آمپول پروژسترون چیست و چرا تجویز میشود؟
در این مقاله میخوانید:
هورمون پروژسترون از جمله هورمون‌های جنسی در بدن زنان و مردان است. این هورمون در چرخه قاعدگی زنان، دیواره رحم را برای بارداری احتمالی آماده میکند تا لانه‌گزینی جنین به سلامت انجام شود. در دوران بارداری نیز هورمون پروژسترون از بارداری حمایت کرده و برای حفظ جنین ضروری است. بنابراین، می‌توان گفت این هورمون برای یک چرخه قاعدگی سالم و منظم و بارداری بسیار پراهمیت است و کمبود آن سبب اختلال در بارداری و علائمی مشابه علائم منوپاز(یائسگی) میشود.
این هورمون برای درمان اختلالاتی مانند توقف پریود و ناباروری استفاده میشود و اشکال مختلفی مانند آمپول پروژسترون، شیاف پروژسترون و قرص‌های آن در بازار موجود است. این مقاله راهنمای کامل و به روز درباره آمپول پروژسترون است و تلاش می‌کنیم به تمام سوالات و نگرانی‌های شما را درباره این موضوع برطرف کنیم.
آمپول پروژسترون چیست؟
آمپول پروژسترون، دارویی است که برای تنظیم هورمون‌های زنانه و درمان برخی مشکلات مرتبط با قاعدگی و بارداری استفاده میشود. این دارو با جایگزینی هورمون پروژسترون در بدن، به تنظیم چرخه قاعدگی، درمان خونریزی‌های غیرطبیعی، فیبروم، سرطان رحم و حمایت از بارداری در مادرانی که کمبود ترشح هورمون پروژسترون و ... دارند، کمک میکند. آمپول پروژسترون، با تجویز پزشک، معمولاً به صورت عضلانی تزریق میشود. در ادامه به نقش‌های متفاوت و پراهمیت این آمپول در زنان می‌پردازیم.
لازم به ذکر است که پروژسترون در انواع و ترکیبات مختلفی وجود دارد و پزشک در شرایط مختلف، ترکیبات مختلفی از پروژسترون را تجویز می کند. به عبارت دیگر، پروژسترونی که برای درمان کیست تخمدان یا پریود نشدن تجویز میشود با ترکیبات پروژسترون برای ریزش مو متفاوت است. بنابراین، هیچ گاه بدون تجویز پزشک به صورت خودسرانه این دارو را مصرف نکنید. در مقاله شیاف پروژسترون، به بررسی ترکیب دیگری از این دارو پرداخته‌ایم.
آمپول پروژسترون ۵۰ برای چیست؟
آمپول پروژسترون 50 میلی گرم یکی از دوزهای رایج پروژسترون تزریقی، برای شروع مجدد پریود، درمان اندومتروز، فیبرم و ناباروری است. معمولاً دو تا آمپول پروژسترون 50 میلی برای پریود شدن زنانی که پریودشان زودتر از سن منوپاز (یائسگی) متوقف میشود، تجویز میشود.
تزریق آمپول پروژسترون 50 باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. از جمله شایع‌ترین عوارض آن افت فشار خون، حساسیت سینه‌ها، کمر درد، درد و گرفتگی عضلات شکم و خونریزی واژن است که برای جلوگیری از آن‌ها باید دستورات پزشک خود رعایت کنید.
آمپول پروژسترون چند روز بعد اثر میکند؟
پس از تزریق آمپول پروژسترون، حدود 8 ساعت طول می‌کشد تا سطح آن در بدن به بالاترین حد خود برسد. این سطح بالا برای حدود 24 ساعت حفظ میشود. در صورتی که هرگونه سوال درمورد تزریق آمپول پروژسترون، اثر گذاری و عوارض آن دارید، میتوانید به صورت آنلاین از متخصصان زنان و زایمان اپلیکیشن ایمپو بپرسید.
اپلیکیشن ایمپو، با پیش بینی تاریخ پریود، PMS و تخمک گذاری، به شما کمک میکند تا با آگاهی از سیکل قاعدگی خود بهتر برای زندگیتان برنامه ریزی کنید. چه قصد اقدام به بارداری یا پیشگیری از آن را دارید، اطلاع از روز تخمک گذاری و دوره باروری اهمیت بالایی دارد. همچنین، در بخش گزارش‌گیری ایمپو میتوانید نامنظمی پریود را تشخیص دهید. در صورتی که باردار هستید نیز ایمپو با محاسبه سن بارداری، اندازه و رشد جنین را در هر هفته نمایش می دهد و آزمایشات ضروری و مراقبت های هر هفته را به شما یادآوری میکند.
آمپول پروژسترون برای قطع خونریزی
تزریق پروژسترون میتواند تأثیر قابل توجهی روی چرخه قاعدگی و خون ریزی ماهیانه داشته باشد. اثر اصلی آن، بازگرداندن یا تنظیم دوره‌های پریود نامنظم است. این آمپول در موارد زیر برای تنظیم سیکل قاعدگی تجویز میشود:
1. درمان آمنوره یا قطع قاعدگی
اگر چند ماه است که پریود نشده‌اید (که به این واقعه آمنوره گفته میشود)، تزریق پروژسترون میتواند به شروع مجدد چرخه قاعدگی پس از قطع پریود در سنین باروری کمک کند. در واقع می‌توان گفت که آمپول پروژسترون یک بازکننده قاعدگی قوی است؛ ولی تزریق آن حتماً با تجویز پزشک متخصص و به صلاح دید او، بر اساس سن و شرایط سلامتی شما صورت می‌گیرد.
مدت زمان تاثیر آمپول پروژسترون برای پریود شدن و دوز پیشنهادی آن به عوامل مختلفی از جمله علت قطع پریود، سطح هورمون‌ها و نحوه واکنش بدن به آمپول پروژسترون بستگی دارد؛ اما به طور کلی می‌توان گفت زمان تاثیر آمپول پروژسترون برای پریود شدن حدود 2 تا 7 روز پس از تزریق است.
معمولاً فرد به دستور پزشک دوتا آمپول پروژسترون 50 میلی برای پریود شدن دریافت میکند. فراموش نکنید که دوز و زمان تزریق این آمپول باید توسط پزشک متخصص مشخص شود و به هیچ عنوان نباید بدون مشورت پزشک از آمپول پروژسترون استفاده کرد.
2. تنظیم دوره‌های نامنظم قاعدگی
اگر دچار پریود نامنظم هستید، تجویز ترکیبات پروژسترون میتواند به تنظیم زمان و جریان چرخه قاعدگی شما کمک کند.
3. مدیریت خونریزی شدید
در برخی موارد، خونریزی شدید پریود میتواند ناشی از عدم تعادل و نوسانات هورمونی باشد. تجویز ترکیبات پروژسترون میتواند به کاهش خونریزی بیش از حد کمک کند که البته همانند تمام موارد قبلی باید با مشورت و تجویز پزشک متخصص زنان و زایمان تهیه و تزریق شود.
آمپول پروژسترون برای اقدام به بارداری
هورمون پروژسترون نقش بسیار مهمی در آماده‌سازی رحم برای بارداری ایفا میکند. در واقع در هر چرخه قاعدگی، پس از تخمک گذاری پروژسترون باعث ضخیم شدن لایه داخلی رحم (اندومتر) میشود. این لایه ضخیم شده، همچون لانه‌ای نرم و امن، آماده است تا تخمک بارور شده را در خود جای دهد و به آن امکان رشد و نمو دهد.
حدود ۵ روز پس از تخمک‌گذاری، سطح پروژسترون در بدن به بالاترین حد خود می‌رسد. درصورتی که لایه داخلی رحم یا اندومتر به اندازه کافی ضخیم نشود، جنین نمی‌تواند به خوبی به دیواره رحم بچسبد و لانه گزینی با مشکل رو به رو میشود و متأسفانه، حتی ممکن است منجر به سقط جنین و پایان بارداری شود.
با توجه به نقش و اهمیت هورمون پروژسترون در باردار شدن می‌توان گفت که پزشک متخصص در شرایط زیر آمپول پروژسترون را برای اقدام به بارداری تجویز میکند:
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان (PCOS)
- تخمک‌گذاری زودرس
- آی وی اف (IVF)
آمپول پروژسترون در آی وی اف
در طول یک چرخه ای وی اف (IVF) یا لقاح مصنوعی، داروهایی برای تحریک تخمک گذاری، جهت افزایش شانس بارداری تجویز میشود. درمان دارویی فرایند ای وی اف میزان پروژسترون تولید شده توسط بدن را تغییر می‌دهد؛ اما میزان پروژسترون ترشح شده از تخمدان‌ها در طول یک چرخه IVF اغلب برای تأمین نیازهای بدن کافی نیست.
بنابراین، مکمل پروژسترون از طریق آمپول پروژسترون قبل از انتقال جنین و در طول چند هفته اول بارداری، تا زمانی که جفت تولید پروژسترون را در هفته یازدهم بارداری به عهده بگیرد، تجویز میشود.
آمپول پروژسترون در بارداری
برخی از پزشکان معتقدند که تزریق پروژسترون اضافی به زنان باردار میتواند به جلوگیری از سقط جنین کمک کند. در دهه 1950 میلادی، محققان برای اولین بار شروع به مطالعه تأثیر پروژسترون بر سقط جنین کردند. برخی شواهد نشان می‌داد که تزریق پروژسترون به زنانی که در معرض خطر سقط جنین بودند کمک می‌کرد تا بارداری موفقیت‌آمیزی داشته باشند. همین امر برای زنانی که قبلاً سابقه سقط جنین مکرر و بدون دلیل نامعلوم داشتند نیز تاثیر داشته است.
بسیاری از زنان ادعا می‌کنند که درمان با پروژسترون به آن‌ها کمک کرده است تا بدون هیچ عارضه جانبی، بارداری خود را به پایان برسانند. به همین دلیل، پزشکان در گذشته در تجویز پروژسترون در اوایل بارداری تردید نداشتند.
با این حال، مطالعات جدیدتر و دقیق‌تر نشان داده‌اند که هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد پروژسترون اضافی و درمانی به حفظ بارداری کمک کند. همچنین، مطالعه‌ای که در مجله پزشکی نیو انگلند منتشر شد، نشان داد که درمان پروژسترون در سه ماهه اول بارداری به زنانی با سابقه سقط‌های مکرر کمکی نمی‌کند.
با تمام این تفاسیر، به طور کلی، پاسخ این سوال که "آیا آمپول پروژسترون در بارداری موثر است یا نه"، مثبت است. آمپول پروژسترون در بارداری برای جلوگیری از سقط جنین بخصوص در زنانی که سابقه سقط دارند یا در خطر زایمان زودرس هستند، همچنان روش درمانی مناسبی است و هنوز از آن استفاده میشود. پزشک متخصص معمولا آمپول پروژسترون را در هفته شانزدهم بارداری الی 20 بارداری تجویز کند و تا زمان زایمان تزریق آن‌ها هفته‌ای یکبار انجام میشود.
آمپول پروژسترون در بارداری تا کی باید استفاده شود؟
آمپول پروژسترون در بارداری معمولاً برای جلوگیری از سقط جنین یا زایمان زودرس تجویز میشود، به ویژه در زنانی که سابقه سقط جنین دارند یا در خطر زایمان زودرس هستند. این آمپول برای جلوگیری از زایمان زودرس اغلب از هفته‌های 16 تا 20 بارداری شروع میشود و به طور معمول تزریق آن هفته‌ای یک بار ادامه پیدا میکند. در بیشتر موارد، برای جلوگیری از سقط جنین تزریق پروژسترون تا زمانی که جفت تولید هورمون پروژسترون را به طور کامل به عهده بگیرد، یعنی تا هفته یازدهم بارداری، ادامه می‌یابد. با این وجود پزشک شما ممکن است بر اساس شرایط شما و صلاح‌دید خود دوره‌ی متفاوتی از درمان با پروژسترون را برایتان در نظر بگیرد.
آمپول پروژسترون برای ریزش مو
پروژسترون به عنوان یک هورمون جنسی زنانه در تنظیم چرخه قاعدگی و بسیاری از فرآیندهای ضروری بدن نقش مهمی دارد. یکی از کاربردهای کمتر شناخته شده این هورمون، کمک به درمان ریزش مو است.
پروژسترون با مهار هورمون تستوسترون که سبب کوچک شدن فولیکول‌های مو میشود، به تقویت رشد مو و کاهش ریزش مو کمک میکند. همچنین، با تنظیم تعادل هورمونی در بدن، به ویژه در شرایطی مانند منوپاز (یائسگی) یا اختلالات قاعدگی که با ریزش مو همراه هستند، میتواند موثر باشد. فراموش نکنید تزریق آمپول پروژسترون حتی برای درمان ریزش مو هم باید تحت نظر پزشک متخصص و برای موارد خاصی از ریزش مو انجام شود.
عوارض آمپول پروژسترون
آمپول پروژسترون اگرچه برای برخی زنان مفید است و جهت درمان اختلالات مختلفی تجویز میشود؛ اما این دارو نیز همانند داروهای دیگر میتواند منجر به بروز عوارض متفاوتی شود. از جمله عوارض شایع آمپول پروژسترون عبارتند از:
- درد و التهاب محل تزریق
- درد و حساسیت سینه‌ها
- سردرد
- افزایش یا کاهش وزن
- آکنه و جوش صورت
- تهوع
- افزایش رشد مو‌های زائد
- ریزش موی سر
- گیجی و حواس‌پرتی
علاوه بر علائم بالا که اکثر زنان تحت درمان با پروژسترون با آن‌ها رو به رو می‌شوند، تزریق آمپول میتواند عوارض جدی‌تری را به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض هشداردهنده عبارتند از:
- ترشحات یا خونریزی غیرطبیعی از واژن
- عقب افتادن پریود یا توقف کامل قاعدگی
- ایجاد توده در سینه‌ها
- تغییرات و نوسانات خلقی و احساسی
- ظاهر شدن لکه‌های تیره روی صورت و بدن
- تکرر ادرار یا ادرار دردناک
- ادرار تیره
- زرد شدن سفیدی چشم
- درد شکم یا تهوع و استفراغ
توصیه می‌کنیم که پیش از تزریق آمپول پروژسترون از عوارض احتمالی آن با توجه به شرایط خود مطلع شوید و با پزشک خود درباره آن‌ها مشورت کنید. همچنین، در صورتی که پس از تزریق آمپول پروژسترون هر کدام از عوارض جدی و آزاردهنده آن را تجربه کردید، سریعاً با پزشک خود یا متخصصان ایمپو تماس گرفته و با آن‌ها مشورت کنید.
تداخلات دارویی آمپول پروژسترون
آمپول پروژسترون میتواند با برخی داروها تداخل داشته باشد و باعث تغییر در نحوه عملکرد آن‌ها یا افزایش عوارض جانبی شود؛ به همین دلیل، بسیار مهم است که قبل از استفاده از این دارو، پزشک را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (اعم از داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکمل‌های گیاهی) آگاه کنید.
برخی از داروهایی که ممکن است با آمپول پروژسترون تداخل داشته باشند عبارتند از:
- داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال، کاربامازپین و فنی‌توئین
- داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول
- آنتی‌بیوتیک ریفامایسین
علاوه بر موارد بالا، مصرف همزمان آمپول پروژسترون با برخی مواد مانند الکل و تنباکو نیز میتواند عوارض جانبی و آزاردهنده این درمان را افزایش دهد.
کلام آخر
آمپول پروژسترون شبیه به هورمونی است که در بدن به صورت طبیعی ترشح میشود. این هورمون در روند چرخه قاعدگی و حفظ بارداری بسیار پراهمیت بوده و کمبود آن میتواند منجر به اختلالاتی از جمله آمنوره شود. آمپول پروژسترون به دستور پزشک معالج و در دوزها و دوره‌های درمانی متفاوتی تجویز میشود. اگرچه اختلالات باروری و قاعدگی میتواند برای زنان آزاردهنده و خسته‌کننده باشد؛ اما با پیشرفت علم و درمان‌های به روز می‌توان این اختلالات یا عوارض آن‌ها را درمان یا کنترل کرد. تنها کافیست اطلاعات خود را درباره دنیای سلامت زنان تقویت کنید و برای بررسی و درمان شرایط خاص خود به پزشک متخصص مراجعه کنید. اپلیکیشن ایمپو برای آگاهی رسانی و ارائه بهترین خدمات مشاوره و درمان در کنارتان خواهد بود.
منابع
آیا دوتا آمپول پروژسترون 50 میلی برای پریود شدن تجویز میشود؟
بله، معمولاً دو تا آمپول پروژسترون 50 میلیگرم برای بازگرداندن پریود در زنانی که به دلایلی مانند آمنوره (قطع قاعدگی) پریود نشدهاند، توسط پزشک تجویز میشود. این دوز به بدن کمک میکند تا سطح هورمون پروژسترون را افزایش داده و چرخه قاعدگی را تنظیم کند؛ اما دوز و دفعات تزریق باید توسط پزشک و با توجه به شرایط شما تعیین شود. به هیچ عنوان استفاده خودسرانه از داروهای پروژسترون توصیه نمیشود.
آیا آمپول پروژسترون باعث اضافه وزن میشود؟
بله، یکی از عوارض شایع آمپول پروژسترون میتواند اضافه وزن باشد. در صورت نگرانی در مورد این موضوع میتوانید با پزشکان متخصص ایمپو مشورت کنید و این عارضه شایع را کنترل کنید.
