اختلالات روانی چیست و به چه نوع بیماری هایی گفته میشود؟
در این مقاله میخوانید:
امروز قراره در مورد اختلالات روانی صحبت کنیم، اما برای اینکه بحث امروز رو به خوبی متوجه شین بهتره معنی روان رو مرور کنیم. هنوز تعریف مشخص و کاملی برای روان پیدا نشده اما مشخصا فرایند های ذهنی و مغزی هوشیار و ناهوشیار انسان به روان مشهوره. وقتی میگیم که روان بر جسم اثر میذاره یعنی فرآیندهای ذهنی مختل میشن و این اختلال به شکل های مختلف روی جسم تاثیر میذاره و با نشونه های جسمی و فیزیولوژیکی به پزشک مراجعه میشه.
با انجام تمام آزمایشات و بررسی های مختلف، اختلالات روانی تشخیص داده نمیشه. شاید باخودت بگی: اِ، چند وقت پیش قلبم درد گرفت یا فکر میکردم تیروئیدم مشکل داره! یا اون همه خارش پوستی که دلیلش پیدا نشد و دکتر گفت بهتره کمی ریلکس کنی و خودت رو به مشاور و درمانگر نشون بدی؛ دلیلیش مشکلات روان تنی بوده!!!
اختلالات روانی (سایکوسوماتیک) چیست؟
بیماری‌های روانی هم ذهن و هم بدن را درگیر میکند. تصور میشود برخی از بیماری های جسمی در اثر عوامل ذهنی مثل استرس و اضطراب بدتر میشوند. وضعیت روانی شما میتواند بر جسم و بیماری جسمی، در هر زمانی تأثیر بگذارد. اختلال روانشناختی ( Psychosomatic): اختلالیست که منشا روانی دارد و جسم فرد تحت تاثیر بیماری و اختلالاتش دچار مشکلات جسمی میشود. تا علت روانی از بین نرود، فرد هر چقدر تحت درمان جسمی قرار گرفته و دارو مصرف کند به نتیجه نمیرسد.
در این حالت فرد باید تحت درمان های روانی قرار بگیرد و با روانشناس در ارتباط باشد تا بتواند اختلال جسمانیش را از بین ببرد. بیماری های روان تنی عموما بیماری‌های فیزیکی هستند که منشا روانی دارند. در مواردی که بیماری جسمی وجود نداشته باشد از اصطلاح اختلال روان تنی استفاده میکنند. مثلا درد قفسه ی سینه ممکن است ناشی از استرس باشد و هیچ بیماری جسمی پیدا نشود.
بررسی بیماری‌های روانی
ذهن و بدن شما متحدان قدرتمندی هستند. نحوه‌ی تفکر میتواند بر احساسات تأثیر بگذارد و همچنین احساس شما میتواند بر تفکر شما تأثیر بگذارد. هریک از بیماری های روانی به نوعی در جسم تاثیر دارند. گاهی افراد، به دنبال درمان بیماری جسمانی خود هستند غافل از این که ریشه بیماری در روانشان پنهان شده است. سلامت جسمی میتواند ارتباط معنا داری با سلامت روان فرد داشته باشد. بیماری‌های روانی به عنوان فاکتوری تسریع‌کننده در نظر گرفته میشوند. در این نوع بیماری وقتی که شخص مبتلا به پزشک مراجعه میکند، پزشک دلیل جسمی برای این بیماری پیدا نمیکند و درمان فیزیکی برای او تاثیری ندارد. در ادامه به بررسی چند عامل روان تنی که در نتیجه باعث اختلالات جسمی میشود را بررسی میکنیم.
-
استرس
یکی از احساساتی که ممکن است هر فرد در موقعیت های مختلف آن را تجربه کند. در بخش‌هایی از زندگی استرس به شدت لازم است اما اگر شدتش افزایش پیدا کند، فرد را به بیماری های فیزیکی مبتلا میکند.
حتما بخوانید : تاثیر استرس بر پریود
هورمون هایی که بر اثر استرس ترشح میشوند بعد از مدتی بر عروق کرونر قلب تاثیر گذاشته و مشکلات تنفسی مثل آسم، سرفه‌های مکرر و مشکلات قلبی و گوارشی به وجود می‌آورند. بیشتر افرادی که به این مشکلات جسمی دچار میشوند، عموما استرس دارند. استرس اصلی‌ترین بیماری روانی است که میتواند جسم را هم تحت تاثیر قرار بدهد!
-
اضطراب
ممکن است در حالت های غیرقابل پیش بینی رخ داده و فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اگر میزانش به حدی باشد که فرد را دچار اختلالات روانی کند، جسم هم دچار مشکل میشود. در صورتی که بیمار باشید و اضطراب شما مربوط به طول درمان باشد، تا حدود زیادی میتواند مدت درمان را افزایش دهد و از موفقیت آن کم کند. این اختلال میتواند خطر ابتلا به بیماری های گوارشی و بیماری های عفونی را افزایش دهد و همچنین عملکرد تنفسی، قلبی عروقی و ادراری را مختل کند.
لازم به ذکر است که هجوم ناگهانی استرس و اضطراب همراه با علائم جسمی و روانی را پانیک اتک می گویند.
-
افسردگی
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانیه که فقط به احساس غم محدود نمیشه بلکه باید خیلی زود تشخیص داده بشه تا راه درمانی رو برای بهبود این حالت شروع کنیم. بعضی از افراد تنها یکبار در زندگی افسردگی رو تجربه میکنند در حالی که برای خیلی از افراد این وضعیت تکرار شونده است. در موارد حادتر افرادی که به درجه‌ای از ناامیدی و افسردگی می‌رسند که دست به خودکشی می‌زنند.
-
اختلال شخصیت دو قطبی
این اختلال به عنوان افسردگی شیدایی شناخته شده است. کسی که دچار اختلال دو قطبی است دچار نوسانات خلقی شدید میشود. کسی که احساس شدید افسردگی کند و مدتی بعد دچار احساس شادمانی بسیار شود نیاز به بررسی است. افرادی که این اختلال را تجربه میکنند اکثرا جوان هستند اما در مواردی شاهد بروز این اختلال در کودکان بوده‌ایم.
-
اختلال شخصیت خود شیفتگی
کسانی که بیش از حد شیفته خود هستند و دارای اعتماد بنفس کاذب اند و مدام خواستار توجه و تحسین دیگران اند. این افراد در مهارت همدلی ضعیف اند. اگر از آنها در جمعی تعریف و تمجید نشود ناراحت میشوند. اگر به این افراد توجهی نشود تبدیل به افراد غیر قابل تحمل میشوند. کسانی که دچار اختلال خودشیفتگی هستند معمولا مغرور بنظر می‌رسند و آنها اعتفاد دارند که یک سر و گردن از دیگران برتر اند. برای درک بهتر این موضوع پیشنهاد میکنیم مقاله تفاوت خود دوستی با خودشیفتگی را مطالعه کنید.
شناخت بیماری‌های جسمی که منشاء روانی دارد!
- علائم PMS و قاعدگی
بسیاری از نشانه های قبل از قاعدگی به دلیل سندروم پیش از قاعدگی است و برگرفته از علائم روانی در مسائل زنانه. با بهبود این علائم توسط درمانگر، علائم به شدت کاهش پیدا میکند. این یعنی مشکلات روانی فرد در ایام پیش از قاعدگی و خونریزی، میتواند علائم جسمی و دردهای شکمی و … را افزایش دهد.
- اختلال تیروئید
ممکن است بعد از دچار شدن به اضطراب یا افسردگی، غده ی تیروئید دچار اختلال شود و ترشحات آن به خوبی صورت نگیرد. در این حالت در این بخش از جسم فرد مشکلاتی به وجود می‌آید که اعضای دیگر را هم تحت تاثیر قرار میدهد.
- معده درد
اسید معده به شدت تحت تاثیر روان فرد قرار دارد. اگر فرد دچار عصبانیت، استرس، اضطراب و … شود؛ ممکن است معده اسید زیادی ترشح کند و با حرکت اسید به سمت بالا؛ باعث معده درد شود.
- واکنش‌های آلرژی
بسیاری از واکنش‌های آلرژیک به دلیل وجود یک درگیری روانی در ذهن به وجود می‌آید و فرد را دچار بیماری‌های آلرژیک به یک شی خاص میکند. عموما افرادی که دچار وسواس فکری عملی هستند دچار این نوع از واکنش‌ها میشوند. بارزترین نوع وسواس فکری عملی، وسواس تمیزی است که ممکن است فرد مبتلا پس از مدتی دچار بیماری‌های پوستی شود.
- اختلالات جنسی
اختلالات و انحرافات جنسی از بیماری‌های روانی شایع است که میتواند تا حدود زیادی جسم را نیز درگیر کند. وقتی که فرد دچار اختلالات جنسی میشود برای ارضای نیازجنسی به روش هایی دست می‌زند که میتواند سلامتی و جسم او را به شدت به خطر بیندازد و برای آینده زندگی جنسی او نیز خطرناک باشد.
- سندرم روده تحریک‌پذیر
دستگاه گوارش عضوی است که به سرعت به بیماری‌ها و اختلالات روانی پاسخ میدهد و ممکن است که هر بخش از آن به طور جداگانه دچار مشکل شود. یکی از بخش‌هایی که میتواند تحت تاثیر قرار بگیرد روده است که بعد از مدتی تحمل اضطراب زیاد، عملکردش مختل میشود و فرد احساس میکند که به طور مداوم نیازمند است که به سرویس بهداشتی مراجعه کند. در این حالت فرد دچار سندرم روده تحریک‌پذیر شده است.
- مستعد ابتلا به بیماری‌های ویروسی
زمانی که ویروس وارد بدن انسان می شود، سیستم ایمنی با آن مبارزه میکند. اگر فرد دچار بیماری‌های روانی شود، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و به درستی عمل نمیکند. پس ویروس‌ها میتوانند فرد را به بیماری مبتلا کنند. سیستم ایمنی بدن عموما در زمان داشتن استرس و افسردگی ضعف پیدا میکند. این روزها استرس و اضطراب احتمال ابتلا به ویروس کوئید 19، خیلی ها را به درمانگاه ها کشانده که بعد از آزمایشات مشخص شده، علائم روانی است و کرونا نبوده.
- پسوریازیس
پسوریازیس نوعی بیماری خود ایمنی است که معمولا با زخم های پوسته پوسته قرمز در سطح پوست مشخص میشود، اما اثرات آن فراتر از علائم و نشانه های دیداری است و معمولا در اثر استرس ایجاد میشود. ممکن است برخی از مبتلایان احساس کنند که پزشک پسوریازیس را شکایت پوستی جزئی قلمداد میکند و از جنبه های احساسی و استرسی چشم پوشی میکند.
چگونه خانواده و دوستانتان میتوانند کمک کنند؟
معمولا یک خویشاوند یا دوست، اولین کسی است که متوجه بروز اضطراب و افسردگی در فردی با بیماری جسمی میشود. اگر متوجه شدید که کسی در حال ابتلا به افسردگی است، به نرمی از او بخواهید که به دنبال کمک باشد. توضیح دهید که اضطراب و افسردگی بسیار شایع هستند و در اکثر موارد با کمک گرفتن، بهبود می‌یابند. ملاقات با یک متخصص مانند روان پزشک یا روان شناس، نه باعث شرمساری بیمار و خانواده ی اوست و نه علامتی از ضعف. اطمینان حاصل کنید که از یک رژیم غذایی متعادل استفاده میکنند و کمک کنید که از نوشیدن زیاد الکل خودداری کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید مقاله کمک به فرد افسرده را مطالعه کنید.
روش هایی برای بهبود سلامت روان و جسم در سال 2020
- تمرین خوش بینی: نگاه به سمت روشن زندگی واقعا برای شما خوب است
- انجام کارهای داوطلبانه: “در بخشیدن است که دریافت میکنیم.”
- تقویت روابط اجتماعی: افرادی که از نظر اجتماعی با خانواده، دوستان و اجتماع ارتباط بیشتری دارند، خوشبخت ترند.
- پیدا کردن هدف: یافتن هدف به میزان زیادی به رفاه و زندگی طولانی تر و شادتر کمک میکند.
- ورزش: ورزش بر ترشح و جذب اندورفین در مغز تأثیر میگذارد که باعث احساس خوب میشود.
- رژیم غذایی: تغذیه ی خوب عامل مهمی در تأثیر گذاری بر احساس ماست.
- سیگار نکشیدن: نیکوتین موجود در سیگار با دوپامین که احساسات مثبت را تحت تأثیر قرار میدهد، تداخل دارد.
سخن نهایی
همانطور که در این مقاله بررسی کردیم اختلالات روانی علاوه بر کم کردن کارایی مغز تاثیر مستقیم بر به خطر انداختن سلامت جسم دارد. برای هر اختلال، راه درمانی ارائه میشود. داشتن استرس بیش از حد، اضطراب، اختلال در خوردن، خوابیدن، اختلال رفتاری، شخصیتی و… همه باعث میشوند شما به نوعی با اختلال روان تنی درگیر شوید. با خوندن این مقاله نتیجه میگیریم که خیلی از مشکلات جسمی مون برگرفته از اختلالات روانی و روانشناختیه که دچارش شدیم و کاری برای درمانش نکردیم و خیلی از مشکلات جسمی هم میتونه سبب تشدید افسردگی و اضطراب ما بشه که لازم حتما با پزشک درمیون بذاریم. برامون از تجربه هاتون بگین و کامنت بذارین.
منابع:
psychiatry and clinical psychopharmacology journal
