
بازبینی توسط دکترمهبان پروانهحسینی
نویسنده: محدثه ابراهیمی
۱۴ دقیقه
.
مرداد ۱۴۰۴
قرص دوفاستون؛ کاربردها و نحوه مصرف

در این مطلب میخوانید:
باز کردن
قرص دوفاستون چیست؟
انواع قرص Duphaston چیست؟
قرص دوفاستون برای چیست؟
قرص دوفاستون و کیست هموراژیک
دوفاستون برای تنبلی تخمدان
دوفاستون و خونریزی شدید رحم
قرص دوفاستون و احتمال بارداری
دوفاستون برای پیشگیری از سقطجنین
قرص duphaston برای کیست تخمدان
قرص duphaston برای آمنوره
دوفاستون برای درمان پولیپ رحم
دوفاستون برای درمان آندومتریوز
قرص دوفاستون بعد از IUI
قرص دوفاستون و ضخامت آندومتر
قرص دوفاستون و دوقلوزایی
چند روز بعد از قطع دوفاستون احتمال بارداری وجود دارد؟
مصرف دوفاستون در بارداری و شیردهی
مصرف دوفاستون در دوران بارداری
طریقه مصرف دوفاستون چیست؟
بهترین ساعت مصرف قرص دوفاستون
علائم بعد از قطع قرص دوفاستون چیست؟
نکات مهم در مصرف قرص دوفاستون
عوارض قرص دوفاستون چیست؟
قرص دوفاستون و چاقی
دوفاستون و لکهبینی
قرص دوفاستون و ریزش مو
آیا قرص دوفاستون باعث کمردرد میشود؟
تداخلات با قرص دوفاستون
دوفاستون و مصرف الکل
سخن پایانی
منابع
قرص دوفاستون (Duphaston) که با نام تجاری «قرص دوفامد» نیز شناخته میشود، دارویی برای درمان اختلالات هورمونی بانوان است. «قرص دوفاستون» عملکردی شبیه به هورمون زنانه پروژسترون دارد و در موارد کمبود یا نبود این هورمون تجویز میشود. این دارو در بهبود اختلالات قاعدگی مانند خونریزی یا درد غیرعادی، پریود نامنظم، آندومتریوز، ناباروری و سقطجنین کاربرد دارد و مصرف آن تنها با تجویز و دستور پزشک مجاز است. در ادامه این مقاله از مجله سلامت ایمپو، به پاسخ سؤال «دوفاستون چیست» میپردازیم و کاربردها، عوارض و نحوه مصرف این قرص را بررسی میکنیم.
قرص دوفاستون چیست؟
دوفاستون یک داروی هورمونی است که عملکردی مشابه با هورمون زنانه پروژسترون دارد. این قرص با تقلید از فعالیتهای هورمون طبیعی پروژسترون، به درمان بیماریهای ناشی از عدم تعادل هورمونی در بدن کمک میکند. دوفاستون که با نامهای قرص دیدروژسترون، دوفاژست و دوفامد نیز شناخته میشود؛ برای درمان بسیاری از مشکلات مانند خونریزی یا درد غیرعادی قاعدگی، پریود نامنظم، سندرم پیش از قاعدگی، تنبلی تخمدان، آندومتریوز، ناباروری و سقطجنین کاربرد دارد. قرص دوفاستون فقط با نسخه در دسترس است و مصرف و میزان دوز آن باید از سوی پزشک تعیین شود.
انواع قرص Duphaston چیست؟
دوفاستون در دو نوع خارجی و ایرانی و با نامهای تجاری مختلف در بازار موجود است. اگرچه به باور عموم قرص دوفاستون خارجی بهتر است؛ اما ترکیبات هر دو نسخه ایرانی و خارجی یکسان است و هر دو عملکرد و اثربخشی مشابهی دارند. به همین دلیل، مصرف دوفاستون ایرانی نیز منعی ندارد و تفاوتی در درمان ایجاد نمیکند. این دارو با اسامی تجاری زیر، در بازار در دسترس است:
-
قرص دوفاستون ۱۰ میلیگرم
-
قرص دوفاژست ۱۰ میلیگرم
-
قرص دیدروژسترون
-
قرص دوفامد ۱۰ میلیگرم
قرص دوفاستون برای چیست؟
قرص دوفاستون در درمان بسیاری از اختلالات هورمونی زنانه مرتبط با کمبود پروژسترون کاربرد دارد. در ادامه، به کاربردهای این دارو میپردازیم:
-
قرص دوفاستون و کیست هموراژیک
کیست هموراژیک، نوعی کیست تخمدان است که با علائمی مانند پریود نامنظم، ناباروری و درد کمر و لگن همراه است. قرص Duphaston بهعنوان بخشی از درمان، با افزایش ترشح LH (هورمون لوتئین کننده) میتواند به پیشگیری از رشد کیستها و عدم تشکیل کیست جدید کمک کند.
-
دوفاستون برای تنبلی تخمدان
دوفاستون یک قرص برای تنبلی تخمدان و از داروهایی است که برای سلامت تخمدان و تخمکها تجویز میشود. در واقع این دارو در بهبود تنبلی تخمدانها و مدیریت علائم سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) نقش مهمی ایفا میکند. برای آشنایی با بیماری تنبلی تخمدان و روشهای درمان آن بهتر است مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
-
قرص دوفاستون و پریود
یکی از کاربردهای اصلی قرص دوفاستون، کمک به تنظیم اختلالات قاعدگی است. این دارو با تقلید از فعالیتهای هورمون طبیعی پروژسترون، به بهبود مشکلات مربوط به قاعدگی مانند سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، پریود نامنظم و درد و خونریزی شدید پریود کمک میکند. دوفاستون همچنین در بهبود دیسمنوره (درد شدید و گرفتگی در قسمت تحتانی شکم در طول قاعدگی) نیز کاربرد دارد.
اگر قاعدگیهای دردناکی دارید، پیشنهاد میکنیم ابتدا مقاله کاهش درد پریود را مطالعه کنید.
-
دوفاستون و خونریزی شدید رحم
خونریزی غیرطبیعی رحم شرایطی است که معمولا به دلیل تغییرات هورمونی، فیبرومها (تودههای غیرسرطانی در رحم و اطراف آن)، سرطان و غیره رخ میدهد. قرص دوفامد برای درمان خونریزیهای غیرطبیعی رحمی و خونریزی شدید پریود نیز تجویز میشود.
-
قرص دوفاستون و احتمال بارداری
پروژسترون هورمونی است که پوشش داخلی رحم را برای بارداری آماده میکند و کمبود آن در بدن میتواند احتمال بارداری را کاهش دهد. بدن شما پس از تخمک گذاری، پروژسترون تولید میکند و اگر باردار شوید به تولید آن ادامه میدهد.
قرص دوفاستون ۱۰ میلیگرم، به آمادهسازی و افزایش پتانسیل آندومتر رحم برای بارداری پس از تخمکگذاری کمک میکند و در درمان ناباروری ناشی از کمبود هورمون پروژسترون مؤثر است.
-
دوفاستون برای پیشگیری از سقطجنین
پایینبودن سطح پروژسترون بدن مادر در سقطجنین نقش دارد. از همین رو، پزشک در شرایط کمبود پروژسترون و احتمال سقطجنین، داروی پروژسترونی دوفاستون را تجویز میکند.
-
قرص duphaston برای کیست تخمدان
قرص Duphaston بهعنوان یک قرص برای تنبلی تخمدان نیز بهحساب میآید که در کنترل هورمونها و کاهش ایجاد کیستهای تخمدان نقش دارد. البته تأثیر این قرص بر کیست تخمدان، به نوع و اندازه کیست و شرایط فرد بستگی دارد.
-
قرص duphaston برای آمنوره
آمنوره به معنای قطع پریود و عدم وجود سیکل ماهانه قاعدگی در زنان، بهخصوص در سنین باروری، به دلیل کمبود پروژسترون است. آمنوره ثانویه وضعیتی است که در آن قاعدگی به مدت سه یا شش ماه، قطع میشود. از قرص دوفاستون بهعنوان یک جز درمانی در درمان آمنوره ثانویه نیز استفاده میشود.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله قرص برای پریود شدن فوری را مطالعه کنید.
-
دوفاستون برای درمان پولیپ رحم
پولیپ رحم از مشکلات شایع در زنان است که در آن، تودههای اغلب خوشخیمی در دیواره داخلی یا دهانه رحم رشد میکنند. ازآنجاییکه مصرف پروژسترون میتواند به بهبود و کاهش پولیپ رحم کمک زیادی بکند؛ داروی دوفاستون یکی از داروهای تجویزی در این شرایط است.
-
دوفاستون برای درمان آندومتریوز
آندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت آندومتر (بافتی که در داخل رحم قرار دارد) معمولاً در خارج از رحم ایجاد میشود. این وضعیت با علائمی مانند درد قاعدگی، رابطه جنسی دردناک، درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن و دردهای مزمن لگنی همراه است. مصرف قرص دیدروژسترون برای درمان آندومتریوز نیز توصیه میشود و میتواند این علائم را کاهش دهد.
-
قرص دوفاستون بعد از IUI
تلقیح داخل رحمی یا آی یو آی (IUI)، روشی برای درمان ناباروری است که با قراردادن اسپرمها به طور مستقیم در رحم، شانس بارداری افزایش داده میشود. یکی از داروهای تجویزی رایج بعد از انجام آی یو آی، دوفاستون است که به افزایش تأثیر درمان IUI و بارداری کمک میکند. تقریباً دو هفته پس از انجام IUI میتوانید آزمایش بارداری بدهید و در صورت بارداری، طبق دستور پزشک مصرف این قرص را ادامه دهید.
برای اطلاعات بیشتر درمورد روش IUI پیشنهاد میکنیم مقاله آی یو آی چیست را مطالعه کنید.
قرص دوفاستون و ضخامت آندومتر
آندومتر درونیترین لایه رحم است که لایه داخلی رحم را میپوشاند و برای لانهگزینی و تولیدمثل ضروری است. هورمون پروژسترون در ضخیمشدن دیواره آندومتر برای لانهگزینی و وقوع و پیشرفت بارداری نقش مهمی ایفا میکند. از همین رو، قرص دوفاستون بهعنوان یک قرص پروژسترونی، میتواند به تثبیت افزایش ضخامت آندومتر در بافت رحم و در نهایت بارداری کمک کند.
قرص دوفاستون و دوقلوزایی
این دارو هیچ تأثیری بر دوقلو یا چندقلوزایی ندارد و تمام ادعاهای مطرح شده مبنی بر اینکه این قرص میتواند منجر به دوقلوزایی شود، نادرست است و هیچ پشتوانه علمی ندارد.
چند روز بعد از قطع دوفاستون احتمال بارداری وجود دارد؟
حداکثر ده الی چهارده روز بعد از قطع دوفاستون، باید قاعدگی اتفاق بیفتد. در غیر این صورت، احتمال بارداری وجود دارد و بهتر است تست بارداری انجام شود.
مصرف دوفاستون در بارداری و شیردهی
دوفاستون یک داروی پروژسترونی است و تداخلی در بارداری و سلامت جنین ایجاد نمیکند؛ برعکس، در بسیاری موارد به حفظ آن کمک میکند. البته مصرف این قرص در دوران بارداری، حتماً باید با تجویز پزشک متخصص باشد. در دوران شیردهی نیز اگرچه هیچ عارضه جدی بر جنین و شیر مادر گزارش نشده است؛ اما باتوجهبه هورمونی بودن دوفاستون، بهتر است پیش از مصرف در دوران شیردهی، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف دوفاستون در دوران بارداری
تا هفته هجدهم بارداری، بدن مادر باید برای حفظ بارداری، به طور طبیعی مقدار بیشتری پروژسترون تولید کند. اگر سطح پروژسترون ترشح شده خیلی پایین باشد، درمان جایگزینی هورمون با دوفاستون انجام میشود. مصرف این قرص در دوران بارداری، به حفظ بارداری تا زمان تشکیل جفت کمک میکند.
همچنین، در مواردی که تشخیص داده شود مادر انقباضات رحمی دارد که نشانه زایمان زودرس است نیز، قرص دوفاستون میتواند مؤثر باشد. دوز مصرفی دوفاستون در بارداری، از سوی پزشک تعیین میشود؛ اما معمولاً نحوه مصرف آن روزانه دو قرص 10 میلیگرمی است.
طریقه مصرف دوفاستون چیست؟
نحوه مصرف قرص دوفاستون، بسته به کاربردی که در بهبود و درمان شرایط مختلف دارد متفاوت است. از همین رو، طریقه مصرف این دارو، طبق شرایط مختلف، از سوی پزشک معالج تعیین میشود. در ادامه نحوه مصرف دوفاستون در شرایط مختلف آورده شده است.
-
طریقه مصرف قرص دوفاستون برای تنظیم قاعدگی
برای تنظیم قاعدگی و علائم پریود، پزشک در یک سیکل ۲۸ روزه، مصرف روزانه یک قرص در روزهای ۱۱ تا ۲۵ سیکل را توصیه میکند.
-
طریقه مصرف قرص دوفاستون برای تنبلی تخمدان
نحوه مصرف قرص دوفاستون برای تنبلی تخمدان نیز روزانه یک الی دو قرص در روزهای ۱۱ تا ۲۵ سیکل قاعدگی است.
-
طریقه مصرف قرص دوفاستون برای اندومتریوز
برای درمان اندومتریوز، مصرف روزانه ۱ الی ۳ قرص در روزهای ۵ تا ۲۵ سیکل قاعدگی تجویز میشود.
-
نحوه مصرف دوفاستون برای قطع خونریزی
مصرف روزانه ۲ قرص به مدت ۵ الی ۷ روز، میتواند در کاهش یا قطع خونریزی شدید پریود مؤثر باشد.
-
نحوه مصرف دوفاستون برای سقطجنین
برای پیشگیری از سقط جنین، مصرف روزانه ۲ قرص تا هفته بیستم بارداری و سپس کاهش تدریجی آن توصیه میشود.
-
نحوه مصرف قرص دوفامد برای باردارشدن
قرص دوفامد بهعنوان بخشی از درمان ناباروری ناشی از پایینبودن پروژسترون استفاده شود. این دارو با تنظیم هورمونهای زنانه و ایجاد یک محیط حمایتی، احتمال تخمک گذاری و باردارشدن را افزایش میدهد. نحوه مصرف داروی دوفامد برای بارداری، باید از سوی پزشک معالج تعیین شود؛ اما رایجترین شیوه مصرف آن، روزانه یک قرص از روز چهاردهم تا شانزدهم سیکل به مدت ده روز است. سه الی ده روز بعد از قطع مصرف، پریود یا بارداری اتفاق میافتد.
اپلیکیشن ایمپو، برای شما تاریخ پریود، PMS و تخمک گذاری را پیش بینی میکند؛ در نتیجه میتوانید با توجه به سیکل قاعدگی خود به راحتی برای مصرف قرص دوفامد برنامه ریزی کنید یا از یادآور تقویم قاعدگی ایمپو استفاده کنید.
بهترین ساعت مصرف قرص دوفاستون
بهطورکلی، ساعت مشخصی برای مصرف قرص دوفاستون وجود ندارد و این دارو باید در زمانهای تعیین شده از سوی پزشک مصرف شود. البته بهتر است دارو را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید تا بدن به مصرف منظم دارو و غلظت پایدار دیدروژسترون عادت کند.
همچنین، در صورت فراموشکردن یک نوبت، بهمحض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده است، از نوبت فراموش شده صرفنظر کرده و برای جبران دوز فراموش شده، هرگز دوز مصرفی را دوبرابر نکنید. در صورت مصرف بیش از حد دارو، به دنبال درمان فوری پزشکی باشید.
علائم بعد از قطع قرص دوفاستون چیست؟
قطع قرص دوفامد ممکن است با برخی علائم و عوارض همراه باشد. این علائم عبارتند از:
-
خونریزی واژینال
-
سردرد
-
حالت تهوع
-
استفراغ
-
درد شکم
-
اختلالات قاعدگی (خونریزی شدید یا تاخیر در قاعدگی)
-
لکه بینی
-
درد و حساسیت پستانها
در صورت تشدید یا ادامهدار بودن این علائم، حتما دراسرعوقت به پزشک مراجعه کنید. همچنین برای مشورت با پزشک متخصص، میتوانید اپلیکیشن ایمپو را نصب کرده و از بخش کلینیک با پزشکان و متخصصان ایمپو ارتباط بگیرید.
نکات مهم در مصرف قرص دوفاستون
برای کاهش عوارض قرص دوفاستون، بهتر است در طول مصرف این دارو، به نکات کلیدی و احتیاطهای زیر توجه داشته باشید:
-
بههیچوجه بدون مشورت با پزشک معالج خود، مصرف این دارو را قطع نکنید.
-
حتما از دستورالعملهایی که پزشک در مورد دوز و مدت درمان دارو داده است پیروی کنید.
-
در صورت ابتلا به بیماریهای جدی کبدی، زخم معده و سرطان سینه و رحم از مصرف این قرص اجتناب کنید.
-
قرص دوفاستون را می توان با یا بدون غذا مصرف کرد.
-
استفاده از این دارو در دوران شیردهی توصیه نمیشود.
-
در صورت احساس سرگیجه یا خوابآلودگی پس از مصرف این دارو، از رانندگی یا انجام کارهایی که به هوشیاری بالا نیاز دارند، خودداری کنید.
-
مصرف این دارو در کودکان زیر ۱۸ سال مجاز نیست.
-
در صورت مشاهده علائمی مانند بثورات پوستی، خارش، تورم، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض قرص دوفاستون چیست؟
قرص دوفاستون نیز مانند هر قرص دیگری ممکن است با برخی عوارض جانبی احتمالی همراه باشد. برخی از عوارض قرص دوفاستون عبارت هستند از:
-
حالت تهوع
-
سردرد
-
ترشحات غیرطبیعی واژن
-
درد و حساسیت پستانها
-
درد شکم
-
استفراغ
-
اسهال
-
خشکی دهان
-
سوءهاضمه
-
حساسیت پوستی
-
خارش و تورم پوست
-
سرفه
-
نوسانات خلقی (افسردگی و اضطراب)
-
مشکل در به خواب رفتن
-
خوابآلودگی
-
افزایش وزن
-
قاعدگی غیرطبیعی یا دردناک
اگرچه این عوارض احتمالی معمولاً با گذشت زمان از بین میروند؛ اما بااینحال، در صورت تداوم یا تشدید آنها، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
قرص دوفاستون و چاقی
یکی از عوارض رایجی که پس از مصرف قرص دیدروژسترون گزارش میشود، افزایش وزن است. این قرص به طور مستقیم منجر به افزایش چربی در بدن و چاقی نمیشود؛ بلکه افزایش و تجمع مایع و احتباس آب در بخشهایی از بدن، منجر به ورم و افزایش وزن میشود که بهتدریج رفع خواهد شد. اگر با مصرف دوفاستون احساس میکنید که وزن زیادی اضافه کردهاید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
دوفاستون و لکهبینی
یکی از عوارض رایج قرص ضد بارداری و قرصهای هورمونی مانند دوفاستون، لکه بینی است. این عارضه به دلیل برهمخوردن تعادل هورمونها رخ میدهد و بهمرورزمان رفع خواهد شد. در صورت ادامهدار بودن یا تشدید، توصیه میشود حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
قرص دوفاستون و ریزش مو
ریزش مو از عوارض جانبی رایج و شایع قرص دوفاستون نیست؛ اما برخی افراد ممکن است پس از مصرف این قرص دچار ریزش مو شوند. این عارضه ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و تعادل نداشتن هورمونها رخ دهد و پس از قطع مصرف نیز رفع شود. در صورت ادامهدار بودن ریزش مو پس از قطع دوفاستون، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و آزمایشهای هورمونی انجام دهید.
آیا قرص دوفاستون باعث کمردرد میشود؟
اگرچه مصرف داروی دوفاستون با برخی عوارض احتمالی همراه است؛ اما در هیچ یک از منابع علمی موجود، به کمردرد بهعنوان عوارض قرص دوفاستون اشارهای نشده است. اگر در طول مصرف دچار کمردرد شدهاید، حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
تداخلات با قرص دوفاستون
دوفاستون ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
-
فنوباربیتال
-
نویراپین
-
فنیتوئین
-
کاربامازپین
-
ریفامپین
-
ریتوناویر
دوفاستون و مصرف الکل
مصرف الکل میتواند تعادل پروژسترون را در بدن مختل کند. به همین دلیل، مصرف نوشیدنیهای الکلی همزمان با قرص دوفاستون بههیچوجه مجاز نیست. چرا که چنین ترکیبی میتواند بروز عوارض جانبی را افزایش دهد و در شرایطی چون بارداری، خطراتی مانند سقطجنین را به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
قرص دوفاستون، داروی حاوی دیدروژسترون با عملکرد مشابه هورمون زنانه پروژسترون است که در درمان مشکلات مختلفی از جمله اختلالات قاعدگی، پریود نامنظم، ناباروری، کیست، خونریزی و سقطجنین کاربرد دارد. دوفاستون فقط با نسخه در دسترس است و مصرف و میزان دوز آن باید از سوی پزشک تعیین شود.
اگر طبق شرایطی که دارید، پزشک برای شما نیز مصرف قرص دوفامد را تجویز کرده است، میتوانید با نصب اپلیکیشن ایمپو، با پزشکان متخصص در ارتباط باشید و سوالات تخصصی و دغدغههای خود پیرامون این قرص را مطرح کنید. همچنین، در بخش اشتراک تجربه ایمپو نیز میتوانید با دیگر کاربران با شرایط مشابه، تبادل نظر کنید و سوالات خود را بپرسید.
منابع

۱- قرص دوفامد چه کاربردهایی دارد؟
دوفامد در بهبود و درمان بسیاری از مشکلات هورمونی ناشی از کمبود پروژسترون مانند اختلالات قاعدگی، پریود نامنظم، تنبلی تخمدان، کیست، آندومتریوز، ناباروری و سقطجنین کاربرد دارد.
۲- قرص دوفاستون را تا کی باید خورد؟
ازآنجاییکه زمان لازم برای تأثیر قرص دوفاستون از نظر بالینی مشخص نیست، مدتزمان مصرف این قرص باید از سوی پزشک معالج شما تعیین شود.
۳- دوفامد برای بارداری چه کاربردی دارد؟
این قرص پروژسترونی، با افزایش سطح پروژسترون در بدن و حفظ پوشش داخلی رحم، میتواند شانس لانهگزینی و بارداری را افزایش دهد.
۴- آیا قرص دوفاستون کیست تخمدان را از بین میبرد؟
دوفاستون میتواند باعث پیشگیری از رشد کیست جدیدتر شود، اما باعث از بین رفتن کیست نمیشود.
۵- آیا مصرف دوفاستون باعث عقب افتادن پریود میشود؟
خیر، در صورت تجویز درست مصرف دوفاستون پریود را به تاخیر نمیاندازد.
۶- آیا دوفاستون موجب افسردگی میشود؟
تمام داروهای هورمونی میتوانند تا درجاتی بر روی خلقوخو تأثیر بگذارند و منجر به نوسانات خلقی و مشکلاتی مانند افسردگی شوند.
۷- آیا قرص دوفاستون موجب کمردرد میشود؟
خیر، کمردرد از عوارض گزارش شده مصرف این قرص نیست.
امتیاز شما:
۰.۰۰ - (۰ امتیاز)