پریود مردانه چیست؟ (بررسی علل IMS، علائم و درمان)
در این مقاله میخوانید:
اغلب افراد درمورد پریود خانمها اطلاعات دارند؛ بااینحال، چیزی که بسیاری از ما از آن بی‌خبر هستیم این است که آقایان هم می‌توانند تغییرات هورمونی را تجربه کنند. اگرچه آقایان خونریزی ندارند و علائم مشابه خانمها را تجربه نمی‌کنند، اما این تغییرات هورمونی می‌تواند عوارض جانبی بسیار قابل‌توجهی به‌خصوص در خلق‌وخو و تحریک‌پذیری ایجاد کند.
برخی این حالت را پریود مردانه یا سندرم مردانه تحریکپذیر (IMS) می‌نامند. IMS علائمی مشابه سندرم پیش از قاعدگی (PMS) ایجاد میکند. حال سوال اینجاست که آیا این نوسانات هورمونی ماهانه به‌اندازه کافی منظم است که بتوان به آن «پریود مردان» گفت؟ در این مقاله به بررسی پاسخ این سوال، تعریف پریود مردان، علائم و زمان پریود می‌پردازیم.
پریود مردانه چیست؟
آقایان هم مانند خانمها تغییرات هورمونی را تجربه میکنند. روزانه، سطح تستوسترون مردان در صبح افزایش پیدا میکند و در عصر کاهش می‌یابد. سطح تستوسترون حتی می‌تواند روزبه‌روز متفاوت باشد.
برخی ادعا میکنند که این نوسانات هورمونی، می‌توانند علائمی مشابه به نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی (PMS) مانند افسردگی، خستگی و نوسانات خلقی ایجاد کنند. درواقع، پریود مردانه توصیفی برای نوسانات هورمونی و علائم ناشی از آن است. حال این سوال ایجاد میشود که آیا این نوسانات هورمونی به‌اندازه‌ای منظم است که بتوان آن را پریود مردانه نامید؟
دکتر جد دایموند (Jed Diamond) با مطالعه بر روی قوچ‌ها، دریافت که نوسانات هورمونی یک پدیده بیولوژیکی است. او در کتاب خود این پدیده را سندرم مردانه تحریکپذیر (IMS) نامید. بنابراین، آقایان هم مانند خانمها چرخههای هورمونی را تجربه میکنند؛ این چرخه‌ها بهعنوان "عادت‌ماهانه مردانه" یا "پریود مردانه" توصیف میشود. لازم به ذکر است که اگرچه آقایان مانند خانمها در این دوره خونریزی ندارند؛ اما این تغییرات هورمونی می‌تواند منجر به نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری شود.
حقایقی درباره پریود مردان
نکات زیر می‌تواند به درک بهتر پریودی مردان کمک کند:
-
سطح تستوسترون مردان در پاییز افزایش پیدا میکند و در بهار کاهش می‌یابد. به‌طورکلی، در ماه‌های اسفند، فروردین و اردیبهشت، مردان سطوح پایین‌تری از این هورمون را دارند که می‌تواند منجر به اثری مشابه تاثیر قاعدگی بر احساسات زنان شود. به طور مثال فرد ممکن است دچار تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی و بی‌ثباتی عاطفی شود.
-
آقایان هنگامی‌که دچار عدم تعادل هورمونی میشوند، علائمی مشابه خانمها، تجربه میکنند. در واقع بسیاری از این نشانه‌ها از قبیل خستگی، گرفتگی عضلات، نوسانات خلقی و هوس غذایی مشابه علائم دوران قاعدگی خانمها است. طبق یک مطالعه، حدود 26 درصد از آقایان پریود مردانه را تجربه میکنند.
-
مردان چرخه هورمونی دارند. اگرچه روند تغییرات هورمونی آقایان، مشابه خانمها نیست، اما بازهم می‌توان گفت که مردان چرخههای هورمونی دارند. لازم به ذکر است که به طور معمول، سطح تستوسترون در صبح بالاتر و در شب پایین‌تر است.
-
سبک زندگی سالم می‌تواند به بهبود عوارض جانبی سندرم مردانه تحریکپذیر یا IMS کمک کند. به طور مثال، ورزش‌کردن، داشتن رژیم غذایی سالم و پرهیز از الکل و سیگار می‌تواند به کاهش علائم پریود مردانه کمک کند.
تفاوت پریود خانمها با پریود مردانه چیست؟
سیکل قاعدگی و تغییرات هورمونی خانمها، نتیجه چرخه تولیدمثل طبیعی آنها است. درواقع، تغییرات هورمونی سیکل قاعدگی، رحم خانم را برای بارداری احتمالی آماده میکند. درصورتی‌که پس از تخمک‌گذاری، لقاح اسپرم و تخمک رخ ندهد، دیواره رحم تخریب میشود و پریود اتفاق میافتد.
آقایان این چرخه تولید تخمک را تجربه نمی‌کنند. همچنین، رحمی ندارند که دیواره آن در نتیجه نوسانات هورمونی تخریب شود. در این تعریف، مردان این نوع پریود خانمها را تجربه نمی‌کنند.
در واقع پریود مردان به دلیل تغییرات سطح هورمون تستوسترون رخ میدهد. سطح تستوسترون مردان متغیر است و چندین عامل بر آن تاثیر گذار هستند. این نوسان هورمون‌ها در آقایان نیز می‌تواند باعث ایجاد برخی از علائم شود. علائم پریود مردانه، شباهت‌هایی با علائم PMS دارد.
علت IMS در مردان چیست؟
همان‌طور که بررسی کردیم IMS به علت نوسانات سطح هورمون‌ها، به‌ویژه تستوسترون رخ میدهد؛ بااینحال، هیچ مدرک پزشکی برای اثبات پریود مردان وجود ندارد. تستوسترون نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی مردان ایفا میکند و بدن همواره در تلاش برای تنظیم‌کردن سطح آن است؛ اما عوامل غیرمرتبط با IMS هم می‌توانند باعث تغییر سطح تستوسترون شوند. این تغییرات باعث بروز برخی از علائم غیرعادی میشود.
عواملی که می‌توانند بر سطح هورمون تستوسترون تاثیر گذارند، عبارت‌اند از:
-
سن (سطح تستوسترون مردان از سن 30 سالگی شروع به کاهش میکند و در سنین 40 تا 70 سالگی به پایین‌ترین سطح خود میرسد.)
-
استرس
-
تغییر در رژیم غذایی
-
تغییر وزن
-
بیماری
-
کمبود خواب
-
اختلالات اشتها
-
مصرف قهوه و الکل
-
سیگار
این عوامل خود نیز بر سلامت روانی مرد تأثیر میگذارند.
پریود مردانه چند روز است؟
اگرچه علائم پریود مردانه یا IMS، شبیه برخی از علائمی است که خانمها در طول PMS تجربه میکنند؛ بااینحال، IMS از هیچ الگوی فیزیولوژیکی پیروی نمی‌کند. به‌عبارت‌دیگر پریود مردانه مانند دوره قاعدگی خانمها نیست که از چرخه باروری پیروی کند و هیچ مبنای هورمونی برای پریود مردان وجود ندارد. بنابراین، پریود مردان ممکن است به طور منظم رخ ندهد و هیچ الگویی برای آن وجود ندارد.
به‌طورکلی برخلاف چرخه هورمونی خانمها که 28 روز است؛ آقایان چرخه 24 ساعته دارند که در آن سطح تستوسترون هنگام صبح بیشترین و در شب کمترین میزان است.
علائم پریود مردانه چیست؟
علائم پریود مردانه عبارت‌اند از:
ممکن است این علائم را به دلایل دیگری نیز تجربه کنید. همچنین، این موارد می‌تواند ناشی از نوسانات روزانه یا تغییرات طولانی‌مدت هورمون‌ها ایجاد شود. اگرچه سطح تستوسترون به طور طبیعی در نوسان است؛ اما سطوح بسیار پایین آن می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:
-
کاهش میل جنسی
-
مشکلات رفتاری و خلقی
-
افسردگی
در صورت تداوم این علائم، حتما با پزشک مشورت کنید. در مردان میان‌سال با شروع کاهش طبیعی سطح تستوسترون، این علائم ایجاد میشود که به آن اصطلاح آندروپوز یا یائسگی مردانه می‌گویند.
عوامل موثر بر سطح تستوسترون مردان
تستوسترون یک آندروژن اصلی یا هورمون مردانه است که برای رشد طبیعی و سلامت کلی فرد اهمیت بالایی دارد. طیف وسیعی از عوامل وجود دارد که بر سطح تستوسترون در خون و نحوه عملکرد آن در بدن، موثر است. برخی از این عوامل را می‌توان کنترل و مدیریت کرد. در ادامه، به عوامل موثر بر سطح تستوسترون اشاره می‌کنیم:
1. ژنتیک
تولید تستوسترون و نحوه عملکرد آن در بدن، تحت تأثیر ژن‌های فرد است. به‌طورکلی سطح ایده‌آل تستوسترون از فردی به فرد دیگری متفاوت است و با انجام آزمایش می‌توانید متوجه غیرطبیعی بودن آن شوید. ناهنجاری‌های ژنتیکی، مانند سندرم کلاین فلتر، می‌تواند باعث کمبود تستوسترون یا آندروژن در مردان شود.
2. بیماری
آقایان ممکن است به دلیل شرایط زندگی یا بیماری‌هایی که بر بیضه‌ها، غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس (بخش‌هایی از سیستم عصبی و غدد درون‌ریز که هورمون‌ها را کنترل میکنند) تاثیر میگذارند، دچار افت تستوسترون شوند. برخی از این شرایط پزشکی شامل بیضه نزول نکرده، آسیب فیزیکی، عفونت، سرطان و عوارض درمان آن است.
علاوه‌برآن، دیابت و تستوسترون ارتباط مستقیمی باهم دارند. در واقع، آقایان مبتلا به دیابت بیشتر احتمال دارد که تستوسترون پایینی داشته باشند؛ از طرفی آقایانی که تستوسترون پایینی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند. در 58 درصد موارد می‌توانید با حفظ وزن مناسب، فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم از دیابت نوع 2 پیشگیری کنید یا آن را به تاخیر اندازید.
3. وزن
تغییرات وزن می‌تواند بر روی سطح تستوسترون تاثیر گذارد. در واقع، کاهش وزن می‌تواند سطح تستوسترون را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد؛ به‌خصوص در افرادی که وزن بالایی دارند. رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند تا سطح تستوسترون افزایش یابد. همچنین، داشتن وزن متناسب می‌تواند تا حدودی از کاهش سطح تستوسترون که در اثر افزایش سن ایجاد میشود، جلوگیری کند.
4. سن
سطح تستوسترون معمولاً در دوران نوجوانی به اوج خود میرسد؛ زیرا باعث تغییرات فیزیکی در دوران بلوغ میشود. سپس، در اوایل بزرگسالی، با بالارفتن سن مردان، ممکن است افت اندک و تدریجی تستوسترون رخ دهد. برخی از عوامل از قبیل اضافه‌وزن و دیابت، اغلب علت اصلی این امر است. به‌عبارت‌دیگر، مردان مسن سالم با وزن ایده‌آل، معمولاً کاهش قابل‌توجهی در سطح تستوسترون خود تجربه نمی‌کنند و چیزی به نام «یائسگی مردانه» یا «آندروپوز» برای آنها ایجاد نمی‌شود.
5. خواب کافی
یکی دیگر از عوامل موثر بر تولید تستوسترون، کیفیت خواب است. در یک مطالعه که بر روی 10 مرد جوان انجام شد، نشان داد که کاهش خواب به 5 ساعت در شب به مدت یک هفته، باعث افت 10 تا 15 درصدی سطح تستوسترون میشود.
اگرچه تحقیقات بیشتری در مورد رابطه بین تستوسترون و خواب باید انجام شود، اما خواب کافی بی‌شک بر سلامت و تندرستی کلی شما تاثیر زیادی می‌گذارد.
6. استروئیدها
در مردانی که از نظر پزشکی دچار کمبود آندروژن هستند، از استروئیدها برای بازگرداندن سطح تستوسترون به حالت طبیعی استفاده میشود. تستوسترون باید توسط متخصص غدد درون‌ریز یا اورولوژی تجویز شود. فراموش نکنید که مصرف استروئیدها بدون تجویز پزشک، خطرناک است.
استفاده خودسرانه از استروئیدها باعث بروز بیماری‌های قلبی عروقی، آسیب کبد و مغز، رابدومیولیز، آمبولی، ژنیکوماستی، آکنه و ناباروری میشود. پس از توقف سوءمصرف استروئیدها، ممکن است چندین ماه طول کشد تا تولید تستوسترون بدن دوباره شروع شود؛ در این مدت سطح تستوسترون کمتر از حد طبیعی خواهد بود.
روش‌های بهبود علائم پریود مردانه چیست؟
هدف از درمان پریودی مردان، مدیریت علائم، نوسانات خلقی و کاهش استرس است. ورزش، داشتن رژیم غذایی سالم، یافتن راه‌هایی برای کاهش استرس و اجتناب از الکل و سیگار به جلوگیری از بروز این علائم جسمی و روحی کمک میکند. برای درک بهتر تاثیر ورزش بر سبک زندگی سالم پیشنهاد می‌کنیم مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
بااینحال، اگر فکر می‌کنید علائم شما در نتیجه سطح بسیار پایین تستوسترون است، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم شما شدیدتر از پریود مردانه باشد، پزشک آزمایش‌هایی را برای بررسی علت و درمان آن تجویز میکند. در این شرایط پزشک از درمان‌های جایگزین برای متعادل‌کردن سطح تستوسترون استفاده میکند.
روش‌های مدیریت علائم پریود مردانه چیست؟
مدیریت سندرم مردانه تحریکپذیر با شناخت علائم، تشخیص و پیگیری آن انجام میشود. نکات زیر می‌تواند به شما در بهبود علائم پریود مردانه کمک کند:
- تغییرات و علائم خود را در موقعیت‌های مختلف بپذیرید.
-
تغییرات خلق‌وخو خود را بپذیرد و در جهت آرام‌کردن یا رفع آنها قدم بردارید.
-
در صورت لزوم، برای درمان علائم، آزمایش سطح تستوسترون را انجام دهید. اگر متوجه بهبود فوری نشدید، دلسرد نشوید و به درمان ادامه دهید.
-
تکنیک‌های کاهش استرس و آرامش‌بخش، مانند مدیتیشن، یوگا، یا تمرینات تنفسی را امتحان کنید.
-
ورزش‌کردن به کاهش علائم افسردگی و سایر احساسات منفی کمک میکند. هنگام فعالیت بدنی اندورفین آزاد میشود و به فرد احساس خوبی دست میدهد.
-
از رژیم غذایی سالم پیروی کنید. رژیم غذایی مدیترانه‌ای که شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی، آجیل و برخی از محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون چربی است، به بهبود علائم کمک میکند.
-
مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی قند اضافه را محدود کنید.
-
در صورت نیاز برای بهبود علائم و کاهش استرس به روانشناس مراجعه کنید.
- در مورد همه علائم خود، با همسرتان صادق باشید. در این صورت شریک زندگی‌تان بهتر می‌تواند شما را درک کند.
چطور می‌توانم در دوران پریود مردان به همسرم کمک کنم؟
اگر فکر می‌کنید که شریک زندگی شما نشانه‌هایی از تغییرات شدید هورمونی یا تستوسترون پایین دارد، یکی از بهترین راه‌ها برای کمک به او، صحبت‌کردن است. صرف‌نظر از اینکه که دلیل این تغییرات چیست، شما می‌توانید به همسر خود کمک کنید تا راه‌هایی برای مدیریت علائم پیدا کند.
اپلیکیشن ایمپو به شما کمک میکند تا از شرایط و حال روحی پارتنر خود با خبر شوید. در ایمپو باتوجه‌به تئوری بیوریتم حال روحی و جسمی شما سنجیده میشود و باتوجه‌به آن پیام‌های خودمراقبتی برای شما و شریک زندگی‌تان ارسال میشود. همچنین، شما می‌توانید در بخش همدل اپلیکیشن، اطلاعات بیوریتم همسر خود را مشاهده کنید. علاوه‌برآن در بخش کلینیک نیز می‌توانید از بهترین روانشناسان و پزشکان سوالات خود را در مورد پریود مردان و بهبود رابطه بپرسید.
اگر علائم عاطفی یا جسمی تداوم پیدا کند، ممکن است علت دیگری داشته باشند. در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا می‌تواند رابطه و زندگی جنسی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
نوار بهداشتی پریود مردانه چیست؟
برخی از افراد گمان میکنند اصطلاح دوره پریودی مردان یا قاعدگی مردان اشاره به وجود خون در ادرار یا مدفوع دارد؛ اما خونریزی از اندام تناسلی مردانه اغلب نتیجه انگل یا عفونت است. در این شرایط باید سریع به پزشک مراجعه کنید. به‌عبارت‌دیگر، در پریود مردانه نیازی به استفاده از نوار بهداشتی نیست. کاربرد نوار بهداشتی مردانه برای خونریزی نیست؛ بلکه برای جذب قطرات ادرار، جلوگیری از کثیف‌شدن لباس زیر و... است.
پزشک چطور پریود مردان را تشخیص میدهد؟
بررسی تستوسترون اولین گام برای تشخیص هرگونه تغییر خلقی است. درواقع نوسانات خلقی ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی مرتبط با سن ایجاد شوند. با انجام آزمایش خون به طور منظم سطح کلسترول، قند خون، تستوسترون و سایر نشانه‌ها بررسی میشود.
سطح تستوسترون خون به پزشک در مورد وضعیت هورمونی شما اطلاعاتی میدهد. همچنین، پزشک با معاینه فیزیکی و گفتگو در مورد علائم بهتر می‌تواند وضعیت شما را بررسی کند.
سایر شرایط زمینه‌ای نیز می‌توانند باعث ایجاد علائم شوند. به‌عنوان‌مثال، دیابت می‌تواند منجر به اختلال نعوظ شود. همچنین، اختلال تنفسی شبانه به نام آپنه انسدادی خواب، انرژی و توانایی شما در تمرکزکردن، را کاهش میدهد.
سخن آخر
پریود مردان در اثر تغییرات هورمونی رخ میدهد. هر زمان سطح تستوسترون فرد کاهش یا افزایش پیدا کند، می‌تواند منجر به پریود مردان شود. این تغییرات هورمونی بر خلق‌وخو، روابط عاطفی و بسیاری از ویژگی‌های رفتاری آقایان تاثیر می‌گذارد.
شاید در این دوره برای کمک به همسرتان نیاز به مشاوره داشته باشید. با نصب اپلیکیشن محبوب ایمپو می‌توانید از خدمات مشاوره به‌صورت آنلاین استفاده کنید. ایمپو به بهبود رابطه شما و همسرتان کمک میکند.
منابع
آیا آقایان، مشابه خانمها سیکل 28 روزه دارند؟
خیر. چرخه هورمونی خانمها معمولا 28 روز است؛ درحالیکه چرخه هورمونی مردان هر 24 ساعت به پایان میرسد.
چرخه هورمونی مردان هر چند وقت یکبار اتفاق میافتد؟
مردان بهجای داشتن یکچرخه هورمونی یکماهه مانند خانمها، هر 24 ساعت یکبار یک چرخه کامل را پشت سر میگذارند. چرخه هورمونی آقایان معمولاً به میزان تستوسترون بدن آنها ، بستگی دارد.
آیا پریود مردان نسخه مردانه PMS است؟
پریود مردان یا «IMS» مخفف «سندرم مردانه تحریکپذیر» است که علائمی مشابه PMS را ایجاد میکند و باعث نوسانات خلقی در مردان میشود.
آیا آقایان پریود میشوند؟
برخلاف دستگاه تناسلی خانمها، آقایان رحم ندارند و در نتیجه قاعدگی رخ نمیدهد؛ بنابراین، از نظر بیولوژیکی قاعدگی برای پسران غیرممکن است. بااینحال، آقایان به دلیل نوسانات هورمونی، علائمی مشابه PMS خانمها را تجربه میکنند که بهعنوان پریود مردانه شناخته میشود.
پریود مردانه چیست؟
خانمها تنها کسانی نیستند که چرخههای هورمونی دارند؛ بلکه، تستوسترون مردان در طول روز، ماه، و احتمالاً حتی فصلها دچار نوسان میشود. تغییرات هورمونی آقایان منجر به پریود مردانه یا IMS میشود.