جدول فشار خون در بارداری؛ همراه با بررسی علائم و راهکارهای درمانی

تجربه علائم و چالش‌های جدید برای زنان باردار امری طبیعی است که کم‌کم به آن‌ها عادت کرده و تنها چشم‌انتظار تولد فرزند خود می‌مانند. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، فشار خون بالا در بارداری است؛ اختلالی که اگر به موقع شناسایی و کنترل نشود، می‌تواند جان مادر و جنین را به خطر بیندازد.

«فشار خون در بارداری» یا Gestational Hypertension تنها یکی از انواع این اختلال است که پس از هفته بیستم بروز می‌کند و معمولا با زایمان از بین می‌رود، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند به عوارض جدی مانند پره‌اکلامپسی، زایمان زودرس و اختلال رشد جنین منجر شود.

در این مقاله، با بررسی جدول فشار خون در بارداری و انواع آن، عوامل خطر، راه‌های درمانی و روش‌های پایش دقیق، به شما کمک می‌کنیم تا این اختلال را بهتر بشناسید و با آگاهی بیشتر، از سلامت بارداری خود محافظت کنید.

فشار خون حاملگی چیست؟

فشار خون بالا در بارداری، یکی از اختلالات پر اهمیت دوران بارداری است که تنها در برخی زنان باردار ظاهر می‌شود. نکته جالب درباره فشار خون در بارداری آن است که، علائم همراهی مانند وجود پروتئین در ادرار یا اختلالات قلبی یا کلیوی نداشته و تنها فشار خون مادر بالا می‌رود.

علاوه بر آن فشار خون بارداری یا Gestational Hypertension معمولا پس از هفته بیستم بارداری شروع شده و با زایمان نیز از بین می‌رود. همین ویژگی‌ها به تشخیص فشار خون در حاملگی کمک می‌کنند؛ به این صورت که، اگر فشار خون فرد پیش از هفته بیستم بارداری در محدوده نرمال بوده و پس از هفته بیستم با افزایش فشار خون رو به رو شود، تشخیص پزشک متخصص معمولا فشار خون حاملگی است.

در مقاله هفته بیستم بارداری، نکات مهم درباره تغییرات بدن، اندازه جنین و باید و نبایدهای ضروری این دوران را بررسی کرده‌ایم.

چرا فشار خون حاملگی نگران‌کننده است؟

بی‌توجهی به فشار خون بالا و عدم کنترل آن، چه در دوران بارداری چه خارج از آن، می‌تواند به یک مشکل جدی و نگران‌کننده تبدیل شود. در فشار خون بارداری مقاومت رگ‌های خونی افزایش می‌یابد و همین امر باعث اختلال در جریان خون به اندام‌های حیاتی بدن از جمله کبد، کلیه‌ها، مغز، رحم و جفت می‌شود.

علاوه بر آن، یکی از عوارض مهم فشار بالا در بارداری(مخصوصا در مقادیر بالاتر از 160/110)، جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم است که ممکن است منجر به خونریزی شدید، کمبود اکسیژن جنین و حتی مرگ جنین شود. پیامدهای خطرناک دیگر فشار خون بالا در بارداری عبارتند از:

• محدودیت رشد جنین در داخل رحم 

• مرده‌زایی

• اکلامپسی و تشنج‌های شدید

• زایمان زودرس

فشار خون نرمال در بارداری چند است؟

بر اساس دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی(WHO)، فشار نرمال در بارداری مشابه با سایر افراد سالم، یعنی کمتر از 12 روی 8 در نظر گرفته می‌شود؛ با این حال بدن در این دوران دچار تغییرات فیزیولوژیک مهمی می‌شود که بر فشار خون تاثیر می‌گذارند.

فشار خون پایین در بارداری چند است؟

فشار خون پایین در دوران بارداری زمانی رخ می‌دهد که فشار خون سیستولیک(عدد بالا) کمتر از ۹ و فشار خون دیاستولیک(عدد پایین) کمتر ۶ باشد؛ اما در نظر داشته باشید که در دوران حاملگی، به ویژه در سه ‌ماهه اول بارداری و سه ماهه دوم بارداری، کاهش فشار خون به دلیل تغییرات هورمونی و گشاد شدن عروق خونی، امری طبیعی و رایج است.

اگرچه این کاهش معمولا بی‌خطر است، اما در برخی موارد می‌تواند منجر به علائم زیر شود:

• سرگیجه

• غش کردن

• تاری دید

• ناتوانی در تمرکز

• پوست سرد یا مرطوب

• تنفس سریع

• خستگی

با وجود اینکه فشار خون پایین در اوایل بارداری معمولا طبیعی است اما اگر علائم شدید یا تکرار شونده‌ای مانند غش، تاری دید یا تنگی نفس را تجربه می‌کنید حتما به پزشک متخصص خود اطلاع دهید تا در صورت نیاز، هر چه سریع‌تر به بررسی و درمان‌های لازم بپردازید.

فشار خون بالا در بارداری چند است؟

در صورتی که فشار خون زن باردار در ۲۰ هفته اول بارداری در محدوده طبیعی باشد اما از هفته بیستم به بعد فشار خون او به ۱۴/۹ یا بیشتر برسد پزشک تشخیص به ابتلا به فشار خون بارداری می‌دهد. اگر این عدد تنها یک بار ثبت شود، ممکن است تحت تاثیر عوامل گذرایی مانند استرس، فعالیت بدنی یا کم‌آبی باشد. 

در صورتی که اگر در دو نوبت مجزا(با فاصله حداقل ۴ ساعت) این مقدار یا بیشتر ثبت شود، می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به فشار خون بارداری باشد. افزایش غیر طبیعی فشار خون در بارداری نسبت به زمانی که فرد باردار نیست، تاثیر متفاوتی بر بدن دارد.

همچنین در برخی موارد، هرچند ممکن است در نگاه اول فشار خون ۱۳ روی ۸ در دوران بارداری نگران‌کننده به نظر نرسد اما بر اساس معیارهای انجمن قلب آمریکا در گروه فشار خون غیر طبیعی بارداری قرار می‌گیرد.

در واقع زنان باردار با فشار ۱۳/۸ یا ۱۳.۵/۹ می‌توانند در مرحله اول فشار خون بارداری باشند. در این دوران، قلب باید خون بیشتری را پمپاژ کند، بنابراین فشار بیشتری به بدن وارد می‌شود. این فشار خون می‌تواند بر رشد و عملکرد جفت تاثیر بگذارد.

به این معنا که جنین ممکن است مواد مغذی کافی برای رشد طبیعی دریافت نکند؛ در نتیجه، هم مادر و هم جنین در معرض خطر بیشتر عوارض پیش از زایمان، حین زایمان و پس از آن قرار می‌گیرند.

فشار خون بالا در اوایل بارداری

فشار خون بالا در اوایل بارداری، به ویژه در سه ‌ماهه اول، می‌تواند نشانه‌ای از فشار خون مزمن باشد که پیش از بارداری وجود داشته یا در این دوره تشخیص داده شده است. ابتلا به فشار خون در این دوره از حاملگی خطر ابتلا به عوارضی مانند پره‌اکلامپسی و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. 

در صورتی که در ماه‌های ابتدایی با فشار خون بالا در بارداری مواجه شده‌اید یا پیش از اقدام به بارداری نیز به فشار خون بالا مبتلا بودید، توصیه می‌کنیم درباره سابقه فشار خون خود و احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا به طور مداوم فشار خود را تحت نظر داشته باشید. 

فشار خون در ماه آخر بارداری

فشار خون بالای 14 روی ۹ در سه ماهه سوم بارداری ممکن است نشانه‌ای از پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد. این نوع فشار خون در زمان بارداری می‌تواند عوارض سخت و خطرناکی مانند کاهش جریان خون به جنین و آسیب به ارگان‌ها را به دنبال داشته باشد.

 در این صورت پزشک ممکن است تصمیم به زایمان زودرس بگیرد یا مادر را تحت مراقبت‌های ویژه قرار دهد تا احتمال آسیب به مادر و فرزندش کاهش یابد. با توجه به ضرورت این اختلال، نظارت دقیق و منظم بر فشار خون و علائمی مانند تاری دید و سردردهای مداوم در دوره‌های پایانی بارداری بسیار پر اهمیت است.

فشار خون در بارداری دوقلویی خطر دارد؟

فشار خون بارداری در بارداری‌های دوقلو شایع‌تر از دیگر بارداری‌ها است. این افزایش خطر به عواملی مانند حجم بیشتر جفت و افزایش نیازهای قلبی‌عروقی مادر مرتبط است. با وجود اینکه برخی تحقیقات بیان می‌کنند که فشار خون بارداری در دوقلویی‌ها لزوما تاثیر منفی بر رشد جنین ندارد؛ اما مدیریت دقیق این وضعیت برای جلوگیری از پیشرفت به پره‌اکلامپسی و کاهش رشد جنین که خطرات جدی برای مادر و جنین‌ها دارد، ضروری است.

جهت مدیریت فشار خون در بارداری دوقلو کافیست معاینات منظم دوران بارداری را جدی بگیرید و در صورت لزوم از داروهای تجویزی پزشک خود استفاده کنید.

فشار خون در بارداری و جنسیت جنین 

براساس برخی از مطالعات بین فشار خون مادر در دوران بارداری و جنسیت جنین ارتباطی وجود دارد. به طور خاص، تحقیقات حاکی از آن است که زنانی که جنین پسر دارند، بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بارداری یا پره‌اکلامپسی قرار می‌گیرند.

با این حال، این یافته‌ها قطعی نیستند و همچنان نیاز به مطالعات بیشتر دارند تا بتوان با اطمینان درباره تاثیر جنسیت جنین بر فشار خون بارداری صحبت کرد. همچنان باید گفت که تعیین جنسیت جنین در درجه اول به عوامل بیولوژیکی، به‌ویژه کروموزوم‌های جنسی که از والدین به ارث می‌رسند، بستگی دارد. در مقاله‌های علائم بارداری دختر و علائم بارداری پسر، بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.

انواع فشار خون در بارداری چیست؟

فشار خون بالا در بارداری، یکی از مشکلات شایع این دوران است که می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. برخی از انواع فشار بالا در بارداری بی‌علامت و گذرا هستند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند سلامت مادر و جنین را به شدت تهدید کنند.

آشنایی با انواع فشار خون در بارداری به درک بهتر خطرات احتمالی، پیگیری به موقع و پیشگیری از عوارض جدی کمک می‌کند. مهم‌ترین انواع فشار خون در بارداری عبارتند از:

• فشار خون مزمن(Chronic Hypertension)

• فشار خون بارداری(Gestational Hypertension)

• پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری(Preeclampsia) 

• اکلامپسی(Eclampsia)

در جدول زیر خصوصیات، علائم و عوارض این 4 نوع را بررسی می‌کنیم.

جدول فشار خون در بارداری

فشار خون در بارداری متناسب با هفته بارداری، علائم، عوارض جانبی و میزان خطر آن، به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:

سندرم HELLP، یکی از عوارض پره اکلامپسی یا اکلامپسی شدید است. این سندرم  در واقع مجموعه‌ای از تغییرات فیزیولوژیکی شامل تجزیه گلبول‌های قرمز، اختلالات کبدی و کاهش پلاکت‌های خون می‌باشد.

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل هفته نوزدهم بارداری،  هفته بیست و یکم بارداری و هفته 27 بارداری

علت فشار خون بالا در بارداری چیست؟

فشار خون بالا در بارداری می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی از آن‌ها طبیعی و برخی دیگر خطرناک هستند. این وضعیت اگر کنترل نشود، ممکن است سلامت بارداری را به خطر بیاندازد. برخی از عوامل اصلی فشار خون بالا در دوران بارداری عبارتند از:

• ابتلا به فشار خون پیش از بارداری

• بیماری‌های کلیوی

• دیابت

• سابقه فشار خون بالا در بارداری قبلی

• سن مادر کمتر از 20 سال یا بیشتر از 40 سال

• ابتلا به اختلالات سیستم ایمنی مانند ام اس یا لوپوس

ریسک فشار خون حاملگی در چه خانم‌هایی بیشتر است؟

فشار خون در بارداری اغلب در زنان جوانی دیده می‌شود که برای اولین بار باردار شده‌اند، چرا که بدن آن‌ها هنوز با تغییرات هورمونی و گردش خون جدید سازگار نشده است. علاوه بر آن احتمال ابتلا به فشار خون بارداری در زنانی که شرایط زیر را دارند محتمل‌تر بوده و نسبتا شایع است:

• حاملگی‌های دوقلو و چندقلو

• خانم‌هایی که در سن بالای ۳۵ سال باردار می‌شوند

• زنانی که سابقه فشار خون مزمن دارند یا در بارداری‌های قبلی دچار فشار خون بالا بوده‌اند

• زنان مبتلا به دیابت

علائم فشار خون حاملگی چیست؟

علائم فشار خون بالا در بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده به گونه‌ای برخی از زنان ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشند. با این حال برخی از رایج‌ترین علائم فشار خون بالا در بارداری عبارتند از:

• افزایش فشار خون

• عدم وجود یا وجود پروتئین در ادرار(برای تشخیص فشار خون بارداری یا پره اکلامپسی)

• ادم یا ورم در ناحیه صورت، دست و پایین تنه

• افزایش وزن ناگهانی

• تغییرات در بینایی مانند تاری دید یا دوبینی

• حالت تهوع و استفراغ

• درد سمت راست بالای شکم یا درد در اطراف معده

• کاهش مقدار ادرار و درد مثانه در بارداری

• تغییرات در فاکتورهای کبدی یا کلیوی

آزمایش فشار خون در بارداری چگونه است؟

تشخیص فشار خون حاملگی معمولا بر اساس افزایش سطح فشار خون پس از هفته ۲۰ بارداری صورت می‌گیرد. با این حال، پزشک برای تایید تشخیص خود و رد احتمال پره‌اکلامپسی یا سایر عوارض، ممکن است آزمایش‌ها و ارزیابی‌های زیر را نیز تجویز کند:

• اندازه‌گیری فشار خون که معیار اصلی تشخیص است

• آزمایش ادرار

• بررسی ورم دست و پا

• اندازه‌گیری وزن

• آزمایش‌های عملکرد کبد و کلیه

• آزمایش‌های انعقادی خون

بهترین زمان گرفتن فشار خون در بارداری

جهت بررسی دقیق فشار خون در بارداری، زمان اندازه‌گیری آن اهمیت زیادی دارد چرا که نوسانات طبیعی فشار خون در طول شبانه‌روز می‌تواند بر نتیجه اندازه‌گیری تاثیر بگذارد؛ به همین دلیل، پیروی از یک برنامه مشخص به تشخیص دقیق‌تر و کنترل بهتر فشار کمک می‌کند.

زمان‌های توصیه‌شده برای اندازه‌گیری فشار خون در بارداری، صبح زود حدود یک ساعت پس از بیدار شدن از خواب و پیش از مصرف صبحانه یا هر نوع دارو و یک ساعت پس از صرف شام و پیش از مصرف دارو است.

جالب است بدانید که فشار خون در ابتدای روز و صبح معمولا کمی بالاتر از عصر است؛ بنابراین برای دستیابی به یک میانگین قابل اعتماد، بهتر است حداقل نیمی از دفعات اندازه‌گیری فشار خون در صبح انجام شود.

پزشک متخصص بر اساس شرایط شما تعیین می‌کند که چند بار در هفته یا روز باید فشار خون خود را بگیرید؛ برای مثال، در برخی موارد، ۱ تا ۲ بار در روز یا ۳ تا ۴ بار در هفته اندازه‌گیری فشار خون توصیه می‌شود.

اپلیکیشن ایمپو، با توجه به هفته بارداری و علائمی که دارید، به شما یادآوری می‌کند تا فشار خون خود را اندازه گیری و در اپلیکیشن ثبت کنید؛ سپس با توجه به میزان آن، توصیه‌های تخصصی و رژیم غذایی مناسب را به شما پیشنهاد می‌کند.

***pregnancy3***

نکاتی برای اندازه گیری فشار خون

رعایت نکات ساده اما بسیار پر اهمیت زیر به شما کمک می‌کند تا فشار خون خود را در خانه با بیشترین دقت ممکن اندازه‌گیری کرده و از سلامت خود و جنین‌تان مطمئن شوید.

• ابتدا به دستشویی بروید، چرا که مثانه پر می‌تواند فشار خون را افزایش دهد.

• حداقل ۳۰ دقیقه پیش از اندازه‌گیری فشار از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا انجام فعالیت بدنی خودداری کنید.

• در یک محیط آرام و ساکت بر روی یک صندلی راحت نشسته و پشت‌تان را به صندلی تکیه دهید.

• هر دو پا را صاف روی زمین قرار دهید و آن‌ها را روی هم نیندازید.

• بازوی خود را از آرنج خم کرده و ساعد را روی یک میز صاف یا یک سطح سفت قرار دهید.

• کاف دستگاه فشارسنج باید با پوست بازوی شما تماس داشته باشد و حدود ۲-۳ سانتی‌متر بالاتر از آرنج قرار گیرد. کاف را روی لباس نبندید.

• هنگام گرفتن فشار صحبت نکنید یا حرکت نداشته باشید.

تشخیص فشار خون در دوران بارداری چگونه انجام می‌شود؟

برای کاهش فشار خون در بارداری روش‌ها و داروهای متنوعی وجود دارد که هر کدام به خودی خود در بهبود این اختلال موثر هستند اما به یاد داشته باشید که برای درمان و کنترل فشار خون در در زمان حاملگی مراجعه به پزشک و متخصص تغذیه مهم‌ترین اقدام است که باید در اسرع وقت انجام شود؛ چرا که اهمال‌کاری و بی‌توجهی به این وضعیت می‌‌تواند عوارض جبران ناپذیری داشته باشد.

درمان خاص فشار خون حاملگی توسط پزشک در مراحل زیر انجام می‌شود:

• بررسی شرایط بارداری، سلامت کلی و سابقه پزشکی

• بررسی میزان شدت بیماری

• بررسی میزان تحمل مادر در دریافت دارو یا درمان‌های خاص

• بررسی سیر احتمالی بیماری

• در نظر گرفتن ترجیحات مادر

هدف از درمان فشار خون بالا در بارداری، جلوگیری از افزایش شدت آن و پیشگیری از ایجاد عوارض دیگر است. در صورت صلاحدید پزشک برای مادر باردار، استراحت نسبی توصیه می‌شود؛ در مواردی نیز که به پرسنل و تجهیزات مخصوص نیاز است، بستری شدن در بیمارستان صورت می‌گیرد.

در روند درمان فشار خون در بارداری، نظارت بر جنین به وسیله موارد زیر انجام می‌شود:

• شمارش ضربه‌ها، پیگیری ضربان قلب و حرکات جنین: تغییر در تعداد یا دفعات حرکت جنین می‌تواند به معنی استرس در جنین باشد.

• تست بدون استرس جنین یا همان تست ان اس تی (NST): این آزمایش بررسی می‌کند که آیا ضربان قلب جنین به حرکات او پاسخ مناسب می‌دهد یا نه.

• بیوفیزیکال پروفایل جنین یا تست BPP: آزمایشی است که از ترکیب روش تست بدون استرس با سونوگرافی برای مشاهده دقیق‌تر جنین استفاده می‌کند.

• سونوگرافی فراصوتی داپلر(Doppler ultrasound): در این آزمایش با کمک جریان داپلر که نوعی سونوگرافی دقیق است، برای اندازه گیری جریان خون در رگ‌های خونی و بررسی خونرسانی به جنین استفاده می‌شود.

• انجام آزمایشات ادرار و خون: جهت بررسی تغییرات روند فشار خون 

• تجویز داروهایی به نام کورتیکواستروئیدها که ممکن است به رشد ریه‌های جنین کمک کنند.

برای فشار بالا در بارداری چی بخوریم؟

جهت بهبود و پایین نگه داشتن فشار خون در دوران بارداری، مصرف غذاهایی که سرشار از مواد معدنی مانند پتاسیم هستند، می‌تواند به کلیه‌ها کمک کند تا مایعات اضافی موجود در رگ‌های خونی را دفع کنند و در نتیجه فشار خون را کاهش دهند.

در ادامه با بهترین مواد غذایی برای کاهش و کنترل فشار خون بارداری آشنا می‌شویم:

• میوه‌های تازه
  بیشتر میوه‌ها حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند که به طور طبیعی فشار خون را کاهش می‌دهد. میوه‌هایی مانند موز، زردآلو، پرتقال، شلیل، طالبی و گریپ فروت بخصوص برای کاهش فشار خون مفید هستند.

• آبمیوه‌ها
  آب پرتقال، آب آلو و آب اکثر سبزیجات حاوی پتاسیم بالایی است که به کاهش فشار خون کمک می‌کنند.

• آووکادو
  آووکادو علاوه بر داشتن پتاسیم، چربی‌های غیر اشباع سالمی دارد که برای دوران بارداری بسیار مفید بوده و به کاهش فشار خون نیز کمک می‌کنند.

• میوه‌های خشک‌شده
  با توجه به اینکه در میوه‌های خشک‌ میزان آب کم شده اما پتاسیم حفظ می‌شود، می‌توانید از میوه‌هایی مانند موز خشک، زردآلو، کشمش، سیب خشک، آلو، پاپایا و انجیر برای کاهش فشار خون استفاده کنید.

• سبزیجات
  سبزیجات از منابع مهم پتاسیم هستند و اسفناج یکی از بهترین سبزیجات برای کاهش فشار خون است. برخی دیگر از سبزیجات مفید برای فشار خون در بارداری عبارتند از: چغندر، سیب‌زمینی شیرین، هویج، کدو حلوایی و کلم بروکلی.

• لوبیا و عدس
  لوبیا و عدس می‌توانند فشار خون را کاهش دهند و همچنین سرشار از پروتئین مورد نیاز برای رشد جنین هستند. توصیه می‌کنیم از سوپ این حبوبات در دوران بارداری استفاده کنید.

• آب نارگیل
  آب نارگیل نه تنها بسیار لذیذ است و عطش را برطرف می‌کند بلکه، حاوی پتاسیم نیز می‌باشد و به عنوان یک نوشیدنی طبیعی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

• محصولات لبنی
  اگرچه محصولات لبنی و شیرهای گیاهی مانند شیر سویا یا بادام، پتاسیم قابل توجهی ندارند اما همچنان گزینه‌های خوبی برای میان‌وعده‌ در دوران بارداری هستند.

• مرغ و ماهی
  گوشت مرغ و ماهی سالمون به عنوان منابع پروتئینی سالم و کم‌چرب می‌توانند در کاهش فشار خون بارداری بسیار موثر باشند و به رشد جنین و سلامت عمومی شما نیز کمک کنند.

• آجیل و خشکبار
  بادام و بادام هندی، به ویژه زمانی که با میوه‌های خشک ترکیب شوند، به کاهش فشار خون کمک می‌کنند و می‌توانند به عنوان یک میان‌وعده مغذی و خوشمزه در زمان بارداری مصرف شوند.

در نظر داشته باشید که رعایت رژیم بارداری مناسب فشار خون مانند رژیم مدیترانه‌ای و DASH نیز در کاهش فشار خون موثر هستند و با توجه به چربی‌های سالمی که دارند، به سلامت دوران حاملگی کمک می‌کنند.

چه غذاهایی از کاهش فشار خون در بارداری جلوگیری می‌کنند؟

برخی از غذاها و خوراکی‌ها نه تنها به کاهش و تنظیم فشار خون کمک نمی‌کنند بلکه کاهش فشار خون را دشوارتر می‌کنند. برخی از این مواد غذایی عبارتند از:

• میان‌وعده‌های شور
  میان‌وعده‌های پرنمک که حاوی سدیم بالایی هستند، موجب تجمع مایعات در رگ‌ها و افزایش فشار خون می‌شوند. به همین دلیل، چیپس، سیب‌زمینی سرخ کرده، ذرت بو داده و پیراشکی‌ها باید از رژیم غذایی بارداری حذف شوند.

• نان و ساندویچ‌های فرآوری‌شده
  غذاهای سوپرمارکتی یا فراوری‌شد نه اغلب حاوی سدیم زیادی هستند و می‌توانند فشار خون را افزایش دهند. ساندویچ‌هایی با گوشت‌های فرآوری‌شده، بیکن و محصولات کنسروی باید از رژیم غذایی بارداری حذف شوند.

• سوپ‌های کنسرو شده
  بهتر است سوپ‌ها را در خانه تهیه کرده و از مقدار نمک استفاده شده در آنها آگاه باشید.

• دسرهای فرآوری‌شده
  دسرهای فرآوری‌شده علاوه بر اینکه فشار خون را بالا می‌برند، ممکن است به تشدید اضافه وزن در بارداری منجر شوند و وضعیت مادر را بدتر کنند.

• گوشت قرمز
  گوشت قرمز، حتی بدون اضافه کردن نمک به آن، به خودی خود فشار خون را افزایش می‌دهد؛ بنابراین بهتر است از مصرف گوشت گاو، بره و گوساله خودداری شود.

• نوشیدنی‌های با قند بالا
  نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های انرژی‌زا که حاوی قند و کافئین هستند، می‌توانند فشار خون را افزایش دهند و باعث افزایش وزن شوند. بهتر است این نوشیدنی‌ها را با آب یا چای سبز جایگزین کنید.

• چربی‌های اشباع‌شده
  چربی‌های اشباع‌شده که در دسرهای شکلاتی، شیرینی‌ها، پای‌ها و کیک‌ها یافت می‌شوند، علاوه بر افزایش فشار خون، می‌توانند موجب افزایش وزن شوند.

• چاشنی‌ها
  چاشنی‌هایی مانند سس کچاپ، سس سویا، سس ماهی و سس سالاد اغلب حاوی مقادیر زیادی سدیم یا نمک هستند که می‌تواند فشار خون را بالا ببرد.

• کافئین
  مصرف کافئین می‌تواند موجب انقباض شریان‌ها و افزایش فشار خون شود. بهتر است از نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای سیاه خودداری کرده و از چای سبز استفاده کنید.

اگر به دنبال رژیم غذایی مناسب برای فشار خون بارداری هستید، ایمپو با توجه به هفته بارداری و علائمی که دارید، رژیم تخصصی روزانه در اختیارتان قرار می‌دهد.

***pregnancy6***

درمان اورژانسی فشار خون بالا در بارداری چگونه است؟

در صورت افزایش فشار خون در بارداری ضروری است که جهت حفظ سلامت خود و جنین، سریعا برای کنترل آن اقدام کنید. اگرچه مراجعه فوری به پزشک یا بیمارستان حیاتی است اما در ادامه به برخی راهکارهای خانگی برای مدیریت سریع فشار خون می‌پردازیم:

• در حالت خوابیده به سمت چپ دراز بکشید تا جریان خون به قلب بهبود یابد و فشار خون کاهش یابد.

• از داروهای تجویزی اختصاصی خود استفاده کنید.

• فشار خون خود را به طور منظم اندازه‌گیری کنید و در صورت افزایش، اقدامات لازم را انجام دهید.

• آب بنوشید.

• استرس خود را کنترل کنید.

فراموش نکنید که در صورت مشاهده علائمی مانند سردرد شدید، تاری دید، درد بالای شکم یا ورم ناگهانی، فورا به پزشک مراجعه کنید.

مصرف قرص فشار خون بارداری

به طور معمول، داروهایی که در درمان اولیه فشار خون بالا در بارداری تجویز می‌شوند عبارتند از: 

• لابتالول(Normodyne, Trandate)

لابتالول بارها مورد مطالعه قرار گرفته و اکنون به ‌عنوان یک درمان اولیه  فشار خون بارداری تجویز می‌شود.

• نیفدیپین(Procardia, Adalat)

این دارو، ممکن است در سه ماهه سوم و هفته بیست و پنجم بارداری توسط پزشک تجویز شود.

• متیل دوپا(Aldomet)

متیل دوپا مدت‌ها است که برای درمان فشار خون بالا در بارداری استفاده می‌شود و بی‌خطر است.

لازم به ذکر است که برخی از داروهای فشار خون در دوران بارداری قابل استفاده نیستند و باید از مصرف آن‌ها پرهیز کنید. از جمله:

• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)

• مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs)

• مهارکننده‌های رنین

• آنتاگونیست‌های گیرنده مینرالوکورتیکوئید

درمان فشار خون بارداری در طب سنتی

با وجود اینکه طب سنتی راه و روش‌های مختلفی برای بهبود فشار خون بارداری ارائه می‌دهد اما فراموش نکنید که پیش از استفاده از هر گونه درمان گیاهی، مشورت با پزشک متخصص ضروری است. 

برخی از راه‌های کاهش فشار خون بارداری بر اساس طب سنتی عبارتند از:

• مصرف ترکیب عرق کاسنی و شاهتره

• حجامت

• کاهش مصرف سیاه‌دانه و چای ترش

• مصرف دمنوش به‌لیمو

• استفاده از سبزیجاتی مانند سیر، کاسنی،  شنبلیله و نعنا

• مصرف میوه‌هایی مانند هندوانه، انگور، زیتون، خیار، سرخ ولیک، انجیر، گریپ‌فروت و زالزالک به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و گشادکنندگی عروق

پیشگیری و درمان خانگی فشار خون بالا در بارداری چیست؟

در دوران بارداری، درمان خانگی و پیشگیری از فشار خون بالا نیازمند شناسایی زودهنگام زنانی است که بیشتر در معرض خطر این مشکل هستند و آگاهی و توجه به علائم هشدار‌دهنده فشار خون بالا است. چراکه تشخیص به موقع می‌تواند جلوی پیشرفت بیماری و عوارض جدی‌تر را بگیرد.

اگرچه راه قطعی برای جلوگیری از فشار خون بارداری وجود ندارد، اما رعایت توصیه‌های زیر می‌تواند به کاهش ریسک آن کمک کند:

• پروتئین کافی دریافت کنید و از غذاهای سرخ‌شده و فرآوری‌شده دوری کنید.

• استراحت کافی، به ویژه در حالت درازکش به پهلوی چپ(برای کاهش فشار از روی عروق خونی اصلی جنین)داشته باشید.

• ورزش‌های منظم و سبک انجام دهید و از انجام حرکات ممنوعه در بارداری پرهیز کنید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله ورزش در بارداری را مطالعه کنید.

• در طول روز چند بار پاهای خود را بالا ببرید تا گردش خون بهتر شود.

• از نوشیدن الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید.

علاوه بر موارد بالا، همیشه با پزشک خود در ارتباط باشید و در صورت مشاهده علائم مشکوک مانند سردرد شدید یا تاری دید سریعا پیگیری کنید.

کلام آخر

فشار خون در بارداری، اگرچه در بسیاری از موارد بی‌علامت است اما می‌تواند شروع زنجیره‌ای از عوارض خطرناک برای مادر و جنین باشد. آشنایی و شناخت علائم هشدار دهنده فشار خون در بارداری مانند سردرد، ورم دست و پا، کلید اصلی برای پیشگیری از پره‌اکلامپسی، اکلامپسی و دیگر عوارض جدی است.

 به یاد داشته باشید که فشار خون بارداری نه‌تنها قابل کنترل است، بلکه با تشخیص زودهنگام و پیروی از توصیه‌های پزشک، می‌توان تجربه‌ای ایمن‌تر و لذت‌بخش‌تر از بارداری داشت.

 اگر در این دوران با نوسانات فشار خون مواجه هستید، هرگز آن را نادیده نگیرید و با مراجعه منظم به پزشک و مشورت با متخصصین اپلیکیشن ایمپو در هر زمانی، سلامت خود و فرزندتان را در اولویت قرار دهید.

منابع

Medicalnewstoday / mayoclinic / NHS / myClevelandclinic / Americanpregnancy / chop.edu / healthline / medlineplus / stanford Health / zaya Care / My doctor