شخصیت شناسی یا روانشناسی شخصیت چیست؟

هر کدام از ما انسان‌ها خصوصیات اخلاقی خوب و بد زیادی داریم که از ابتدای کودکی تا به الان همراهمان است. شاید از خود بپرسید که روانشناسی شخصیت یا شخصیت شناسی به چه معناست؟ فهم این موضوع چه کمکی به بهتر شدن زندگی من می‌کند؟

با ایمپو همراه باشید تا معنی دقیق شخصیت و تاثیر آن بر روی زندگی فردی را بررسی کنیم.

 

شخصیت چیست؟

شما معمولا از کلمه ((شخصیت)) برای بیان اینکه یک نفر چه طور آدمی است و چه خصوصیاتی دارد، استفاده می‌کنید. شخصیت یک فرد شامل رفتارهایی است که اغلب تا مدت طولانی در انسان باقی می‌ماند، بنابراین هنگامی که دیگران را مورد قضاوت قرار می‌دهیم اغلب آنها را براساس شخصیت‌شان قضاوت می‌کنیم.

به عنوان مثال؛ کسی که همیشه رفتار خوبی با دوستان و اطرافیانش دارد به عنوان فرد خوش اخلاق نام می‌بریم که در ادامه به بررسی انواع تیپ‎‌های شخصیتی می‌پردازیم.

 

روانشناسی شخصیت یا شخصیت شناسی چیست؟

در واقع در این علم روانشناسی به ابعاد مختلف شخصیت مانند: درک، ویژگی‌های ارادی، چگونگی سازگاری فرد با محیط می‌پردازند. در روانشناسی شخصیت تعاریف مختلفی از شخصیت وجود دارد.

دانشمند هیلگارد شخصیت را (( مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری، چگونگی تفکر فرد و نحوه سازگاریش با محیط را تعیین کرده است)) در حالی که بعضی از محققان شخصیت را مجموعه‌ای از ویژگی‌های ((پایدار فرد)) نسبت داده‌اند، تعریف می‌کنند.

در روانشناسی شخصیت افراد به دسته‌های شخصیت خوب یا شخصیت بد تقسیم بندی نمی‌شوند، بلکه شخصیت همه افراد را به صورت علمی بررسی می‌کنند.

 

انواع تیپ های شخصیتی

در ادامه ویژگی‌هایی که برای هر یک از تیپ‌های شخصیتی گفته می‌شود در واقع تنها سرنخی است برای شناخت بیشتر شخصیت خود و دیگران که در ادامه به بررسی کامل آن می‌پردازیم.

 

1-تیپ کمالگرا

افراد کمالگرا همه اتفاقات را با قانون صفر یا صد می‌بینند و ملاک‌های خیلی بالایی برای موفقیت دارند و اگر به آن اهداف و آرزوها نرسند خود را شکست خورده می‌پندارند. برای افراد کمالگرا یا شکست کامل یا موفقیت کامل معنا دارد و این افراد مدام ترس از شکست دارند به قدری که فرد همیشه  اضطراب و استرس دارد.

 

۲-تیپ مهرطلب یا کمک کننده

این افراد به قدری به فکر دیگرانند که از توجه به خود غافل می‌شوند و خودشان را به سختی می‌دهند تا به بقیه افراد کمک کنند. افراد مهر طلب قدرت ((نه)) گفتن ندارند و از اینکه دیگران آنها را ترد کنند گریزانند. این افراد وایسته به دیگران‌اند و مدام به دنبال تائید و تحسین دیگرام هستند.

 

ناگفته نماند که هم دل، صادق و بسیار بامحبت هستند. بعلاوه آن ها بسیار خودمانی برخورد ميکنند و سخاوتند و فداکار هستند. این اشخاص به هیچ وجه خود خواه نبوده و انسان دوست هستند. آن ها معمولاً بسیار به سایرین عشق می ورزند.

 

۳-تیپ پیشرفتگرا یا موفقیت جو

این افراد تنها موفقیت و پیشرفت در کار برایشان مهم است. سخت کار می‌کنند و به دنبال کسب مقام هستند، از کار کردن لذت می‌برند و به دنبال پرستیژ و رفاه بیشتراند و مراقب‌اند وارد رابطه احساسی و عاشقانه نشوند.

این خطر وجود دارد که ممکن است بیش‌ازحد به کار اهمیت دهند و از بودن در کنار خانواده و حتی توجه به خود غافل شوند.

 

۴-تیپ رمانتیک محزون یا هنرمند

این افراد بسیار حساس و زودرنج هستند. قدرت تخیل بالایی دارند و اکثرا ناراحت و دمدمی مزاج‌اند. این تیپ شخصیتی از کارهای روتین و تکراری فورا خسته می‌شوند. بی توجهی به این افراد قلبشان را به درد می‌آورد.

در بین 9 تیپ شخصیتی انیاگرام، حساس‌ترین تیپ شخصیتی هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله مربوطه مراجعه کنید تا انواع تیپ های شخصیتی را بشناسید.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

نظریه‌های شخصیت شناسی

شخصیت شناسی بر اساس محبوب ترین نظریه های روانشناسی شخصیت است. این نظریه ها توسط تعدادی از متفکران مشهور مانند زیگموند فروید و اریک اریکسون ارائه شده است. برخی از نظریه ها تلاش می کنند تا بخش خاصی از شخصیت را بررسی کنند اما برخی دیگر سعی می کنند شخصیت را به شکلی گسترده تر توضیح دهند. این نظریه ها به 5 روش مورد بررسی قرار گرفته اند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

۱. نظریه‌های بیولوژیکی

این نظریه ژنتیک را مسئول شخصیت هر فرد می‌داند. تحقیقات علمی نشان داده است که ژنتیک و ویژگی‌هخای یک فرد ارتباطی وجود دارد. دانشمندان دوقولوهایی که کنار هم بزرگ شده‌اند با دوقولوهایی که جدا از هم بوده‌اند را بررسی می‌کنند.

۲. نظریه‌های رفتاری

این نظریه رفتاری بیان می‌کند که شخصیت فرد نتیجه تعامل او با محیط است. متفکران و پژوهشگران بین می‌کنند که رفتارهای قابل‌ مشاهده و قابل‌اندازه‌گیری را مطالعه می‌کنند. نظریه‌پردازان رفتاری معتقدند، شرطی‌سازی از طریق تعامل با محیط رخ داده و در نهایت شخصیت را شکل می‌دهد.

۳. نظریه‌های روان پویایی

نظریه های روان پویایی شخصیت به شدت تحت تأثیر آثار زیگموند فروید قرار دارند. این نظریه بر تأثیر ضمیر ناخودآگاه و تجربیات دوران کودکی بر شخصیت تأکید دارد. نظریه های روان پویایی شامل نظریه روان-جنسی فروید و نظریه رشد روانی-اجتماعی اریکسون است.

۴. نظریه‌های (انسان‌گرایی)

این نظریه بر اهمیت اراده و تجربه فردی در رشد شخصیت تأکید دارد. این نظریه پردازان مفهوم خودشکوفایی را مطرح می کنند. خودشکوفایی یک نیاز ذاتی برای رشد شخصیت است و این رشد باعث ایجاد رفتار می شود.

۵. نظریه‌های صفات

ویژگی های شخصیتی یکی از مهم ترین بخش های روانشناسی شخصیت است. بر اساس این نظریه، شخصیت از چند ویژگی کلی تشکیل شده است. آیزنک از تجربیات خود به این نتیجه رسید که شخصیت دارای سه بعد اصلی است. برونگرایی، روان رنجوری و روان پریشی.

محققان بعدی 5 بعد شخصیت را پیشنهاد کردند. گشودگی (پذیرش تجربیات جدید)، وظیفه شناسی، برونگرایی، سازگاری و روان رنجوری.

 

جرا روانشناسی شخصیت مهم است و چه کمکی به ما می کند؟

دانستن معنای شخصیت و تیپ های شخصیتی در زندگی افراد بسیار مهم هستند، زیرا ما را تعریف می کنند و شخصیتی را به ما می دهند که ما را متمایز از دیگران می کنند. بنابراین توصیه می شود برای بهبود کیفیت زندگی و شاد بودن روی شناخت شخصیت خود کار کنید. علاوه بر این مشخص شده است که افراد با کار مداوم روی شخصیت خود، نگرش خود را تغییر می دهند و تصویر خود را نسبت به دیگران بهبود می بخشند.

اگر به موضوع روانشناسی علاقه دارید، مقاله روانشناسی رنگ را نیز حتما مطالعه کنید.

سخن نهایی

همانطور که گفته شد مفهوم شخصیت کمی گسترده است و تقریبا باعث می‌شود افراد به کسی که اکنون هستند تبدیل شوند. روانشناسان تنها به شناخت شخصیت سالم و طبیعی انسان علاقمند نیستند بلکه در پی شناخت اختلالات شخصیتی هستند که ممکن است در محل کار، مدرسه و حضور در اجتماع بر روی ما تاثیر بگذارد.

روانشناسان با توجه به شناخت و آگاهی بیشتر در مورد رفتار و شخصیت افراد بهتر می‌توانند علائم اختلالات شخصیتی را مدیریت کنند. امیدواریم مطالب برایتان مفید بوده باشد. با نصب اپلیکیشن ایمپو می‌توانید مطالب مفید را مطالعه کنید و در صورت نیاز به روانشناس می‌توانید از کلینیک ایمپو کمک بگیرید.