کیست تخمدان چیست؟ علائم کیست تخمدان خطرناک و درمان سریع

کیست تخمدان، یک ضایعه کیسه مانند حاوی مواد مایع یا جامد است که درون تخمدان‌ها یا بر روی آن‌ها ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علت ایجاد کیست تخمدان ناشناخته است؛ اما عواملی از قبیل ژنتیک، بارداری، تغییرات هورمونی و آندومتریوز نیز می‌تواند منجر به ایجاد کیست تخمدان شود. کیست‌ها عموما خوش‌خیم هستند و اندازه متفاوتی دارند.

کیست تخمدان اغلب علائم خاصی ندارد و بدون درد است؛ مگر اینکه دچار پارگی یا چرخش تخمدان شود. در این مقاله به علائم کیست تخمدان، درمان و روش‌های پیشگیری از آن‌ها می‌پردازیم.

کیست تخمدان چیست؟

تخمدان‌ها دو عضو بادامی‌شکل در دو طرف رحم هستند و بخشی از اندام جنسی محسوب می‌شوند. این دو عضو به لوله‌های رحم متصل هستند و وظیفه تخمک گذاری را به عهده دارند. همچنین، هورمون‌های استروژن و پروژسترون نیز توسط تخمدان‌ها ترشح می‌شوند.

حال این سوال ایجاد می‌شود که کیست تخمدان چیست. کیست تخمدان، یک کیسه پر از مایع یا مواد نیمه جامد است که درون یا بر روی تخمدان‌ها ایجاد می‌شود. کیست تخمدان یکی از مشکلات شایع در بانوان است و اغلب در دوران باروری ایجاد می‌شوند؛ بااین‌حال در هر سنی ممکن است به وجود آیند. 

کیست تخمدان انواع مختلفی دارد و کمتر از 1 درصد آن‌ها سرطانی هستند. در بیشتر مواقع، بانوان علائم کیست تخمدان را حس نمی‌کنند و اصلا دچار مشکل خاصی نمی‌شوند؛ زیرا اغلب کیست‌ها بی ضرر یا خوش خیم‌ هستند و بدون درمان در عرض چند ماه از بین می‌روند.

 گاهی اوقات کیست تخمدان دچار پارگی می‌شود و درد و علائم جدی را برای فرد ایجاد می‌کند؛ بنابراین اگر به کیست تخمدان مشکوک هستید حتما برای تشخیص نوع دقیق آن به متخصص مراجعه کنید. معمولا پزشکان برای چکاپ رحم، تشخیص و درمان کیست تخمدان، در ابتدا سونوگرافی را به شما پیشنهاد می‌دهند. 

با انجام سونوگرافی اندازه و نوع دقیق کیست تخمدان قابل‌مشاهده و بررسی است. سپس، پزشک طبق شواهد سونوگرافی، نوع درمان کیست تخمدان را برای شما مشخص می‌کند. به این دلیل که برخی از کیست‌ها ممکن است برای شما مشکلات جدی ایجاد کنند، بهتر است هرچه سریع‌تر به درمان کیست تخمدان بپردازید.

لازم به ذکر است که کیست تخمدان با کیست رحم کاملا متفاوت است که در مقاله درج شده به طور کامل به بررسی آن پرداخته‌ایم.

علائم کیست تخمدان چیست؟

دانستن علائم کیست تخمدان برای هر بانویی الزامی محسوب می‌شود؛ زیرا کیست تخمدان بسیار شایع است و نیاز به چکاپ و پیگیری دارد. به‌طورکلی کیست تخمدان کوچک و بدون علامت است. با این‌حال ممکن است به علت بزرگی یا تغییراتی که در آن‌ها رخ می‌دهد، دچار برخی از علائم کیست تخمدان زیر شوید:

• پریودی نامنظم 

یکی از  علائم غیر شایع کیست تخمدان، تغییرات در سیکل قاعدگی و پریودی نامنظم است.

• درد در ناحیه شکم، لگن و ران 

این درد می‌تواند به‌صورت مبهم در ناحیه لگن یا حتی شدید‌تر و به‌صورت تیرکشیدن، حس شود. درد شدید و تیر کشنده زمانی رخ می‌دهد که کیست بترکد و یا دچار پیچ‌خوردگی و چرخش شود. در این صورت فرد دچار درد ناگهانی و تیر کشنده شدیدی می‌شود که ممکن است همراه با تهوع، استفراغ و افت فشارخون باشد. حتی در مواردی فرد غش می‌کند و از حال می‌رود.

• تورم و نفخ شکم

کیست تخمدان از نظر اندازه گاهی کوچک‌تر از نخود و گاهی بزرگ‌تر از یک پرتقال است. کیست‌های بزرگ می‌توانند به علت فشار روی ارگان‌های دیگر، درد زیادی ایجاد کنند و همچنین باعث بزرگی شکم نیز می‌شوند. این احساس فشار خودش را به‌صورت نفخ و تورم شکم نشان می‌دهد.

• تکرر ادرار

یکی از علائم کیست تخمدان تکرر ادرار است. همچنین، گاهی فرد در تخلیه کامل مثانه یا روده نیز دچار مشکل می‌شود؛ بنابراین یکی دیگر از علائم کیست تخمدان، داشتن مشکل در اجابت مزاج است.

• رویش موهای زاید در صورت

یکی از عوارض تخمدان پلی‌کیستیک، رویش موهای زائد در صورت است که به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.

• آکنه

در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCO، به علت افزایش هورمون‌ها و چربی پوست، فرد دچار جوش‌های چرکی زیادی روی گونه و زیر گلو می‌شود. برای آشنایی با سایر علائم تنبلی تخمدان می‌توانی مقاله آن را مطالعه کنید.

• درد در ناحیه کمر

یکی دیگر از علائم کیست تخمدان، درد در ناحیه کمر است. درصورتی‌که کیست تخمدان بزرگ باشد بر روی اعصاب ناحیه کمر فشار وارد می‌کند و باعث درد در این ناحیه می‌شود. 

• رابطه  جنسی دردناک

اگر درگذشته، رابطه جنسی دردناک نداشته‌اید و اکنون این مشکل را تجربه می‌کنید، ممکن است مبتلا به کیست تخمدان باشید.

پیشنهاد می‌کنیم تمامی علائم خود را به صورت روزانه در اپلیکیشن ایمپو ثبت کنید تا علائم پرتکرار خود را در بخش گزارش سلامت ایمپو مشاهده کنید. این گزارش را می‌توانید به پزشک خود ارائه دهید تا روند تشخیص و درمان تسریع شود.

علائم ترکیدن کیست تخمدان چیست؟

همان‌طور که بررسی کردیم کیست تخمدان اغلب مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، اما در برخی از شرایط پارگی کیست تخمدان می‌تواند عوارض جدی را برای فرد ایجاد کند. هرچه کیست بزرگ‌تر باشد، احتمال پارگی آن بیشتر می‌شود. درد شدید ناحیه شکم، نفخ شدید، لکه بینی و احساس سنگینی در لگن، از علائم ترکیدن کیست تخمدان است. در ادامه این علائم ترکیدن کیست تخمدان را به طور کامل بررسی می‌کنیم:

1. درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر و شکم

پاره شدن کیست تخمدان ممکن است باعث درد ناگهانی در ناحیه شکم و زیر ناف، مخصوصا در سمت کیست ترکیده، شود. این درد ممکن است به‌صورت فشار مبهم و مداوم حس شود یا به‌صورت شدید و تیر کشنده باشد. شدت درد باتوجه‌به عوامل مختلفی مانند اندازه کیست متفاوت است.

2. لکه بینی یا خونریزی خفیف واژینال

گاهی پارگی کیست تخمدان منجر به خونریزی خفیف و لکه بینی در زمانی می‌شود که انتظارش را ندارید. توجه داشته باشید که عوامل مختلفی می‌تواند منجر به خونریزی غیرمعمول واژینال شود، بنابراین حتما به پزشک مراجعه کنید.

3. نفخ

اگر علائم ترکیدن کیست تخمدان را دارید و در زمان غیر از قاعدگی، احساس نفخ شدید و ناراحتی می‌کنید، احتمال کیست وجود دارد.

4. احساس سنگینی در لگن

پارگی کیست تخمدان، گاهی اوقات به‌جای درد همراه با حس سنگینی در لگن است. این عارضه معمولا به این دلیل رخ می‌دهد که مایع داخل کیست در حفره لگن ته‌نشین می‌شود. این مایع باگذشت زمان دوباره جذب می‌شود، اما تا چند روز پس از پارگی حس می‌شود.

علائم کیست تخمدان خطرناک چیست؟

در اکثر مواقع، پارگی کیست تخمدان خطرناک نیست، حتی اگر همراه با درد خفیفی باشد. بااین‌حال اگر دچار پارگی کیست تخمدان شده‌اید و هر یک از موارد زیر را تجربه می‌کنید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید:

• درد شکم همراه با تب، استفراغ یا سردی پوست
• درد ناگهانی و شدید شکم، به‌خصوص در یک طرف
• درد شکمی همراه با احساس ضعف، سرگیجه یا غش
• درد شکمی همراه با خونریزی غیرمنتظره و قابل‌توجه
• درد شکم همراه با تنفس سریع یا تنگی نفس

بیشتر بخوانید: علائم سرطان تخمدان چیست؟

روش‌های تشخیص کیست تخمدان (از کجا بفهمم کیست دارم؟)

کیست تخمدان می‌تواند با معاینه دقیق توسط پزشک به‌صورت یک توده غیرطبیعی و بزرگ تشخیص داده شود. سپس برای بررسی‌های دقیق‌تر و تعیین درمان کیست تخمدان از سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام آر آی و دیگر آزمایش‌ها استفاده می‌شود. روش‌های تشخیص کیست تخمدان به شرح زیر هستند:

• سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج اولتراسوند برای تصویربرداری از اندام‌های داخلی و تشخیص کیست تخمدان استفاده می‌شود. بهتر است که از سونوگرافی واژینال برای تشخیص کیست‌ها استفاده شود.
• سی‌تی‌اسکن: سی‌تی‌اسکن، نتیجه دقیق‌تری نسبت به سونوگرافی دارد.
• ام آر آی: این روش بیشتر برای تشخیص کیست‌هایی که مشکوک به بدخیمی هستند، استفاده می‌شود.

همان‌طور که اشاره کردیم شناخت و آگاهی از علائم کیست تخمدان در تشخیص آن بسیار کمک‌کننده است. یکی از علائم اولیه کیست تخمدان، پریودی نامنظم است؛ ازاین‌رو اگر مشکوک به کیست هستید، حتما سیکل قاعدگی، تاریخ شروع و اتمام پریودی را بررسی کنید.

شما به‌راحتی می‌توانید با پاسخ‌دادن به چند سوال ساده در اپلیکیشن ایمپو، سیکل قاعدگی خود را بررسی کنید. در بخش گزارش‌گیری ایمپو، می‌توانید سیکل قاعدگی و تاریخ پریودی خود را در ماه‌های متوالی بررسی کنید و هرگونه تاخیر یا بی‌نظمی را تشخیص دهید. پیشنهاد می‌کنیم این گزارش‌ها را به پزشک خود برای تشخیص بهتر ارائه دهید. همچنین، می‌توانید در بخش کلینیک ایمپو، سوالات و نگرانی‌های خود را با بهترین متخصصان زنان به‌صورت آنلاین مطرح کنید. پزشکان ایمپو در صورت نیاز برای شما سونوگرافی و سایر مراحل تشخیص کیست تخمدان را تجویز می‌کنند.

 

علائم کیست تخمدان در پریودی چیست؟

با وجود آن که بسیاری از کیست‌ها بدون علامت هستند، اما گاهی ممکن است در طول پریودی علائم خاصی ایجاد ‌کنند که با درد قاعدگی معمولی متفاوت است. برخی از علائم پریودی در زمان ابتلا به کیست تخمدان عبارتند از:

• درد زیر شکم و در همان سمت کیست که در زمان پریودی شدت بیشتری پیدا کند. 

• احساس سنگینی یا پر بودن شکم که با شروع خونریزی پریودی تشدید می‌شود.

• تغییر در قاعدگی و بروز خونریزی شدید، طولانی یا نامنظم و گاهی لکه‌بینی بین دوره‌ها.

• احساس ناراحتی یا درد زمان یا بعد از سکس.

• درد لگن که گاهی به کمر یا ران‌ها منتشر می‌شود.

اگر در سمت چپ یا راست زیر شکم احساس درد دارید، مقاله علت درد زیر شکم سمت چپ در زنان را مطالعه کنید.

درمان سریع کیست تخمدان چیست؟

درمان سریع کیست تخمدان باتوجه‌به نوع و اندازه آن‌ها متفاوت است و بستگی به نظر پزشک و متخصص دارد؛ اما به‌طورکلی، درمان سریع کیست تخمدان با استفاده از دارو یا جراحی انجام می‌شود:

• درمان دارویی: بهترین دارو برای درمان سریع کیست تخمدان، قرص‌های ضدبارداری (مثل قرص اورژانسی و ...) و هورمونی است. این قرص‌ها، میزان هورمون‌ها را تنظیم می‌کنند و از رشد و ایجاد کیست جدید جلوگیری می‌کنند. گاهی نیز پزشک ترکیبات پروژسترون را به صورت شیاف یا آمپول پروژسترون برای شما تجویز می‌کند.
• لاپاراسکوپی:‌ در روش لاپاراسکوپی برش‌های کوچکی روی شکم داده می‌شود و به‌وسیله لاپاراسکوپ کیست را از این برش‌های کوچک خارج می‌کنند.
• لاپاراتومی:‌ درصورتی‌که کیست خیلی بزرگ باشد، از این روش برای خارج کردن آن استفاده می‌شود. در لاپاراتومی برش بزرگ‌تری بر روی شکم ایجاد می‌کنند. لازم به ذکر است که روش لاپاراسکوپی و لاپاراتومی، 2 نوع روش جراحی برای درمان  سریع کیست تخمدان هستند؛ اما باتوجه‌به تشخیص پزشک، اندازه کیست تخمدان و شرایط بدن شما بهترین درمان انتخاب می‌شود.

درمان خانگی کیست تخمدان چیست؟

هنگامی که به پزشک برای کیست تخمدان مراجعه می‌کنید، ممکن است متخصص باتوجه‌به نوع کیست، در چندین نوبت سونوگرافی برای شما تجویز کند تا تغییرات کیست را زیر نظر بگیرد. در این دوره پیشنهاد می‌شود برای مدیریت علائم کیست تخمدان و کاهش درد آن برخی از روش‌های خانگی را انجام دهید. درمان خانگی کیست تخمدان شامل موارد زیر است:

1. ماساژ کمر، ران‌ها و باسن می‌تواند با کاهش انقباضات عضلات، به کاهش درد کیست تخمدان کمک کند.

2. ورزش‌کردن در مدیریت علائم کیست تخمدان بسیار موثر است. طبق تحقیقات، یوگا علاوه بر کاهش علائم در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، از تشکیل کیست نیز جلوگیری می‌کند.

3. گرمادرمانی با افزایش جریان خون، به کاهش درد عضلانی ناشی از کیست تخمدان کمک می‌کند.

4. اگر اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن با کمک به تعادل هورمون‌‌ها، از ایجاد کیست جلوگیری می‌کند و علائم کیست تخمدان را نیز بهبود می‌بخشد.

5. تخمدان پلی‌کیستیک، با ایجاد مقاومت در برابر انسولین، می‌تواند منجر به دیابت و افزایش وزن شود. ازاین‌رو برای درمان کیست تخمدان، پیشنهاد می‌شود فرد، مصرف قند را کاهش دهد و رژیم غذایی سالم‌تری داشته باشند. چای بابونه و زنجبیل نیز در کاهش درد و استرس نیز بسیار موثر است. استفاده از مکمل‌‌ها، ویتامین و مواد معدنی نیز خطر کیست تخمدان را کاهش می‌دهد.

6. استرس و اضطراب، درد کیست تخمدان را شدید می‌کند. مدیتیشن، یوگا و سایر تکنیک‌های آرامش‌بخش، به تسکین اضطراب و کاهش درد کمک می‌کند.

بعد از پاره شدن کیست تخمدان چه باید کرد؟

تجربه پاره شدن کیست تخمدان می‌تواند از تجربه‌ای بی‌علامت تا تجربه‌ای دردناک و نگران‌کننده متغیر باشد؛ در بسیاری از موارد درمان‌های معمولی و پیگیری منظم بعد از وقوع این واقعه کافی است اما گاهی خون‌ریزی داخلی یا پیچیدگی‌هایی پیش می‌آید که نیازمند مراقبت‌های اورژانسی یا حتی جراحی می‌باشد. در ادامه با اقدامات و مراقبت‌های پس از پاره شدن کیست تخمدان آشنا می‌شویم؛

• زمانی که درد خفیف تا متوسط است و علائم خطر جدی مشاهده نشود، استراحت، استفاده از مسکن‌های معمول و قرار دادن کمپرس آب گرم روی این ناحیه می‌تواند کمک‌کننده باشد.

• در شرایط خاص و جدی‌‌تر که با درد خیلی شدید، سرگیجه، غش یا خون‌ریزی واژینال زیاد همراه است، مراجعه فوری به اورژانس ضروری است. اگر احتمال بارداری وجود دارد، آزمایش بارداری سریع نیز بسیار پر اهمیت است تا حاملگی خارج از رحم یا سایر علل احتمالی رد شود. 

• در اورژانس ابتدا علائم حیاتی بررسی و معاینه انجام می‌شود. سپس  آزمایش خون، تست بارداری و سونوگرافی واژینال برای بررسی دقیق‌تر کیست انجام می‌گیرد. در صورت نیاز به بررسی بیشتر سی‌تی‌ اسکن نیز ممکن است توصیه شود.

درمان‌ها و مراقبت‌های لازم پس از پاره شدن کیست تخمدان شباهت بسیاری به روش‌های درمان کیست تخمدان داشته و نسبت به شرایط و علائم شما متفاوت هستند. 

لاپاروسکوپی معمولاً زمانی مطرح می‌شود که بعد از پاره شدن کیست تخمدان، خون‌ریزی داخلی شدید یا مداوم وجود داشته باشد، کیست پاره‌شده مشکوک به بدخیمی باشد یا به تخمدان یا ساختارهای اطراف آن آسیبی وارد شده باشد. بعد از پاره شدن کیست تخمدان، لاپاراتومی معمولاً در جهت کنترل خون‌ریزی، خارج کردن کیست‌های بزرگ و پیچیده نیز صورت می‌گیرد.

تفاوت علائم کیست تخمدان راست و چپ؛ آیا کیست تخمدان چپ خطرناک‌تر است؟

علائم کیست تخمدان راست و چپ به طور کلی مشابه هستند اما محل قرارگیری کیست (راست یا چپ) می‌تواند در شدت و محل درد تأثیرگذار باشد.

برخی از تفاوت‌های علائم کیست تخمدان راست و چپ عبارتند از:

• درد مربوط به کیست تخمدان راست، معمولاً در سمت راست شکم یا لگن احساس می‌شود.

• احساس درد مبهم یا تیز در ناحیه پایین شکم، به ویژه سمت چپ، که ممکن است با فعالیت بدنی یا نزدیکی جنسی تشدید شود.

• درد کیست تخمدان چپ گاهی با مشکلات روده‌ای مانند دیوارتیکولیت یا یبوست شدید اشتباه گرفته می‌شود.

از نظر پزشکی، هیچ‌ یک از کیست‌های راست یا چپ ذاتاً خطرناک‌تر نیستند و میزان خطر آن‌ها به اندازه، نوع، علائم و عوارض کیست بستگی دارد. پس می‌توان گفت که خطر کیست تخمدان ارتباطی به محل کیست ندارد و کیست تخمدان چپ خطرناک‌تر نیست. 

عواملی که احتمال بروز عوارض و خطرهای جدی را افزایش می‌دهند شامل رشد سریع، اندازه بزرگ (بیش از ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر)، نشانه‌ی پیچیده در تصویربرداری، شرایط شما پس از یائسگی و علائمی مانند درد شدید یا علائم پارگی هستند.

با این حال، برخی افراد ممکن است کیست در تخمدان سمت راست را نگران‌کننده‌تر بدانند. چراکه درد در سمت راست شکم گاهی با آپاندیسیت اشتباه گرفته می‌شود و باعث سردرگمی در تشخیص می‌گردد. علاوه بر این، نزدیکی تخمدان راست به آپاندیس می‌تواند تصویربرداری‌های بالینی را هنگام بروز علائم پیچیده کند. با این حال، از نظر پزشکی، سمت کیست تخمدان تعیین‌کننده سطح خطر آن نیست.

انواع کیست تخمدان چیست؟

همانطور که در عکس کیست تخمدان مشاهده می‌کنید، کیست‌‌ها انواع مختلفی دارند، به همین دلیل است که برای درمان کیست تخمدان ابتدا باید سایز و نوع آن مشخص شود. شایع‌ترین نوع کیست تخمدان، کیست‌های عملکردی است که در نتیجه تخمک گذاری و عملکرد تخمدان‌ها شکل می‌گیرند. کیست فولیکولار و لوتئال دو نوع کیست عملکردی هستند. این مدل معمولا ضرر و درد ندارد و بدون درمان، باگذشت زمان کوچک می‌شود و بهبود می‌یابد. انواع دیگر کیست تخمدان شامل کیست درموئید، هموراژیک و آندومتریوز، کم‌تر رایج هستند. در ادامه با ما همراه شوید تا به بررسی انواع کیست‌های تخمدان بپردازیم.

1. کیست فولیکولار

در طول سیکل قاعدگی، یک فولیکول که حاوی تخمک است در یکی از تخمدان‌ها رشد می‌کند. در اواسط سیکل، فولیکول باز می‌شود و تخمک گذاری رخ می‌دهد. اگر به هر دلیلی تخمک گذاری صورت نگیرد و فولیکول پاره نشود، کیست فولیکولی یا فولیکولار شکل می‌گیرد.

کیست فولیکولار طی چند ماه خودبه‌خود از بین می‌رود، اما گاهی ممکن است باقی بماند. در برخی مواقع نیز چند فولیکول رشد می‌کند؛ اما تخمک گذاری صورت نمی‌گیرد. این روند در ماه بعد نیز طی می‌شود و منجر به تخمدان پلی‌کیستیک می‌شود. در واقع، این توده‌ها در اصل کیست نیستند و فولیکول های رشد نیافته تخمدان هستند که  با ترشح هورمون‌ها، عوارض تخمدان پلی‌کیستیک را ایجاد می‌کنند.

2. کیست لوتئال

هنگامی که تخمک از فولیکول آزاد می‌شود، به بقایای آن، کورپوس لوتئوم می‌گویند که شروع به ترشح هورمون می‌کند. گاهی این بقایا، با بسته‌شدن و تجمع مایع درون آن، تبدیل به کیست تخمدان می‌شوند. به این نوع، کیست جسم زرد نیز می‌گویند و گاهی باگذشت زمان به طور خودبه‌خود از بین می‌رود.

3. کیست هموراژیک

درصورتی‌که کیست‌های تخمدان به هر دلیلی خونریزی کنند و داخل آن‌ها خون جمع شود، کیست هموراژیک به وجود می‌آید. علائم کیست تخمدان هموراژیک، خونریزی و دردهای شدید در ناحیه شکم و لگن است.

4. کیست درموئید

کیست درموئید بسیار نادر است و منشا جنینی دارد. در واقع این نوع کیست، ناشی از باقی‌ماندن یک سلول جنینی است و در داخل آن مواد جامد از قبیل مو، غضروف، چربی و یا حتی دندان وجود دارد. برای درمان کیست تخمدان درموئید، معمولا باید جراحی انجام شود.

5. کیست شکلاتی یا آندومتریوز

گاهی بافت آندومتر یا بافت داخلی رحم، در جای دیگر غیر از رحم رشد می‌کند و به تغییرات هورمونی پاسخ می‌دهد. در این شرایط هر بار که پریود اتفاق می‌افتد، این بافت هم ریزش و خونریزی می‌کند. بیشتر این بافت آندومتر به داخل تخمدان نفوذ می‌کند و در این صورت کیست شکلاتی را در این ناحیه ایجاد می‌کند. درمان کیست تخمدان آندومتریوز نیز معمولا جراحی است. اگر به دنبال درمان‌های خانگی هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله برای درمان آندومتریوز چه بخوریم را مطالعه کنید.

پارگی کیست تخمدان چه خطری دارد؟

پارگی کیست تخمدان معمولاً خطر جدی به همراه ندارد و به مرور زمان جذب می‌شود. با این حال پاره شدن کیست در تخمدان در برخی شرایط می‌تواند به یک مشکل اورژانسی و خطرناک تبدیل شود. برخی از خطرات پاره شدن کیست تخمدان عبارتند از:

• ایجاد عفونت‌های حاد

• پیچ‌خوردگی تخمدان

• خون‌ریزی شدید

• التهاب بافت‌های اطراف کیست پاره شده

خونریزی کیست تخمدان چند روز طول می‌کشد؟

خون‌ریزی ناشی از پارگی کیست تخمدان معمولاً داخلی است و معمولاً خود را به صورت خون‌ریزی سبک یا لکه‌بینی نشان می‌دهد. این وضعیت معمولاً طی چند روز تا یک هفته برطرف می‌شود. با این حال، ممکن است خون‌ریزی تا چند هفته هم ادامه پیدا کند.

در صورتی که با خون‌ریزی شدید و ادامه‌دار ناشی از کیست تخمدان یا دردهای جدید زیر شکمی رو به رو شده‎اید، توصیه می‌کنیم که فوراً به پزشک متخصص یا اورژانس مراجعه کنید.

علت کیست تخمدان چیست؟

یکی از مهم‌ترین سوالات دررابطه‌با کیست تخمدان این است که کیست تخمدان چگونه به وجود می‌آید. از آن جایی که پیشگیری بهتر از درمان است، پاسخ به سوال علل ایجاد کیست‌های تخمدان چیست بسیار مهم محسوب می‌شود. 

از علل کیست تخمدان می‌توان به ژنتیک، تغییرات هورمونی و آندومتریوز اشاره کرد. همچنین، در اوایل دوران بارداری تشکیل کیست جسم زرد طبیعی و ضروری است. این کیست با تولید هورمون پروژسترون از سقط جنین جلوگیری می‌کند. با آگاهی از این علل می‌توانید تا حد ممکن از به‌وجودآمدن آن‌ها در تخمدان جلوگیری نمایید.

1. ژنتیک

افرادی که سابقه کیست تخمدان دارند، ممکن است فرزندانشان هم دچار کیست تخمدان شوند؛ بنابراین کیست تخمدان می‌تواند موروثی و ژنتیکی باشد و بدون هیچ دلیل خاص دیگری تشکیل شود.

2. بارداری

در تخمدان همه خانم‌ها در اوایل بارداری کیست جسم زرد به طور طبیعی تشکیل می‌شود. این کیست هورمون پروژسترون را تولید می‌کند که وجود آن تا هفته دوازدهم حاملگی ضروری است و از سقط جنین جلوگیری می‌کند. اگر کیست جسم زرد از بدن خارج شود، باعث سقط می‌گردد؛ بنابراین این کیست برای بارداری مفید محسوب می‌شود.

3. علل هورمونی

تغییرات هورمونی ممکن است باعث ایجاد کیست تخمدان شود. به‌عنوان‌مثال اگر تخمک گذاری صورت نگیرد و تخمک آزاد نشود، فولیکول رشد یافته می‌تواند تبدیل به کیست فولیکولار یا لوتئال شود. لازم به ذکر است که این کیست‌ها خود نیز می‌توانند باعث تغییرات هورمونی شوند.

4. آندومتریوز

آندومتریوز باعث ایجاد کیست مخصوصا کیست شکلاتی می‌شود. در کیست شکلاتی، بافت داخلی رحم در جای دیگری غیر از رحم رشد می‌کند و به تغییرات هورمونی پاسخ  می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر در هر بار که پریود اتفاق می‌افتد، این بافت هم خونریزی و ریزش می‌کند. بیشتر بافت آندومتر به داخل تخمدان نفوذ می‌کند و باعث ایجاد کیست شکلاتی می‌شود. 

عوارض کیست تخمدان چیست؟

عوارض کیست تخمدان مخصوصا در صورت عدم درمان، باتوجه‌به نوع، اندازه و موقعیت کیست متفاوت است. یکی از مهم‌ترین عوارض کیست تخمدان پیچ‌خوردگی کیست است که بیشتر در کیست‌های بزرگ رخ می‌دهد. در این موارد کیست‌ها می‌توانند جابه‌جا شوند و درد شدید لگن، حالت تهوع و استفراغ را ایجاد کنند.

همچنین، در صورت بزرگ‌بودن کیست، احتمال پارگی و خونریزی وجود دارد. اگر پارگی کیست باعث خونریزی شدید یا علائم شوک شود، نیاز به جراحی خواهد بود. لازم به ذکر است که کیست آندومتریوز باتوجه‌به این که در سلول‌های پوششی دیواره ایجاد می‌شود؛ به همین دلیل، اگر کیست آندومتریوز درمان نگردد ممکن است سرطانی و خطرناک شود.

یکی دیگر از عوارض تخمدان پلی کیستیک، چاقی بیش از حد است که به دلیل اختلالات هورمونی ایجاد می‌شود. اگر هر یک از علائم کیست تخمدان را در خود حس می‌کنید، حتما آن را جدی بگیرید و برای درمان آن اقدام نمایید.

 

روش‌های پیشگیری از کیست تخمدان چیست؟

همان‌طور که می‌دانید پیشگیری بهتر از درمان است. برخی از افراد به‌سلامت بدن خود و علائم کیست تخمدان توجه ندارند؛ درصورتی‌که با رعایت برخی نکات می‌توانند تا حدودی از ابتلا به کیست و عوارض آن پیشگیری کنند. ورزش کردن، داشتن رژیم غذایی مناسب و وزن ایده‌آل تا حدود زیادی از ایجاد کیست تخمدان جلوگیری می‌کند:

1. ورزش:‌ یکی از راه‌های جلوگیری از کیست تخمدان ورزش است. ورزش کردن به‌صورت مرتب، به تعادل هورمونی کمک می‌کند و از ایجاد کیست تخمدان نیز جلوگیری می‌کند.

2. کنترل وزن: در خانم‌های که BMI بالای 35 دارند، امکان ابتلا به PCO یا سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر است. برای پیشگیری از کیست تخمدان بهتر است که BMI زیر 27 باشد.

3. رژیم غذایی مناسب:‌ داشتن رژیم غذایی مناسب در پیشگیری از کیست تخمدان بسیار موثر است. برای این منظور پیشنهاد می‌کنیم که میوه و سبزی‌های تازه را در رژیم غذای خود جای دهید. همچنین بهتر است قبل از غذاهای گوشتی از سالاد و میوه استفاده کنید. در آخر نیز توصیه می‌شود موارد زیر را از رژیم غذایی خود حذف کنید یا مصرف آن‌ها را کاهش دهید:

• فست‌فود و چربی
• مواد قندی و شیرینی
• کنسروها و مواد غذایی دارای مواد نگهدارنده
• مصرف چندین مواد غذایی دیر هضم به طور هم‌زمان 

سخن نهایی

کیست تخمدان، کیسه‌های حاوی مواد مایع یا جامد هستند که درون تخمدان‌ها یا بر روی آن‌ها ایجاد می‌شوند. کیست تخمدان در خانم‌ها بسیار شایع است. از علائم کیست تخمدان می‌توان به درد‌های مبهم یا شدید شکمی، پریودی نامنظم، آکنه، رابطه جنسی دردناک، نفخ و تکرر ادرار اشاره کرد.

لازم به ذکر است که کیست تخمدان معمولا خوش‌خیم است؛ بااین‌حال در صورت داشتن علائم کیست تخمدان بهتر است که دراسرع‌وقت به پزشک مراجعه کنید. همچنین، درمان کیست تخمدان می‌تواند به‌صورت دارویی یا جراحی باشد. درمان‌های خانگی کیست تخمدان مانند ورزش و تغذیه نیز علائم را کاهش می‌دهد و از ایجاد کیست جلوگیری می‌کنند.

شما می‌توانید در صورت داشتن سوالات و نیاز به مشاوره دررابطه‌با کیست‌های تخمدان و انواع بیماری‌ها اپلیکیشن ایمپو را نصب نمایید و با کارشناسان و پزشکان متخصص این مجموعه در ارتباط باشید. همچنین، ایمپو دوره قاعدگی شما را یادآوری می‌کند و شرایط روحی و جسمی‌تان را با شما در میان می‌گذارد و همیشه همراه شما در این دوران است.

منابع

NHS

MAYO CLINIC

Cleveland Clinic