همه چیز درباره هفته چهلم بارداری و شروع زایمان
در این مقاله میخوانید:
سفر هیجانانگیز شما بالاخره به «هفته چهلم بارداری» رسیده است و بهزودی فرزندتان را در آغوش میگیرید و این معجزه کوچک را از نزدیک میبینید. در این هفتهٔ حساس، کاملاً طبیعی است که بیصبرانه منتظر آشنایی با فرشته کوچولویتان باشید و هر حرکت و احساس جدیدی را به فال نیک بگیرید. مراقبتهای دقیق و حرفهای در هفته ۴۰ بارداری از اهمیت ویژهای برخوردار است. اگر در این هفته متوجه کاهش محسوس حرکات جنین شدید، لطفاً دراسرعوقت به پزشک متخصص زنان و زایمان خود تماس مراجعه کنید.
وضعیت جنین در هفته چهلم بارداری
در هفته چهلم حاملگی، رشد موها و ناخنهای جنین ادامه دارد و ریههای او نیز همچنان درحالرشد و تکامل هستند. جالب است بدانید که ریه و مغز فرزند شما تا 3 سال بعد از تولد نیز به رشد خود ادامه میدهند. توجه داشته باشید که وضعیت ضربهها و لگدهای جنین تا آخرین لحظه بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است و باید تعداد این ضربهها را ثبت کنید. توصیه میکنیم اگر در این هفته متوجه تغییر مشهودی در تعداد و شدت ضربات شدید، به پزشک خود اطلاع دهید و او را از حرکات جنین مطلع کنید. این نکته را هم در نظر داشته باشید که قد و وزن نوزادان هنگام تولد، میتواند در عین طبیعی بودن، بسیار متفاوت از یکدیگر باشد.
بهطور معمول نوزادهایی که به طور کامل رشد کردهاند، در زمان تولد تقریبا به اندازهی یک هندوانه هستند و به طور متوسط جنین در هفته 39 باداری 3.619 کیلوگرم است و قدی حدود 51 سانتیمتر دارند.
تغییرات بدن مادر در هفته 40 بارداری
هفته چهلم بارداری احتمالا آخرین هفته از ماه نهم بارداری و سه ماهه سوم بارداری است. بیقراری و استرس بخش جدانشدنی «هفته 40 بارداری» هستند؛ اما چیزی به پایان این سفر باقی نمانده است و کافیست کمی صبور باشید. در این هفته ممکن است احساس سنگینی بیشتری داشته باشید و توان راه رفتنتان هم کمی کاهش یابد و احساس درد بیشتری در کشاله ران خود تجربه کنید.
علاوه بر تمام این فشارهای جسمانی، روزهای پایانی حاملگی ممکن است توانایی ذهنی شما نیز کمتر شود؛ اما سعی کنید تا جایی که میتوانید بر استرسها و احساسات منفی خود غلبه کنید و مطمئن باشید که فرزندتان در زمان مناسب و مقرر خود، به دنیا خواهد آمد. لازم به ذکر است که دردهای زایمان معمولاً بین هفته ۳۷ تا ۴۲ بارداری رخ میدهند، اما گاهی پزشک صلاح میبیند که با القای زایمان به تسریع روند بهدنیاآمدن نوزاد کمک کند که البته این موضوع کاملاً به شرایط مادر و نوزاد بستگی دارد. برخی از علائم احتمالی هفته چهلم بارداری عبارتاند از:
آمادهشدن دهانه رحم برای زایمان
در پایان سهماهه سوم بارداری پزشک متخصص ضخامت دهانه رحم شما را بررسی میکند. نرمشدن، نازکی و باز شدن دهانه رحم میتواند نشانهای از نزدیکشدن به زایمان باشد. بااینحال، این تغییرات نشانه قطعی برای زایمان نیست. حتی اگر دهانه رحم شروع به باز شدن و نازک شدن کرده باشد نیز باز هم ممکن است چند روز تا زایمان فاصله داشته باشید.
پاره شدن کیسه آب
بر خلاف تصور بسیاری از افراد، کمتر از 15 درصد از زنان قبل از شروع علائم دیگر زایمان، کیسه آبشان میترکد و برای اکثر زنان، کیسه آب پس از شروع انقباضات پاره میشود. معمولاً زایمان ظرف چند ساعت پس از پارگی کیسه آب آغاز میشود و اگر به طور طبیعی این اتفاق نیفتد، پزشک ممکن است زایمان را القا کند.
پارگی کیسه آب همیشه واضح نیست؛ در واقع، ممکن است بهصورت نشت آهسته مایع آمنیوتیک ظاهر شود یا حتی ممکن است تشخیص مایع آمنیوتیک از ترشحات واژینال و ادرار کمی دشوار باشد.
اگر در هفته 40 بارداری با چنین چالشی رو به رو شدید به این نکته توجه کنید که ادرار معمولاً زرد رنگ است، در حالی که ترشحات واژینال اغلب کرم رنگ یا سفید هستند. همچنین، مایع آمنیوتیک باید شفاف و دارای بوی کمی شیرین باشد. اگر از پاره شدن کیسه آب خود مطمئن نیستید، کافیست یک پد بهداشتی بپوشید و نیم ساعت صبر کنید. اگر بعد از این مدت پد خیس شد، احتمالاً مایع آمنیوتیک است. با این حال در زمان پارگی کیسه آب مراجعه به پزشک بهترین تصمیم میباشد.
گرفتگی عضلات پا
انجام کششهای همسترینگ و ساق پا به شما کمک میکند تا از گرفتگی عضلات پا در خواب بهبود یابد و در نتیجه خواب بهتری داشته باشید.
افزایش فشار بر لگن
جنین شما در هفته ۴۰ بارداری باز هم به سمت پایین حرکت کرده و سبب افزایش فشار به لگن و مثانه شما میشود. به همین دلیل است که تکرر ادرار در بارداری در این هفته نیز ادامه میابد.
اختلال در خواب
احتمالاً در این زمان دچار بیخوابی یا اختلال در خواب باشید؛ سعی کنید خود را با فعالیتهای آرامشبخش دیگری، مثل نوشتن یا کتابخواندن مشغول کنید. فعالیتهای جایگزین خواب باید در واقع نوعی استراحتکردن باشند، نه اینکه از شما انرژی بیشتری بگیرند.
خستگی
احساس خستگی در هفته چهلم حاملگی کاملاً طبیعی است و اختلال در خواب و بیخوابی نیز به این موضوع دامن میزند. سعی کنید در برنامه روزانه خود زمانهایی را برای استراحت و تجدید قوا در نظر بگیرید و هر گاه احساس خوابآلودگی داشتید در محیطهای ساکت و تاریک استراحت کنید.
انقباضات و درد شکم
در هفته چهلم بارداری، احتمالاً با انقباضات براکستون هیکس آشنا هستید؛اما چگونه زایمان کاذب را از زایمان واقعی تشخیص دهیم؟ راههای مختلفی برای تشخیص انقباضات براکستون هیکس از انقباضات زایمان واقعی وجود دارد. برخی از این راهها عبارتاند از:
- انقباضات براکستون هیکس معمولاً دردناک نیستند و به هم نزدیک نمیشوند. این انقباضات با نوشیدن کمی آب و استراحت معمولاً بهبود مییابد، در حالی درد زایمان کاهش نمییابد و ادامهدار است.
- انقباضات براکستون هیکس را بیشتر در قسمت جلوی شکم احساس میکنید، درحالیکه انقباضات زایمان اغلب از پشت شروع میشوند و به جلو میرسند.
- انقباضات زایمان دردناک هستند. آنها با فواصل زمانی منظم میآیند و باگذشت زمان به هم نزدیکتر شده و شدیدتر میشوند و نمیتوان آنها را متوقف کرد.
با از شروع انقباضات واقعی زایمان، توصیههای پزشک خود را در مورد زمان مراجعه به بیمارستان برای زایمان دنبال کنید. معمولاً زمانی که انقباضات زایمان با فواصل زمانی منظم (مانند هر چهار یا پنج دقیقه یکبار) ظاهر شوند و حدود یک دقیقه طول بکشند و برای یک ساعت یا بیشتر ادامه داشته باشند، پزشک شما را برای زایمان طبیعی یا سزارین آماده میکند.
اضطراب
حق دارید که نسبت به روند زایمان و بهدنیاآمدن کودکتان مضطرب شده باشید، اما مطمئن باشید که مسافر کوچک شما، سالم و سلامت در زمان مقرر خودش به دنیا میآید و جای هیچ نگرانی وجود ندارد.
افزایش ترشحات واژن و ازدستدادن پلاگ مخاطی
در طول بارداری، پلاگ مخاطی دهانه رحم شما را میبندد تا از ورود باکتری به رحم جلوگیری کند. در زمان زایمان یا حتی چند روز یا چند هفته پیش از آن این پلاگ خارج میشود و ورودی دهانه رحم باز میشود. این پلاگ بهصورت ترشحات صورتی، خونی یا شفاف ظاهر میشود. اگر در هر زمانی در حدود هفته چهلم بارداری، خونریزی واژینال شدیدی (سنگینتر از لکه بینی در بارداری) را تجربه کردید، سریعاً به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
هفته چهلم بارداری و نداشتن درد
کاملاً طبیعی است که در هفته چهلم بارداری هیچ درد زایمان یا انقباضی را تجربه نکنید. بسیاری از مادران باردار از موعد زایمان خود فراتر میروند و پس از مدتی زایمان بهصورت خود به خودی شروع میشود. نگرانی و بیقراری در این شرایط طبیعی است؛ اما سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و به حرکات جنین خود توجه بیشتری داشته باشید. همچنین اگر نگرانی خاصی داشتید، میتوانید سریعاً با متخصصین زنان و زایمان ایمپو صحبت کنید و نگرانی خود را مطرح کنید.
اگر زایمانتان بهصورت خودبهخود آغاز نشد، احتمالاً پزشک بین هفتههای 41 تا 42، زایمان را القا خواهد کرد و اگر دهانه رحم شما شروع به باز شدن کرده باشد، احتمال موفقیتآمیز بودن القای زایمان بیشتر خواهد بود.
آمپول فشار در هفته چهلم بارداری
گذشتن از موعد زایمان میتواند برای برخی از والدین ناامیدکننده و گاهی ترسناک باشد، اما القای زایمان یک راهحل عالی است. القای زایمان به این معنی است که پزشک از دارو یا روشهای دیگر برای شروع روند استفاده میکند و در واقع زایمان را تحریک میکنند. القای زایمان معمولاً 1-2 هفته پس از موعد مقرر شما اتفاق می افتد. اکسی توسین هورمونی طبیعی در بدن شماست که به زایمان نوزادتان کمک می کند. پزشک معمولاً برای القای بارداری از فرم تزریقی و دارویی اکسی توسین استفاده میکند.
هفته چهلم بارداری چیکار کنیم زودتر زایمان کنیم؟
وقتی به هفته چهلم بارداری میرسید و هنوز خبری از تولد نوزاد نیست، احساسات مختلفی مثل هیجان، اضطراب و بیقراری ممکن است شما را درگیر کند. طبیعی است که مشتاق دیدار فرزندتان باشید و دوست داشته باشید این انتظار شیرین زودتر به پایان برسد. در این شرایط، ممکن است به دنبال راههایی برای تحریک زایمان باشید. برای تحریک زایمان در هفته 40 بارداری میتوانید از روشهای زیر کمک بگیرید:
- ماساژ بگیرید.
- رابطه جنسی و ارگاسم داشته باشید
- ورزش و پیادهروی کنید
نگرانی شما در مورد رسیدن به هفته چهلم بارداری و زایمان کاملاً طبیعی است. همه مادران در این مرحله مشتاق زایمان و تولد فرزند عزیزشان هستند؛ اما باید در نظر داشته باشید که هیچ روش قطعی برای تحریک زایمان در منزل وجود ندارد.
علائم زایمان طبیعی در هفته چهلم بارداری
در هفته چهلم بارداری، بدن شما برای تولد نوزاد کوچکتان آماده میشود و ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید که نشاندهنده نزدیک بودن زمان زایمان هستند. برخی از این علائم عبارتاند از:
- نازک شدن و باز شدن دهانه رحم
- افزایش ترشحات بارداری
- پاره شدن کیسه آب
- انقباضات و درد زایمان
تجربه بارداری، تجربهای کاملاً منحصربهفرد است و زایمان نیز از این قاعده مستثنی نیست. گاهی تشخیص شروع زایمان دشوار است پس اگر مطمئن نیستید که زایمانتان شروع شده یا خیر، بدون تردید به پزشک خود اطلاع دهید و با او مشورت کنید. همچنین اگر پیش از هفته 37 بارداری علائم زایمان را مشاهده کردید، بهویژه اگر خونریزی واژینال هم داشتید، فوراً به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
هفته 40 بارداری سزارین
انتخاب میان زایمان طبیعی یا سزارین گاهی بر عهده مادر و گاهی توسط پزشک متخصص یا در شرایط اضطراری انجام میشود. سزارین یکی از روشهای زایمان رایج و محبوب است که اغلب قبل از ۴۰ هفته انجام میشود. برخی از دلایل رایج برای انجام سزارین عبارتاند از:
- وضعیت بریچ جنین
اگر نوزاد بهجای اینکه سرش به سمت پایین باشد، پاهایش به پایین قرار گرفته باشد، این وضعیت میتواند زایمان طبیعی را دشوار کند و زایمان سزارین توصیه میشود.
- جفت سرراهی
در این حالت، جفت بهجای اینکه در قسمت بالای رحم قرار بگیرد، بخشی یا تمام دهانه رحم را میپوشاند. این وضعیت میتواند باعث خونریزی شود و زایمان طبیعی را خطرناک کند. البته در این شرایط زایمان سزارین در ۳۷ هفته انجام میشود.
- داشتن سابقه زایمان سزارین
زنانی که قبلاً سزارین داشتهاند، ممکن است برای زایمانهای بعدی نیز به دستور پزشک به سزارین نیاز داشته باشند که معمولاً تا قبل از ۳۹ هفته باید زایمان سزارین انجام شود.
- مشکلات سلامتی مادر
بیماریهایی مانند فشارخون حاملگی، یا بیماریهای قلبی میتوانند خطرزایمان طبیعی را افزایش دهند و نیاز به سزارین را توجیه کنند.
- مشکلات جنین
گاهی جنین در طول زایمان علائم غیرطبیعی نشان میدهد و در اثر آنها سزارین برای حفظ سلامتی او ضروری است.
- بارداری چندقلویی
داشتن دوقلو، سهقلو یا بیشتر به طور معمول احتمال زایمان از طریق جراحی سزارین را افزایش میدهد.
- بزرگبودن جنین
اگر نوزاد بسیار بزرگتر از حد معمول باشد، ممکن است زایمان طبیعی برای مادر یا نوزاد مشکل ایجاد کند.
برای اطلاعات بیشتر توصیه میکنیم مقاله زایمان سزارین را مطالعه کنید. همچنین، در مقاله زایمان طبیعی یا سزارین، به مقایسه مزایا و معایب این دو روش پرداختهایم.
آزمایشات هفته چهلم بارداری
هفته چهلم بارداری که معمولاً بهعنوان پایان دوران بارداری در نظر گرفته میشود، پزشک معالج ممکن است آزمایشهای خاصی را برای اطمینان از سلامت مادر و جنین انجام دهد. این آزمایشها به پزشک کمک میکنند تا تصمیمات مهمی در مورد روند و نحوه زایمان بگیرد. برخی از آزمایشات معمول هفته چهلم بارداری عبارتاند از:
- سونوگرافی جهت بررسی میزان مایع آمنیوتیک
- اندازه و موقعیت و ضربان قلب جنین
- تست بدون استرس (NST) برای بررسی حرکات و تنفس جنین
هفته 40 بارداری چی بخوریم؟
درصورتیکه همچنان با یبوست دستوپنجه نرم میکنید مصرف فیبر را از طریق غلات کامل، میوهها و سبزیجات افزایش دهید. نوشیدن آب فراوان را فراموش نکنید و برای تحریک زایمان غذاهای تند و آناناس را امتحان کنید.
بااینحال، مهم است که به بدن خود گوش دهید و از غذاهایی که باعث ناراحتی و آسیب آن میشوند اجتناب کنید و تا زمان زایمان از رژیم غذایی بارداری پیروی کنید. اگر درباره تغذیه هفته 40 بارداری سؤالات و نگرانیهایی دارید بهسادگی میتوانید از متخصصین حرفهای ایمپو کمک بگیرید.
بایدها و نبایدهای هفته چهلم بارداری
در این هفته لازم است از هر لحاظ برای رفتن به بیمارستان و بهدنیاآوردن کودکتان آماده باشید، حتی اگر لازم باشد باک بنزین ماشینتان را پر کنید. توصیههای زیر نیز د ر این هفته به شما کمک میکند:
- با کسانی که بهتازگی بچهدار شدهاند مشورت کنید؛ این کار به شما کمک میکند تا با تجربههای مشابه آشنا شوید و خود را برای آن آماده کنید. شما میتوانید در بخش اشتراک تجربه ایمپو با دیگر کاربران تبادل نظر و سوالات خود را مطرح کنید.
- زمانی که یک انقباض حس میکنید، باید تلاش کنید که تاحدامکان بدن خود را به لحاظ ذهنی آرام کنید تا درد و تنش کمتری احساس کنید. در این زمان از تکنیکهای تنفس عمیق و آرامشبخش کمک بگیرید.
- برای جلو انداختن زمان و آمادهکردن بدنتان برای زایمان سعی کنید روزانه 30 دقیقه پیادهروی داشته باشید و از ورزش نامناسب در بارداری به شدت پرهیز کنید.
کلام آخر
اگر به هفته چهلم بارداری رسیدهاید؛ اما هنوز زایمان نکردهاید، نگران نباشید. بعضی از نوزادان تا هفتههای ۴۱ منتظر میمانند و از خانه کوچک خود نهایت استفاده را برای رشد میکنند. این هفته میتواند بااحساس خستگی و ناراحتی بیشتری همراه باشد پس کلافگی و اضطراب شما نیز طبیعی است. این احساسات را با همسر خود به اشتراک بگذارید و فراموش نکنید که شما در این مسیر تنها نیستید.
از این زمان باقیمانده برای مطالعه و آشنایی بیشتر با زایمان و دوران پس از زایمان استفاده کنید، میتوانید با نصب اپلیکیشن ایمپو کلیه مراقبتها و توصیههای لازم برای این دوران مهم و حساس را دریافت کرده و خود را برای مرحله بعدی مادر بودن آماده کنید. ایمپو بابت این 40 هفتهی دشوار و هیجانانگیز به شما افتخار میکند. شما فوقالعاده هستید.
منابع
2. آیا پیادهروی در هفته چهلم بارداری زایمان را جلو میاندازد؟
روزانه 30 دقیقه پیادهروی در این هفته برای سلامت شما و فرزندتان مفید است. این فعالیت در برخی افراد ممکن است سبب تحریک زایمان شود.
3. ترشحات در هفته 40 بارداری چگونه هستند؟
در هفته چهلم بارداری ترشحات افزایش میابند و پلاگ مخاطی نیز بهصورت ترشحات صورتی، خونی یا شفاف از واژن خارج میشوند.