگم بشی.

می‌تونیم بگیم همدلی؛ یعنی این‌که به شکلی به دنیای اطراف نگاه کنیم که انگار از چشم فرد دیگری به جهان می‌نگریم. همدلی توانایی درک عاطفی احساسات دیگران، دیدن چیزها از دیدگاه اون‌ها و تصور خودمون در جایگاه اونهاست.

اساساً همدلی اینه که خودمون رو در موقعیت دیگری قرار بدیم و احساس کنیم که الان اون چه احساسی باید داشته باشه. وقتی می بینیم که شخصی رنج می بره، ممکنه بتونیم فوراً خودمون رو به جای اون تصور کنیم و نسبت به چیزی که او در حال گذروندنشه، احساس همدلی و همراهی کنیم.

در حالی که مردم به طور کلی با احساسات و عواطف خودشون کاملاً هماهنگ نیستن، وارد شدن به ذهن دیگری می تونه کمی دشوارتر باشه. توانایی احساس همدلی به ما این امکان رو میده که به اصطلاح «چند قدم با کفش دیگری راه بریم»، به ما اجازه میده تا احساساتی رو که دیگری احساس می کنه، درک کنیم.

 

نشونه های همدلی چیه؟

برخی از نشونه‌ها وجود دارن که نشون میدن شما فردی همدل هستید:

• شما در گوش دادن به صحبت های دیگران، خوب هستید؛
• مردم اغلب مشکلاتشون رو به شما میگن؛
• زمانی که به حرفاش گوش میکنین حوصلتون سر نمیره؛
• شما در درک احساسات دیگران خوب هستید؛
• شما اغلب به احساس دیگران فکر می کنین؛
• افراد برای مشورت به شما مراجعه می کنن.؛
• اغلب احساس می کنین تحت تأثیر رویدادهای غم انگیز هستید؛
• شما سعی می کنید به دیگرانی که رنج میبرن، کمک کنید؛
• گاهی اوقات در موقعیت‌های اجتماعی احساس خستگی یا فرسودگی می‌کنید؛
• شما عمیقاً به دیگران اهمیت میدید؛
• یه فرد همدل در فروشندگی، مشکل رو بهتر تشخیص میده و خواسته و مسئله مشتری رو با رضایت بیشتری حل میکنه؛
• یه فرد همدل در جایگاه مدیریتی، رهبرانه تر رفتار میکنه. و این ویژگی افراد کاریزماتیک حساب میشه؛
• همدلی یکی از مولفه های هوش هیجانیه، پس با تمرین مهارت همدلی هوش هیجانی یا EQ هم فعال تر میشه؛
• هرچی خطاهای شناختی کمتر باشه، راحت تر همدلی می‌کنیم؛
• هرچی قضاوت و مقصر دونستن آدم‌ها در وجودمون کمتر باشه، راحت تر همدلی میکنیم.

همدلی بیش از حد باعث میشه که نگران رفاه و شادی دیگران باشید. همچنین به این معنیه که گاهی اوقات ممکنه در فکر کردن به احساسات دیگران غرق بشید، فرسوده بشید یا حتی بیش از حد تحریک بشید.

با این حال صفت ذاتی همدلی در همه ی آدما به یک اندازه نیست. افرادی هم هستن که به طور ذاتی درک احساسی بالایی دارن اما برعکس اونها کسایی هم هستن که ذاتا خشک و احساساتشون رو نادیده میگیرن.

بخشی از درک احساسات، به شخصیت آدما بستگی داره و بخشی هم به مهارتایی که خود تون اون رو کسب می‌کنین.

 

 انواع همدلی چطوریه؟

انواع مختلفی از همدلی وجود داره، که ممکنه فرد تجربه کنه:

همدلی عاطفی

شامل توانایی درک احساسات فرد دیگه و پاسخ مناسبه. چنین درک عاطفی ممکنه منجر به احساس نگرانی در مورد رفاه شخص دیگه‌ای بشه، یا ممکنه منجر به احساس ناراحتی شخصی بشه.

همدلی عاطفی در اثر فعالیت های نورون های آینه ای تو مغز رخ میده؛ نورون های آینه ای باعث میشن تا یه جاندار با رفتار جانداری دیگه ارتباط برقرار کند.

مثلا شما دوست خودتون رو میبینین که تصادف کرده و آسیب دیده چه احساسی دارین؟ به احتمال زیاد شما از درد او ناراحت می‌شوید و حتی شاید باعث رنجش شما شود.

هر چی دو نفر از لحاظ عاطفی به هم نزدیک‌تر باشن این همدلی قدرتمندتر میشه و احساسات بیش از حد میتونه باعث خستگی روانی و در نتیجه فرسودگی شغلی بشه.

 

همدلی جسمانی

شامل داشتن نوعی واکنش فیزیکی در پاسخ به چیزیه که شخص دیگه تجربه میکنه. گاهی اوقات افراد به صورت فیزیکی چیزی رو که دیگری احساس می کنه تجربه می کنن. برای مثال، وقتی می بینن که شخص دیگه ای احساس خجالت می کنه، ممکنه شروع به سرخ شدن کنن یا ناراحتی معده بگیرن.

 

همدلی شناختی

شامل توانایی درک وضعیت روانی دیگران و چیزی که ممکنه در پاسخ به موقعیت فکر کنه، میشه. این مربوط به چیزیه که روانشناسان ازش به عنوان تئوری ذهن یاد می کنن، یا تفکر در مورد چیزی که دیگران فکر می کنن.

در حالی که همدردی و شفقت با همدلی مرتبطه، تفاوت های مهمی بینشون وجود داره. اغلب تصور میشه که شفقت و همدردی بیشتر شامل یه ارتباط منفعلانه ست، در حالی که همدلی معمولاً شامل تلاش بسیار فعال تر برای درک شخص دیگه ست.

چه چیزی باعث میشه که درد دیگری رو احساس کنیم و با مهربانی پاسخ بدیم؟ جواب ما به این سوال داشتن حس و مهارت همدلیه. قبل ازینکه راه های افزایش همدلی رو بگیم ، با ما همراه باشید تا بیشتر مهارت همدلی رو بررسی کنیم.

بیشتر بخوانید: تفاوت همدلی با همدردی

مهارت یعنی چه؟

ما واژه‌ی مهارت رو انقدر در گفته‌ها و نوشته‌ها دیدیم و شنیدیم که کمتر به مفهوم مهارت و تعریف مهارت فکر می‌کنیم. اما لازمه کلماتی رو که شاید کاربرد زیادی هم داره، بازنگری کنیم و مفهوم دقیقش رو درک کنیم. مثل همین” مهارت”

مهارت رو نمیشه صفر و صدی نشون داد، یا بگیم همه‌ی کار همدلی یه مهارته که با تمرین به دست میاد. میشه اینجوری فرض کرد که یه کاری از جنس مهارت نیست یا یه کاری جنبه ی مهارتیش بالاست.

مهارت به علت دشواری اندازه‌گیری، توی موارد زیادی صرفاً به عنوان ترکیبی از آموزش رسمی، آموزش غیررسمی و تجربه در نظر گرفته میشه.
وقتی میگیم مهارته یعنی تو میتونی با تمرین، تکرار و داشتن پشتکار، بهش دست پیدا کنی. همدلی هم یه مهارته که با تمرین میشه به دستش آورد.

فواید داشتن حس همدلی

همدلی هم به صورت انفراد و هم به صورت اجتماعی مزیت‌هایی رو به دنبال داره که عبارتند از:

• تعهد شغلی و در نتیجه ارائه ی خدمات و یا محصول با کیفیت؛
• اثرگذاری مثبت و ایجاد انگیزه در افراد؛
• افزایش کیفیت کار تیمی؛
• و…

به طور کلی همدلی به شما کمک می‌کند تا در مسئولیت های اجتماعی خود بهتر عمل کنید و با دوستانتان تعامل سازنده تری داشته باشید.

 

مهارت همدلی چطور به دست میاد؟

خوشبختانه همدلی مهارتیه که می تونید اون رو یاد بگیرید و تقویت کنید. این یعنی لازم نیست که با مهارت همدلی متولد شده باشید. اگه می خواهید مهارت‌های همدلیتون رو تقویت کنید، چند کار وجود داره که می تونید انجام بدید:

• اول از همه همدلی رو یه فضیلت اخلاقی دوردست نبینید، باور کنید که یه مهارته و با قدم های کوچیک شروع کنید.
• بدون وقفه روی گوش دادن به مردم کار کنید.
• به زبان بدن و بقیه ی انواع ارتباطات غیرکلامیشون توجه کنید.
• سعی کنید آدما رو درک کنید، حتی زمانی که باهاشون موافق نیستید.
• سوالاتتون رو از آدما بپرسید تا در مورد خودشون و زندگیشون بیشتر بدونید.
• خودتون رو به جای شخص مقابل تصور کنید.
• در مورد شناخت نظر و نگاه دیگران وقت بگذارید و کنجکاو باشید.
• ما صداهای زیادی رو میشنویم اما دقت گوش فرا دادن رو نداریم. روی گوش دادن با دقت به افکار و احساسات مردم وقت بگذارید.
• ذهنت رو باز بگذار و اجازه بده تحت تاثیر افکار و احساساتشون قرار بگیری (واسه اینکه بتونی مردم رو تحت تاثیر قرار بدی لازمش داری).
• وقتی یه نفر از دردهاش میگه، محترمانه و بدون قضاوت واکنشها و احساسات خودت رو به اشتراک بگذار و با حرکت سرت تایید کن که کاملا درکشون می کنی.
• حساسیت “رادار عاطفی ” رو بالا ببر تا با تماشای زبان بدن و حالات چهره بتونی حرف‌هایی که شفاف و مستقیم گفته نمیشه، تا حد امکان درک کنی.
• سوادعاطفیت رو گسترش بده، هرچه بیشتر مطالعه کنی درک بهتری از لحنها و چهره ها خواهی داشت.
• هوش هیجانی توی تربیت بسط و گسترش پیدا میکنه و به مهارت همدلی کمک میکنه.
• همدلی، همکاری رو تسهیل میکنه، برعکس هم خواهد بود. پس با کمک به دیگری، سختی کارش رو بفهم.
• با تمرین مهارت تفکر نقاد و خلاق، همدلی گسترش پیدا میکنه و برعکس.

همدلی با آدمایی که شبیه خودمون هستن، مثل ما فکر میکنن و می پوشن راحته. زمانی که چیز متفاوتی میبینی، همدلی سخته و تلاش بیشتری میخواد، اما بدست میاد.همدلی شاید نظر شما رو تغییر نده اما کمک میکنه از دیگران قدردانی کنید و راه های ارتباطی جدید بسازید. شاید با گذشت زمان، آدم‌ها کاری رو که براشون کردید یادشون نیاد، اما احساسی رو که با همدلی براشون ایجاد کردید، فراموش نمی کنن.