هرآنچه که باید در ماه چهارم بارداری بدانید!
در این مقاله میخوانید:
ماه چهارم بارداری، اولین ماه از سه ماهه دوم بارداری است که هفتههای چهاردهم تا هفدهم را شامل می‌شود. در این ماه، رشد جنین سرعت می‌گیرد و بیشتر اندام‌های او نمایان می‌شوند. همچنین، اندام‌های تناسلی جنین نیز در ماه چهارم حاملگی به‌خوبی شکل گرفته‌اند و از طریق سونوگرافی، به راحتی جنسیت او قابل تشخیص است. اگر در آستانه ورود به ماه چهارم و سه ماهه دوم حاملگی خود هستید و تمایل دارید با تغییرات جنین و مادر این ماه آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مطلب از ایمپو همراه ما باشید.
رشد و اندازه جنین در ماه چهارم بارداری
همان‌طور که گفتیم، ماه چهارم حاملگی، هفتههای چهاردم تا هفدهم حاملگی را شامل می‌شود. در ماه چهارم، انگشتان دست و پاهای جنین تشکیل شده‌اند و در سونوگرافی به‌خوبی مشخص هستند. پلک‌ها، ابروها، مژه‌ها، ناخن‌ها و موهای جنین نیز در این بازه زمانی شکل می گیرند و دندان‌ها و استخوان‌ها متراکم‌تر می‌شوند.
جنین در این ماه می‌تواند انگشت شست خود را بمکد، خمیازه بکشد و وضعیت خود را در رحم تغییر دهد. از آنجایی که در این بازه زمانی سرعت رشد جنین بالا است، در هر یک از هفته‌ها، جنین اندازه‌های مختلفی دارد. میزان رشد و اندازه «جنین چهار ماهه» در طی هفتههای این ماه به شرح زیر است:
- هفته چهاردهم
جنین در اولین هفته از ماه چهارم حاملگی به اندازه یک چوب دارچین است و قدی حدود 14.7 سانتی‌متر و وزن 93 گرمی دارد. برای اطلاعات بیشتر راهنما کامل هفته چهاردهم بارداری را مطالعه کنید.
- هفته پانزدهم
در هفته پانزدهم بارداری، جنین به اندازه یک شلیل کوچک است و قدی حدود 16.7 سانتی‌متر و وزنی معادل 117 گرم دارد.
- هفته شانزدهم
جنین در هفته شانزدهم بارداری قدی حدود 18.6 سانتی‌متر و وزن 146 گرمی دارد و به اندازه یک سیب است.
- هفته هفدهم
در آخرین هفته از ماه چهارم بارداری، جنین به اندازه یک آووکادو شده و قدی حدود 20.4 سانتی‌متر و وزنی معادل 181 گرم دارد.
علائم مادر در ماه چهارم بارداری
سوزش معده و احساس سوزش در قفسه سینه جزو علائم رایج مادر در ماه چهارم بارداری است. یکی دیگر از علائم شایع بارداری در ماه چهارم، گرفتگی یا احتقان بینی است که با عطسه و آبریزش بینی همراه است. همچنین رگ‌های خونی بینی در این دوره ممکن است حساس‌تر شده و موجب خونریزی بینی شود. از دیگر علائم مادر در چهارمین ماه از بارداری عبارت است از:
- مشکلات مربوط به دهان و دندان
- خونریزی لثه
- بروز اولین نشانه‌های واریس
- کاهش تدریجی حالت تهوع
- رشد و بزرگ شدن مداوم سینه‌ها
- یبوست
- درد و تیره شدن آرئول‌های سینه
- احساس ضعف و سرگیجه
حرکات جنین در ماه چهارم بارداری
حرکات جنین، در سه ماه دوم بارداری و به‌ویژه در هفته پانزدهم شروع می‌شود. در ابتدا این حرکات بسیار جزئی هستند و به ندرت مادران می‌توانند آنها را حس کنند. حرکات اولیه جنین در رحم، ممکن است مانند بال زدن یک پروانه باشد، اما با گذشت زمان و به پایان رسیدن ماه چهارم بارداری، حرکات شدیدتر شده و به‌صورت مداوم تکرار می‌شوند.
تعیین جنسیت در ماه چهارم بارداری
هفته سیزدهم و چهاردهم بارداری، زود‌ترین زمان تعیین جنسیت جنین هستند. از آنجایی که در این دوره اندام‌های جنسی جنین به خوبی تشکیل شده‌اند؛ بنابراین امکان تشخیص جنسیت با انجام سونوگرافی، وجود دارد. با این حال تعیین جنسیت دقیق‌تر جنین معمولاً در هفته هفدهم یا هفته هجدهم، با استفاده از سونو آنومالی انجام می‌شود.
ماه چهارم بارداری و زیبایی جنین
ماه چهارم بارداری را می‌توان اصلی‌ترین زمان شکل‌گیری زیبایی جنین معرفی کرد. از آنجایی‌که پلک‌ها، ابروها و موهای جنین در ماه چهارم حاملگی رشد میکنند، می‌توان گفت زیبایی جنین در این دوره شکل می‌گیرد.
اگرچه در بحث زیبایی جنین، ژن‌های پدر و مادر دخیل هستند و عوامل محیطی تاثیر چندان زیادی در زیبایی و چهره او ندارند؛ اما برخی از کارشناسان معتقدند که داشتن سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب و مصرف برخی میوه‌ها در ماه چهارم می‌تواند در زیبایی نوزاد نقش داشته باشد.
ماه چهارم بارداری پسر
برخی از افراد بر اساس باورهای سنتی تصور دارند که شکل تیز شکم، حالت تهوع کمتر، ضربان کمتر جنین، ویار غذاهای ترش و شور و پوست و موی براق، از علائم بارداری پسر است. این در حالی است که این نشانه‌ها و رابطه آنها با جنسیت جنین، از لحاظ علمی ثابت نشده و تنها بر مبنای تجربیات برخی افراد است. در مقاله علائم صددرصدی جنین پسر، به بررسی این باورهای سنتی پرداخته‌ایم.
ماه چهارم بارداری دختر
اگرچه علائم بارداری در همه زنان به شکل کاملاً متفاوتی بروز پیدا میکند، اما برخی افراد علائم بارداری زنان را به جنسیت جنین نسبت می‌دهند. برخی افراد علائمی مانند شکم برآمده و گرد، حالت تهوع شدید، ویار شیرینی و ضربان قلب بالای جنین را علائم بارداری دختر در نظر می‌گیرند. برای آشنایی با سایر نشانه‌ها می‌توانید مقاله علائم بارداری دختر را مطالعه کنید.
مراقبتهای لازم در ماه چهارم بارداری
ماه چهارم حاملگی، به دلیل ورود به سه ماهه دوم، دوره مهم و بسیار حساسی است که به مراقبتهای ویژه‌ای نیاز دارد. مادران باردار در طول این دوره باید حتماً تحت نظر پزشک باشند، یک رژیم غذایی مقوی داشته باشند و ورزش‌های سبک را به‌صورت منظم انجام دهند. همچنین مصرف مکمل‌های غذایی و معدنی در طول این دوره و واکسیناسیون مناسب و داشتن خواب کافی برای سلامت مادر و جنین ضروری است. برای اطلاع از مراقبتهای ضروری ماه چهار بارداری و اطمینان از وضعیت سلامت خود و جنین، بهترین کار این است که تحت نظر یک پزشک متخصص باشید. در فصل پاییز نیز تزریق واکسن آنفولانزا در بارداری توصیه می‌شود.
آزمایشات ضروری و سونوگرافی ماه چهارم بارداری
لیست آزمایشات و سونوگرافی‌های ضروری در ماه چهارم باردرای به شرح زیر است:
- در صورتی که مادر آزمایش‌های اولیه را قبل از اقدام به بارداری یا در سه ماهه اول انجام نداده باشد، انجام آزمایش خون و ادرار در ماه چهارم بارداری، ضروری است. این آزمایشات برای بررسی وضعیت مادر از لحاظ سلامتی و ابتلا به دیابت انجام می‌شود.
- انجام غربالگری دوم برای بررسی وضعیت جنین، در هفته پانزده تا هفدهم بارداری در صورت نیاز انجام می‌شود.
- سونوگرافی آنومالی که برای تعیین جنسیت دقیق‌تر و همچنین آگاهی از ناهنجاری‌های احتمالی است، بین هفتههای ۱۷ تا ۱۸ انجام می‌شود. بهتر است این سونوگرافی پیش از هفته ۱۸ انجام شود تا در صورت وجود ناهنجاری‌های جدی، پیش از هفته 19، فرصت کافی برای سقط قانونی وجود داشته باشد.
اپلیکیشن ایمپو در طول بارداری، تمامی آزمایشات و سونوگرافی‌های ضروری را به شما یادآوری میکند. همچنین، ایمپو اندازه و رشد جنین را در هر هفته نمایش می‌دهد و با توجه به علائمی که دارید برای شما و همسرتان توصیه‌های تخصصی خودمراقبتی ارسال میکند.
بارداری دوقلو در ماه چهارم
در صورتی‌که مادر جنین دوقلو باردار باشد، تمامی علائم بارداری و وضعیت رشد جنین چهار ماهه مانند بارداری تک قلو خواهد بود. تنها تفاتی که در این بارداری دیده می‌شود، برآمدگی بیشتر شکم در این دوره است که با توجه به رشد دو جنین به‌صورت همزمان، طبیعی است.
در ماه چهارم بارداری چی بخوریم؟
رژیم غذایی در بارداری موضوع مهمی است که نقش زیادی در سلامت جنین و مادر دارد. از‌این‌رو پزشکان توصیه میکنند که مادران باردار تا حد‌امکان از موادغذایی حاوی فیبر، ویتامین و پروتئین کافی استفاده کنند. هیدراته نگه داشتن بدن با مصرف آب کافی و آب‌میوه‌های طبیعی و همچنین مصرف مکمل‌های کلسیم، اسید فولیک و ... در این دوره از بارداری برای حفظ سلامت جنین و مادر ضروری است. در کنار رژیم غذایی متعادل، ورزش در بارداری نیز می‌تواند به داشتن بارداری و زایمان راحت‌تر کمک کند.
علائم خطرناک در ماه چهارم بارداری
در صورتی‌که در ماه چهارم حاملگی هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، باید سریعاً به پزشک متخصص خود مراجعه نمایید:
- شروع لکه بینی یا افزایش میزان آن
- خونریزی از واژن
- دردهای شدید در زیر شکم
- احساس درد به هنگام ادرار
- سرگیجه شدید و تاری دید
- ترشحات آبکی
- سردردهای شدید و مداوم
بیشتر بخوانید: آیا ترشحات بارداری طبیعی است؟
سخن پایانی
با شروع ماه چهارم بارداری، برخی از علائم بارداری به تدریج فروکش میکنند و اغلب دیگر خبری از حالت تهوع‌های آزار‌دهنده و دردهای عمیق شکم و کمر نیست. در این دوره جنین به طور کامل رشد کرده است، اندام‌های جنسی او شکل گرفته‌اند و جنسیت او نیز از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است.
ویژگی‌های ظاهری صورت و سیستم عصبی جنین نیز در ماه چهارم حاملگی تکمیل می‌شوند. داشتن رژیم غذایی مناسب، رعایت مراقبتهای ضروری بارداری، انجام غربالگری دوم، انجام سونوگرافی آنومالی و سایر آزمایش‌های این دوره، در این ماه ضروری است. شما می‌توانید تمامی سوالات تخصصی خود را در مورد ماه چهارم بارداری از متخصصان زنان و زایمان ایمپو به صورت آنلاین بپرسید.
منابع
۲. ماه چهارم بارداری چه قرصی بخورم؟
کلسیم، ویتامینهای گروهB ، اسید فولیک از جمله مکملها و قرصهایی هستند که پزشکان مصرف آنها را در ماه چهارم بارداری توصیه میکنند.
۳. تغییرات وزن و اندازه شکم در ماه چهارم بارداری به چه صورت است؟
حدود ۵ تا ۱۰ کیلوگرم افزایش وزن در مادران باردار طبیعی است. از طرفی با سرعت گرفتن رشد جنین در ماه چهارم، شکم مادر به تدریج بزرگتر شده و از بیرون قابل رویت می‌شود. (به متن اضافه شه)
