راهنمای کامل ماه سوم بارداری: از علائم تا مراقبت‌ها
در این مقاله میخوانید:
در یک چشم بر هم زدن یک سوم بارداریتان گذشته و کم کم وارد سه ماهه دوم بارداری می‌شوید. در ماه سوم بارداری به مرور علائم اولیه بارداری کاهش پیدا کرده و علائم و تجربیات جدید جای آن‌ها را می‌گیرند. در ماه سوم بارداری بدن شما دستخوش تغییرات بزرگی میشود. رحمتان کمی رشد کرده و به اندازه یک پرتقال بزرگ میشود؛ در پایان سه ماهه اول بارداری به مرور برآمدگی شکمتان پیدا شده و راز شما را آشکار می‌کند. ماه سوم حاملگی شامل ۵ هفته بوده و از هفته 9 تا پایان هفته ۱۳بارداری را در برمیگیرد. در این مقاله با تمام خصوصیات و تغییرات بدن مادر و جنین در ماه سوم بارداری آشنا می‌شویم. فراموش نکنید سوالات خود را درباره این ماه با تیم متخصص ایمپو به اشتراک گذارید.
در ماه سوم بارداری جنین چه شکلی است؟
درون بدن جنین کوچولو شما، روده‌ها، قلب، کبد و سیستم عضلانی در حال شکل‌گیری هستند. برخی از استخوان‌ها ممکن است شروع به سفت شدن کنند، اما ستون فقرات هنوز نرم است. انگشتان دست و پاهای جنین زیبای شما در حال رشد هستند و ممکن است حتی در سه ماهگی شروع به تشکیل ناخن‌های کوچک کنند.
در ماه سوم بارداری، اندام‌های تناسلی خارجی کوچولوی شما شروع به شکل‌گیری می‌کنند و خیلی زود می‌توانید بفهمید که دختر دارید یا پسر! در ماه سوم حاملگی کلیه‌های مسافر شما شروع به کار می‌کنند و مغز استخوان با تولید گلبول‌های سفید سیستم ایمنی این کوچولوی زیبا را قوی می‌کند. جالب است بدانید که جنین شما حالا می‌تواند انگشت شست خود را بمکد و سکسکه کند!.
اندازه جنین در هر هفته از ماه سوم بارداری تغییر کرده و به سرعت رشد می‌کند. تغییرات شکل و اندازه جنینتان را در طول ماه سوم بارداری به شرح زیر است:
- هفته نهم بارداری
درهفته نهم بارداری جنین با طول 2.3 سانتی‌متر و وزن 20 گرم به اندازه یک زیتون کوچک است.
- هفته دهم بارداری
در هفته دهم بارداری، جنین با طول 3.1 سانتی‌متر و وزن 35 گرم به اندازه یک توت‌فرنگی خوشمزه است.
- هفته یازدهم بارداری
در هفته یازدهم بارداری جنین با طول 3.1 سانتی‌متر و وزن 45 گرم به اندازه یک لیموترش است.
- هفته دوازدهم بارداری
در هفته دوازدهم بارداری، جنین با طول 5.4 سانتی‌متر و و وزن 58 گرم به اندازه یک کیوی است.
- هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری جنین شبیه به یک گل لاله 6.7 سانتی متری با وزن 73 گرم است.
بیشتر بخوانید: راهنما کامل سه ماهه اول بارداری
تغییرات بدن مادر در ماه سوم بارداری
برآمدگی شکم بسیاری از زنان باردار در ماه سوم ظاهر میشود، اما در زنانی که ماهیچه‌های شکمی قوی دارند ممکن است بارداری دیرتر نشان داده شود. در هر صورت باید بدانید که حاملگی یک تجربه منحصر به فرد است و از یک مادر به مادر دیگر متفاوت بوده و حتی هر بار تجربه بارداری نیز یکسان نخواهد بود. پس هرگز خود را مقایسه نکنید. هفتههای مختلف ماه سوم حاملگی علائم متفاوتی را شامل می‌شوند که برخی از این علائم بارداری عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ معمولاً در سه ماهه اول بارداری شایع‌تر است اما ممکن است در ماه سوم نیز ادامه یابد. برای کنترل این علائم سعی کنید وعده‌های غذایی کوچک و مکرر میل کنید، از غذاهای چرب و ادویه‌دار اجتناب کنید، نوشیدن مایعات فراوان و استراحت کافی نیز می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند. در مقاله حالت تهوع در بارداری بیشتر در این مورد توضیح داده‌ایم.
- یبوست
تغییرات هورمونی و فشار رحم بر روده‌ها در طول بارداری می‌تواند سبب یبوست شود. مصرف فیبر کافی از طریق میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب فراوان و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
- نفخ
علت بروز نفخ در دوره بارداری رشد رحم و تغییرات هورمونی است. نفخ بارداری را می‌توان با رعایت رژیم غذایی بارداری و اجتناب از غذاهای نفاخ مانند تخم مرغ کاهش داد.
- سوزش معده
رشد رحم با فشاری که به اندام‌های گوارشی از جمله معده ایجاد می‌کند و همچنین به علت شل شدن دریچه معده در اثر تغییرات هورمونی می‌تواند سبب ترش کردن‌های گاه و بی‌گاه و سوزش سر معده شود. مصرف غذاهای تند و چرب، استراحت و خوابیدن بلافاصله پس از میل غذا و پوشش‌های تنگ می‌توانند این علائم را تشدید کنند.
- التهاب و حساس شدن سینه‌ها و تیره شدن هاله اطراف نوک سینه
بزرگ شدن و حساسیت سینه‌ها از جمله علائم اولیه بارداری است. این التهاب ناشی از تغییرات هورمون‌های جنسی می‌باشد که با گذر زمان، افزایش ترشح این هورمون‌ها سبب تیره شدن هاله سینه‌ها نیز می‌شوند. در صورتی که ورم سینه‌ها و سنگینی آن‌ها آزاردهنده هستند بهتر است از سوتین‌های راحت‌تر و آزادتر استفاده کنید.
- خستگی و بی‌حالی
همانطور که می‌دانید در زمان بارداری و با رشد بیشتر جنین، بدن شما به انرژی بیشتری احتیاج دارد و زودتر از گذشته خسته میشود. سعی کنید کمتر به بدنتان فشار وارد کنید و به نیازهای آن احترام بگذارید.
- گیجی و سردرد
علاوه بر تغییرات هورمونی، افت و نوسانات قند خون نیز می‌تواند سرگیجه، گیجی یا سردرد به همراه داشته باشد. کلید کنترل قند خون مصرف وعده‌های کوچک و سرشار از فیبر است. اگر دائما با این علائم رو به رو می‌شوید حتماً با متخصصان تغذیه و زنان زایمان ایمپو مشورت کنید.
- افزایش اشتها و ویار
اگر ماه‌های اول و دوم بارداری تهوع و تنفرهای غذایی اشتهایتان را کور کرده بود، در ماه سوم بارداری کم کم اشتهای شما برگشته و حتی ویارهای عجیب و خوشمزه هم ظاهر می‌شوند.
- نوسانات خلقی
برای زنانی که برای بار اول بارداری را تجربه می‌کنند و اطرافیانشان تغییرات ناگهانی خلق و خو و هجوم احساسات در ماه‌های مختلف حاملگی کمی عجیب به نظر می‌رسد. همانطور که می‌دانید احساسات و رفتار ما تحت تأثیر تعادل هورمون‌ها می‌باشد و به هم خوردن این تعادل و نوسانات مداوم آن‌ها سبب بروز تغییرات شدید و ناگهانی خلق و خو میشود. پس اگر لحظه‌ای شاد و سرحال هستید و لحظه‌ای ناراحت و افسرده، به خودتان سخت نگیرید و در سعی کنید درباره احساساتتان بیشتر صحبت کنید.
سقط جنین در ماه سوم بارداری
احتمال سقط جنین با رشد و تکامل جنین کاهش می‌یابد و خوشبختانه خطر سقط در ماه سوم بارداری ناچیز است. با این حال شناخت علائم سقط جنین ضروری است. برخی از این علائم عبارتند از:
- تب شدید و طولانی مدت. (تب در اوایل بارداری خطر نقص لوله عصبی را افزایش می‌دهد.)
- درد شدید شکم یا گرفتگی عضلات
- درد شدید کمر
- استفراغ مداوم یا ناتوانی در نگه داشتن غذا یا مایعات
- درد هنگام ادرار کردن یا سایر علائم عفونت مجاری ادراری
- ترشحات واژینال یا بوی بد یا سایر علائم عفونت واژینال
- خون‌ریزی شدید و دردناک
در صورت تجربه هرکدام از علائم فوق یا توقف علائم بارداری حتماً به پزشک متخصص زنان و زایمان خود مراجعه کنید. در مقاله سقط جنین بیشتر به این مورد پرداخته‌ایم.
تغذیه و رژیم غذایی ماه سوم بارداری
رژیم غذایی حفظ سلامت مادر بسیار پراهمیت و ضروری است و همانطور که می‌دانید سلامت جنین در گرو سلامت، تغذیه و سبک زندگی مادر قرار دارد. در ادامه با مواد غذایی ضروری و ممنوع ماه سوم بارداری آشنا می‌شویم.
-
چه غذاهایی در ماه سوم بارداری ممنوع است؟
مواد غذایی زیر را در ماه سوم بارداری مصرف نکنید:
- شیر و پنیر غیر پاستوریزه
- گوشت فرآوری شده از جمله سوسیس و کالباس
- تخم مرغ خام یا نیم پز
- میوه و سبزیجات نشسته
- ماهی یا صدف خام
- ماهی هایی که ممکن است حاوی مقادیر بالای جیوه باشند، مانند کوسه
- مصرف بیش از 200 میلی‌گرم کافئین در روز
- الکل
- چای و دمنوش‌های گیاهی
-
ماه سوم بارداری چی بخوریم؟
مصرف مواد غذایی زیر در ماه سوم بارداری توصیه میشود:
- مواد غذایی غنی از ویتامین B6 مانند گوشت، تخم مرغ، حبوبات، آجیل
- منابع فولات از جمله کلم بروکلی، مرکبات، لوبیا، نخود، سبزیجات برگ سبز
- امگا 3 موجود در دانه چیا، سالمون، گردو و روغن کانولا
- میوه و سبزیجات تازه
- ویتامین D
در مقاله رژیم غذایی بارداری بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.
آزمایشات ضرورری و سونوگرافی ماه سوم بارداری
در ماه سوم بارداری، برخی آزمایش‌ها و سونوگرافی‌ها برای ارزیابی سلامت جنین و مادر انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی و اطمینان از یک بارداری سالم کمک می‌کنند.
- سونوگرافی NT
این سونوگرافی میزان مایع پشت گردن جنین را اندازه می‌گیرد. این آزمایش به ارزیابی خطر اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون کمک می‌کند. سونوگرافی NT معمولاً بین هفته یازدهم بارداری تا هفته سیزدهم بارداری انجام میشود.
- آزمایش خون
این آزمایش برای بررسی شرایطی مانند کم خونی، گروه خونی و ایمنی در برابر برخی عفونت‌ها مانند سرخچه انجام میشود. انجام این آزمایش به تصمیم مادر بستگی دارد، اما پزشک معمولاً انجام آن‌ها را توصیه می‌کند؛ چراکه با انجام این آزمایش‌ها، بسیاری از نگرانی‌های مادر و پزشک در مورد سلامت مادر و جنین و بارداری برطرف میشود
اپلیکیشن ایمپو به شما تمامی آزمایشات ضروری و مراقبت‌های هر هفته بارداری را به شما یادآوری می‌کند و مانند یک دوست و مشاور آگاه مراقب سلامت شما و جنین کوچکتان است. شما می‌توانید تمامی سوالات خود را به صورت آنلاین از بهترین متخصصان زنان و زایمان بپرسید و در سریع‌ترین زمان ممکن نگرانی‌های خود را رفع کنید. ایمپو در تمامی مراحل بارداری در کنار شماست.
بایدها و نبایدهای ماه سوم بارداری
ماه سوم بارداری، دوره‌ای سرشار از تغییرات و تحولات هیجان‌انگیز است. در این دوره، جنین شما رشد قابل توجهی می‌کند و شما نیز ممکن است تغییرات زیادی را در بدن خود احساس کنید. برای داشتن یک بارداری سالم و راحت، رعایت برخی نکات ضروری است.
- پوست شکم در دوران بارداری ممکن است خشک و خارش‌دار شود. استفاده از لوسیون‌های مرطوب‌کننده به حفظ نرمی و لطافت پوست کمک می‌کند.
- ورزش در بارداری، زیر نظر پزشک متخصص، می‌تواند به بهبود گردش خون، کاهش دردهای کمر و لگن و آماده شدن برای زایمان کمک کند. انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن و زایمان آسان‌تر بسیار مفید است. اما پیش از هرگونه ورزش و تمرینی حتماً با پزشک خود مشورت کنید و به توصیه‌ی افراد غیرمتخصص توجه نکنید.
- به رژیم غذایی و تغذیه سالم و متعادل توجه بیشتری داشته باشید. مصرف انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین برای رشد و نمو جنین ضروری است. همچنین، از نوشیدن آب و ویتامین‌های بارداری غافل نشوید
- خواب و استراحت کافی و باکیفیت برای سلامت شما و البته جنین ضروری است. بسیاری از زنان باردار در این دوره با اختلالات خواب و بی‌خوابی مواجه می‌شوند که کاملاً طبیعی می‌باشد. یکی از راهکارهای خواب خوب در بارداری طرز خوابیدن مناسب شما است. بهترین طرز خوابیدن در ماه سوم بارداری، خوابیدن به پهلو می‌باشد؛ چراکه بهترین گردش خون را برای شما و جنین کوچکتان فراهم می‌کند. همچنین کمترین فشار را بر رگ‌ها و اندام‌های داخلی شما وارد می‌کند. علاوه بر آن، خوابیدن به پهلوی چپ سبب افزایش میزان خون‌رسانی به جنین میشود.
کلام آخر
در ماه سوم بارداری فرزند شگفت انگیز شما به رشد خود ادامه می‌دهد و خصوصیات جدیدتری پیدا می‌کند. این مسافر کوچک حالا دیگر می‌تواند سکسکه کند و اندام‌های جنسی او نیز کم کم شکل می‌گیرند و جنسیت او نیز آشکار میشود. هر هفته از ماه سوم حاملگی علائم خاصی را برای مادر به دنبال دارد. این ماه برای شما ماه سنگینی خواهد بود پس به ذهن و بدنتان بیش از پیش اهمیت دهید و استراحت کنید. فراموش نکنید که دوره بارداری با تمام سختی‌هایش معجزه‌ای است که تنها شما از پس آن برمی‌آیید و تنها 6 ماه دیگر تا تولد فرزندتان باقی مانده است.
فراموش نکنید که اپلیکیشن ایمپو درست مانند یک کتاب راهنما در دستان شما و همسرتان خواهد بود تا تمام سوالات و نگرانی‌های شما را به کمک پزشک‌های حرفه‌ای پاسخ دهد و اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهد.
منابع
ماه سوم بارداری یعنی چند هفتگی و از کی شروع میشود؟
ماه سوم بارداری از ابتدای هفته نهم بارداری شروع شده و تا پایان هفته ۱۳بارداری ادامه دارد.
ماه سوم بارداری چند هفته است؟
ماه سوم بارداری 5 هفته را در برمیگیرد و در واقع هفتههای 9، 10، 11، 12 و 13 در ماه سوم بارداری قرار دارند.
آیا برآمدگی شکم در ماه سوم بارداری مشخص میشود؟
در پایان سه ماهه اول بارداری به مرور برآمدگی شکم مشخص میشود. البته زمان این انفاق برای هر فرد متفاوت بوده و تاریخ دقیقی برای ظاهر شدن برآمدگی شکم وجود ندارد.
