میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری کدامند؟

دریافت مواد مغذی مناسب نه تنها به رشد و تکامل سلامت جنین کمک می‌کند؛ بلکه یک رژیم غذایی متعادل و غنی از گروه‌های غذایی متنوع، می‌تواند در پیشگیری از عوارض بارداری و مشکلات زایمان نقش مؤثری داشته باشد.

در میان تمام مواد غذایی، میوه‌ها می‌توانند راهی عالی برای افزایش دریافت ویتامین‌ها و کنترل میل به مصرف مواد شیرین باشند. بااین‌حال، باید در نظر داشته باشید که همه میوه‌ها برای مصرف در دوران بارداری مناسب نیستند و مصرف بیش‌ از حد برخی از  آن‌ها از جمله انگور و آناناس می‌توانند سلامت مادر و بارداری را تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال، مصرف بیش از حد انگور می‌تواند منجر به افزایش قند خون و حتی ابتلا به دیابت بارداری شود.

شناخت میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری و روش مصرف میوه در بارداری به کاهش عوارض احتمالی کمک کرده و نگرانی‌های شما را درباره رژیم غذایی بارداری کمی کاهش می‌دهد.

در این مقاله به طور کامل و علمی به بررسی میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری و عوارض و مقادیر مجاز آن‌ها می‌پردازیم.

میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری

تهیه درست لیست غذا برای زن باردار امری پراهمیت است که به آگاهی و دقت بسیاری احتیاج دارد. با توجه به اینکه میوه‌ها سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند، همواره در رژیم غذایی بارداری قرار دارند و هرگز نباید آن‌ها به طور کامل از برنامه غذایی خود حذف کنید. با این حال، همه میوه‌ها برای دوران بارداری مناسب نیستند و حتی ممکن است علائم و عوارض ناخواسته‌ای برای برخی از مادران یا جنین کوچک آن‌ها به دنبال داشته باشند. میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری که باید آن‌ها را در لیست نبایدهای خرید خود قرار دهید عبارت‌اند از:

۱. آناناس، اولین میوه ممنوعه در بارداری

با وجود آن که آناناس سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان است و و می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی ما کمک کند با این حال درباره اجازه مصرف آن در دوران بارداری کمی نگرانی وجود دارد. 

آناناس حاوی آنزیمی به نام بروملائین است که معمولاً مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. این آنزیم باعث نرم‌شدن دهانه رحم و در صورت مصرف بیش‌ از حد، احتمال خون‌ریزی بیش‌ از حد و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. 

نکته قابل توجه آن است که طبق تحقیقات بروملائین عمدتاً در قسمت مرکزی آناناس وجود دارد، در حالی که بخش گوشتی و قابل استفاده آن، مقدار بسیار کمتری از این آنزیم را شامل می‌شود. به همین سبب مصرف به اندازه آناناس نه تنها باعث سقط جنین نمی‌شود که برای مادر مفید هم هست. با این حال، توصیه می‌شود که برای پیشگیری از حساسیت یا مشکلات گوارشی مانند رفلاکس و سوزش معده پیش از مصرف آناناس در بارداری با پزشک خود مشورت کنید.

۲. انگور، دومین میوه ممنوعه در دوران بارداری

انگور به دلیل قند نسبتاً بالا خود، به زنان بارداری که با دیابت بارداری، اضافه وزن در بارداری یا عدم تحمل گلوکز رو به رو هستند توصیه نمی‌شود. یکی از نکاتی که درباره مصرف انگور در بارداری مطرح می‌شود، وجود ترکیبی سمی به نام رزوراترول در پوست آن است. رزوراترول یک ترکیب آنتی‌اکسیدانی است که احتمال خطرناک بودن آن در بارداری عمدتاً به دوزهای بالای آن مربوط می‌شود.

اگرچه در بسیاری از منابع، انگور جزو میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری است اما طبق گفته متخصصان، نباید انگور را کاملاً از برنامه غذایی خود حذف کنید. در واقع، مصرف متعادل انگور در کنار سایر میوه‌ها در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند.

۳. پاپایا، سومین میوه ممنوعه در دوران بارداری

پاپایای خام یا نارس حاوی ماده‌ای به نام لاتکس است که با تحریک زودهنگام انقباضات رحم، می‌تواند سلامت جنین را به خطر بیندازد. درحالی‌که پاپایای کاملاً رسیده، منبعی غنی از ویتامین‌های ضروری و آهن است و مصرف متعادل آن معمولاً برای زنان باردار مشکلی ایجاد نمی‌کند. بااین‌حال، توصیه می‌شود که در دوران بارداری به‌ طور کامل از مصرف پاپایای نارس، نیمه خام یا پاپایایی که از رسیده بودن آن مطمئن نیستید خودداری کنید تا از هرگونه خطر احتمالی نیز پیشگیری شود.

کسب اطلاعات درست و علمی درباره اختلالات شایع در دوران حاملگی همچون دیابت بارداری، رژیم غذایی آن و قویترین پایین‌آورنده قند خون در بارداری از اقدامات بسیار پراهمیت مادر و اطرافیانش است. اپلیکیشن ایمپو به عنوان بهترین همراه و مشاور شما در مسیر بارداری و اقدام به بارداری امکان دسترسی مادر به قابل‌اعتمادترین اطلاعات را فراهم کرده است. به کمک اپلیکیشن ایمپو می‌توانید مقالات علمی و کاربردی درباره این دوران را مطالعه کنید، با پزشکان متخصص زنان و زایمان مشورت کنید و علائم و نشانه‌های خود را در طول بارداری یا در هر دوره از چرخه قاعدگی ثبت و پیگیری کنید.

میوه‌های ممنوعه در سه ماه اول بارداری

در سه ماهه اول بارداری جنین به‌تازگی لانه‌گزینی کرده و شروع به شکل‌گیری می‌کند، به همین سبب بیشترین خطر سقط‌جنین در این سه ماهه وجود دارد. میوه‌هایی مانند پاپایای نارس، آناناس و مصرف مقادیر زیاد تمبر هندی باید کنار گذاشته شوند. همچنین، در نظر داشته باشید که شست‌وشوی کامل انگور می‌تواند خطر این سموم را تا حد زیادی کاهش دهد و مصرف مقدار متعادل انگور در بارداری معمولاً قابل قبول است اما توصیه می‌کنیم در شرایط پزشکی خاص، در مورد رژیم غذایی سه ماهه اول بارداری با پزشک متخصص مشورت کنید.

میوه‌های ممنوعه در سه ماه دوم و سوم بارداری

سه ماهه دوم بارداری دوران طلایی بارداری است که جنین آرام‌آرام رشد می‌کند و علائم بارداری خود را بیشتر نشان می‌دهند. با وجود آن که ممنوعیت خاصی برای مصرف میوه‌ها در سه ماهه دوم بارداری وجود ندارد اما همچنان حفظ تعادل در مصرف میوه‌ها و دقت در شستشو آن‌ها بسیار مهم است.  همانند سایر ماه‌های بارداری در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری نیز بهتر است از مصرف پاپایا و آناناس تا حد ممکن پرهیز کنید و میوه‌های با قند بالا همچون انگور، انبه و خرما را با احتیاط بیشتر مصرف کنید.

آیا میوه‌های خشک جزو میوه‌های ممنوعه در بارداری هستند؟

میوه‌های خشک منبع خوبی از فیبر، آهن و پتاسیم هستند که می‌توانند به رفع یبوست در بارداری  و کم‌خونی در این دوران کمک کنند. باوجود آن که میوه‌های خشک به‌‌طور کلی جزو میوه‌های ممنوعه در بارداری نیستند اما مصرف آن‌ها باید محدود و بااحتیاط باشد. در ادامه با میوه‌های خشکی که بهتر است در بارداری از آنها اجتناب کنیم یا در مصرفشان دقت بیشتری داشته باشیم آشنا خواهیم شد:

• میوه‌های خشک بسته‌بندی شده یا سوپر مارکتی با شکر اضافه

• میوه‌های خشک دارای گوگرد (سولفور) که سبب نفخ و ناراحتی گوارشی می‌شوند.

• مقادیر زیاد خرما

باورهای رایج اشتباه درباره میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری

باورهای نادرست بسیاری درباره میوه‌های ممنوعه در بارداری وجود دارد. این باورها و اطلاعات غلط می‌توانند منجر به حذف غیر ضروری میوه‌های مفید، کمبود مواد مغذی و مشکلاتی مانند یبوست و ضعف سیستم ایمنی شوند. 

در ادامه با میوه‌هایی که به اشتباه در لیست میوه‌های ممنوعه در بارداری قرار‌ گرفته‌اند آشنا خواهیم شد:

• خرما

برخلاف باورهای رایج، خرما باعث زایمان زودرس نمی‌شود و مصرف متعادل آن حتی در اواخر بارداری مفید است.

• توت‌فرنگی

نگرانی‌های بسیاری درباره حساسیت جنین به توت‌فرنگی یا افزایش احتمال سقط جنین در اثر مصرف توت‌فرنگی وجود دارد که پایه و اساس علمی ندارند. در واقع مصرف متعادل توت‌فرنگی تازه و شسته‌شده برای زنان بارداری که به آن آلرژی ندارند، بی‌خطر است.

• زردآلو

به‌طور کلی مصرف زردآلو در دوران بارداری بی‌خطر است اما با توجه به مقدار قند بالای آن و اینکه برخی افراد به زردآلو آلرژی دارند، توصیه می‌شود که از مصرف بیش از حد زردآلو تازه و خشک بپرهیزید. همچنین در نظر داشته باشید که هسته زردآلو حاوی آمیگدالین است که می‌تواند در بدن به سیانید سمی تبدیل شود؛ بنابراین هسته آن را هرگز مصرف نکنید. 

• میوه‌‌های ترش

میوه‌های ترش مانند پرتقال، کیوی و انار سرشار از ویتامین C هستند و فقط در صورت ابتلا به رفلاکس یا معده حساس باید با احتیاط مصرف شوند.

• میوه‌های کافئین‌دار

اکثر میوه‌های معمول، کافئین ندارند و تنها برخی از میوه‌های استوایی از جمله گوارانا، کاکائو و توت کولا حاوی کافئین هستند که از آن‌ها در تولید کاکائو و نوشابه‌های انرژی‌زا استفاده می‌شود. به طور کلی لازم به ذکر است که مصرف کافئین در بارداری  می‌تواند منجر به خطراتی مانند افزایش ضربان قلب، زایمان‌زودرس یا کاهش وزن جنین شود.

عوارض خوردن میوه زیاد در بارداری

با وجود این که میوه‌ها برای سلامت بارداری و رفع نیازهای بدن ضروری هستند اما مصرف بیش‌ از حد و خارج از تعادل آن‌ها می‌تواند عوارض سخت و خطرناکی به دنبال داشته باشد. از جمله عوارض خوردن میوه زیاد در بارداری عبارتند از:

• افزایش قند خون و خطر دیابت بارداری

• اختلالات گوارشی و نفخ

• افزایش وزن بیش‌ از حد در بارداری

• کاهش اشتها برای مصرف وعده‌های اصلی

• تبدیل قند میوه‌ها به چربی و بالا رفتن چربی خون

برای مثال، کیوی غنی از ویتامین سی است و فواید تغذیه‌ای فراوانی برای زنان باردار به همراه دارد. بااین‌حال، ممکن است مصرف کیوی برای برخی از زنان باردار خطرناک باشد و عوارض سختی را به دنبال داشته باشد.

کیوی به ‌طور طبیعی خاصیت اسیدی دارد و ممکن است در زنان بارداری که مستعد سوزش معده یا رفلاکس هستند، منجر به عوارض گوارشی سنگینی شود؛ بنابراین رعایت تعادل در مصرف کیوی در بارداری اهمیت زیادی دارد. بیشتر زنان می‌توانند با رعایت متعادل، کیوی را بدون بروز علائم گوارشی مصرف کنند.

همچنین، برای بسیاری از افراد کیوی سبب بروز علائم آلرژی یا حساسیت‌های شدید می‌شود که می‌توانند به صورت خارش یا گزگز دهان، بثورات پوستی، یا تورم لب‌ها و گلو ظاهر شوند. به همین سبب، درصورتی‌که حساسیت یا رفلاکس معده ندارید، مصرف روزانه یک تا دو عدد کیوی متوسط در بارداری معمولاً بی‌خطر و مفید است.

در دوران بارداری چه مقدار میوه باید مصرف شود؟

به طور کلی متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که افراد باردار روزانه ۲ تا ۳ واحد میوه مصرف کنند و تا حد امکان میوه‌های متنوع، تازه و ارگانیک را در برنامه غذایی خود قرار دهند.

هر واحد میوه عبارت است از:

• یک عدد میوه کامل، برای میوه‌هایی که اندازه آن‌ها بزرگ‌تر از یک توپ تنیس است

• یک لیوان میوه خردشده

باتوجه‌به اهمیت میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری و مصرف متعادل و متنوع میوه‌ها در این زمان، اپلیکیشن ایمپو این فرصت را برای زنان باردار فراهم کرده است که تنها با واردکردن اطلاعات و نشانه‌های خود رژیم غذایی اختصاصی خود را دریافت کنند و زیر نظر مشاورین تغذیه، این دوران حساس و زیبا را پشت سر بگذارند.

سبزیجات ممنوعه در دوران بارداری

انتخاب‌ هوشمندانه سبزیجات و شناخت سبزیجاتی که سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازند، همانند شناخت میوه‌های ممنوعه در بارداری بسیار مهم است.

در ادامه، با سبزیجاتی که باید در بارداری با احتیاط مصرف شوند یا از رژیم غذایی حذف شوند آشنا می‌شویم:

• سبزیجات برگ‌سبز خام و نشسته 

 سبزیجات خام و نشسته مانند اسفناج خام به دلیل آلودگی به باکتری‌هایی مثل سالمونلا می‌توانند منجر به مسمومیت‌های غذایی سخت شوند. به همین سبب توصیه می‌کنیم که سبزیجات برگ‌سبز را فقط به صورت کاملاً پخته‌شده مصرف کنید.

• ماش

 ماش به سبب وجود ترکیبات خاصی از جمله ساپونین و فیتواستروژن‌ها در برخی افراد باعث تحریک معده یا نفخ شدید می‌شود. با توجه به حساسیت سیستم گوارش در بارداری، بهتر است در مصرف ماش زیاده‌روی نکنید و مواد غذایی دیگری مثل عدس و کینوا استفاده کنید.

• شبدر و یونجه

 شبدر و یونجه حاوی ترکیباتی مشابه هورمون استروژن هستند، که ممکن است تعادل هورمونی مادر را تحت تاثیر قرار دهند. علاوه بر آن، احتمال وجود باکتری ای‌-کلای نیز در دانه‌های یونجه بالاست که خطرات جدی برای جنین به همراه دارد.

• تربچه خام

با توجه به آنکه گیاه تربچه در عمق خاک رشد می‌کند، پتانسیل بالایی برای جذب ترکیبات سمی دارد. به همین دلیل، برای پیشگیری از مسمومیت‌های غذایی، توصیه می‌شود که تربچه‌ را تنها به‌صورت پخته مصرف کنید.

• سبزیجات نفاخ

سبزیجات نفاخ مثل انواع کلم، پیاز خام و فلفل‌دلمه‌ای اگرچه بسیار مغذی هستند اما به دلیل دیرهضم بودن می‌توانند باعث نفخ و دردهای شکمی آزاردهنده در زنان باردار شوند.  پختن، بخارپز کردن یا تفت دادن سبک این سبزیجات هضمشان را آسان‌تر می‌کند و احتمال مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد.

نکات طلایی درباره مصرف میوه در دوران بارداری

رعایت چند نکته کلیدی در مورد مصرف میوه‌ در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد. نکات زیر به شما کمک می‌کنند تا هنگام تهیه لیست خرید خود، با دقت بیشتری میوه‌های خود را انتخاب کنید؛

• میوه‌های ارگانیک تماس کمتری با کودها و سموم شیمیایی داشته و کیفیت بالاتری دارند. به همین علت توصیه می‌شود که ترجیحاً میوه‌های ارگانیک مصرف کنید. بااین‌حال، اگر میوه ارگانیک در دسترس نباشد، مصرف میوه‌های غیرارگانیک همواره بهتر از حذف کامل میوه از برنامه غذایی بارداری است.

• شستشوی کامل میوه پیش از مصرف، برای حذف سموم و باکتری‌‌ها در هر شرایطی ضروری است.

• احتمال آلودگی باکتریایی در قسمت‌های له‌شده یا آسیب‌دیده میوه‌ها بیشتر است به همین سبب توصیه می‌کنیم که پیش از مصرف میوه‌ها قسمت‌های له‌شده یا آسیب‌دیده آن‌ها را جدا کنید. 

• میوه‌ها را در یخچال و با فاصله از گوشت خام نگهداری کنید.

• از مصرف طالبی و خربزه‌های از قبل برش‌خورده خودداری کنید.

• آبمیوه‌های طبیعی و پاستوریزه‌ را جایگزین آبمیوه‌های سوپر مارکتی کنید.

کلام آخر

محدود کردن میوه‌های ممنوعه در بارداری از جمله آناناس، پاپایای نارس و انگور، ممکن است سبب عوارضی مانند زایمان زودرس، مشکلات گوارشی و افزایش قند خون شود. به همین سبب شناخت میوه‌های ممنوعه در دوران بارداری و مصرف درست میوه‌ها برای دریافت کافی مواد مغذی و حفظ سلامت بارداری ضروری است. همچنین، رعایت نکات طلایی مانند شست‌وشوی کامل میوه‌ها، انتخاب میوه‌های ارگانیک و محدودکردن آبمیوه‌های صنعتی، می‌تواند احتمال بیماری‌ها و عوارض ناخواسته میوه‌ها را کاهش دهد و کیفیت رژیم غذایی بارداری را ارتقا دهد.

بارداری با سوالات و دغدغه‌های بسیاری همراه است که هر کدام می‌توانند آرامش مادر را تحت تاثیر قرار دهند. اپلیکیشن ایمپو با آگاهی از اهمیت این دوره حساس و تاثیر نگرانی‌های کوچک و بزرگ بر سلامت مادر، بستری تخصصی و دوستانه برای مادران باردار در نظر گرفته است. ایمپو همانند یک مشاور حرفه‌ای همواره در دسترس شما است تا به کمک بهترین متخصصین زنان و به روز‌ترین مقالات، به سوالات و نگرانی‌های شما پاسخ دهد.

منابع

evahospital.in/ vinmec.com/ medicalnewstoday.com/ cloudninecare.com