علت درد تخمدان سمت راست و چپ چیست؟ بررسی راه‌های درمان

درد تخمدان برای بسیاری از زنان یک تجربه آشناست؛ دردی که بعضی اوقات ناگهانی به‌سراغ شخص می‌آید و گاهی به‌صورت دوره‌ای و در زمان پریودی اتفاق می‌افتد. از تغییرات هورمونی و تخمک‌گذاری یا وجود کیست و حتی بارداری، درد تخمدان دلایل مختلفی دارد که قصد داریم در این مقاله بررسی‌شان کنیم. چرا دچار درد تخمدان می‌شویم؟ آیا می‌توانیم برایش کاری انجام دهیم؟ آیا درد تخمدان و احتمال بارداری به یکدیگر ارتباط دارند؟ در این مقاله، به همه علت‌های ممکن و بهترین روش‌های درمان درد تخمدان می‌پردازیم.

درد تخمدان چپ و راست نشانه چیست؟

اینکه در کدام تخمدان احساس درد می‌کنید، سرنخ‌هایی درباره مشکل اصلی می‌دهد! در ادامه، توضیح می‌دهیم که درد تخمدان چپ و راست نشانه چیست و ممکن است چه مشکلاتی در این ناحیه وجود داشته باشد.

• علت درد تخمدان سمت راست

اگر دچار درد تخمدان راست شده‌اید، احتمالا دارید دوران قبل از پریود را طی می‌کنید یا در دوره تخمک‌گذاری هستید. در این زمان‌ها، تخمدان فعال‌تر می‌شود و ممکن است در این ناحیه احساس درد یا تیر کشیدن داشته باشید.

اگر نمی‌دانید چگونه زمان تخمک گذاری خود را محاسبه کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله از کجا بفهمم تخمک آزاد شده را مطالعه کنید تا با نشانه‌های آزاد شدن تخمک آشنا شوید.  

کیست تخمدان یکی دیگر از علت درد تخمدان سمت راست است. بعضی کیست‌ها بزرگ یا پاره می‌شوند و احساس درد ناگهانی در ناحیه لگن به وجود می‌آورند. علت‌های دیگر مثل پیچ‌خوردگی تخمدان یا ابتلا به عفونت لگنی، درد را در تخمدان راست تشدید می‌کنند که نیاز به بررسی پزشکی دارند.

• علت درد تخمدان سمت چپ

درد تخمدان چپ گاهی اوقات با آندومتریوز مرتبط است؛ زمانی که بافت مشابه پوشش رحم در تخمدان چپ رشد می‌کند و منجر به تشکیل کیست‌هایی همراه با درد مزمن و دوره‌ای می‌شود. مشابه تخمدان راست، پیچ‌خوردگی تخمدان و بیماری التهابی لگن می‌تواند در تخمدان چپ هم رخ دهد و باعث درد شدید و ناگهانی شود.

اگر درد تخمدان چپ یا راست با علائمی مثل خون‌ریزی، ترشح غیرطبیعی، تب یا تهوع همراه شود، نیاز به مداخله فوری دارد. برای مشاهده انواع ترشحات واژن با عکس بر روی لینک درج شده کلیک کنید. درد شدید و پایدار در این ناحیه یک زنگ خطر برای بدن شماست و باید هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.

درد تخمدان و احتمال بارداری

احساس درد در ناحیه تخمدان بعضی وقت‌ها از نشانه‌های اولیه بارداری و علائم لانه‌گزینی جنین است. زمانی که تخمک بارور می‌شود و به دیواره رحم می‌چسبد، ممکن است احساس درد ملایم یا کمی فشار در ناحیه لگن داشته باشید. برای آشنایی با مهم‌ترین علائم بارداری می‌توانید مقاله درج شده را مطالعه کنید.

بارداری همیشه با تغییرات هورمونی همراه است و می‌تواند بر تخمدان‌ها فشار وارد کند. این وضعیت منجر به دردی مبهم و گاهی آزاردهنده می‌شود. البته تجربه درد زیر شکم در بارداری و تخمدان به‌تنهایی نشانه قطعی بارداری نیست و باید با انجام تست بارداری و مشاوره پزشک تأیید شود. تست بارداری با موبایل   ایمپو، احتمال بارداری را برای شما محاسبه می‌کند.

آیا درد تخمدان قبل از پریودی نشانه بارداری است؟

درد تخمدان قبل از پریودی یکی از علائم رایج سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS است؛ بنابراین نمی‌توان به‌طور قطعی این درد را به بارداری نسبت داد. البته اگر برای بارداری اقدام کرده‌اید، درد تخمدان درست قبل از شروع پریودی می‌تواند به‌خاطر لانه‌گزینی جنین باشد. در این موقعیت، تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد و کمی احساس درد و لکه‌بینی خفیف ایجاد می‌کند.

آیا درد تخمدان چپ نشانه بارداری است؟

درد تخمدان چپ به‌عنوان یکی از علائم بارداری، معمولا خیلی شدید نیست و به‌صورت گرفتگی یا کشش در ناحیه پایین شکم ظاهر می‌شود. این درد به‌خاطر لانه‌گزینی، تغییرات هورمونی یا تشکیل کیست‌های بی‌خطر مثل کیست جسم زرد است. توجه داشته باشید که تجربه درد در تخمدان چپ به‌تنهایی نشانه قطعی بارداری نیست و باید با سایر علائم و انجام تست بارداری همراه شود. 

درد تخمدان قبل از پریود نشانه چیست؟ (علت درد تخمدان یک هفته قبل از پریود)

درد تخمدان قبل از پریود و به‌ویژه یک هفته پیش از آن، یکی از علائم رایج سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS است. این درد به تغییرات هورمونی و فعالیت تخمدان‌ها قبل از شروع قاعدگی مربوط می‌شود. اگر نمی‌دانید PMS چیست و چه علائمی دارد، مقاله درج شده را مطالعه کنید. پیش از شروع پریود، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون تغییر می‌کند و این تغییرات هورمونی بدن به بروز درد در تخمدان‌ها می‌انجامد.

علت درد تخمدان راست و چپ در پریودی

وقتی پریود شروع می‌شود، رحم شروع به آزادسازی پروستاگلاندین‌ها می‌کند؛ نوعی ماده شیمیایی که باعث تشدید درد و انقباضات پریودی می‌شود. اگرچه این انقباض‌ها به دفع جداره داخلی رحم کمک می‌کنند، اما قاعدگی دردناک را به‌دنبال دارند. لگن و تخمدان‌ها نیز تحت‌تأثیر این اتفاق قرار می‌گیرند و درد پریودی در تخمدان راست و چپ احساس می‌شود.

اگر دچار کیست تخمدان هستید، ممکن است درد شدید تخمدان راست و چپ را در پریودی تجربه کنید. تغییرات هورمونی و جریان خون باعث افزایش حساسیت کیست در این دوران می‌شود و گاهی درد وحشتناک تخمدان را به‌همراه دارد. شما می‌توانید تمامی علائم خود را مانند درد تخمدان در اپلیکیشن ایمپو به صورت روزانه ثبت و نشانه‌های پرتکرار خود را در بخش گزارش سلامت مشاهده کنید. این گزارش به تشخیص بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند.

علت درد تخمدان در بارداری

زمانی که دوران بارداری را طی می‌کنید، به چند دلیل ممکن است دچار «درد تخمدان» شوید که بعضی از آن‌ها طبیعی هستند و برخی دیگر نیاز به بررسی تخصصی دارند.

مثلاً احتمال دارد کیست جسم زرد یا کورپوس لوتئوم در اوایل بارداری تشکیل شود. این نوع کیست اگرچه اغلب بی‌خطر است و خودبه‌خود از بین می‌رود، اما باعث درد خفیف در تخمدان می‌شود. فشار ناشی از بزرگ شدن رحم و تغییرات ساختاری لگن نیز اتفاقاتی طبیعی هستند، ولی می‌توانند از دلایل درد تخمدان در بارداری باشند.

بعضی از علت‌های درد تخمدان در بارداری طبیعی نیستند و باعث مشکلات جدی می‌شوند؛ از جمله:

• بارداری خارج از رحم

• فیبروئیدها

• سقط جنین

• پیچ‌خوردگی تخمدان و لوله فالوپ

• زایمان زودرس

• جدایی زودهنگام جفت از دیواره رحم (دکولمان جفت)

• افزایش فشار خون و کمبود دریافت اکسیژن (پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری)

توصیه می‌کنیم در صورت تجربه هرگونه درد غیرعادی در ناحیه زیر شکم، با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

اگر شرایط مراجعه حضوری به پزشک متخصص را ندارید، می‌توانید برای بررسی اولیه از کلینیک آنلاین ایمپو کمک بگیرید. کافیست با ورود به بخش کلینیک، مشکل را در قالب پیام مطرح کنید تا پزشک متخصص زنان راهنمایی‌تان کند.

درد تخمدان چپ و جنسیت جنین

از لحاظ علمی، هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که ارتباط بین درد تخمدان چپ و تعیین جنسیت جنین را تعیین کند. درد تخمدان در دوران بارداری بیشتر به تغییرات هورمونی یا فشار ناشی از تحریک تخمدان‌ها برمی‌گردد و ارتباطی با علائم صددرصد جنین پسر یا علائم صددرصد جنین دختر ندارد.

علت درد تخمدان راست و چپ بعد از اقدام به بارداری

بعد از اقدام به بارداری، درد تخمدان راست یا چپ می‌تواند به‌خاطر تحریک بیش از حد تخمدان‌ها باشد؛ به‌ویژه اگر از روش‌هایی مثل تزریق آمپول HCG و HMG استفاده کرده‌اید. تزریق این داروها موجب رشد بیش از حد فولیکول‌ها، بزرگ شدن تخمدان‌ها و تحریک آن‌ها به تخمک‌گذاری می‌شود؛ در نتیجه تخمدان‌ها متورم و حساس می‌شوند.

علت درد تخمدان چپ و کشاله ران

اگر درد تخمدان چپ را همراه با کشاله ران تجربه می‌کنید، احتمال وجود علائم تنبلی تخمدان و ابتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) وجود دارد. این سندروم با ایجاد اختلال در تعادل هورمونی، باعث بروز علائمی مثل خستگی، درد تخمدان، افزایش وزن و درد غیرعادی یا تیر کشیدن به‌سمت پا می‌شود.

عفونت‌های سیستم ادراری و التهاب لگن از دیگر دلایل درد تخمدان چپ و کشاله ران هستند. کیست تخمدان بزرگ یا پاره‌شده و پیچ‌خوردگی تخمدان باعث درد شدید و ناگهانی در این ناحیه می‌شوند و به بررسی فوری پزشکی نیاز دارند.

علت درد تخمدان راست و کمردرد

زمانی که درد در تخمدان راست با کمردرد همراه می‌شود، بعضی اوقات نشانه کیست تخمدان است. اگر کیست روی تخمدان راست یا درون آن ایجاد شود، ممکن است فشار یا التهاب را به اعصاب لگنی وارد کند و درد را به‌سمت پایین کمر ببرد.

پیچ‌خوردگی تخمدان یک وضعیت اورژانسی است که باعث درد شدید و ناگهانی در تخمدان راست می‌شود؛ تا جایی که کمر و پهلو هم تیر می‌کشند. این وضعیت نیاز به معاینه فوری پزشک متخصص دارد و حتی ممکن است به جراحی بینجامد.

علت درد تخمدان در یائسگی

تغییرات هورمونی در دوران یائسگی گاهی منجر به درد تخمدان می‌شود. اگرچه کیست یا سرطان تخمدان بعد از یائسگی خیلی کمتر ایجاد می‌شود، اما باز هم امکان ابتلا به آن وجود دارد و می‌تواند علت درد تخمدان در دوره پسا قاعدگی باشد.

علت درد تخمدان بعد از آی‌یوآی و آی‌وی‌اف

وقتی که از روش‌های باروری مثل IUI یا IVF استفاده می‌کنید، تخمدان‌ها با محرک‌های هورمونی تحریک می‌شوند. این تحریک هورمونی باعث بزرگی و حساسیت تخمدان‌ها می‌شود و ایجاد درد می‌کند. بعضی مواقع نیز ممکن است استفاده از آی‌یوآی و آی‌وی‌اف باعث سندروم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) شود و احساس ناراحتی و درد مداوم را برای شخص به‌دنبال بیاورد. برای اطلاعات بیشتر درمورد این روش‌ها می‌توانید مقالات "آی یو آی چیست" و "آی وی اف چیست" را مطالعه کنید.

درد تخمدان بعد از تزریق سینال اف

سینال اف نوعی داروی هورمونی است که برای رفع مشکلات باروری، القای تخمک‌گذاری و تحریک رشد فولیکول‌ها در تخمدان‌ها استفاده می‌شود. بعد از تزریق دارو، ممکن است تخمدان‌ها بزرگ و حساس شوند و احساس درد در تخمدان‌ها، نفخ شکم و فشار لگنی را تجربه کنید.

اگر دچار درد شدید، افزایش وزن ناگهانی یا کاهش غیر عادی ادرار شدید، حتما با پزشک در میان بگذارید. ممکن است این علائم نشانه سندروم تحریک بیش از حد تخمدان باشند.

درد تخمدان چپ بعد از انتقال جنین

انتقال جنین یکی از مراحلی است که در روند IVF اتفاق می‌افتد. علت درد تخمدان چپ و لگن بعد از این مرحله، واکنش طبیعی بدن به داروهای هورمونی و بزرگ شدن تخمدان است که جای نگرانی ندارد و برای بسیاری از خانم‌ها رخ می‌دهد. در صورتی باید به پزشک مراجعه کنید که درد شدید و طولانی‌مدت دارید و علائمی را مثل تنگی نفس، خون‌ریزی سنگین و ورم زیاد تجربه می‌کنید.

درمان درد تخمدان

انتخاب بهترین روش درمان درد تخمدان به علت آن بستگی دارد. اگر با کیست، عفونت و آندومتریوز در ارتباط باشد، معمولا پزشک به‌سراغ تجویز داروهای هورمونی مثل قرص ضد بارداری و داروهای ضد درد می‌رود.

تصویربرداری و سونوگرافی به تشخیص دقیق علت درد تخمدان کمک می‌کند تا بهترین روش درمان انتخاب شود. در موارد اورژانسی مثل پیچ خوردگی تخمدان به مراقبت سریع پزشکی و انجام جراحی نیاز است و مشکل با درمان دارویی برطرف نمی‌شود.

درمان خانگی درد تخمدان

اگرچه درمان خانگی درد تخمدان نمی‌تواند جایگزین معاینه پزشکی و درمان تخصصی باشد، اما راهکارهایی برای کاهش درد خفیف و معمولی تخمدان در خانه (مثلاً برای دوران قاعدگی) وجود دارد:

• از کیسه آب گرم یا پد گرمایی در ناحیه پایین شکم به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استفاده کنید.

• قسمت تحتانی کمر و شکم را به‌آرامی ماساژ دهید.

• دمنوش‌های گیاهی ملایم مثل بابونه، رازیانه و زنجبیل بنوشید.

• ورزش سبک کششی یا یوگا انجام دهید تا گرفتگی عضلات کاهش یاید.

• تغذیه سالم و کاهش استرس را جدی بگیرید.

• غذاهای سرشار از فیبر مثل سبزیجات سبز مصرف کنید و غذاهای چرب و فرآوری‌شده را به حداقل برسانید.

سخن پایانی

در این مقاله با تمامی علت‌های درد تخمدان به‌عنوان یک مشکل شایع برای اکثر خانم‌ها آشنا شدیم. گفتیم که درد تخمدان می‌تواند دلایل گسترده‌ای داشته باشد؛ از سندروم پیش از قاعدگی که طبیعی است تا مشکلات جدی‌تر مثل کیست تخمدان و عفونت لگن که نیاز به بررسی پزشک و دارو درمانی دارد.

یکی از کارهایی که می‌توانید برای شناخت الگوهای بدنی و شناسایی علائم غیرعادی انجام دهید، مدیریت چرخه قاعدگی و ثبت منظم علائم روزانه در یک بستر امن است؛ کاری که با استفاده از اپلیکیشن ایمپو از همیشه آسان‌تر می‌شود. با کمک ایمپو، اطلاعات روزانه چرخه قاعدگی‌تان را در یک نگاه ببینید. همچنین اگر نیاز به راهنمایی تخصصی داشتید، می‌توانید از طریق کلینیک آنلاین اپلیکیشن با پزشکان متخصص در میان بگذارید.

منابع

Femia / Healthline / Mayo Clinic / Cleveland Clinic