کولپوسکوپی چیست و روند انجام آن چگونه است؟

در این مقاله میخوانید:

دکترتون ازتون خواسته که کولپوسکوپی انجام بدین؟ نمی‌دونین چی هست؟ در واقع، این آزمایش می‌تونه تغییرات دهانه رحم، واژن و فرج شما رو بررسی کنه.

در این مقاله به مطالبی مثل کولپوسکوپی چیست، آیا درد داره، زمان پریود میشه انجامش داد، روندش به چه شکل هست، مراقبت‌های بعدی نیاز داری و هر سوال دیگه‌ای که در این رابطه دارین، پاسخ دادیم. پس تا انتهای مقاله همرامون باشین تا با خیال راحت این آزمایش رو انجام بدین.

کولپوسکوپی چیست؟

کولپوسکوپی (colposcopy)، روشی ساده هست که پزشک می‌تونه با کمک اون، دهانه رحم رو به خوبی بررسی کنه. این معاینه 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشه و بسیار شبیه آزمایش پاپ اسمیر هست. یکی از بزرگترین فرق پاپ اسمیر و کولپوسکوپی این هست که پزشک از ابزاری برای بزرگنمایی استفاده می‌کنه که نامش کولپوسکوپ هست.

معمولاً اگه نتایج غیرطبیعی در تست پاپ مشاهده بشه، باید کولپوسکوپی انجام بشه تا پزشک بتونه مشکل رو تشخیص بده.

دلیل انجام کولپوسکوپی چی هست؟

اگه پزشک تشخیص بده که دهانه رحمتون به بررسی بیشتری نیاز داره، تجویز کولپوسکوپی می‌کنه.

در ادامه گفتیم که در چه شرایطی این تجویز انجام میشه:

نتایج تست پاپ اسمیر شما غیر طبیعی بوده.
دهانه رحم شما در طول معاینه لگن، غیر طبیعی به نظر برسه.
آزمایش‌ها نشون بده که ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV (زگیل تناسلی) دارین.
دلیلی برای خونریزی نباشه یا مشکلات دیگه‌ای وجود داشته باشه.

پزشک می‌تونه از اون برای تشخیص سرطان دهانه رحم، زگیل تناسلی، سرطان واژن و سرطان فرج نیز استفاده کنه. بعد از دیدن نتایجش، میشه گفت که به آزمایشات بیشتری نیاز دارین یا نه.

کولپوسکوپی چطور انجام میشه؟

کولپوسکوپی چطور انجام میشه

روند این آزمایش، معمولاً ناراحت کننده‌تر از انجام تست پاپ نیست؛ شما به هیچ داروی بیهوشی نیاز نخواهید داشت.

در ادامه کارهایی رو که در این آزمایش باید انتظارش رو داشته باشین رو آوردیم:

روی میز معاینه دراز می‌کشین و پاهاتون رو روی رکاب میذارین.
دکتر از ابزاری به نام اسپکولوم برای باز نگه داشتن واژن استفاده می‌کنه تا بتونه دهانه رحم شما رو ببینه.
دکتر با کولپوسکوپ نگاه می‌کنه تا بتونه واژن و دهانه رحم رو بررسی کنه. کولپوسکوپ، لنز نوری داخلی داره که شبیه دوچشم هست. این ابزار برای مشاهده دهانه رحم استفاده میشه. کولپوسکوپ در تمام مدت خارج از واژن شما خواهد بود.
دکتر از یک سواب پنبه ای، برای اعمال محلول اسید استیک (محلول سرکه) روی دهانه رحم شما استفاده می‌کنه. ممکن هست که احساس سوزش خفیف کنین. اما باعث میشه که دکتر بتونه بهتر دهانه رحم رو ببینه.
اگه کولپوسکوپی نشونه بده که باقت چند ناحیه، غیرطبیعی هست، دکتر از شما بیوپسی می‌گیره تا بتونه بافت رو آزمایش کنه.

همیشه این خطر هست که نتایج آزمایش نادرست باشه. اما این اتفاق، احتمالش کم هست اما بازهم ممکن هست که اتفاق بیافته. و این احتمال وجود داره که سلول‌های غیرطبیعی برگردن، حتی پس از اینکه پزشک اونها رو برداره. به همین دلیل باید آزمایشات پاپ اسمیر و معاینات منظم انجام بدین.

چطور برای کولپوسکوپی آماده بشم؟

اگه باردار هستین، حتما به پزشکتون اطلاع بدین. شما می‌تونین کولپوسکوپی رو در دوران بارداری انجام بدین، اما بیوپسی انجام نمیشه چون ممکن هست خونریزی داشته باشین.
زمان کولپوسکوپی رو روزی مشخص کنین که میدونین پریود نیستین. شما می‌تونین کولپوسکوپی در زمان پریود هم انجام بدین. اما اگه خونریزی نداشته باشین، پزشک راحت‌تر دهانه رحمتون رو می‌تونه ببینه.
48 ساعت قبل از کولپوسکوپی از هرگونه دخول واژینال خودداری کنین. از آمیزش و دخول با انگشتان خودداری کنین. از تامپون یا داروهای واژینال مانند کرم یا شیاف استفاده نکنین. همه این موارد می‌تواند نتایج کولپوسکوپی شما رو تغییر بدن.
در روز آزمایش، یک قرص مسکن مصرف کنین. داروهای حاوی استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تونن درد شما رو در طول عمل کم کنن.
اگه داروهایی مصرف می‌کنین که خون شما رو رقیق می‌کنن، حما به پزشکتون اطلاع بدین. چون این داروها می‌تونن باعث خونریزی شدید در طول عمل بشن، به خصوص اگه بیوپسی انجام بدین؛ یعنی برداشتن یک قطعه کوچک از بافت برای آزمایش.

فرق پاپ اسمیر و کولپوسکوپی

تست پاپ که پاپ اسمیر هم بهش میگن، آزمایشی هست که با جمع آوری نمونه‌ای از سلول‌ها از دهانه رحم انجام میشه. در این آزمایش، تغییرات اولیه‌ای که می‌تونه منجر به سرطان دهانه رحم بشه رو برررسی می‌کنن. اگه تست پاپ شما نشون داد که تعدادی سلول غیرطبیعی دارین و آزمایش HPV شما مثبت بودش، می‌تونین از اون برای تایید و تشخیص مشکلات احتمالی کمک بگیرین. HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی، ویروسی هست امکان داره باعث بشه احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان از جمله سرطان دهانه رحم، واژن و فرج افزایش پیدا کنه.

آیا به بیوپسی دهانه رحم ضروری هست؟

اگه پزشک در طول معاینه با colposcopy، چیزی ببینه که به نظرش غیرطبیعی بیاد، بیوپسی انجام میده. یعنی هر چندتا ناحیه‌ای که به نظرش غیرطبیعی بیاد رو ازش بیوپسی می‌گیره.

پزشک شما بیوپسی را در طول کولپوسکوپی انجام میده. آنها از یک ابزار تیز برای نمونه برداری از بافت ناحیه‌ای که غیر طبیعی هست، استفاده می‌کنه. در این مدت شاید حس ناراحتی، فشار یا انقباض خفیفی داشته باشین. البته شاید کمی دردش زیاد باشه.

اگه نیاز به کولپوسکوپی داشته باشم باید نگران باشم؟

نه اصلا نباید نگران باشین. چون ممکن هست که اصلا سرطان نداشته باشین. اگه هم سلول‌های پیش سرطانی داشته باشین هم تا زمانی که بخواین برید پیش پزشک، مطمئن باین که سرطانی نمیشه. کولپوسکوپی می‌تونه به دکتر اجازه بده تا سلول‌های پیش سرطانی رو زود شناسایی و درمان کنه تا دیگه نگران تشخیص سرطان نباشین.

چه کسی کولپوسکوپی را انجام می‌دهد؟

پزشک متخصص زنان می‌تونه کولپوسکوپی انجام بده. گاهی اوقات، متخصصان آموزش دیده به نام کولپوسکوپیست این عمل رو انجام میدن. تحقیقات نشون میده که انجام این روش توسط یک متخصص پزشکی با تجربه، احتمال ازبین بردن زودهنگام سلول‌های پیش سرطانی رو افزایش میده.

آیا colposcopy جراحی محسوب می‌شود؟

کولپوسکوپی جراحی نیست، اما بیوپسی، روش جراحی جزئی هست. بیوپسی گاهی اوقات به عنوان بخشی از کولپوسکوپی انجام میشه. اگه پزشک هر گونه ناهنجاری رو در طول کولپوسکوپی ببینه، می‌تونه نمونه‌ای از بافت مشکوک رو برداره. این روش، بدون درد هست که کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشه و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نداره.

اگه نتیجه بیوپسی نشون دهند بافت غیرطبیعی باشه، چه کار باید کرد؟

اقدامات لازم بعد از دیدن نتیجه کولپوسکوپی

نمونه‌های بیوپسی برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده میشن. نتایج اون به پزشک اطلاع داده میشه تا بتونه اقدامات بعدی رو توصیه کنه.

اگه نتیجه بیوپسی colposcopy ، نشون دهنده موارد اولیه ناهنجاری مانند دیسپلازی خفیف دهانه رحم باشه، دکتر به صورت دوره‌ای ازتون می‌خواد که آزمایش پاپ اسمیر انجام بدین. دیسپلازی خفیف ممکن هست خود به خود از بین بره (بافت بدون درمان به حالت عادی برمی گرده).

اما اگه سلول‌های پیش سرطانی ببینه می‌تونین از روش‌های زیر درمانش کنین. البته اگه بشه که تمام سلول‌های غیرطبیعی در طول بیوپسی جدا کنن، شاید دیگه نیازی به درمان نباشه.

همچنین ممکن هست پزشک راه‌های زیر رو برای ازبین بردن سلول‌ها و جلوگیری از سرطان دهانه رحم پیشنهاد کنه:

بیوپسی مخروطی. پزشک یک بافت مخروطی شکل رو از دهانه رحم شما برش میده تا سلول‌های پیش سرطانی رو از بین ببره. سلول‌های غیر طبیعی معمولاً پیش سرطانی یا سرطانی هستن.
سرما درمانی. پزشک شما از گاز مایع برای منجمد کردن سلول‌های غیر طبیعی دهانه رحم استفاده می‌کنه.
روش برداشتن الکتروجراحی حلقه (LEEP). پزشک شما سلول‌های غیرطبیعی رو با یک حلقه سیمی که حامل جریان الکتریکی هست، برمی داره.

در موارد جدی تر، با جراحی، کل رحم برداشته بشه. دکتر براتون آزمایش‌ای لازم برای بعد ازجراحی می‌نویسه.

زمان ریکاوری بعد از کولپوسکوپی چقدر هست؟

می تونین بعد از colposcopy و بیوپسی دهانه رحم، به زندگی طبیعی بگردین و برین سرکار. اما بعدش نباید هیچ چیزی رو داخل واژن قرار بدین، مثل تامپون، کرم و غیره و حداقل تا 48 ساعت پس از بیوپسی رابطه جنسی نداشته باشین.

خطرات کولپوسکوپی چیست؟

این روش، روتین هست که احتمال بروز عوارضش، خیلی کم هست. البته می‌تونه کمی درد داشته باشه. پزشک ممکن هست پس از انجام عمل، یک بانداژ مایع روی دهانه رحم شما بذاره تا جلوی خونریزی رو بگیره. در این صورت ممکن هست که ترشحات قهوه‌ای یا سیاه واژینال داشته باشین. حتی ممکن هست شبیه تفاله قهوه باشه. در این صورت اصلا نگران نباشین، چون طی چند روز برطرف میشه.

اما در صورت مشاهده هر گونه علائم عفونت، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

تب بالای 38 درجه سانتی گراد؛
ترشحات شدید، زرد و بوی بد واژن؛
درد شدید در ناحیه تحتانی شکم که با مسکن‌های بدون نسخه، تسکین پیدا نکنه؛
خونریزی واژینال که بیش از 7 روز طول بکشه؛

آیا کولپوسکوپی درد دارد؟

کولپوسکوپی نسبتا بدون درد هست. هنگامی که اسپکولوم وارد واژن میشه، شاید کمی فشار احساس کنین. هنگامی که با محلول، دهانه رحم رو تمیز می‌کنن، ممکن است احساس سوزش خفیفی داشته باشین. اگه نیاز به بیوپسی دارین، شاید هنگام برداشتن نمونه بافت، در حد یک نیشگون گرفتن شدید یا احساسی مانند گرفتگی پریود درد داشته باشین. مصرف مسکن‌های بدون نسخه قبل از معاینه، می‌تونه به کاهش درد کمک کنه.

نتایج کولپوسکوپی من به چه معناست؟

نتیجه کولپوسکوپی و بیوپسی نشون میده که نیاز به درمان دارین یا نه. حدود 40٪ از افراد نتیجه آزمایششون منفی میشه، یعنی هیچ نشونه‌ای از بافت غیرطبیعی ندارن. حدود 60 درصد برای رفع یک ناهنجاری نیاز به درمان دارن. مثلا ممکن هست این ناهنجاری شامل توده‌های روی دهانه رحم، واژن یا فرج باشه.

چه زمانی پس از بیوپسی، نتیجه رو اعلام می‌کنن؟

نتایج بیوپسی معمولاً در عرض دو تا 10 روز آماده میشه. البته مدت زمانش رو می‌تونین از دکترتون بپرسین.

سخن آخر

کولپوسکوپی برای بررسی سلول‌های غیرطبیعی و پیش سرطانی دهانه رحم، واژن و فرج انجام میشه. با کمک بیوپسی در کنار کولوسکوپی میشه که این سلول‌ها رو درآورد و فرد درمان بشه. این مقاله راهنمایی کاملی برای انجام این عمل، آماده شدن برای ان و مراقبت‌های بعد از ان هست.

اگه می‌خواین از اخرین اخبار مربوط به سلامتی باخبر بشین، حتما اپلیکیشن محبوب ایمپو رو نصب کنین. این اپلیکیشن تا کنون بیش از یک میلیون بار نصب شده و محبوبیت زیادی در زمینه بهداشت و سلامت بانوان و پیگیری سیکل قاعدگی خانم‌ها داره. پس همین حالا نسخه اندروید یا iOS اون رو دانلود و نصب کن و به این خانواده بزرگ بپیوند.

سوالات متداول

بیوپسی کولپوسکوپی درد داره؟

تقریبا دردی نداره. فقظ وقتی اسپکولوم وارد واژن میشه، کمی فشار، حس می‌کنین. زمانی هم که با محلول، دهانه رحم رو می‌شورن، احساس سوزش خفیفی دارین. بیوپسی هم حس مثل نیشگون یا گرفتگی زمان پریود رو داره.

آیا کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان هست؟

کولپوسکوپی برای بررسی سلول‌های سرطانی یا سلول‌های غیر طبیعی در دهانه رحم، واژن یا فرج سرطانی انجام میشه. به این سلول‌های غیرطبیعی، گاهی «بافت پیش سرطانی» میگن. البته کولپوسکوپی برای بررسی زگیل تناسلی یا رشد غیرسرطانی به نام پولیپ هم انجام میشه.

فرق کولونوسکوپی و کولپوسکوپی چیست؟

کولونوسکوپی یک روش پزشکی هست که در اون لوله‌ای به قسمت انتهایی بدن شما وارد می‌کنند تا روده بزرگ رو چک کنن. “کولون” به نام روده بزرگ یا روده شناخته میشه. کولپوسکوپی یک روش پزشکی هست که یک متخصص از یک میکروسکوپ پرقدرت برای مشاهده دهانه رحم پس از یک نتیجه غیرطبیعی تست پاپ انجام میشه.

آیا colposcopy همان پاپ اسمیر است؟

کولپوسکوپی اغلب در صورتی انجام میشه که آزمایش اسمیر (غربالگری دهانه رحم) سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم شما ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، مشاهده بشه. این سلول‌ها سرطانی نیستن، اما این خطر وجود داره که در صورت عدم درمان، در نهایت به سرطان دهانه رحم تبدیل بشن.

اگه نتیجه کولپوسکوپی مثبت باشه، چه اتفاقی می‌افته؟

اگه نتایج کولپوسکوپی نشون بده که سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم وجود داره، ممکن است نیاز به درمان باشه. سلول‌های غیرطبیعی برداشته میشن که معمولاً شامل برداشتن ناحیه‌ای از دهانه رحم به اندازه نوک انگشت هست.

colposcopy چقدر طول می‌کشه؟

کولپوسکوپی معمولاً در بیمارستان یا کلینیک انجام میشه. معمولاً هم حدود 15 تا 20 دقیقه طول می‌کشه و بعدش می‌تونین برین خونه.

میشه با کولپوسکوپی، سلول‌های غیر طبیعی رو برداشت؟

LLETZ مخفف برداشت حلقه بزرگ ناحیه تبدیل هست. همچنین به عنوان برش الکتروجراحی حلقه (LEEP) یا دیاترمی حلقه نیز شناخته میشن. این روش، رایج‌ترین روش درمانی برای حذف سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم هست. کولپوسکوپیست شما از یک حلقه سیم نازک برای برداشتن ناحیه غیرطبیعی دهانه رحم استفاده می‌کنه.

آیا کولپوسکوپی HPV رو نشان میده؟

کولپوسکوپی اغلب در صورتی انجام میشه که غربالگری دهانه رحم تغییراتی رو در سلول‌های شما پیدا کنه که توسط انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد شدن. این سلول‌های تغییر یافته می‌تونن به سلول‌های سرطانی دهانه رحم تبدیل بشن.