هرآنچه که باید درمورد علائم پریود و روش‌های درمان آن بدانید!
در این مقاله میخوانید:
پریود بخشی از چرخه قاعدگی بانوان است که معمولا هر 28 روز یکبار رخ می‌دهد و حدود 2 تا 7 روز نیز طول می‌کشد. تغییرات هورمونی در طول سیکل قاعدگی باعث ایجاد علائم پریودی و سندروم پیش از قاعدگی می‌شوند. بهتر است بدانید که حدود 90 درصد از خانم‌ها این علائم را تجربه می‌کنند و برای هر فرد ممکن است نوع یا شدت آن‌ها متفاوت باشد.
برخی از علائم پریود شامل درد و گرفتگی در ناحیه شکم و کمر، خستگی، مشکلات گوارشی، اختلالات خواب، حساس شدن سینه‌ها و آکنه است. لازم به ذکر است که این موارد نباید در انجام کارهای روزمره شما اختلال ایجاد کند؛ بنابراین اگر علائم شدید و غیرطبیعی دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. نشانه‌های پریود ممکن است حدود 3 تا 4 روز پس از شروع خونریزی، کاهش یابند و از بین روند. شما می‌توانید با استفاده از روش‌های درمانی و تغییر در سبک زندگی شدت علائم را کاهش دهید.
علائم پریود چیست؟
تغییرات هورمونی در سیکل قاعدگی باعث ایجاد بسیاری از علائم پریودی می‌شوند. همچنین تغییرات شیمیایی در مغز نیز در بروز این علائم دخیل هستند، اما میزان تاثیر آن‌ها هنوز مشخص نشده است. بنابراین، تجربه هر یک از علائم پریودی چه قبل از شروع دوره، در طول آن یا حتی بعد از قاعدگی، کاملا طبیعی است. در ادامه به این موارد اشاره می‌کنیم:
1. گرفتگی شکم
گرفتگی و انقباض شکم را دیسمنوره اولیه (primary dysmenorrhea) نیز می‌نامند که از علائم قبل از پریود محسوب می‌شود. درواقع، دل درد پریود می‌تواند در روزهای منتهی به قاعدگی شما شروع شود و پس از شروع آن نیز چندین روز یا بیشتر ادامه پیدا کند.
گرفتگی و انقباض در ناحیه شکم ممکن است از درد مبهم و جزئی تا درد شدیدی که شما را از شرکت در فعالیت‌های معمول خود باز می‌دارد، متفاوت باشد. دردهای قاعدگی در قسمت پایین شکم احساس می‌شود، اما ممکن است به سمت پایین کمر و بالای ران شما نیز منعکس شود.
این گرفتگی در اثر انقباضات رحمی ایجاد می‌شود که در صورت عدم بارداری به ریختن پوشش داخلی رحم (آندومتر) کمک می‌کند. تولید هورمون پروستاگلاندین که نوعی هورمون اسید چرب است باعث این انقباضات می‌شود. اگرچه این هورمون باعث التهاب می‌شود، اما به تنظیم تخمک گذاری و قاعدگی نیز کمک می‌کند.
برخی از افراد در روزهای که خونریزی شدید پریود دارند، بیشترین درد و گرفتگی را تجربه می‌کنند. بعضی از شرایط بدنی می‌تواند گرفتگی عضلات و درد را شدیدتر کنند. این موارد عبارت‌اند از:
- آندومتریوز
- تنگی دهانه رحم
- آدنومیوز
- بیماری التهابی لگن
- فیبروم‌ها
2. آکنه و جوش بر روی صورت و بدن
یکی از علائم پریود، جوش و آکنه است که در میان خانم‌ها بسیار رایج محسوب می‌شود. طبق مطالعات انجام شده روی گروهی از خانم‌ها، تقریبا یک هفته قبل از شروع پریود، نیمی از خانم‌ها دچار آکنه و جوش صورت می‌شوند. این جوش‌های قبل از پریود اغلب روی چانه و فک ظاهر می‌شوند، اما می‌توانند در هر جایی از صورت، پشت یا سایر نواحی بدن ایجاد گردند.
این آکنه در نتیجه تغییرات هورمونی سیکل قاعدگی ایجاد می‌شود و طبیعی است. اگر در زمان تخمک گذاری، لقاح و بارداری رخ ندهد، سطح استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد، درحالی‌که سطح آندروژن‌ها مانند تستوسترون کمی افزایش می‌یابد. افزایش آندروژن باعث تحریک غدد درون‌پوست و افزایش چربی پوست می‌شود.
هنگامی که روغن تولید شده توسط غدد پوستی افزایش یابد، جوش‌های قاعدگی ایجاد می‌شود. آکنه که یکی از علائم پریودی است، بیشتر اوقات با شروع افزایش سطح استروژن و پروژسترون در نزدیک پایان قاعدگی یا اندکی پس از اتمام آن، از بین می‌رود.
3. حساس شدن و درد سینه
یکی دیگر از علائم پریودی حساس شدن و درد سینه‌ها است که به دلیل تغییرات هورمونی سیکل قاعدگی ایجاد می‌شود. سطح پروژسترون در اواسط چرخه قاعدگی و در حوالی تخمک گذاری شروع به افزایش می‌کند. این امر باعث می‌شود که غدد پستانی بزرگ و متورم شوند؛ بنابراین ممکن است قبل از پریودی یا در طول آن احساس درد و تورم در سینه‌های خود داشته باشید.
حتی اگر سطح پروژسترون در ادامه سیکل کاهش پیدا کند، باز هم درد سینه‌ها از علائم دوران قاعدگی محسوب می‌شود. درد سینه در بعضی از خانم‌ها خفیف‌تر حس می‌شود؛ درحالی‌که برخی از خانم‌ها در دوران پریودی حس سنگینی و توده‌ای شدیدی در سینه‌های خود دارند.
4. خستگی
خستگی یکی دیگر از علائم پریودی به شمار می‌رود. با نزدیک‌شدن به دوره قاعدگی، بدن شما از آمادگی برای تخمک گذاری و بارداری، به آماده‌شدن برای پریودی تغییر می‌کند. در این شرایط، سطح هورمون‌ها به‌شدت کاهش می‌یابد و باعث ایجاد خستگی در فرد می‌شود. نوسانات خلقی در این دوران نیز ممکن است برای شما حس خستگی ایجاد کند. همچنین، برخی از افراد به دلیل سایر علائم پریودی، دچار اختلالات خواب می‌شوند. کمبود خواب می‌تواند باعث تشدید خستگی در طول روز شود
5. نفخ
یکی از علائم دوران قاعدگی نفخ است. اگر چند روز قبل از قاعدگی حس سنگینی در شکم دارید یا احساس می‌کنید نمی‌توانید زیپ شلوار خود را به‌راحتی بالا بکشید، ممکن است دچار نفخ PMS شده باشید. تغییرات در سطوح استروژن و پروژسترون می‌تواند منجر به احساس نفخ شود.
حتی ممکن است در این دوران کمی افزایش وزن داشته باشید که دائمی نیست. اغلب در روزی که خونریزی پریودی شروع می‌شود، بیشترین حس نفخ را تجربه می‌کنید و پس از 2 تا 3 روز از شروع قاعدگی، این علامت تسکین می‌یابد.
6. مشکلات گوارشی
باتوجه‌به اینکه روده‌ها به تغییرات هورمونی حساس هستند، یکی از علائم پریودی مشکلات گوارشی محسوب می‌شود. همچنین، انقباضات رحم ممکن است باعث ایجاد انقباض در روده‌ها نیز شوند. ازاین‌رو ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- اسهال در پریودی
- حالت تهوع در پریودی
- یبوست در پریودی
7. تغییرات خلق‌وخو
علائم قبل از پریود گاهی بیشتر شامل تغییرات خلق‌وخو است. به‌عبارت‌دیگر، تغییرات احساسی در این دوران، حتی ممکن است از تغییرات فیزیکی شدیدتر باشد و به صورت‌های زیر نمایان گردد:
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- تحریک‌پذیری
- اضطراب
اگر گاهی بیش از حد معمول، غمگین می‌شوید و حس می‌کنید در یک ترن هوایی احساسی هستید، باید بدانید که احتمالا نوسانات سطح استروژن و پروژسترون عامل این تغییرات هستند. استروژن می‌تواند بر تولید سروتونین و اندورفین در مغز تأثیر بگذارد؛ در نتیجه احساس خوشحالی کاهش می‌یابد و افسردگی و تحریک‌پذیری نیز افزایش پیدا می‌کند.
همچنین، برای بعضی افراد، پروژسترون ممکن است اثر آرام‌بخش داشته باشد. هنگامی که سطح پروژسترون پایین است، باعث ایجاد حس ناآرامی در شما می‌شود. اگر تابه‌حال در دوران پریود بی‌دلیل گریه کرده‌اید، احتمالاً به دلیل کاهش پروژسترون بوده است.
8. کمردرد
ترشح پروستاگلاندین باعث ایجاد انقباضات رحمی و شکمی در دوران پریود می‌گردد و می‌تواند باعث بروز انقباضات عضلانی در قسمت پایین کمر نیز شود. بنابراین یکی از علائم پریود، کمردرد است که آن را به‌صورت درد یا کشش حس می‌کنید.
لازم به ذکر است که برخی از خانم‌ها در دوره قاعدگی خود کمردرد زیادی را تجربه می‌کنند و برخی دیگر ممکن است فقط در حد یک ناراحتی خفیف آن را حس می‌کنند.
9. سردرد
نوسانات سطوح هورمونی ممکن است باعث بروز سردرد پریودی و میگرن شود. سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که نوسان سطح آن، برای فرد سردرد و میگرن ایجاد می‌کند. استروژن ممکن است سطح سروتونین و تعداد گیرنده‌های آن را در مغز، در مرحله خاصی از چرخه قاعدگی افزایش دهد.
در زمانی که این تعامل برعکس شود، در افرادی که مستعد میگرن هستند، سردرد و حملات میگرنی آغاز می‌شود. بیش از 50 درصد از زنانی که به میگرن مبتلا می‌شوند، ارتباط بین وقوع میگرن و دوره قاعدگی را گزارش کرده‌اند. حملات میگرن ممکن است به عنوان علائم قبل از پریود، در حین یا بلافاصله بعد از آن رخ دهد.
10. مشکلات خواب
علائم قبل از پریود مانند گرفتگی عضلات، سردرد، نوسانات خلقی همگی می‌توانند بر خواب شما در این دوران تاثیر بگذارند. همچنین افزایش اندک دمای بدن در سیکل قاعدگی، ممکن است خواب شما را برهم بزند. دمای بدن در روز تخمک گذاری حدود نیم درجه افزایش می‌یابد و تا قبل از شروع پریود بعدی بالا می‌ماند. اگرچه ممکن است این تغییر دما زیاد به نظر نرسد، اما می‌تواند خواب شما را مختل کند.
PMS یا سندروم پیش از قاعدگی چیست؟
خانم‌ها معمولا 5 روز تا دو هفته قبل از شروع قاعدگی، متوجه برخی از تغییرات فیزیکی و خلقی می‌شوند که نشان‌دهنده نزدیک‌شدن به زمان پریود است. این علائم قبل از پریود به‌عنوان سندرم پیش از قاعدگی یا PMS نیز شناخته می‌شوند.
بهتر است بدانید که بیش از 90 درصد از افرادی که عادت ماهانه دارند PMS را تا حدودی تجربه می‌کنند. برای اکثر افراد، علائم PMS خفیف است؛ اما برای برخی از خانم ها، علائم می‌تواند به اندازه ای شدید باشد که فعالیت‌های روزانه آن‌ها را مختل کند.
علائم دوران قاعدگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ اما باتوجه‌به الگوهای منحصربه‌فردی که بدن شما ماه‌به‌ماه از آن پیروی می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای برای شروع هر چرخه باشد. اگر علائم قبل از پریود را در حدی دارید که در توانایی شما برای کارکردن، رفتن به مدرسه یا لذت‌بردن از روزتان اختلال ایجاد می‌کند، با پزشک خود صحبت کنید.
علائم قبل از پریود یا PMS چیست؟
اگرچه همه خانم‌هایی که پریود می‌شوند علائم قبل از پریود یا سندروم پیش از قاعدگی را تجربه نمی‌کنند؛ اما اکثر آن‌ها موارد زیر را در این دوره حس می‌کنند:
- احساس نفخ
- حساسیت سینه
- نوسانات خلقی
- احساس تحریک‌پذیری
- آکنه یا لکه پوستی
- کاهش میل جنسی
این علائم معمولا با شروع قاعدگی بهبود می‌یابند و چند روز پس از آن نیز ناپدید می‌شوند. ایمپو برای مدیریت بهتر علائم PMS، در کنار شما در این دوران است. اپلیکیشن ایمپو، تاریخ شروع پریودی، PMS و دوره تخمک گذاری را برای شما مشخص می‌کند. همچنین باتوجه‌به علائم PMS و دوره سیکل قاعدگی‌تان، با پیام‌های خودمراقبتی، به شما یادآوری می‌کند که سلامت خود را در اولویت قرار دهید.
علاوه‌برآن، با استفاده از بخش گزارش‌گیری ایمپو، می‌توانید منظم بودن یا نبودن پریودی خود را تشخیص دهید. در صورت نیاز، می‌توانید این گزارش را برای تسریع روند درمان به متخصص زنان خود ارائه دهید. شما می‌توانید تمامی سوالات و نگرانی‌های خود در مورد علائم پریود و PMS را با بهترین متخصصان زنان در بخش کلینیک مطرح کنید.
علائم و نشانه‌های غیر طبیعی پریودی چیست؟
اگرچه علائم PMS آزاردهنده است، اما به‌قدری خفیف هستند که به‌هیچ‌وجه در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد نکنند. اگر علائم قبل از پریود شدیدی را تجربه می‌کنید، ممکن است سندروم پیش از قاعدگی PMDD مبتلا باشید که از PMS شدیدتر است.
بنابراین، اگر درد، گرفتگی، میگرن و خستگی شدیدی در این دوران دارید که مانع از انجام کارهای روزمره شما می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین نوسانات خلقی شدید مانند پنیک کردن یا افکار خودکشی در PMS و پریودی طبیعی محسوب نمی‌شود و باید برای رفع آن از پزشک کمک بگیرید.
لازم به ذکر است که مشکلات زمینه‌ای مانند سندروم روده تحریک‌پذیر یا آندومتریوز، علائم پریود یا PMS را شدیدتر می‌کند.
روش تسکین و درمان علائم پریود چیست؟
کاهش درد قاعدگی، بستگی به‌شدت علائمی دارد که تجربه می‌کنید. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای کاهش علائم قبل از پریود (PMS)، برای شما قرص‌های ضد بارداری تجویز کند. این قرص‌ها، دارای سطوح مختلفی از هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند که به تعادل هورمونی بدن شما در سیکل قاعدگی کمک می‌کنند. قرص‌های ضد بارداری معمولا باید به مدت سه هفته مصرف شوند و سپس به مدت یک هفته استفاده از آن را باید متوقف کنید. در زمان مصرف این قرص‌ها، تخمک گذاری طبیعی بدن متوقف می‌شود؛ سپس با قطع آن، سطح هورمون‌های شما کاهش می‌یابد و قاعدگی رخ می‌دهد.
باتوجه‌به اینکه قرص ضد بارداری سطح هورمون‌های شما را ثابت نگه می‌دارد، ممکن است با مصرف آن‌ها افت شدید یا اوج بیش از حد هورمون‌ها را تجربه نکنید؛ درنتیجه علائم شدید PMS کاهش می‌یابد. سایر روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری مانند ایمپلنت، IUD و... به تنظیم سیکل قاعدگی و علائم کمک می‌کند. سایر روش‌های درمان خانگی علائم پریود شامل موارد زیر است:
- کاهش مصرف نمک برای رفع نفخ
- استفاده از برخی از مسکن‌ها مانند ایبوپروفن و استامینوفن
- استفاده از کیسه آب گرم برای کاهش گرفتگی و درد کمر و شکم
- ورزش‌کردن برای کاهش درد و بهبود خلق‌وخو
- داشتن رژیم غذایی مناسب
- مدیتیشن و یوگا
سخن آخر
دوران قاعدگی دارای طیف گسترده‌ای از علائم و نشانه‌ها، از جمله نوسانات خلقی، حساس شدن سینه‌ها، مشکلات گوارشی، خستگی، تحریک‌پذیری، افسردگی و مشکلات خواب است. طبق مطالعات انجام شده از هر 4 زن ، 3 نفر، از علائم دوران قاعدگی رنج می‌برند.
هر فرد معمولا علائم پریود را در یک الگوی قابل‌پیش‌بینی تجربه می‌کند. اما تغییرات احساسی که در سندروم پیش از قاعدگی (pms) دارید ممکن است، اندکی قابل‌توجه‌تر یا شدیدتر باشد.
بااین‌حال، نباید اجازه دهید که این مشکلات و علائم زندگی شما را کنترل کنند. درمان‌ها و تنظیم شیوه درست زندگی می‌تواند به شما در کاهش یا مدیریت علائم پریود و نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی کمک کند.
در صورت داشتن هرگونه سوال و دریافت مشاوره در مورد علائم دوران قاعدگی می‌توانید اپلیکیشن ایمپو را نصب کنید و با کارشناسان و متخصصان این مجموعه در ارتباط باشید. همچنین تقویم قاعدگی ایمپو در تمامی روزهای این دوران همراه شما است. بنابراین اگر به سلامت جسم و روح خود اهمیت می‌دهید، ایمپو را همین حالا نصب کنید.
سوالات متداول
1. آیا مشکلات خواب از علائم پریودی است؟
علائم قبل از پریود مانند گرفتگی عضلات، سردرد و نوسانات خلقی همگی می‌توانند بر خواب تأثیر بگذارند. همچنین، افزایش دمای بدن در روز تخمک گذاری، می‌تواند منجر به اختلال خواب شود. دمای بدن در دوران تخمک گذاری حدود نیم درجه افزایش می‌یابد و تا پایان سیکل قاعدگی بالا می‌ماند.
2. علائم دوران قاعدگی به جز درد چیست؟
تغییرات هورمونی در زمان پریودی می‌تواند منجر به علائم زیر شود:
- مشکلات گوارشی
- حالت تهوع در پریودی
- گرفتگی عضلات در ناحیه شکم و کمر
- نفخ
- سردرد
- آکنه
- حساس شدن سینه
- خستگی
- مشکلات خواب
3. درمان علائم قبل از پریودی چیست؟
گاهی پزشک برای درمان علائم پریودی، برای شما قرص‌های ضد بارداری تجویز می‌کند. این قرص‌ها با ایجاد تعادل در هورمون‌های شما، از ایجاد علائم شدید جلوگیری می‌کند. همچنین سایر روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری مانند ایمپلنت و IUD به تعادل هورمونی و تنظیم سیکل قاعدگی شما کمک می‌کند.
منابع