چه چیزی باعث سقط جنین در اوایل بارداری می‌شود؟(علائم، درمان و پیشگیری)

بارداری یکی از حساس‌‌ترین دوره‌هایی است که هر خانم در زندگی خود تجربه می‌کند. شما در این دوره نیازمند مراقبت جدی هستید تا سلامت خودتان و جنین تضمین شود. گاهی اوقات همه چیز آنقدر که باید خوب پیش نمی‌رود و ممکن است جنین خود را به دلایل مختلفی از دست بدهید.

در این موقعیت ضروری است که شما با علائم سقط جنین آشنایی داشته باشید تا بتوانید در کوتاه‌‌ترین زمان ممکن اقدامات حیاتی را مخصوصا برای حفظ سلامت خودتان انجام دهید. مهم‌‌ترین علائم سقط جنین، خونریزی و درد در ناحیه شکم و کمر است.

لازم به ذکر است که بیشتر سقط‌های جنین در سه‌ماهه اول بارداری رخ می‌دهد و پس از گذشت این دوره احتمال آن کاهش می‌یابد. یکی از مهم‌‌ترین علل سقط جنین در ماه اول، مشکلات ژنتیکی است.  در این مقاله از ایمپو بررسی می‌کنیم که چه چیزی باعث سقط جنین در اوایل بارداری می‌شود و چه علائمی دارد. همچنین، به روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری نیز اشاره می‌کنیم.

سقط جنین چیست؟

سقط جنین به معنی ازدست‌دادن جنین تا قبل از هفته بیستم بارداری است. حدود 50 درصد از بارداری‌ها حتی پیش از آن‌که پریود شما عقب بیفتد و شما متوجه شوید که باردارید به سقط جنین ختم می‌شود.

این عدد در مورد بارداری‌های مشخص که فرد از آن آگاهی پیدا کرده است، چیزی حدود 15 تا 25 درصد است. بیش از 80 درصد سقط‌های جنین قبل از 20 هفتگی رخ می‌دهد. سقط جنینی که بعد از این زمان رخ دهد را مرده زایی می‌نامند. لازم به ذکر است که اکثر سقط‌های جنین خارج از کنترل هستند و به دلیل متوقف‌شدن رشد جنین رخ می‌دهند.

علائم سقط جنین چیست؟

از اصلی‌ترین علائم سقط جنین، خونریزی واژینال به همراه درد در قسمت شکم و لگن است. توجه داشته باشید که لکه بینی خفیف در سه ماهه نخست بارداری  شایع است و نباید با خونریزی سقط جنین اشتباه گرفته شود. همچنین، علائم سقط جنین باتوجه‌به مرحله و هفته بارداری متفاوت است. در ادامه به شرح جزئیات نشانه‌های سقط جنین خواهیم پرداخت:

• خونریزی واژینال

همان‌طور که گفتیم یکی از مهم‌‌ترین علائم سقط جنین، خونریزی واژینال است. ویژگی اصلی این نوع خونریزی تغییر رنگ خون از قرمز روشن به تیره، با گذشت زمان است. همچنین حجم خونریزی از سبک به شدید  افزایش می‌یابد و بیش از لکه بینی‌ عادی خواهد بود.

• انقباضات شدید

این نشانه تا حدی مشابه گرفتگی و دل درد پریود است؛ اما می‌تواند بسیار شدیدتر از انقباضات دوران قاعدگی حس شود.

• درد شکم

احساس درد در ناحیه شکم یکی دیگر از رایج‌‌ترین علائم سقط جنین است.

• احساس ضعف

یکی دیگر از نشانه‌های سقط جنین، احساس ضعف است. ممکن است به طور ناگهانی احساس ضعف شدید کنید تاحدی‌که انجام کارهای معمول شما را به‌شدت خسته کند.

• کمردرد

با شروع بارداری ممکن است کمردرد خفیفی را احساس کنید؛ اما این درد به هنگام سقط جنین تشدید می‌شود. همچنین، درصورتی‌که کمردرد نداشته باشید، آغاز این درد می‌تواند به‌عنوان هشدار سقط جنین در نظر گرفته شود.

• تب

تب به‌تنهایی از علائم سقط جنین نیست؛ اما اگر با عفونت و هریک از نشانه‌های ذکر شده رخ دهد، احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

• دفع لخته خون

در صورت دفع لخته‌های خون یا رگ‌های خونی و موارد مشابه از واژن، باید سریعا برای بررسی احتمال سقط جنین به پزشک مراجعه کنید.

• فروکش‌کردن علائم بارداری

هر فرد در دوران بارداری علائم خاصی را تجربه می‌کند. کاهش این علائم بارداری یا متوقف‌شدن آن‌ها به‌صورت ناگهانی، ممکن است به دلیل سقط جنین باشد.

در صورت مشاهده این علائم ضروری است که پزشک متخصص خود را در جریان قرار دهید و طبق توصیه او به اورژانس یا مراکز درمانی مراجعه کنید. شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن ایمپو تمامی سوالات خود را درمورد علائم سقط جنین از بهترین متخصصان زنان به‌صورت آنلاین بپرسید.

همچنین ایمپو در دوران بارداری با ارسال پیام‌های اختصاصی خودمراقبتی و یادآوری آزمایشات ضروری، همراه شما در این دوران است. علاوه‌برآن در صفحه اصلی اپلیکیشن می‌توانید مراحل رشد جنین را به‌صورت تصویری در طول هفته‌های بارداری مشاهده کنید. 

با توصیه‌های ایمپو بهت یادآوری می‌کنیم تا سلامت خودت و نوزادت رو اولویت قرار بدی.

نصب اپلیکیشن ایمپو

انواع سقط جنین چیست؟

درصورتی‌که هریک از علائم سقط جنین را دارید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. ممکن است شما خونریزی، درد و گرفتگی را احساس کنید، اما دهانه رحم شما بسته بماند. در این شرایط معمولا سقط رخ نمی‌دهد، اما نیاز به مراقبت‌های بیشتری تا هنگام زایمان دارید. اگر همراه با خونریزی و درد، دهانه رحم شروع به باز شدن کند، احتمال سقط جنین بسیار زیاد است. در این صورت ممکن است یکی از انواع سقط جنین زیر برای فرد رخ دهد:

• سقط جنین کامل

در سقط جنین کامل، همراه با خونریزی بافت جنینی به طور کامل دفع می‌شود و رحم خالی می‌شود. پزشک با انجام سونوگرافی سقط جنین کامل را تایید می‌کند.

• سقط جنین ناقص

در سقط جنین ناقص، مقداری از بافت جنینی با خونریزی دفع می‌شود و بخشی از آن در رحم باقی می‌ماند.

•  سقط جنین خاموش یا فراموش شده

در سقط جنین خاموش، فرد هیچ علائمی را تجربه نخواهد کرد. در این حالت بافت جنینی داخل رحم باقی می‌ماند. پزشک با انجام سونوگرافی تشخیص می‌دهد که جنین ضربان قلب ندارد.

•  سقط جنین سپتیک

سقط جنین سپتیک همراه با عفونت رحم است و به‌ندرت رخ می‌دهد؛ اما بسیار خطرناک است و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.

•  سقط جنین القایی

درصورتی‌که بارداری با دارو یا روش‌های پزشکی به‌صورت عمدی پایان یابد، به آن سقط جنین القایی می‌گویند.

چه چیزی باعث سقط صددرصدی جنین می‌شود؟

اغلب اوقات، مشکلات ژنتیکی حاد و کشنده جنین، باعث سقط جنین در اوایل بارداری می‌شود. درواقع حدود 50 درصد از سقط‌های جنین در سه ماهه اول، به دلیل مشکلات ژنتیکی رخ می‌دهد. این موارد ممکن است در شکل‌گیری ارگان‌هایی همچون قلب، خلل ایجاد کند. در ادامه به سایر عوامل سقط جنین اشاره می‌کنیم:

• عفونت در سیستم تناسلی و رحم

• سندرم تورچ (TORCH) یا عفونت‌های مادرزادی

• برخی از بیماری‌ها مانند دیابت، فشارخون بالا، اختلالات تیروئید در بارداری، بیماری کلیوی شدید و بیماری قلبی مادرزادی

• لانه‌گزینی نادرست تخمک بارور شده در دیواره رحم

• مشکلات هورمونی

• اختلالات سیستم ایمنی مانند بیماری لوپوس

• مشکلات جسمی در مادر

• ناهنجاری‌های رحم

•  نارسایی دهانه رحم (هنگامی که دهانه رحم خیلی زود در بارداری شروع به باز شدن کند)

• سیگارکشیدن

• نوشیدن الکل

• استفاده از مواد مخدر

• رژیم غذایی نامناسب

• اضافه‌وزن بالا

• مسمومیت غذایی

• قرارگرفتن در معرض اشعه یا مواد سمی

• برخی از داروها مانند راکوتان (Accutane)

لازم به ذکر است که شرایط زیر می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد:

• طبق مطالعات انجام شده، احتمال سقط جنین برای خانم‌های 20 ساله حدود 12 تا 15 درصد است. برای خانم‌های 35 و 40 سال، به ترتیب این احتمال به 20 و 40 درصد افزایش پیدا می‌کند. در خانم‌های 45 سال این عدد به 80 درصد می‌رسد!

• بیماری‌های خاصی مانند دیابت یا مشکلات تیروئید، احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

• سه بار یا بیشتر سقط جنین داشته‌اید. در واقع در خانم‌های که تجربه سقط جنین داشته‌اند، احتمال وقوع مجدد آن 25 درصد افزایش می‌یابد.

کنترل این موارد احتمال سقط جنین را به‌شدت پایین می‌آورد. همچنین، هیچ مدرک علمی وجود ندارد که اثبات کند داشتن رابطه جنسی و استفاده طولانی‌مدت از قرص‌های ضدبارداری باعث سقط جنین می‌شود.

احتمال سقط جنین در هفته‌های مختلف بارداری چگونه است؟

حدود 80 درصد از سقط جنین‌ها در سه ماهه اول بارداری یعنی هفته اول تا دوازدهم رخ می‌دهد. در واقع پس از هفته دوازدهم بارداری، احتمال آن معمولا کاهش می‌یابد و در سه ماهه دوم معمولا به 1 تا 5 درصد می‌رسد.

در ادامه احتمال سقط جنین در هفته‌های مختلف را بررسی می‌کنیم:

سقط جنین در هفته چهارم و سوم

مرحله لانه گزینی معمولا حدود 3 هفته بعد از آخرین پریود و 1 هفته پس از تخمک گذاری رخ می‌دهد. در هفته چهارم بارداری ممکن است نتیجه بیبی چک مثبت شود و متوجه حاملگی خود شوید. طبق مطالعات انجام شده، حدود 25 درصد از سقط‌های جنین در هفته چهارم رخ می‌دهد. در بسیاری از موارد ممکن است فرد حتی متوجه بارداری خود نشده باشد. این نوع سقط جنین در ماه اول تحت عنوان حاملگی شیمیایی نیز شناخته می‌شود.

سقط جنین در هفته پنجم

طبق آمار، میزان سقط جنین در هفته پنجم بارداری 21.3 درصد است.

سقط جنین در هفته ششم و هفتم

در هفته ششم بارداری، پزشک می‌تواند با انجام سونوگرافی ضربان قلب جنین را تشخیص دهد؛ درصورتی‌که همه چیز طبیعی باشد، احتمال ادامه بارداری افزایش می‌یابد. در واقع، احتمال سقط جنین در هفته ششم، 10 درصد کاهش می‌یابد.

سقط جنین در هفته هشتم تا سیزدهم

طبق مطالعات انجام شده، میزان سقط جنین در نیمه دوم سه‌ماهه اول بارداری به حدود 2 تا 4 درصد کاهش می‌یابد.

بیشتر بخوانید: راهنما کامل هفته نهم بارداری

سقط جنین در هفته چهاردهم تا بیستم

همان‌طور که بررسی کردیم اکثر سقط‌های جنین تا هفته سیزدهم بارداری یا سه ماهه اول رخ می‌دهد. در سه ماهه دوم که شامل هفته چهاردهم بارداری تا هفته 28 بارداری است، احتمال این اتفاق بسیار کاهش می‌یابد؛ به طوری که میزان سقط جنین در هفته بیستم بارداری به کمتر از 0.5 درصد می‌رسد. لازم به ذکر است سقط جنین در 5 ماهگی، تحت عنوان مرده زایی شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: راهنما کامل هفته پانزدهم بارداری

تشخیص سقط جنین

برای بررسی اینکه آیا سقط جنین داشته‌اید یا خیر، پزشکتان موارد زیر را انجام می‌دهد:

• معاینه رحم: پزشک بررسی می‌کند که آیا دهانه رحم شما شروع به باز شدن کرده است یا خیر.

• سونوگرافی: سونوگرافی از امواج صوتی برای بررسی ضربان قلب جنین یا مشاهده محصولات بارداری استفاده می‌کند. اگر نتایج واضح نبود، ممکن است پزشک درخواست سونوگرافی مجدد دهد.

• آزمایشات خون: پزشک با استفاده از آزمایش خون، سطح هورمون‌های بارداری مانند hCG را بررسی می‌کند. همچنین اگر خونریزی زیادی داشته باشید، ممکن است آزمایشات مربوط به کم‌خونی را نیز تجویز کند.

• آزمایشات بافتی: اگر بافتی از بدن شما دفع شود، پزشک ممکن است آن را به آزمایشگاه بفرستد تا تأیید کند که شما سقط جنین داشته‌اید.

• تست‌های کروموزومی: اگر دو یا چند سقط جنین داشته‌اید، پزشک ممکن است آزمایش‌های ژنتیک را برای شما تجویز کند. در این آزمایشات بررسی می‌شود که چه مشکل کروموزومی در شما یا همسرتان، منجر به سقط جنین می‌گردد. تشخیص علت سقط جنین می‌تواند راه را برای بارداری بعدی هموار کند.

علائم بعد از سقط جنین چیست؟

پس از سقط جنین خونریزی و درد خفیف طبیعی است؛ اما اگر خونریزی شدید به همراه تب، درد و لرز دارید حتما به پزشک مراجعه کنید. این نشانه‌ها می‌تواند نشانه عفونت باشد و نیاز به بررسی دقیق متخصص دارد.

علاوه‌برآن، ممکن است پس از سقط جنین درگیر احساساتی همچون غم، اندوه یا حتی عذاب وجدان شوید. تجربه این احساسات تلخ طبیعی است و باید فرصت پذیرش این اتفاق را به خودتان بدهید.

حتی ممکن است در مورد بارداری‌های بعدی خود و سرانجامِ آن‌ها شدیدا نگران و مضطرب شوید؛ اما نباید به این احساسات دامن بزنید. بهتر است از حمایت نزدیکان خود بهره ببرید یا مشکل خود را با یک مشاور مطرح کنید تا بخشی از این فشار روانی از دوش شما برداشته شود. اگر به‌تازگی سقط جنین داشته‌اید، روانشناسان ایمپو به شما کمک خواهند کرد تا این دوران برای شما راحت‌‌تر شود.

بیشتر بخوانید: چسبندگی رحم و تاثیر آن بر روی بارداری

درمان سقط جنین چیست؟

درمان سقط جنین، به نوع آن بستگی دارد. در سقط جنین کامل، تمامی بافت از رحم خارج می‌شود و نیازی به درمان ندارد. درصورتی‌که مقداری از بافت جنینی در رحم باقی بماند، باتوجه‌به شرایطتان، پزشک ممکن است توصیه کند که مدتی منتظر بمانید تا به‌صورت طبیعی از بدن دفع شود.

همچنین، گاهی پزشک از روش دارویی برای خروج بافت‌های باقی‌مانده استفاده می‌کند. در برخی از شرایط نیز ممکن است مجبور به انجام روش جراحی اتساع و کورتاژ (D&C) یا اتساع و تخلیه (D&E) شوید. در سقط جنین در هفته دهم بارداری و بیشتر از آن، جراحی ممکن است یک گزینه محسوب شود. در این روش، دهانه رحم باز می‌شود و بافت جنینی به‌آرامی خراشیده و ساکشن می‌شود.

درصورتی‌که شما چندین سقط جنین را تجربه کرده‌اید، ابتدا پزشک با انجام آزمایشات تخصصی علت آن را بررسی می‌کند. سپس باتوجه‌به علت آن، یکی از روش‌های درمانی زیر را به شما پیشنهاد خواهد کرد:

• آی وی اف (IVF)
• جراحی برای رفع مشکلات رحم
• درمان علت زمینه‌ای مانند عفونت یا سایر مشکلات سلامتی
• هورمون‌درمانی
• ایمونوتراپی

در روش IVF لقاح اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاهی انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم مقاله "آی وی اف چیست" را مطالعه کنید.

پیشگیری از سقط جنین چیست؟

ابتدا باید بدانید که همه سقط جنین‌ها قابل پیشگیری نیستند؛ بااین‌حال رعایت برخی نکات می‌تواند احتمال بارداری موفق را افزایش دهد. همان‌طور که بررسی کردیم برخی از بیماری‌ها باعث سقط جنین می‌شوند. اقدام در جهت درمان آن‌ها می‌تواند از سقط جنین پیشگیری کند. به‌طورکلی بهترین روش برای پیشگیری، مراقبت از سلامتی خودتان است. راهکارهای زیر به شما کمک خواهد کرد تا بارداری سالم‌تری را تجربه کنید:

• مراقبت‌های دوران بارداری را به طور منظم انجام دهید.
• در دوران بارداری از مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار خودداری کنید.
• وزن ایده‌آل خود را قبل و در طول بارداری حفظ کنید.
•  مصرف کافئین را به 200 میلی گرم در روز محدود کنید.
• از ابتلا به عفونت پیشگیری کنید.
• قرص‌های مکمل و ویتامین‌ها را تحت‌نظر پزشک مصرف کنید.
•  رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
• به طور منظم ورزش کنید.

باردارشدن پس از سقط جنین

حداقل 80 درصد از خانم‌هایی که سقط جنین داشته‌اند، می‌توانند مجدد باردار شوند و زایمان طبیعی را تجربه کنند. سقط جنین به این معنی نیست که شما مشکل باروری دارید؛ با این حال اگر سه سقط جنین متوالی داشتید، برای تشخیص علت آن باید به پزشک مراجعه کنید.

به‌طورکلی، تصمیم‌گیری برای باردارشدن پس از سقط جنین به شرایط شما و توصیه‌های پزشکتان بستگی دارد؛ بااین‌وجود اغلب خانم‌ها پس از گذراندن یک دوره پریود طبیعی می‌توانند برای بارداری اقدام کنند. فراموش نکنید که باید زمانی را به بهبود شرایط جسمی و روحی خود اختصاص دهید.

سخن نهایی

سقط جنین به معنی ازدست‌دادن جنین تا قبل از هفته بیستم بارداری است. این اتفاق به دلایل مختلفی رخ می‌دهد؛ آنچه اهمیت دارد، آشنایی با علائم سقط جنین برای انجام اقدامات لازم در سریع‌ترین زمان ممکن است.

خونریزی واژینال به همراه درد در ناحیه شکم، لگن و کمر از اصلی‌‌ترین علائم سقط جنین محسوب می‌شود. شما می‌توانید سوالات خود در این مورد را از طریق اپلیکیشن ایمپو با پزشکان ما مطرح کنید و پاسخ خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن دریافت کنید.

یه مادر ایمپویی، یه مادر آگاهه ؛ایمپو رو نصب کن تا با توصیه‌های آگاهی بخشش در این مسیر همراهت باشه!

نصب اپلیکیشن ایمپو

منابع

nhs

healthline

Cleveland clinic

webMD

MedicalNewsToday