انواع قرص ضد بارداری؛ از نحوه مصرف تا عوارض و تاثیر بر پریود
در این مقاله میخوانید:
قرص ضد بارداری یکی از روش‌های رایج پیشگیری از حاملگی محسوب می‌شود. این قرصها حاوی هورمون استروژن و پروژسترون هستند و با متوقف کردن تخمک گذاری، از بارداری جلوگیری میکنند. اگر به‌درستی آن را مصرف کنید، تا 99 درصد موثر است. انواع قرص ضد بارداری شامل قرصهای ترکیبی (ال دی) و مینی پیلها هستند. این داروها گاهی برای تنظیم پریود نیز تجویز می‌شوند. انتخاب بهترین قرص ضدبارداری باید باتوجهبه شرایط و علائم فرد انجام شود.
قرص ضد بارداری چیست؟
قرص ضد بارداری حاوی مقادیر کمی هورمون است و با توقف تخمک گذاری از بارداری جلوگیری میکند. این هورمونها به طور طبیعی در بدن ترشح می‌شوند و نوسانات سطح آنها، سیکل قاعدگی را تشکیل می‌دهد.
علاوه‌برآن، برخی از انواع قرص ضد بارداری، با غلیظ کردن مخاط دهانه رحم و نازک کردن پوشش دیواره رحم، احتمال لقاح و لانه‌گزینی تخمک بارور شده را کاهش می‌دهند. این قرصها در بسته‌های 21 و 28 عددی موجود هستند. شما باید هر شب یک قرص مصرف کنید تا 21 عدد آن تمام شود؛ سپس، بعد از چند روز از قطع قرص، پریود رخ می‌دهد. در بسته 28 عددی، 7 تا از قرصها، پلاسیبو یا دارونما هستند؛ به این معنا که هیچ هورمون و دارو موثره‌ای ندارند؛ در این حالت نیازی به قطع دارو نیست و پس از مصرف این 7 قرص، پریود رخ می‌دهد.
میزان موفقیت این روش در پیشگیری از بارداری، 99 درصد است؛ اما از عفونت مقاربتی جلوگیری نمی‌کند؛ از این رو پیشنهاد می‌شود علاوه بر مصرف قرص، از کاندوم نیز استفاده کنید. برای اطلاع از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری، مقاله مربوطه را می‌توانید مطالعه کنید.
انواع قرص ضد بارداری چیست؟
انواع قرص ضد بارداری شامل داروهای ترکیبی و مینی پیلها هستند. قرص ضد حاملگی ترکیبی حاوی هورمون استروژن و پروژسترون است؛ اما مینی پیلها فقط دارای پروژسترون هستند. قرص ضد بارداری اورژانسی نیز یک روش دیگر برای جلوگیری از بارداری در شرایط اضطراری است. اگر پس از رابطه جنسی به هر دلیلی، احتمال بارداری می‌دهید، باید این نوع قرص را مصرف کنید. در مقاله قرص اورژانسی به طور کامل درمورد این روش صحبت کرده‌ایم. در ادامه، به معرفی انواع قرص ضد بارداری می‌پردازیم:
قرصهای ترکیبی
قرصهای ترکیبی حاوی هورمون‌های استروژن و پروژسترون (پروژستین) هستند. این قرصها به‌صورت تک‌فازی و چند فازی تولید می‌شوند. قرصهای تک‌فاز، حاوی مقدار یکسانی هورمون هستند؛ اما قرصهای چند فازی در طول یک دوره، سطوح مختلفی از هورمون را به بدن می‌رسانند. قرصهای جلوگیری از بارداری ترکیبی، به‌صورت دورههای یک‌ماهه یا 13 هفته مصرف می‌شوند. در دوره 13 هفته، شما باید به مدت 12 هفته، قرص را مصرف کنید و سپس یک هفته استفاده آز آن را قطع کنید. در این حالت، شما فقط 3 یا چهار بار در سال پریود می‌شوید.
قرصهای ترکیبی با نامهای تجاری مختلفی در داروخانه‌ها موجود هستند؛ برخی از معروف‌‌‌ترین اسم قرص ضد بارداری عبارت‌اند از:
- قرص سیبل
- قرص یاز
- قرص ضد بارداري ياسمين
- قرص لویتود
- قرص کنتراسمین
- قرص لوورا
- قرص روکین
برای انتخاب بهترین قرص ضد بارداری بدون عوارض، حتما با پزشک مشورت کنید و هیچ‌گاه بدون نسخه، آنها را مصرف نکنید؛ زیرا این قرصها کمی از نظر ترکیبات استروژنی و پروژسترونی باهم متفاوت هستند و پزشک باتوجهبه شرایط فرد بهترین مدل را تجویز میکند.
مینی پیل
مینی پیلها فقط حاوی هورمون پروژسترون هستند. اگر خونریزی شدید پریود دارید یا نمی‌توانید قرصهای حاوی استروژن مصرف کنید، پزشک برای شما احتمالا مینی پیل تجویز میکند. در شرایط زیر، مصرف داروهای حاوی استروژن مناسب فرد نیست:
- سابقه سکته مغزی
- میگرن
- بیماری قلبی
- ترومبوز وریدی عمقی
- شیردهی
همچنین اگر بالای 35 سال هستید و سیگار می‌کشید، مصرف استروژن خطر ایجاد لخته خون را افزایش می‌دهد.
قرص ال دی
قرص ال دی در واقع همان قرص جلوگیری از بارداری ترکیبی است که برای تنظیم پریود نیز تجویز می‌شود. این نوع قرصها برخلاف قرص اچ دی، دوز هورمونی پایینتری دارند؛ از این رو عوارض کمتری برای فرد ایجاد میکنند. قرص ال دی حاوی اتینیل استرادیول و دزوژسترل است و با نامهای تجاری مختلفی به بازار عرضه می‌شود. اتینیل استرادیول با غلیظ کردن مخاط دهانه رحم، رسیدن اسپرم به تخمک را دشوار میکند. دزوژسترل نیز با نازک کردن پوشش داخلی رحم و تغییر تعادل طبیعی هورمونها، از تخمک گذاری جلوگیری میکند.
همچنین، قرص ال دی به تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش علائم pms و جلوگیری از سرطان آندومتر و تخمدان کمک میکند. شایع‌‌‌ترین عوارض قرص ال دی شامل حالت تهوع، استفراغ، افسردگی، آکنه، ریزش مو، درد شکم، درد و حساسیت سینه، سردرد و... است. قرص ال دی برای همه خانم‌ها مناسب نیست و در برخی از شرایط نباید مصرف شود، بنابراین بدن تجویز پزشک، آن را استفاده نکنید.
عوارض قرص ضد بارداری
اگر به‌تازگی مصرف قرص ضد بارداری را شروع کرده‌اید، ممکن است عوارض جانبی زیر را تجربه کنید:
- حالت تهوع
- سردرد
- تحریکپذیری و بدخلقی
- حساسیت یا تورم سینه
- لکه بینی بین دورههای پریود
- کاهش میل جنسی
- گرگرفتگی شکم
- افزایش ترشحات واژن
این عوارض معمولا پس از چند ماه از بین می‌روند یا بهتر می‌شوند؛ بااین‌حال اگر بهبود پیدا نکردند، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. لازم به ذکر است که قرص جلوگیری از بارداری باعث کاهش یا افزایش وزن نمی‌شود. همچنین، این داروها خطری برای سلامتی ندارند.
مزایا قرص ضد بارداری
قرص جلوگیری از بارداری علاوه بر این که یک روش با اثرگذاری بالا برای پیشگیری از حاملگی ناخواسته است، فواید زیر را نیز دارد:
- تنظیم سیکل قاعدگی و کاهش خونریزی شدید پریود
- جلوگیری از کم خونی (به دلیل کاهش خونریزی شدید)
- کاهش درد پریود
- کاهش سردرد پریود
- کاهش علائم PMS و PMDD
- کاهش گرگرفتگی در دوران نزدیک به پسا قاعدگی (یائسگی)
- درمان تنبلی تخمدان (PCOS)
- درمان آندومتریوز و فیبروم رحم
- کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان، رحم و روده بزرگ
- رفع آکنه
- توقف رشد موهای زائد
بهترین قرص ضد بارداری بدون عوارض
قرصهای جلوگیری از بارداری حاوی مقادیر مختلفی از هورمونها هستند؛ مدل‌‌هایی که دوز هورمونی پایینتری دارند (قرص ال دی)، عوارض کمتری نیز ایجاد میکنند. پزشک به‌ندرت داروهایی با دوز بالا (قرص اچ دی) تجویز میکند.
برای انتخاب بهترین قرص ضد بارداری باید حتما با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا انتخاب دارو مناسب باید باتوجهبه شرایط فرد انجام شود. پزشک احتمالا درمورد علائم پریود، سابقه بیماری و مصرف داروهای دیگر از شما سوال می‌پرسد. به طور مثال، آنتی‌بیوتیک‌ها، برخی از داروهای گیاهی و داروهای صرع ممکن است با قرصهای جلوگیری از بارداری تداخل ایجاد کنند.
شما می‌توانید به‌صورت آنلاین از متخصصان زنان و زایمان اپلیکیشن ایمپو، سوالات خود را در این مورد بپرسید. علاوه‌برآن، ایمپو برای شما تاریخ پریود، pms و تخمک گذاری را پیش‌بینی میکند. آگاهی از زمان تخمک گذاری مهم‌‌‌ترین نکته در اقدام یا پیشگیری از بارداری محسوب می‌شود.
نحوه مصرف قرص جلوگیری از بارداری
قرصهای ترکیبی به‌صورت بسته‌های ماهانه و 21 روزه موجود هستند. در هر دو حالت شما باید قرص را در یک زمان مشخص مصرف کنید. اگر مصرف قرص ضد بارداری را ظرف 5 روز از آغاز پریود، شروع کنید، بلافاصله در جلوگیری از بارداری موثر است. در صورتی که در زمان دیگری از سیکل آن را استفاده کنید، پس از گذشت 7 روز اثر می‌گذارد.
مینی پیلها نیز در بسته‌های 28تایی عرضه می‌شوند. این مدل نسبت به قرصهای ترکیبی سریع‌تر عمل میکنند و بعد از 48 ساعت باعث پیشگیری از بارداری می‌شوند.
اگر مصرف قرص ضد بارداری فراموش شود، چه باید کرد؟
باتوجهبه این که چه تعداد قرص را در چه زمانی از سیکل فراموش کرده‌اید، باید کارهای زیر را انجام دهید:
|
نیاز به سایر روش‌های جلوگیری از بارداری |
نیاز به مصرف قرص اورژانسی (در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده) |
نحوه مصرف دیگر قرصها |
تعداد قرص فراموش شده |
|
نیازی ندارید |
اگر مصرف قرص را در اوایل چرخه (روز 5 تا 7) یا اواخر سیکل قبلی فراموش کرده اید. |
قرص فراموش شده را دراسرع‌وقت مصرف کنید (حتی اگر به معنی مصرف 2 قرص در یک روز است) مصرف مابقی قرصها را طبق بر نامه عادی ادامه دهید. |
اگر 1 قرص ترکیبی فراموش شود |
|
تا 7 روز بعد از شروع مجدد قرصها، از سایر زوش‌های پیشگیری استفاده کنید. اگر در هفته سوم سیکل، قرص را فراموش کرده‌اید، قرصها را تا پایان بسته استفاده کنید و و بلافاصله بسته جدید را شروع کنید. |
اگر در هفته اول سیکل، مصرف قرص را فراموش کرده‌اید. |
آخرین قرص فراموش شده را دراسرع‌وقت مصرف کنید (حتی اگر به معنی مصرف 2 قرص در یک روز است) مصرف مابقی قرصها را طبق بر نامه عادی ادامه دهید. |
اگر بیش از 2 قرص ترکیبی فراموش شود |
|
تا 2 روز بعد از شروع مجدد قرصها از سایر روش‌های پیشگیری استفاده کنید. |
اگر در 5 روز گذشته، رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید. |
دراسرع‌وقت قرص فراموش شده را مصرف کنید. مصرف مابقی قرصها را طبق بر نامه عادی ادامه دهید. |
اگر بیش از یک مینی پیل فراموش شود |
|
نیازی ندارید |
نیازی ندارید |
قرص فراموش شده را دور بریزید و به برنامه عادی خود ادامه دهید. هیچ‌گاه نباید بیش از 7 روز متوالی بین مصرف قرصهای فعال فاصله باشد. |
اگر بیش از یک قرص دارونما فراموش شود |
میزان موفقیت قرص ضد بارداری چقدر است؟
اگر قرص جلوگیری از بارداری را به‌درستی مصرف کنید تا 99 درصد موثر است. مینی پیلها را باید هر روز در یک زمان معین (در بازه زمانی سه ساعته) مصرف کنید تا اثر گذار باشد. به طور مثال اگر هر روز قرص را 7 صبح می‌خورید و یک روز آن را 11 ظهر مصرف کرده‌اید، اثر آن کاهش مییابد. اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف و به مدت 2 روز از یک روش جلوگیری دیگر (مانند کاندوم) استفاده کنید.
قرصهای ترکیبی را نیز باید هر روز در یک بازه 12 ساعته مصرف کنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. همچنین، برخی از داروها مانند ریفامپین، داروهای HIV و ضد تشنج اثر بخشی قرص ضد حاملگی را کاهش می‌دهند.
علت پریود نشدن بعد از قطع قرص ضد بارداری
نامنظم شدن پریود پس از قطع قرص ضد بارداری طبیعی است. در واقع شاید چند هفته یا چند ماه طول کشد تا دوباره پریود شما به حالت عادی خود باز گردد. در واقع پس از اینکه شما تصمیم می‌گیرید دیگر از این روش استفاده نکنید، به دو دلیل زیر ممکن است عقب افتادن پریود یا نامنظمی آن را تجربه کنید:
- تاخیر در تخمک گذاری
بهطورکلی روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری مانند قرص یا IUD هورمونی، باعث کاهش احتمال تخمک گذاری می‌شوند. زمانی که شما استفاده از این روشها را قطع می‌کنید، ممکن است کمی طول کشد تا تخمک گذای دوباره به حالت عادی باز گردد. تا زمانی که تخمک گذاری، منظم نشود، ممکن است اصلا پریود نشوید.
- کمبود هورمون
برخی از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری، به تنظیم دورههای قاعدگی نیز کمک میکنند. با قطع استفاده از این روشها، هورمون‌های بدن به طور طبیعی باید شروع به تنظیم پریود کنند؛ در این شرایط، بازگشت به حالت طبیعی ممکن است کمی طول کشد. همچنین، اگر قبل از شروع پریود، پریود نامنظم داشته‌اید، پس از قطع قرصها ممکن است مجدد دچار این مشکل شوید.
سایر عللی که ممکن است پس از قطع جلوگیری از بارداری منجر به پریود نامنظم شوند عبارت‌اند از:
- تنبلی تخمدان (PCOS)
- نزدیک بودن به پسا قاعدگی (یائسگی)
- اختلالات خوردن (بی‌اشتهایی یا پر خوری عصبی)
- اختلالات غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس
- نارسایی زودرس تخمدان
- مشکلات تیروئید
- بارداری
- استرس شدید یا مزمن
- رژیم غذایی کم‌کالری
- کمبود یا اضافه‌وزن بالا
چند روز بعد از قطع قرص ضد بارداری پریود منظم می‌شود؟
منظم‌شدن پریود پس از قطع مصرف داروهای ضد بارداری، به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ بنابراین مدت زمانی که طول می‌کشد تا دوباره پریود منظم شود، در هر فرد متفاوت است. استرس، ورزش، وزن بدن و سلامتی، همگی می‌توانند بر زمان بازگشت پریود و منظم‌شدن آن موثر باشند.
بهطورکلی، منظم‌شدن تخمک گذاری و پریود، معمولا در عرض 3 ماه بعد از پریود اتفاق می‌افتد. طبق تحقیقات، حدود 83 درصد از خانم‌‌هایی که استفاده از قرص ضد حاملگی را متوقف میکنند، پس از یک سال باردار بوده‌اند.
بیشتر بخوانید: اثرات قرص اورژانسی بر پریود
سخن نهایی
قرصهای ضد بارداری یکی از روش‌های جلوگیری محسوب می‌شوند و با مصرف درست و به‌موقع آنها می‌توان تا 99 درصد از بارداری ناخواسته پیشگیری کرد. عوارض قرص ضد بارداری شامل حالت تهوع، سردرد، لکه بینی، بدخلقی و... است. این عوارض اغلب پس از گذشت چند ماه، از بین می‌روند یا کاهش می‌یابند. اگر در مورد نحوه مصرف قرصهای ضدبارداری، عوارض و تاثیر آن بر پریود سوالی دارید، می‌توانید به‌صورت آنلاین با متخصصان زنان اپلیکیشن ایمپو مطرح کنید.
منابع
بهترین قرص ضد بارداری بدون عوارض چیست؟
قرص ال دی نسبت به اچ دی عوارض کمتری ایجاد میکنند، زیرا دوز هورمونی پایینتری دارد. بهطورکلی، عوارض قرص جلوگیری از بارداری معمولا پس از چند ماه از بین میرود یا کاهش مییابد.
عوارض قرص ضد بارداری چیست؟
عوارض قرص ضد بارداری شامل حالت تهوع، سردرد، تحریکپذیری و بدخلقی، حساسیت یا تورم سینه، لکه بینی بین دورههای پریود، کاهش میل جنسی، گرگرفتگی شکم و افزایش ترشحات واژن است.
اسم قرص ضد بارداری چیست؟
قرص ضد بارداری ترکیبی یا ال دی با نامهای تجاری مختلفی از قبیل سیبل، یاز، ياسمين، لویتود، کنتراسمین، لوورا و روکین موجود است. مینی پیلها نیز نوع دیگری از قرصهای جلوگیری از بارداری هستند.