حالت تهوع در پریودی نشانه چیست؟ علل و درمان‌ها

حالت تهوع در هر شرایطی حالتی ناخوشایند و آزاردهنده است اما زمانی که با درد‌های قاعدگی و خون‌ریزی ماهیانه همراه می‌شود، به تجربه‌ای دشوار و ناتوان‌کننده تبدیل می‌شود. این وضعیت ممکن است در ابتدا بی‌اهمیت به نظر برسد اما حقیقت آن است که تکرار حالت تهوع در پریودی ممکن است ناشی از عوامل خطرناکی مانند آندومتریوز رخ دهد. به همین دلیل شناخت علت حالت تهوع و مدیریت صحیح آن اهمیت زیادی دارد. 

در این مقاله به بررسی علل ایجاد حالت تهوع در پریودی، راه‌های درمانی و روش‌های خانگی برای تسکین آن می‌پردازیم و به سوالات شما پاسخ می‌دهیم.

حالت تهوع پریودی چگونه است؟

حالت تهوع در پریودی معمولا به صورت یک احساس ناخوشایند در معده بروز می‌کند که ممکن است همراه با استفراغ یا بدون آن رخ دهد. این احساس می‌تواند سبک و گذرا یا شدید و آزاردهنده باشد که به طور معمول، حالت تهوع روز اول پریودی یا چند روز پیش از آن شروع می‌شود.

ویژگی‌های حالت تهوع زمان پریودی عبارتند از:

• احساس سنگینی یا بی‌قراری در معده

• حالت تهوع صبحگاهی یا بعد از خوردن غذا

• کاهش اشتها

• گاهی همراه با سرگیجه، سردرد یا دردهای شکمی

• ممکن است با اسهال، ضعف یا تغییرات خلقی هم همراه باشد

هر آنچه که باید در مورد علائم پریود و راه‌های درمان آن بدانید را در مقاله درج شده بررسی کرده‌ایم.

حالت تهوع در پریودی نشانه چیست؟

حالت تهوع در پریودی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که هر کدام شدت و اهمیت متفاوتی دارند؛ اما با توجه به اینکه هر کدام از این علل معمولا با علائم دیگری همراه هستند، دقت به این نشانه‌ها همزمان با تهوع، نقش مهمی در شناسایی علت اصلی و راه‌های درمانی مناسب دارد.

• درد شدید پریودی یا دیسمنوره(Dysmenorrhea)

به طور خلاصه، دیسمنوره اصطلاحی در علم پزشکی است که به دردهای پریودی شدید و ناتوان‌کننده گفته می‌شود که معمولا در نواحی مانند زیر شکم، باسن، ران‌ها و کمر احساس می‌شوند و گاهی شدت این دردها به حدی می‌رسد که می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع زمان پریودی شود.

سردرد، خستگی و احساس سبکی در سر از دیگر علائم درد پریود شدید هستند، برای آشنایی با سایر علائم و راهکارهای کاهش سریع درد، مقاله درج شده را مطالعه کنید.

• سندرم پیش از قاعدگی یا PMS

سندرم پیش از قاعدگی مجموعه‌ای از علائم جسمانی و روانی است که بسیاری از زنان و دختران، یک الی دو هفته پیش از شروع قاعدگی با آن رو به رو می‌شوند. علت اصلی این سندرم نوسانات هورمونی در طول چرخه قاعدگی است که می‌توانند بر خلق‌ و خو، انرژی و فعالیت‌های روزمره تاثیر بگذارند.

در بسیاری از مواقع سندرم پیش از قاعدگی با درد زیر شکم و حالت تهوع در شروع قاعدگی یا در طول آن همراه است. از دیگر علائم رایج این سندرم می‌توان به نوسانات خلقی، اضطراب و اختلالات خواب اشاره کرد؛ اطلاعات کاملتر را در مقاله PMS چیست؟ بخوانید.

• اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی 

اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی(PMDD)، نوع شدید‌تر سندرم پیش از قاعدگی است که علائم آن می‌توانند زندگی روزمره و شخصی فرد را تحت تاثیر قرار دهند. همانند PMS، علت این اختلال نیز تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی است و حالت تهوع زمان پریودی را به همراه دارد؛ با این تفاوت که اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی منجر به کاهش سطح سروتونین و نوسانات خلقی شدید‌تری می‌شود.

مشکلات تمرکز، تحریک‌پذیری و خستگی شدید از جمله علائم احساسی PMDD محسوب می‌شوند؛ نکات بیشتر را در مقاله PMDD چیست مطالعه کنید.

• اندومتریوز

اندومتریوز یک بیماری شایع در میان زنان است که در آن بافتی شبیه به لایه داخلی رحم (آندومتر) در اندام‌های دیگر مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ یا حتی اطراف مثانه و روده رشد می‌کند. این بافت‌ها همانند آندومتر در طول چرخه قاعدگی دچار تغییر می‌شوند و خون‌ریزی می‌کنند اما راهی برای خروج ندارند؛ همین امر منجر به درد شدید می‌شود.

درد ناشی از آندومتریوز می‌تواند به‌حدی شدید باشد که باعث تهوع به ویژه، حالت تهوع و استفراغ در پریودی شود. از دیگر علائم آندومتریوز می‌توان به درد حین رابطه جنسی، خستگی، خونریزی شدید قاعدگی و لکه‌بینی بین پریودها اشاره کرد.

• بیماری التهابی لگن(PID)

بیماری التهابی لگن نوعی عفونت در اندام‌های تناسلی زنان است که معمولا در اثر بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود و به رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها گسترش پیدا می‌کند. بیماری التهابی لگن با علائمی مانند درد زیر شکم، درد لگن، پریودهای نامنظم، درد هنگام رابطه جنسی، ترشحات غیر طبیعی واژن و ادرار دردناک همراه است؛ اما اگر شدت عفونت بالا باشد ممکن است حالت تهوع شدید در پریودی را نیز به دنبال داشته باشد. 

در نظر داشته باشید که بیماری التهابی لگن تنها در دوران قاعدگی منجر به تهوع نمی‌شود بلکه در زمان‌های دیگر نیز ممکن است این علائم ظاهر شوند. شما می‌توانید با استفاده از تقویم قاعدگی ایمپو و ثبت علائم روزانه خود در آن، وضعیت جسمانی‌تان را رصد کرده و در صورت نیاز گزارش سلامت خود را به پزشک متخصص تحویل دهید.

شما می‌توانید علائم خود را در طول سیکل قاعدگی به صورت روزانه ثبت کنید و با توجه به آن‌ها توصیه‌هایی تخصصی دریافت کنید. همچنین، در بخش گزارش سلامت می‌توانید علائم پرتکرار خود را مشاهد کنید که به تشخیص بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند.

علت حالت تهوع بعد پریودی چیست؟

حالت تهوع پس از پایان پریودی ممکن است برای برخی از زنان تجربه‌ای نگران‌کننده باشد اما در بسیاری از موارد، این وضعیت موقتی و بی‌خطر بوده و جای نگرانی ندارد. مهم‌ترین علل احتمالی تهوع و احساس ناخوشی پس از قاعدگی عبارتند از:

• نوسانات هورمونی

به طور معمول پس از پایان قاعدگی، سطح هورمون‌های جنسی مانند استروژن و تستوسترون به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد که این نوسانات به خودی خود، ممکن است روی دستگاه گوارش و مغز اثر بگذارد و منجر به حالت تهوع شود.

• افت قند خون

با توجه به اینکه تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی می‌توانند بر سطح قند خون تاثیر بگذارند، در صورتی که پس پایان پریود تغذیه نامناسب و نامنظم باشد، ممکن است دچار افت قند خون و حالت تهوع شوید.

• کم‌خونی یا از دست دادن بیش از حد خون

زنانی که به بیماری کم‌خونی مبتلا هستند یا در طول قاعدگی خون زیادی را از دست می‌دهند، گاهی دچار ضعف، سرگیجه و حالت تهوع حین پریودی یا پس از آن می‌شوند. به یاد داشته باشید که چنین شرایطی احتیاج به بررسی و درمان‌ها تخصصی توسط متخصص دارد و نباید نادیده گرفته شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله علائم کم خونی شدید در بانوان را مطالعه کنید.

حالت تهوع یک هفته قبل از پریود

حالت تهوع پیش از شروع قاعدگی به‌ویژه حدود یک هفته قبل از آن، امری رایج است که شایع‌ترین علت آن سندرم پیش از قاعدگی و نوع شدیدتر آن یعنی اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی شناخته شده است که معمولا با علائم دیگری مانند خستگی، سرگیجه، سردرد یا تغییرات خلقی همراه است.

در برخی موارد، آندومتریوز نیز یکی از علل مهم تهوع قبل پریودی محسوب می‌شود که نیاز جدی به درمان‌های پزشکی دارد. از سوی دیگر، بارداری و لانه‌گزینی نیز ممکن است با علائمی مانند تهوع بروز پیدا کند، حتی پیش از آنکه فرد متوجه تاخیر در پریود خود شود.

با این حال، حالت تهوع پیش از پریودی را نباید همیشه ناشی از قاعدگی یا اختلالات گفته شده دانست؛ چراکه گاهی اوقات عفونت‌های گوارشی، ویروس‌ها یا مسمومیت غذایی هم می‌توانند عامل تهوع باشند. بنابراین اگر تهوع شدید، طولانی‌مدت یا همراه با علائم نگران‌کننده دیگر است، بهتر است با پزشک مشورت شود تا علت دقیق مشخص گردد.

آیا حالت تهوع در پریودی نشانه بارداری است؟

در حالت طبیعی، شروع تهوع هم‌زمان با پریود به تنهایی نشانه قطعی بارداری نیست. چرا که حالت تهوع در این دوران بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی، دردهای قاعدگی، سندرم پیش‌قاعدگی (PMS)، یا بیماری‌هایی مانند آندومتریوز ایجاد می‌شود؛ اما گاهی ممکن است برخی از زنان در اوایل بارداری خود، یعنی زمانی که منتظر عقب افتادن پریود هستند، دچار لکه‌بینی یا خونریزی خفیفی شوند که ممکن است با پریود اشتباه گرفته شود.

با وجود اینکه علائم بارداری معمولا از هفته پنجم بارداری یا هفته ششم بارداری شروع می‌شوند، اما برخی زنان ممکن است آن‌ها را زودتر از این زمان نیز تجربه کنند. در مقاله، علائم باردار نبودن به بررسی شباهت و تفاوت این نشانه‌ها و علائم قاعدگی پرداخته‌ایم.

در صورتی که حالت تهوع و علائم بالا را تجربه می‌کنید و نسبت به بارداری مشکوک هستید، استفاده از بی بی چک یا آزمایش خون بارداری بهترین راه تشخیص قطعی و مطمئن است. علاوه بر آن برای بررسی احتمال بارداری خود می‌توانید از تست حاملگی آنلاین نیز استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: حالت تهوع در بارداری چگونه است؟

درمان حالت تهوع پریودی

حالت تهوع زمان پریودی می‌تواند تجربه‌ای بسیار آزاردهنده باشد و علت آن متناسب با شرایط و میزان سلامتی فرد می‌تواند متفاوت باشد. درمان این مشکل نیز به تشخیص علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. با این حال در ادامه با برخی از موثرترین روش‌‌های درمان حالت تهوع پریودی آشنا خواهیم شد:

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)

یکی از راه‌های درمانی بسیار رایج برای تسکین و بهبود دردهای قاعدگی داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و مفنامیک اسید هستند که با کاهش پروستاگلاندین‌ها به کاهش درد و حالت تهوع در پریودی می‌پردازند. 

با وجود اینکه دریافت این داروها معمولاً به نسجه پزشک احتیاجی ندارد اما به یاد داشته باشید مصرف بیش از حد آن‌ها ممکن است عوارضی را برای سلامتی شما به همراه داشته باشند.

• داروهای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین

سندروم پیش از قاعدگی و PMDD، که از عوامل مهم حالت تهوع در پریودی هستند، ممکن است با داروهای ضدافسردگی از گروه SSRIs درمان شوند. این داروها با افزایش میزان سروتونین مغز، به کاهش علائم روحی مانند اضطراب و مشکلات گوارشی ناشی از آن کمک می‌کنند.

• قرص‌های ضدبارداری

قرص‌ ضدبارداری با کنترل تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی، به کاهش علائم جسمی و روحی مانند تهوع کمک می‌کند. البته این داروها معمولاً برای درمان علائم زیر تجویز می‌شوند:

• خونریزی شدید پریود
• دردهای شدید پریود
• پریود نامنظم
• آندومتریوز
• عوارض سندرم پیش از قاعدگی
• آنتی‌بیوتیک‌ها

در صورتی که حالت تهوع حین پریودی ناشی از عفونت‌های لگنی باشد، پزشک متخصص مصرف آنتی‌بیوتیک را خط اول درمان قرار می‌دهد. فراموش نکنید که تکمیل دوره مصرف آنتی‌بیوتیک، حتی در صورت برطرف شدن علائم، بسیار مهم است؛ چراکه قطع زودهنگام دارو می‌تواند باعث عوارض بسیار جدی شود.

• داروهای ضدتهوع

برای تسکین حالت تهوع خفیف تا متوسط، استفاده از داروهای ضد تهوع بدون نسخه می‌تواند مؤثر باشد. این داروها معمولاً به راحتی در داروخانه‌ها قابل تهیه هستند و برای بسیاری از زنان کافی هستند. با این حال، در مواردی که تهوع شدید یا مداوم باشد، مراجعه به پزشک ضروری است تا داروی قوی‌تری بر اساس علت زمینه‌ای تجویز شود.

درمان‌های خانگی حالت تهوع در پریودی چیست؟

علاوه بر درمان‌های دارویی، برخی روش‌های خانگی و طبیعی می‌توانند در کاهش حالت تهوع دوران پریودی موثر باشند. برخی از راه‌های درمان تهوع پریودی عبارتند از:

• زنجبیل

زنجبیل یکی از قدیمی‌ترین درمان‌های طبیعی برای تهوع است. مصرف چای زنجبیل، قرص‌های جویدنی یا حتی افزودن کمی زنجبیل تازه به غذا می‌تواند انقباضات عضلانی رحم را کاهش داده و تهوع را تسکین دهد.

• نعناع

نعناع با خاصیت ضداسپاسم خود، به آرام‌سازی دستگاه گوارش در هر دوره‌ای کمک می‌کند. استفاده از چای نعناع یا عرق نعناع روش موثری برای کاهش حالت تهوع و سردردهای همراه با پریود است.

• رازیانه

چای رازیانه خاصیت ضدالتهابی و ضدنفخ دارد و می‌تواند با تنظیم میزان هورمون‌ها، به کاهش حالت تهوع و استفراغ در پریودی و کاهش درد پریود کمک می‌کند.

• دارچین

جالب است بدانید که دارچین حاوی ترکیبی به نام «اوژنول» است که در کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها موثر بوده و می‌تواند درد، تهوع و حتی خونریزی شدید را تا حدی کاهش دهد.

• رژیم غذایی سبک و سالم

پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ضد التهاب بر اساس شرایط شما می‌تواند به بهبود علائم پریودی مانند حالت تهوع در پریودی کمک کند. 

شما می‌تواند رژیم غذایی شخصی‌سازی شده خود را بر اساس تقویم قاعدگیتان از اپلیکیشن ایمپو دریافت کنید. این رژیم غذایی نه تنها به تسکین درد قاعدگی و حالت تهوع کمک می‌کند بلکه متناسب با BMI شما است.

• تمرینات تنفسی

تکنیک‌های تنفس عمیق کنترل‌شده به آرامش عضلات و کاهش حالت تهوع در پریودی دختر کمک می‌کنند.

• ورزش و فعالیت بدنی سبک

ورزش سبک مانند پیاده‌روی به بهبود گردش خون و کاهش استرس کمک کرده و سبب احساس آرامش بیشتر با آزاد کردن هورمون‌های خوشحالی می‌شود. همه این مزایا به بهبود علائمی مانند تهوع در پریودی کمک می‌کنند.

کلام آخر

حالت تهوع در پریودی معمولاً ناشی دلایل هورمونی و فیزیولوژیکی طبیعی است اما ممکن است در برخی موارد به مشکلاتی چون آندومتریوز، دیسمنوره یا سندرم پیش از قاعدگی نیز مربوط باشد. با توجه به تنوع علل حالت تهوع در پریودی، برای تمام زنان ضروری است که با شناخت دقیق علل احتمالی و رعایت روش‌های درمانی مناسب، به تسکین و مدیریت این وضعیت بپردازند. 

از مصرف داروهای ضد تهوع گرفته تا درمان‌های خانگی مانند استفاده از زنجبیل یا نعناع، همگی می‌توانند در درمان حالت تهوع پریودی موثر باشند. در نهایت به یاد داشته باشید که اگر علائم آزاردهنده‌ای مانند حالت تهوع، سرگیجه و درد زیر شکم را به صورت مداوم یا شدید تجربه می‌کنید، مشاوره با پزشک متخصص برای تشخیص دقیق‌تر و درمان صحیح الزامی است.

منابع

Very Well Health/Healthline / Healthline/ Nausea Before Period / Medical News Today