راهنمای کامل هفته یازدهم بارداری
در این مقاله میخوانید:
زمان پرواز میکند و حالا شما همراه با مسافر کوچک خود هفته دهم را هم گذراندهاید و وارد هفته یازدهم بارداری شدهاید. چیزی تا پایان فصل اول بارداری شما باقی نمانده و به زودی وارد سه ماهه دوم بارداری میشوید. در هفته 11 بارداری برآمدگی شکمتان خود را به رخ میکشد و اگر تا الان بارداریتان را پنهان میکردید، کم کم باید به اطرافیانتان مژده عضو جدید خانواده را بدهید. در این هفته جنین کوچک شما با طول 4 سانتیمتر و وزن 45 گرم به اندازه یک لیموترش کوچک است.
میدانیم که علاوه بر ذوق و هیجان، اضطراب و دلشوره را هم تجربه میکنید. ولی ما به شما این اطمینان خاطر را میدهیم که تمام احساسات شما ارزشمند و قابل درک هستند. پس با خودتان و فرشته کوچکتان مهربان باشید و مراقبت از خودتان را فراموش نکنید. در این مرحله از زندگی بیش از پیش به خودتان و قدرتمند بودنتان ببالید. در مقاله زیر شما را با اتفاقات احتمالی هفته یازدهم بارداری آشنا میکنیم و نگاهی به ماجراجوییهای جدید مسافر یازده هفتهای میاندازیم.
رشد و اندازه جنین در هفته یازدهم بارداری
در این هفته جنین کوچک و بامزه شما شبیه به یک لیمو ترش کوچک چهار سانتی شده و تنها حدود 45 گرم است. سر او هنوز کمی بزرگ است، اما بدنش به سرعت رشد میکند. ویژگیهای صورت او به آرامی در حال کامل شدن هستند؛ به طوری که گوشها اکنون به سمت موقعیت نهایی خود در کنارههای سر حرکت کردهاند و چشمها با پلکهای بسته شده کاملاً از هم جدا شدهاند و استخوان صورت شکل گرفته است.
انگشتان دست و پای او کاملاً مشخص شدهاند. با وجود اینکه اندامهای جنسی فرزندتان در حال تشکیل هستند اما، شناخت جنسیت جنین هنوز سخت و دشوار است. در هفته یازدهم بارداری جنین به مواد مغذی بیشتری برای رشد و تکامل خود نیاز دارد، بنابراین جفت رشد کرده و تعداد گلبولهای قرمز خون جنین برای رفع نیازهایش افزایش مییابد.
تغییرات بدن مادر در هفته یازدهم بارداری
هفته یازدهم، سومین هفته از ماه سوم بارداری است. حس و حال مادر در این هفته، ممکن است کمی متفاوتتر از هفتههای گذشته باشد و حتی با کمرنگ شدن علائم بارداری و با نشانههای جدیدتری روبرو میشود. طبق تحقیقات انجام شده، تخمین زده میشود، ۵۰ تا ۹۰ درصد از زنان هوسها و ویارهای بارداری را در این هفتهها تجربه میکنند.
این هوسها ممکن است برای دیگران کمیعجیب و غریب به نظر برسند، اما برای مادر باردار کاملا طبیعی هستند. البته هیچکس بهطور قطع نمیداند که چرا ویارهای بارداری رخ میدهد. برخی از متخصصان بر این باورند که هوسهای غذایی در واقع روشی است که بدن مادر برای بیان نیازهایش انتخاب میکند و در واقع یک ساز و کار هوشمندانه است. در حالی که برخی دیگر تغییر سطح هورمونها را مقصر میدانند و برای بسیاری از افراد این ویارها نشان دهنده بارداری با دختر و پسر است. برای مثال بسیاری اعتقاد دارند که هوس شیرینی و شکلات از علائم بارداری دختر است.
برخی از علائم احتمالی در هفته یازدهم بارداری عبارتند از؛
- رشد و درد سینهها
سینههای شما ممکن است در حال حاضر کمی بزرگتر از قبل شده باشند؛ میتوانید انتظار داشته باشید که با پیشرفت بارداری، رشد بیشتری هم داشته باشند و نسبت به قبل حساستر شوند.
- افزایش ترشحات واژن
ترشحات واژن در هفته 11 بارداری افزایش مییابد؛ اما این ترشحات تا زمانی که بدون بو و شفاف یا سفید رنگ باشند، طبیعی بوده و کافیست لباس زیر خود را دائما عوض کرده و بهداشت را بیشتر رعایت کنید. در صورتی که ترشحات بدبو همراه با رنگهای غیرمعمول مشاهده کردید حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. برای اطلاعات بیشتر، مقاله ترشحات بارداری را میتوانید مطالعه کنید.
- خط تیره شکم
خط بارداری یا خط تیرهای که در طول شکم مادر ظاهر میشود، ممکن است هر روز پررنگ تر شود و حتی امتداد پیدا کند؛ اما جای نگرانی نیست. چراکه، بعد از تولد فرزند زیبایتان این خط هم محو میشود.
- گرفتگی عضلات پا
در هفته یازدهم بارداری، گرفتگیهای شدید و دردناک پا، به خصوص در شب رخ میدهند و میتوانند بسیار آزاردهنده باشند. این گرفتگیهای دردناک عضلانی میتوانند در اثر کمبود برخی مواد معدنی و ویتامینها مانند منیزیم و کلسیم در بدن ایجاد شوند. اگر چنین علائمی را به طور مداوم تجربه میکنید، کافیست به پزشک مراجعه کرده و رژیم غذایی در بارداری را جدی بگیرید. قراموش نکنید که کمبود هر ماده غذایی میتواند به شما یا فرزندتان آسیب برساند.
- نوسانات احساسات و خلق و خو
اگر اخیراً با نوسانات احساسی یا بدخلقی مواجه شدهاید، حق دارید از سطوح هورمونی خود که دائم در حال تغییر هستند، شاکی باشید. این تغییرات خلقی و احساسی در دوران بارداری کاملاً طبیعی هستند. برای حفظ آرامش خود سعی کنید از موقعیتهای استرسزا دوری کنید و مطمئن شوید که آهن کافی در رژیم غذایی شما وجود دارد؛ بنابراین بیش از پیش از منابع آهن مانند سبزیجات برگ سبز استفاده کنید. تمرینات یوگا، انجام مدیتیشنهای ساده یا استراحت در حین گوش دادن به موسیقی ملایم ممکن است به شما کمک کند تا کمی آرام شوید.
- خستگی شدید
در هفته 11 بارداری به دلیل ترشح زیاد هورمون پروژسترون، خواب آلودگی و خستگی حتی در موقعیتهای عجیب به سراغ شما میآیند. علاوه بر تغییرات هورمونی ممکن است علائم بارداری مانند تکرر ادرار کمی خواب شما را تحت تأثیر قرار دهد و شبها چند بار از خواب بیدار شوید. در مقاله تکرر ادرار در بارداری بیشتر در این مورد توضیح دادهایم. فراموش نکنید شما به استراحت بیشتری احتیاج دارید پس به خودتان سخت نگیرید.
- ویار و تنفرهای غذایی
هم هوسهای غذایی و هم بیزاری از غذا، در دوران بارداری کاملا طبیعی و رایج هستند. تقریباً ۶۰ درصد از زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی و حساسیت بیشتر به بو دچار بیزاری از غذا میشوند. ممکن است تا به دنیا آمدن فرزندتان، تغذیه به هم ریختهای داشته باشید، اما به طور معمول بیزاری از غذاها در سه ماهه دوم بارداری برطرف میشود.
- سردرد
سردرد در سه ماهه اول بارداری اغلب به دلیل تغییرات هورمونی، استرس، گرفتگی بینی، آلرژی، کمبود خواب یا کمآبی رخ میدهد. برخی از زنان برای اولین بار در دوران بارداری سردرد میگرنی را تجربه میکنند. جالب است بدانید که بسیاری بر این باور هستند که سردردهای شدید بارداری از علائم بارداری پسر است و خبر از یک جنین پسر و زیبا را میدهد.
ورزش در بارداری، پرهیز از عوامل محرک سردرد مانند نور شدید و سر و صدا، و مصرف استامینوفن ساده (با تأیید پزشک) از روشهای امن برای جلوگیری و درمان سردرد بارداری هستند.
سقط جنین در هفته یازدهم
مطالعات قدیمی نشان میدهند که در نیمه دوم سه ماهه اول بارداری، میزان سقط جنین حدود 0.2 تا 4 درصد تخمین زده میشود. احتمال سقط جنین با ادامه رشد جنین و پیشرفت حاملگی کاهش مییابد. از آنجا که بیشتر سقط جنینها به دلیل ناهنجاریهای کروموزومی رخ میدهند، نمیتوان از بیشتر آنها جلوگیری کرد؛ اما یک قدم حیاتی، حفظ سلامتی مادر پیش و هنگام بارداری است تا محیط سالمی برای لقاح و رشد جنین فراهم شود. برای مراقبت از سلامتی خود به نکات زیر توجه کنید:
- به طور منظم ورزش کنید.
- سالم غذا بخورید.
- استرس خود را مدیریت کنید.
- وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
- روزانه اسید فولیک مصرف کنید.
- سیگار نکشید.
آزمایشات و سونوگرافی هفته یازدهم بارداری
به طور کلی در سه ماهه اول بارداری انجام غربالگری ضروری است. غربالگری سه ماهه اول بارداری ترکیبی از سونوگرافی جنین و آزمایش خون مادر است. این آزمایشات میتواند به تعیین خطر ابتلای جنین به برخی ناهنجاریهای مادرزادی و بررسی شراط مادر کمک کند. این آزمایشات عبارتند از:
- سونوگرافی NT
هدف سونوگرافی NT اندازهگیری جنین، بررسی ضربان قلب او و اندازهگیری ضخامت پشت گردنش است. این اندازهگیری برای ارزیابی خطر ابتلای جنین به سندروم داون اهمیت دارد. سونوگرافی NT در یازده هفته و سه روز تا سیزده هفته و شش روز انجام میشود.
- غربالگری اول
غربالگری اول همزمان با سونوگرافی NT انجام میشود. در این آزمایش خون دو ماده موجود در خون مادر اندازهگیری میشود:
1. پروتئین پلاسمای مرتبط با بارداری
این پروتئین توسط جفت تولید میشود و سطوح آن در دوران بارداری تغییرات مشخصی دارد.
2. هورمون hCG
این هورمون نیز توسط جفت تولید میشود و نقش مهمی در حفظ بارداری دارد.
اگر نتایج این آزمایشهای غربالگری اول غیرطبیعی باشد، ممکن است برای تشخیص دقیق، آزمایشهای اضافی مانند نمونهبرداری از پرزهای جفتی، آمنیوسنتز، DNA آزاد جنینی یا سونوگرافیهای دیگر لازم باشد.
اپلیکیشن ایمپو در طول دوران بارداری به شما تمامی آزمایشات، سونوگرافیهای ضروری و مراقبتهای لازم را به شما یادآوری میکند. همچنین، در بخش کلینیک ایمپو، بهترین پزشکان متخصص زنان و زایمان در کنار شما هستند. در بخش اشتراک تجربه نیز میتوانید با دیگر کاربان که در شرایط مشابه شما هستند تبادل نظر کنید.
هفته یازدهم بارداری چی بخوریم؟
تغذیه مناسب در طول بارداری بسیار مهم است. هر روز، حداقل به چهار وعده لبنیات، سه وعده پروتئین، شش تا یازده وعده غلات، دو تا چهار وعده میوه و چهار یا بیشتر وعده سبزیجات نیاز دارید. با پایبندی به یک رژیم غذایی متعادل، میتوانید مواد مغذی مورد نیاز برای تغذیه نوزاد را دریافت کنید. به عنوان مثال، ید (در لبنیات و سیبزمینی پخته) به رشد سیستم عصبی نوزاد کمک میکند و فولات (در سبزیجات برگ سبز تیره و حبوبات) به جلوگیری از نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا کمک میکند.
بایدها و نبایدهای هفته یازدهم بارداری
● در بارداری نیاز شما به ویتامین C بیشتر میشود. برای جلوگیری از کمبود این ویتامین، سعی کنید پرتقال و سایر مرکبات را به همراه توت فرنگی، گوجه فرنگی و کلم بروکلی به رژیم غذایی خود اضافه کنید و در صورت تجویز پزشک از مکملهای ویتامین C استفاده کنید.
● احتمالاً شنیده باشید در بارداری سیستم ایمنی مادر ضعیف میشود. جالب است بدانیدکه این ساز و کار از بیگانه شناخته شدن جنین توسط سیستم ایمنی و حمله به آن جلوگیری میکند؛ اما از طرفی مادر را در مقابل بیماریها انعطاف پذیر میکند. در نتیجه، نکات بهداشتی مانند شستن دستها را جدی بگیرید و در فصل سرما واکسن آنفولانزا در بارداری را فراموش نکنید.
● پوست شکم و رانهای خود را مرطوب نگه دارید تا در اثر رشد جنین و بزرگ شدن شکمتان، کمتر آسیب ببینند.
● بارداری و تغییرات هورمونی ناشی از آن ممکن است بر میل جنسی و شیطنتهای شما تاثیر گذاشته باشد. این تجربه برای هر مادر متفاوت است ولی اگر در حال حاضر تمایل کمتری به رابطه جنسی دارید، نگران نباشید. چراکه، این اشتیاق در سه ماهه دوم بیشتر میشود.
کلام آخر
تقریباً سه ماه از سفر بارداری شما میگذرد و تنها شش ماه دیگر باقی مانده است. در این هفته این ماجراجوی کوچک باز هم رشد کرده و انگشتان و دست و پایش شکل میگیرند. در این هفته جنین کوچک شما با طول 4 سانتیمتر و وزن 45 گرم، به اندازه یک لیمو ترش کوچک است.
ممکن است تا به حال همسفر کوچکتان با ایجاد علائم مختلفی مانند تهوع، هوسهای غذایی عجیب و یا حتی سرگیجه اعلام حضور کرده باشد. این علائم برای هر فرد متفاوت است. پس، هرگز تجربه بارداری خود را با مادران دیگر مقایسه نکنید. فراموش نکنید که تجربه بارداری یک تجربه شگفتانگیز و البته منحصر به فرد است. شما میتوانید تمامی علائم خود را در اپلیکیشن ایمپو ثبت کنید تا با توجه به آنها توصیههای اختصاصی خودمراقبتی دریافت کنید. ایمپو در طول دوران باردرای با نمایش وضعیت رشد جنین، یادآوری آزمایشات ضروری، کلینیک تخصصی و... مراقب سلامت شما و فرزندتان است.
منابع
هفته یازدهم بارداری یعنی ماه چندم؟
هفته یازدهم بارداری، سومین هفته از ماه سوم بارداری است.
هفته یازدهم بارداری چگونه است؟
هفته یازدهم بارداری، هفتهای است که جنین شما به سرعت در حال رشد است و شبیه یک لیمو ترش کوچک میشود. شما ممکن است علائمی مثل سردرد، خستگی، تغییرات خلق و خو و حساسیت سینه را تجربه کنید. اما نگران نباشید، این علائم طبیعی هستند و به زودی برطرف میشوند.