دلایل عقب افتادن پریود و راه‌های درمان آن
در این مقاله میخوانید:
« چرا پریود نمی‌شم؟» این سوالی است که بسیاری از زنان حداقل یک بار با آن رو به رو می‌شوند. این سوال برای کسانی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند یا علائمی مانند خستگی و درد سینه را هم تجربه میکنند، سرشار استرس و نگرانی است؛ اما دلیل این پدیده تنها بارداری نیست و عوامل بسیاری میتوانند سبب عقب افتادن پریود شوند. اگرچه عقب افتادن پریود تا چند روز طبیعی است، اما ادامه‌دار شدن آن نیاز به بررسی‌های بیشتر و حتی مراجعه به پزشک دارد. در این مقاله، به بررسی دلایل مختلف عقب افتادن پریود، علائم همراه آن و راهکارهای احتمالی می‌پردازیم.
دلایل عقب افتادن پریود چیست؟
چرخه قاعدگی به طور معمول، 21 تا 35 روز طول می‌کشد. به این ترتیب، در شرایط طبیعی و عدم وجود بیماری‌های مختلف، پریود شما باید حدود 21 الی 35 روز پس از اولین روز پریود قبلی، شروع شود. بهتر است برای آشنایی با سیکل قاعدگی و مراحل آن، مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
تأخیر عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است؛ اما اگر پریود بیشتر از یک هفته به تأخیر بیافتد، می‌توان از اصطلاح «عقب افتادن پریود» استفاده کرد. اگر با گذشت شش هفته همچنان خون‌ریزی شروع نشود، می‌توان با قطعیت گفت که شما یک دوره پریود یا قاعدگی را از دست داده‌اید. عوامل مختلفی چرخه قاعدگی زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و سبب تأخیر پریود میشود. شناخت این عوامل بسیار ضروری و پراهمیت است و می‌تواند نگرانی شما را کاهش دهد. فراموش نکنید که تکرار تأخیر پریود به بررسی و پیگیری پزشک متخصص احتیاج دارد. برخی از «دلالیل عقب افتادن پریود» عبارتند از:
1. استرس و اضطراب
اگر تجربه تأخیر پریود را داشته باشید، احتمالاً حداقل یک بار جمله « به خاطر استرس و اعصابه » را شنیده‌اید! تاثیر استرس بر پریود را به هیچ عنوان نمی‌توان رد کرد یا نادیده گرفت. زمانی که در معرض استرس قرار می‌گیریم، سیستم اندوکرین به دستور مغز، شروع به ترشح بیشتر و بیشتر هورمونهای ستیز و گریز می‌کند و در نقطه مقابل به سیستم‌هایی مانند سیستم تولید مثل دستور خاموشی و کاهش عملکرد می‌دهد. در نتیجه در شرایطی که عصبی و مضطرب هستیم و بدن احساس خطر می‌کند، تخمک‌گذاری عقب افتاده و پریود نیز به تأخیر می‌افتد. در مقاله تاثیر استرس بر پریود، به طور کامل به این موضوع پرداختهایم.
2. افزایش یا کاهش وزن
تغییرات شدید وزن بدن با تغییر میزان بافت چربی، می‌تواند بر چرخه قاعدگی و عادت ماهانه تأثیر داشته باشد. به طور خلاصه می‌توان گفت که تغییرات شدید وزن سبب بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها و تأخیر یا حتی توقف قاعدگی میشود. کاهش وزن شدید و رژیمهای لاغری کم‌کالری نیز با تأثیر بر مغز سبب کاهش ترشح هورمونهای جنسی، پریود نامنظم و عقب افتادن پریود میشود.
لازم به ذکر است که مصرف برخی قرصهای لاغری می‌تواند باعث عقب افتادن پریود شود. دلیل اصلی این اتفاق، تأثیر این قرص‌ها بر هورمونهای بدن به خصوص هورمونهای جنسی است. بسیاری از قرصهای لاغری به صورت غیرمجاز و بدون نظارت پزشک تولید و عرضه می‌شوند و حاوی ترکیبات شیمیایی ناشناخته و خطرناکی هستند که میتوانند اختلالات هورمونی ایجاد کنند.
3. ورزش شدید
ورزشکاران حرفه‌ای معمولاً با اختلالات قاعدگی رو به رو می‌شوند. برنامه‌های ورزشی شدید و طولانی مدت، منجر به چربی‌سوزی بیش از حد شده و بدن با کمبود انرژی برای تولید هورمونهای جنسی مواجه میشود. این شرایط نیز می‌تواند سبب عقب افتادن پریود و اختلال چرخه قاعدگی شود؛ اما نکته مثبت در این مورد، امکان بهبود و ترشح طبیعی هورمون‌ها با کاهش شدت ورزش و افزایش انرژی و کالری مصرفی است.
4. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یک علت پریود نشدن و حامله نبودن است. این سندرم در اثر اختلالات و عدم تعادل هورمونهای جنسی ایجاد میشود؛ پس می‌توان حدس زد که این سندرم با تأثیر بر تخمک‌گذاری می‌تواند نظم قاعدگی را بر هم زند. PCOS یا تنبلی تخمدان می‌تواند سبب پریودهای سنگین یا بسیار سبک، زودتر پریود شدن و تأخیر پریود یا حتی توقف کامل قاعدگی شود. درصورتی که قاعدگی نامنظم یا هر کدام از علائم PCOS را تجربه می‌کنید، برای پیگیری‌های بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنید. این علائم عبارت‌اند از:
- رشد بی‌رویه موهای زائد
- بروز آکنه و جوش صورت و بدن
- ضخیم شدن موهای صورت و بدن
- نازک شدن و ریزش موهای سر
- اضافه وزن و چاقی
- ایجاد لک‌های پوستی روی گردن، زیر سینه‌ها و کشاله ران
- ناباروری
5. مصرف قرصهای ضدبارداری
قرصهای هورمونی ضدبارداری گاهی سبب نظم در قاعدگی و گاهی نیز سبب بی‌نظمی سیکل قاعدگی می‌شوند. در نتیجه تأخیر پریود به این دلیل نیز ممکن است رخ دهد؛ اما مدتی پس از آن که مصرف این قرص‌ها را متوقف می‌کنیم تعادل هورمونی و نظم قاعدگی به حالت طبیعی برمی‌گردد. برخی روش‌های جلوگیری از بارداری مانند IUD هورمونی و آمپول‌های هورمونی به طور کامل سبب توقف پریود می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر در مورد اثرات قرص ضد بارداری بر پریود، می‌توانید مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
6. شروع یائسگی
یائسگی معمولاً در اواسط 40 سالگی شروع میشود و علائم شروع آن می‌تواند تا چند سال ادامه یابد. یکی از علائم رایج شروع یائسگی عقب افتادن پریود در اثر عدم تخمک گذاری است. از دیگر علائم شروع یائسگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش میل جنسی
- افزایش وزن
- فراموشی و عدم تمرکز
- سردرد
- پریودهای نامنظم
- عفونت ادراری
- خون‌ریزی شدید پریود یا خیلی سبک‌تر از همیشه
- سندرم پیش از قاعدگی یا PMS آزار دهنده
7. یائسگی زودرس
یائسگی زودرس یا نارسایی تخمدان زودرس، زمانی رخ می‌دهد که تخمک‌گذاری و قاعدگی فرد پیش از 40 سالگی پایان می‌یابد و تولید و ترشح هورمون‌هایی مانند استروژن کاهش یافته و متوقف میشود. عقب افتادن پریود تنها یکی از علائم یائسگی زودرس است. علائم دیگر این پدیده عبارتند از:
- گر گرفتگی
- کاهش میل جنسی
- بی‌خوابی و اختلالات خواب
- تغییرات و نوسان خلق و خو
- خشکی واژن
در مقاله یائسگی زودرس، به طور کامل به این موضوع پرداختهایم.
8. پرکاری یا کم‌کاری تیروئید
غده تیروئید یک غده درون ریز پروانه‌ای شکل در جلوی گلوی ما است. این غده یکی از مهم‌ترین غدد بدن است که بر سیستم‌های اصلی بدن مانند سیستم مغز و اعصاب، سیستم گردش خون، دستگاه گوارش و همچنین سیستم تولید مثل و چرخه قاعدگی اثرگذار است و می‌تواند ساز و کار آن‌ها را تغییر دهد. اختلال و بیماری‌های این غده مانند پرکاری و کم‌کاری تیروئید، هر دو، میتوانند از «دلایل عقب افتادن پریود» یا قاعدگی نامنظم باشند.
9. بلوغ
پس از شروع اولین پریود در سنین پایین و نوجوانی، مدتی طول می‌کشد تا چرخه قاعدگی منظم شود؛ چراکه، هماهنگی‌ها و سیستم‌های میان هورمون‌ها، همچنان نابالغ است. معمولاً در اواخر دوره نوجوانی و شروع بیست سالگی سیکل قاعدگی منظم میشود. پیش از این زمان، احتمال عقب افتادن عادت ماهانه وجود دارد و کاملاً طبیعی است.
10. بارداری
پریود نقطه مقابل بارداری است؛ در واقع اولین لکه خونی که هر ماه مشاهده می‌کنیم خبر از عدم بارداری ما می‌دهد. به زبان ساده زمانی که بارداری در کار نباشد، دیواره رحم ریزش می‌کند و پریود رخ می‌دهد؛ اما زمانی که لقاح رخ دهد، تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد و دیواره رحم ضخیم‌تر میشود. پس اگر رابطه جنسی دارید و پریود شما به تأخیر افتاده، شاید بی‌بی چک و آزمایش خون بارداری بتواند پاسخگوی شما باشد.
بیشتر بخوانید: علائم بارداری از روی چهره
11. شیردهی
شیردهی می‌تواند باعث بروز بی‌نظمی در چرخه قاعدگی شود، معمولاً پریود نشدن بعد از زایمان، در صورت شیردهی، تا 18 ماه طبیعی است و جای نگرانی ندارد. همچنین پس از زایمان، حتی زمانی که پریود شما برمی‌گردد، ممکن است مدتی طول بکشد تا چرخه قاعدگی شما به حالت عادی بازگردد.
12. برخی از داروها
یکی از اثرات قرص اورژانسی بر پریود مانند روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری، عقب انداختن و تأخیر پریود است. پس اگر به تازگی از قرصهای اورژانسی استفاده کرده‌اید، اختلال و تأخیر قاعدگی ممکن است به همین علت باشد. علاوه بر آن، قرصهای کنترل فشار خون و ضدحساسیت نیز میتوانند چرخه قاعدگی را کمی تحت تأثیر قرار دهند.
عقب افتادن پریود و ترشحات سفید
درد زیر شکم و ترشحات سفید زمانی که پریود عقب افتاده، میتوانند از نشانه‌های بارداری باشند؛ اما بروز این علائم همیشه به معنی حاملگی نیست. بافت و رنگ ترشحات واژن در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند؛ چند روز قبل از شروع قاعدگی، ترشحات واژن ممکن است کدر یا سفید شود. بنابراین، ترشحات سفید واژن و گرفتگی عضلات و درد شکم می‌تواند در زمان تاخیر پریود رخ دهند.
اگر ترشحات سفید واژن برای شما امری جدید است و جزو علائم همیشگی سیکل قاعدگی شما نیست، می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی یا قارچی باشد. این عفونت‌ها معمولاً علائمی مانند سوزش ادرار، درد هنگام رابطه جنسی و سوزش و خارش واژن را به همراه دارند. بهتر است برای آشنایی با علل انواع ترشحات واژن مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است؟
اگر سابقه بیماری یا مصرف داروهای ضدبارداری و هورمونی را ندارید، پریود شما باید بین 21 الی 35 روز پس از آخرین پریودتان شروع شود؛ این محدوده برای هر فرد تا حدی متفاوت است. با این حال تا هفت روز تأخیر پریود طبیعی بوده و جای نگرانی نیست؛ همانطور که پیش‌تر توضیح دادیم این تأخیر ممکن است به دلیل استرس، تغییرات هورمونی یا حتی تغییرات وزن ایجاد شود. پس چه زمانی باید نگران شویم؟
عقب افتادن پریود تا چند روز طبیعی است؛ اما تأخیر طولانی‌تر از هفت روز، همراه با علائمی مانند درد شدید شکم و خون ریزی‌های غیرطبیعی را باید به پزشک اطلاع داد. شما میتوانند تاریخ پریود و تمام علائم خود را در اپلیکیشن ایمپو ثبت کنید تا راحت‌تر و بدون نگرانی علائم خود را پیگیری و دنبال کنید. ایمپو برای شما تاریخ پریود، تخمک گذاری و pms را پیش بینی می‌کند. همچنین، در بخش گزارش‌گیری، می توانید دوره‌های خود را باهم مقایسه کنید و متوجه هرگونه بی نظمی در سیکل خود شوید. این گزارش را می‌توانید به صورت فایل pdf به پزشک خود نیز ارائه دهید تا بهتر بتواند علت عقب افتادن پریود را تشخیص دهد. در بخش کلینیک نیز می توانید سوالات خود را از بهترین متخصصان زنان، زایمان و نازایی بپرسید تا در سریع‌ترین زمان نگرانی‌های شما رفع شود.
عوارض عقب افتادن پریود
بسته به دلایل عقب افتادن پریود، عوارض آن می‌تواند متفاوت باشد؛ اما بسیاری از زنان عوارضی مشابه اولین علائم بارداری مانند گرفتگی خفیف رحم، درد و حساس شدن سینه‌ها، تهوع، یبوست و بواسیر، خستگی و نوسانات خلق و خو را تجربه میکنند. این علائم ناشی از افزایش سطح هورمون پروژسترون است که علاوه بر اوایل بارداری، در دوره پیش از قاعدگی نیز رخ می‌دهند. به دلیل شباهت این عوارض منطقی است که تست بارداری انجام شود تا از عدم بارداری مطمئن شد؛ بعد از ان باید علت پریود نشدن و حامله نبودن را جویا شوید.
درمان عقب افتادن پریود
نحوه درمان پریود عقب افتاده و منظم شدن سیکل قاعدگی به علت تأخیر پریود بستگی دارد. گاهی این بی‌نظمی با تغییر سبک زندگی، کاهش استرس، تغذیه مناسب و کاهش شدت ورزش برطرف میشود و چرخه قاعدگی به حالت طبیعی برمی‌گردد؛ اما در صورتی که علت عقب افتادن پریود بیماری و اختلالات هورمونی باشد، به بررسی پزشک، آزمایش و دارودرمانی احتیاج دارد. همچنین توصیه می شود که به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا مشکلات سلامتی یا بیماری های احتمالی مانند تخمدان پلی‌کیستیک، آندومتریوز، بی اشتهایی، پرخوری عصبی، پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید را شناسایی کنید.
درمان خانگی عقب افتادن پریود
راه‌های مختلفی برای تحریک طبیعی چرخه قاعدگی و شروع پریود وجود دارد. این رهکارها تنها به افرادی توصیه میشود که از عدم بارداری خود اطمینان دارند و از قرصهای ضدبارداری نیز استفاده نمی‌کنند. همچنین، باید در نظر داشته باشید که تحقیقات در مورد روش‌های طبیعی القا و تحریک قاعدگی محدود است و برای هیچ یک از این روش ها تضمینی وجود ندارد. با این حال برخی از خوراکی‌های تحریک کننده پریود، شامل موارد زیر است:
- آناناس
- ویتامین C
- زنجبیل
- زعفران
- زردچوبه
علاوه بر مواد غذایی نامبرده ورزش‌هایی مانند یوگا و حرکات کششی سبب کاهش انقباض عضلات و تحریک قاعدگی می‌شوند. در مقاله روش‌های بازکننده قاعدگی، به طور کامل به این موضوع پرداختهایم.
کلام آخر
دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است و جای نگرانی ندارد؛ اما گاهی فرد بیشتر از یک هفته انتظار پریود خود را می‌کشد و دچار استرس و اضطراب میشود. شناخت علت تأخیر پریود به درمان آن کمک می‌کند. اگرچه عقب افتادن قاعدگی یکی از اولین نشانه‌های بارداری است، اما گاهی ناشی از عوامل دیگری مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا سبک زندگی اشتباه است. درمان عقب افتادن پریود به علت و دفعات تکرار شدن آن بستگی دارد و ممکن است به با نغییرات کوچک در سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم برطرف شود. توصیه ما در تیم ایمپو شناخت عوامل و علائم تأخیر پریود و ثبت نشانه‌ها در تقویم قاعدگی اختصاصی خود است تا در صورت نیاز با پزشک معالج خود مشورت و او را از علائم خود مطلع کنید.
منابع
آیا رژیم لاغری باعث عقب افتادن پریود میشود؟
بله، رژیمهای لاغری به خصوص رژیمهای بسیار کم کالری یا رژیمهایی که تعادل غذایی مناسبی ندارند، میتوانند باعث عقب افتادن پریود شوند.
آیا قرص لاغری باعث عقب افتادن پریود میشود؟
بله، برخی از قرصهای لاغری با تاثیر بر هورمونهای بدن می توانند منجر به عقب افتادن پریود شود.
علت پریود نشدن طولانی چیست؟
علاوه بر بارداری عوامل دیگری نیز میتوانند سبب عقب افتادن و قطع پریود شوند. دلایلی مانند سن، یائسگی، استرس و اضطراب، تنبلی تخمدان، وزن، شیردهی، مصرف برخی از داروها و ... بر چرخه قاعدگی تأثیرگذار هستند و میتوانند باعث عقب افتادن قاعدگی شوند.
دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است؟
تاخیر در عادت ماهانه تا 7 روز طبیعی است؛ در واقع، سیکل قاعدگی معمولا حدود 21 تا 35 روز طول می‌کشد و چرخه‌های طولانی‌تر نیاز به بررسی پزشک دارد.