زایمان طبیعی یا سزارین؟ کدام بهتر است و عوارض کمتری دارد؟

سزارین یا طبیعی؟ این اولین سؤالی است که برای مادران پس از بارداری مطرح می‌شود. برای پاسخ به این سؤال، فاکتورهای مختلفی مورد بررسی قرار می‌‌گیرند که از جمله آن‌ها می‌توان به شرایط مادر، وزن و وضعیت جنین اشاره کرد. با وجود اینکه زایمان سزارین در سال‌های اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کرده است، اما بهتر است قبل از هر تصمیم و اقدامی، زایمان طبیعی و سزارین را مقایسه کنید و با مزایا و معایب آن‌ها آشنا شوید.

 قبل از انتخاب نوع زایمان، مشاوره با متخصص زنان ضروری است؛ چرا که پزشک با‌توجه‌به وضعیت شما و جنین، مناسب‌ترین روش زایمان را پیشنهاد می‌دهد. در این مقاله از مجله سلامت ایمپو قصد داریم به مقایسه زایمان طبیعی و سزارین بپردازیم و مزایا و معایب آن‌ها را بیان کنیم.

تفاوت زایمان طبیعی و سزارین

زایمان طبیعی یا سزارین؟ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های هر مادر باردار، انتخاب روش زایمان و آمادگی برای آن است. اینکه زایمان طبیعی باشد یا سزارین، برای فرد باردار اهمیت زیادی دارد؛ چرا که از نظر روحی و جسمی باید شرایط لازم را داشته باشد. از‌این‌رو، تصمیم‌گیری درباره زایمان سزارین یا طبیعی تا حد امکان باید بر اساس شرایط فرد و توصیه‌های پزشک انجام شود.

هر دو روش زایمان طبیعی و سزارین، مزایا و معایب خود را دارند و انتخاب آن‌ها به عواملی مانند سلامت جسمانی مادر، سابقه زایمان‌های پیشین، سلامت جنین و سایر ملاحظات پزشکی و بهداشتی بستگی دارد. بهترین روش زایمان برای هر فرد ممکن است با دیگری متفاوت باشد، زیرا شرایط جسمانی و وضعیت هر مادر باردار منحصربه‌فرد است. بنابراین، بهتر است علاوه بر بهره‌گیری از تجربه دیگران، شرایط شخصی خود را نیز ارزیابی کرده و با پزشک در این باره مشورت کنید.

در زایمان طبیعی نوزاد از راه واژن و سپس دهانه رحم خارج می‌شود. اما زایمان سزارین یک روش جراحی است که در آن نوزاد از طریق ایجاد برش در شکم و رحم مادر خارج می‌شود. این روش در شرایط خاصی مانند ناتوانی مادر در زایمان طبیعی، تحمل‌ناپذیری درد شدید، شرایط نامناسب زایمان، بروز عفونت یا خطرات دیگر برای مادر یا جنین انتخاب می‌شود.

به‌طور‌کلی، زایمان طبیعی یا سزارین روش‌هایی هستند که بر اساس توصیه پزشک و انتخاب شما برای به‌دنیا‌آوردن فرزندتان انجام می‌شوند. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و پزشکان برای انتخاب روش مناسب باید شرایط و نیازهای مادر را در نظر بگیرند. برای اطلاعات بیشتر درمورد این دو روش و مراقبت‌های آن پیشنهاد می‌کنیم مقالات زایمان طبیعی و سزارین را مطالعه کنید.

اگر به دنبال بهترین و جدید ترین نام برای فرزند دلبندتان هستید، پیشنهاد می‌کنیم ابزار آنلاین انتخاب اسم دختر و اسم پسر ایمپو را امتحان کنید.

زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟ 

به طور قطعی نمی‌توان گفت که زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین. زایمان طبیعی معمولاً با خطرات و عوارض کمتری نسبت به سزارین همراه است. به همین دلیل، کسانی که به دنبال تجربه‌ای ایمن‌تر و کم‌خطرتر هستند اغلب زایمان طبیعی را ترجیح می‌دهند.

 با‌این‌حال، گاهی‌اوقات مادران به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی، اضطراب شدید یا علاقه به برنامه‌ریزی دقیق و آمادگی بیشتر، زایمان سزارین را انتخاب می‌کنند. در ادامه به بررسی مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین می‌پردازیم تا با مقایسه هر دو آن‌ها، بهترین روش را برای زایمان خود انتخاب کنید.

مزایا زایمان طبیعی

مزایا زمان طبیعی به شرح زیر است: 

• بهبودی سریع‌تر پس از زایمان و بازگشت زودهنگام به زندگی روزمره

• نبود عوارض جراحی، مانند درد طولانی‌مدت در ناحیه برش

• کاهش خطر عوارضی مانند خونریزی و عفونت پس از زایمان

• احساس طبیعی‌تر و راحتی بیشتر پس از زایمان

• کمک به رفع برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها

• افزایش شیر مادر به دلیل ترشح هورمون‌های پرولاکتین و اکسی توسین

• عدم وجود جای بخیه و سوزش در ناحیه شکم

• کاهش احتمال بروز اختلالات تنفسی در نوزاد

معایب زایمان طبیعی

معایب این روش نیز به شرح زیر است:

• احتمال عدم موفقیت و نیاز به مداخله اضطراری

• ضرورت انجام جراحی و برش در برخی نواحی 

• درد شدید و گاه غیر‌قابل تحمل

• عدم امکان پیش‌بینی دقیق تاریخ زایمان

• مدت‌زمان طولانی

• خطر پارگی پرینه

• خستگی شدید مادر

• خطر برای جنین

برای آشنایی با مزایا و معایب زایمان در آب نیز می‌توانید مقاله درج شده را مطالعه کنید.

مزایای زایمان سزارین 

سزارین مزایا زیر را به همراه دارد:

• کاهش درد زایمان

• کنترل بهتر در شرایط اضطراری 

• امکان برنامه‌ریزی دقیق و آگاهی از تاریخ زایمان

• پیشگیری از مشکلات لگنی

• کاهش خطر پارگی پرینه

معایب زایمان سزارین

معایب زایمان سزارین نیز به شرح زیر است:

• نیازمند مراقبت بعد از زایمان بیشتر

• طولانی‌تر بودن دوره بازگشت به زندگی عادی و روزمره

• احتمال بروز عفونت در محل جراحی و زخم

• تجربه درد و خونریزی پس از جراحی

• افزایش خطر در زایمان‌های بعدی

• احتمال واکنش مادر به بیهوشی

عوارض زایمان طبیعی بیشتر است یا سزارین؟ 

در زایمان طبیعی، امکان پارگی ناحیه پرینه وجود دارد. گاهی برای گشاد شدن دهانه رحم، نیاز به ایجاد برش (اپیزیوتومی) است که این برش با بخیه همراه است و می‌تواند دردناک باشد. علاوه بر این، زایمان طبیعی ممکن است با خطراتی مانند اختلال در کنترل مثانه یا افتادگی اندام‌های لگنی نیز همراه باشد. از‌این‌رو، مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار یا شل شدن اندام‌های لگن در این روش بیشتر دیده می‌شود.

در مقابل، زایمان سزارین با خطراتی مانند عفونت در محل جراحی یا دیواره رحم همراه است. از دیگر عوارض احتمالی زایمان سزارین می‌توان به خونریزی شدید، صدمه به اندام‌هایی مانند مثانه یا روده حین عمل، حساسیت به داروی بیهوشی، لخته شدن خون در وریدها (ترومبوز) و آمبولی ریه اشاره کرد. همچنین، در زایمان‌های سزارین بعدی نیز احتمال بروز مشکلاتی مانند جفت سرراهی یا چسبندگی غیرطبیعی جفت (جفت آکرتا) افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، گاهی پزشک توصیه می‌کند که زایمان زود‌تر و در هفته 37 بارداری انجام شود.

در زایمان طبیعی، عبور نوزاد از مسیر واژن باعث فشرده‌ شدن عضلات درگیر و تخلیه مایعات از ریه‌های او می‌شود. این امر به کاهش مشکلات تنفسی نوزاد هنگام تولد کمک می‌کند. در سزارین، چنین فرایندی رخ نمی‌دهد و به‌ویژه اگر عمل قبل از هفته 39 بارداری انجام شود، احتمال بروز اختلالات تنفسی برای نوزاد بیشتر است. علاوه بر این، باید توجه داشت که در زایمان طبیعی، تماس نوزاد با باکتری‌های موجود در کانال زایمان به تقویت سیستم ایمنی او کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: لابیاپلاستی بعد از زایمان طبیعی

مقایسه درد زایمان طبیعی و سزارین

زایمان سزارین یا طبیعی؟ کدامیک درد کمتری دارد؟ یکی از سؤالات رایج مادران باردار این است که درد زایمان طبیعی بیشتر است یا سزارین. زایمان طبیعی معمولاً با درد شدیدی همراه است که ناشی از انقباضات رحمی و فشار بر کانال زایمان هنگام خروج نوزاد است. این درد اغلب در طول زایمان تجربه می‌شود و ممکن است ساعت‌ها طول بکشد، اما پس از تولد نوزاد به‌سرعت کاهش می‌یابد و دوره نقاهت کوتاه‌تر است. شدت این درد به آستانه تحمل فرد، آمادگی جسمانی و تکنیک‌های تنفسی بستگی دارد و گاهی با روش‌های تسکین‌دهنده مانند اپیدورال قابل‌کنترل است. 

این در حالی است که در زایمان سزارین، به دلیل استفاده از بی‌حسی یا بیهوشی، در حین عمل دردی احساس نمی‌شود. اما پس از جراحی، مادران با درد محل برش شکم و رحم مواجه می‌شوند که ممکن است روزها یا هفته‌ها ادامه داشته باشد. این درد با حرکت، سرفه یا مراقبت از نوزاد تشدید می‌شود و نیاز به داروهای مسکن دارد. در‌واقع اصلی‌ترین فرق زایمان طبیعی و سزارین، طولانی بودن دوره نقاهت و روند بهبودی کامل در سزارین است. به‌طور‌کلی، زایمان طبیعی درد شدید اما موقتی دارد، درحالی‌که سزارین با درد طولانی‌تر پس از عمل همراه است. انتخاب بین زایمان طبیعی یا سزارین به شرایط جسمی مادر، وضعیت جنین، ترجیحات شخصی و توصیه پزشک بستگی دارد.

برای بارداری دوقلو سزارین یا طبیعی بهتر است؟

در بارداری‌‌های دوقلو، انتخاب بین زایمان سزارین یا طبیعی به شرایط مادر و وضعیت جنین‌ها بستگی دارد. اگر جنین اول در موقعیت سر به پایین (ورتکس) قرار گرفته و بارداری بدون عارضه پیش برود، زایمان طبیعی می‌تواند گزینه‌ ایمنی باشد. این روش بهبودی سریع‌تری برای مادر دارد و خطر عفونت یا عوارض جراحی را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. 

 اگر جنین‌ها در موقعیت غیرطبیعی (مثل بریچ) قرار بگیرند یا بارداری مونوآمنیوتیک (دوقلوهایی با یک کیسه مشترک) باشد، پزشک زایمان سزارین را توصیه می‌‌کند. 

نظر‌سنجی زایمان طبیعی یا سزارین؟

تجربیاتی که افراد از زایمان طبیعی و سزارین عنوان کرده‌اند بسیار متنوع و متفاوت است. از نظر برخی مادران، زایمان طبیعی تجربه‌ای ارزشمند است که به آن‌ها امکان می‌دهد در تولد فرزندشان مشارکت کرده و از این همراهی لذت ببرند. حتی با وجود اینکه درد زایمان طولانی و شدید است، آن‌ها احساس خوشایندی از آن‌ دارند. همچنین، بهبودی سریع و بازگشت زودهنگام به فعالیت‌های روزمره از جمله مزایایی است که مادران برای زایمان طبیعی عنوان کرده‌اند.

سزارین برخلاف زایمان طبیعی، از نظر مادران تجربه‌ آرام‌تر و قابل‌کنترل‌تری است که در فرایند زایمان درد شدیدی را متحمل نمی‌شوند. با‌این‌حال، برخی از مادران پس از زایمان سزارین از درد در ناحیه جراحی، محدودیت در حرکت و مدت زمان طولانی‌تر بهبودی کامل شکایت دارند. 

به‌طور‌کلی، نتایج نظر‌سنجی که برای زایمان طبیعی یا سزارین انجام شده متنوع است و نمی‌توان این نظرات را به تجارب تمام مادران از زایمان تعمیم داد. اگر شما نیز به دنبال اطلاعات بیشتری در این زمینه هستید و می‌خواهید تجربیات افراد مختلف را بدانید، می‌توانید در بخش اشتراک تجربه ایمپو که فضایی برای گفتگو و تبادل نظر است، تجربیات دیگر مادران را بخوانید، سوالات خود را بپرسید و تبادل نظر کنید.

در اشتراک تجربه ایمپو

با بقیه حرف بزن و از تجربیاتشون استفاده کن

نصب اپلیکیشن ایمپو

آیا پس از زایمان سزارین می‌توان زایمان طبیعی داشت؟

درصورتی‌که فرد زایمان طبیعی داشته باشد، می‌تواند فرزند بعدی خود را به‌صورت طبیعی یا سزارین به دنیا آورد. از طرفی اگر فرد سابقه زایمان سزارین دارد، اگرچه می‌تواند زایمان طبیعی نیز داشته باشد، اما زایمان سزارین برای او گزینه بهتری است. توجه داشته باشید که پیش از تصمیم‌گیری در مورد زایمان طبیعی پس از سزارین، باید با پزشک خود مشورت نمایید. در این تصمیم‌گیری عوامل زیر می‌توانند تأثیر‌گذار باشند:

• سابقه جراحی سزارین

• وضعیت فعلی مادر باردار

• نوع جراحی سزارین قبلی

• فاصله زمانی زایمان سزارین قبلی تا زایمان جدید

• سایر عوامل پزشکی

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل هفته 36 بارداری 

عوامل تأثیر‌گذار در انتخاب زایمان سزارین و طبیعی

عوامل متعددی می‌توانند زایمان طبیعی را غیرممکن کرده و فرد را مجبور به انجام سزارین کنند. در ادامه به این عوامل و اینکه زایمان طبیعی برای چه کسانی توصیه نمی‌شود می‌پردازیم.

• روش زایمان پیشین

 اگر زایمان قبلی سزارین بوده و زمان زیادی از آن نگذشته باشد، پزشک ممکن است اجازه زایمان طبیعی را ندهد.

• کوچکی لگن

اگر لگن مادر بیش از حد کوچک باشد، امکان زایمان طبیعی را ندارد و بهترین انتخاب برای او زایمان سزارین است.

• چندقلویی

 در بارداری چندقلویی، زایمان طبیعی ممکن است به جنین دوم آسیب برساند؛ بنابراین در این شرایط سزارین توصیه می‌شود.

• وزن بالای نوزاد

جثه بزرگ نوزاد، زایمان طبیعی را دشوار می‌کند و روش سزارین مناسب‌تر است.

• بیماری‌های مادر

 در صورت ابتلا به بیماری‌‌هایی مانند دیابت بارداری یا فشار‌خون حاملگی، بهتر است زایمان سزارین را انتخاب کنید.

• وضعیت جنین

 درصورتی‌که جنین در وضعیت بریچ باشد و پاهای او به سمت شکم قرار گرفته باشند، سزارین بهترین روش برای زایمان است.

• سلامت نوزاد

گاهی‌اوقات در زایمان طبیعی ممکن است تنفس نوزاد دچار مشکل شود و یا نوزاد دارای بیماری خاصی است که نمی‌توان او را به‌صورت طبیعی به دنیا آورد. در این شرایط زایمان باید به‌صورت سزارین انجام شود.

تشخیص زایمان طبیعی یا سزارین در سونوگرافی

تشخیص اینکه زایمان به‌صورت طبیعی انجام شود یا سزارین، به طور مستقیم از طریق سونوگرافی امکان‌پذیر نیست. اما با این وجود، سونوگرافی اطلاعات مهمی در اختیار پزشک قرار می‌دهد که به تصمیم‌گیری در‌رابطه‌با انتخاب نوع زایمان کمک می‌کند. سونوگرافی معمولاً برای بررسی وضعیت جنین، موقعیت قرارگیری او (سر به پایین یا بریچ)، وزن تقریبی، میزان مایع آمنیوتیک و سلامت جفت استفاده می‌شود. این عوامل می‌توانند نشان‌دهنده احتمال موفقیت زایمان طبیعی یا سزارین باشند.

به‌عنوان‌مثال، اگر سونوگرافی نشان دهد که جنین در موقعیت عرضی یا بریچ (پا به سمت شکم) قرار دارد، احتمال نیاز به سزارین افزایش می‌یابد. چرا که زایمان طبیعی در این شرایط دشوار یا خطرناک است. همچنین، اگر جفت سرراهی (پوشاننده دهانه رحم) تشخیص داده شود، سزارین ضروری خواهد بود. وزن بالای جنین یا ناهنجاری‌های آناتومیکی مادر (مانند کوچکی لگن) نیز ممکن است از طریق سونوگرافی شناسایی شود و به تشخیص نوع زایمان کمک کند. با‌این‌حال، سونوگرافی به‌تنهایی تعیین‌کننده نوع زایمان نیست و تصمیم نهایی به عوامل دیگری مثل سابقه زایمان قبلی، سلامت مادر و جنین و پیشرفت زایمان بستگی دارد.

چرا پزشکان زایمان طبیعی را توصیه می‌کنند؟

اکثر پزشکان در ابتدا مادران باردار را به انجام زایمان به شکل طبیعی تشویق می‌کنند؛ زیرا زایمان طبیعی برای جسم و روح مادر مفید‌تر است و همچنین از بروز عفونت‌ها و درد پس از زایمان نیز جلوگیری می‌کند.

زایمان طبیعی یک روش مرسوم فرزند‌آوری است و مزایای بیشتری نسبت به سزارین دارد. به همین دلیل، اکثر پزشکان و متخصصان در پاسخ به این سؤال که زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین، بدون‌شک زایمان طبیعی را انتخاب می‌کنند. از جمله دلایلی که پزشکان زایمان طبیعی را بیشتر توصیه می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• کاهش خطر عفونت

 از‌آنجایی‌که زایمان طبیعی به جراحی و بریدگی نیاز ندارد، خطر عفونت در مادر به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

• بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره

 بعد از زایمان طبیعی، مادران در کمترین زمان ممکن به فعالیت‌های روزمره و زندگی عادی خود باز می‌گردند.

• کاهش خطر اختلالات تنفسی

نوزادانی که با زایمان طبیعی به دنیا می‌آیند، کمتر دچار مشکلات تنفسی می‌شوند.

• کاهش نقص جسمانی

 در بسیاری از موارد، زایمان طبیعی باعث کاهش نقص و بیماری جسمانی در نوزادان می‌شود.

• حفظ سلامت جسمی

 در زایمان طبیعی به هیچ‌گونه داروی تسکین درد و یا عمل جراحی نیاز نیست. در این زایمان، اغلب مادران پس از به دنیا آمدن فرزندشان، احساس درد و ناراحتی چندانی ندارند.

چرا زنان از زایمان طبیعی هراس دارند؟

برخی مادران باردار در پاسخ به سؤال زایمان سزارین یا طبیعی، زایمان سزارین را انتخاب می‌کنند. چرا که معتقدند زایمان طبیعی با درد شدید و مداومی همراه است و باعث ترس و استرس می‌شود. دلایل رایجی که باعث هراس از زایمان طبیعی می‌شود، عبارتند از:

• ترس از درد: زایمان طبیعی با درد قابل‌توجهی همراه است که این اضطراب مادران را افزایش می‌دهد و اصلی‌ترین دلیل انتخاب سزارین به جای زایمان طبیعی محسوب می‌شود.

• ترس از عوارض: برخی افراد از عوارضی مانند پارگی واژن یا آسیب به لگن هراس دارند.

• نگرانی از عدم موفقیت: برخی زنان از ناموفق بودن زایمان طبیعی و نیاز به سزارین ناگهانی هراس دارند؛ بنابراین از ابتدا سزارین را انتخاب می‌کنند. 

• فشار روانی: تجربه‌های منفی گذشته یا نگرانی از قضاوت دیگران، استرس را تشدید می‌کند و باعث هراس از زایمان طبیعی می‌شود.

بیشتر بخوانید: پریود نشدن بعد از زایمان

آیا زایمان سزارین برای مادر یا جنین خطرناک است؟

همان‌طور که در پاسخ به سؤال زایمان طبیعی یا سزارین گفته شد، انتخاب هر روش به شرایط مادر و تشخیص پزشک بستگی دارد. بنابراین، برای آگاهی از اینکه زایمان سزارین برای شما و جنین‌تان خطر دارد یا نه، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید یا با نصب اپلیکیشن ایمپو از پزشکان متخصص زنان و زایمان و کارشناسان مامایی این مجموعه پاسخ‌های تخصصی دریافت نمایید. به‌طور‌کلی، زایمان سزارین معمولاً به نوزاد آسیبی نمی‌رساند و در برخی موارد خطر کمتری برای او دارد. با‌این‌حال، اگر جنین در وضعیت مناسبی باشد، بیشتر‌اوقات زایمان طبیعی توصیه می‌شود. هر مادر آگاهی نیاز دارد که در دوران سخت و شیرین بارداری یک همراه در کنار خود داشته باشد تا با توصیه‌ها و راهنمایی‌هایش این دوران را راحت‌تر پشت سر بگذارد. ایمپو چنین همراهی برای دوران بارداری شماست.

سخن پایانی

در پاسخ به سؤال زایمان سزارین یا طبیعی، می‌توان گفت که هر دو روش ویژگی‌ها و چالش‌های خاص خود را دارند. زایمان طبیعی با درد شدید همراه است و گاهی نیاز به ترمیم واژن دارد، در‌حالی‌که سزارین با بیهوشی یا بی‌حسی بدون درد انجام می‌شود، ولی پس از عمل دوره نقاهت بیشتری دارد. زایمان طبیعی به دلیل روند طبیعی خروج نوزاد، خطر مشکلات تنفسی را کاهش می‌دهد و ایمنی نوزاد را تقویت می‌کند. اما در سزارین، به‌خصوص اگر زودتر از موعد و در هفته 36 بارداری انجام شود، احتمال مشکلات تنفسی بیشتر است. از طرفی، زایمان طبیعی ممکن است عوارضی مانند ضعف عضلات لگن یا مشکلات ادراری به دنبال داشته باشد. 

به‌طورکلی می‌توان گفت انتخاب روش زایمان به وضعیت جسمی شما و توصیه پزشک بستگی دارد. بنابراین، بهتر است در این مورد با یک متخصص زنان و زایمان یا ماما مشورت کنید. جهت دسترسی راحت‌تر به پزشکان متخصص می‌توانید اپلیکیشن ایمپو را نصب کرده و به‌صورت آنلاین با پزشکان مجرب این مجموعه در ارتباط باشید.

یه مادر ایمپویی، یه مادر آگاهه ؛ایمپو رو نصب کن تا با توصیه‌های آگاهی بخشش در این مسیر همراهت باشه!

نصب اپلیکیشن ایمپو

منابع

• themotherbabycenter
• parents.com
• parkwayeast
• frontiersin.org