راهنمای کامل ماه هشتم بارداری؛ تغییرات، علائم و مراقبتهای لازم
در این مقاله میخوانید:
در ماه هشتم بارداری، شما هفتههای ۳۲ تا ۳۵ از سهماهه سوم بارداری خود را سپری میکنید و تنها یک ماه تا در آغوش گرفتن نوزادتان باقیمانده است. در هشتمین ماه بارداری، با نزدیکتر شدن به زمان زایمان، جنین وزن بیشتری میگیرد و رشد اندامهای او تقریباً کامل میشود. بهعنوان مادر نیز شما ممکن است تغییرات فیزیکی زیادی داشته باشید و علائم جدیدی را تجربه کنید.
اگر در ماه هشتم حاملگی خود قرار دارید و به دنبال کسب اطلاعات بیشتری رابطه با وضعیت جنین، علائم بارداری و آزمایشهای ضروری ماه هشتم هستید، پیشنهاد میکنیم تا پایان این مقاله از مجله سلامت ایمپو همراه ما باشید.
ماه هشتم بارداری از هفته چندم شروع میشود؟
ماه هشتم بارداری در سه ماهه سوم بارداری قرار دارد و از هفته سی و دوم تا هفته سی و پنجم حاملگی را شامل میشود. در هریک از این هفتهها، رشد جنین و اندازه او به نسبت هفتههای قبل متفاوت خواهد بود. در این بخش به بررسی وضعیت رشدی و اندازه جنین در ماه هشتم میپردازیم:
- هفته سی و دوم
در هفته 32 بارداری، جنین حدود ۱۹۵۳ گرم وزن و ۴۳ سانتیمتر قد دارد و بهاندازه یک کلمپیچ شده است.
- هفته سی و سوم
در هفته 33 بارداری جنین شما حدود ۴۴ سانتیمتر قد و ۲.۱۶۲ گرم وزن دارد و بهاندازه یک آناناس شده است.
- هفته سی و چهارم
در هفته 34 بارداری، جنین شما حدود ۴۵.۲ سانتیمتر قد و ۲۳۷۷ گرم وزن دارد و بهاندازه یک گلکلم شده است.
- هفته سی و پنجم
در آخرین هفته از ماه هشتم بارداری، جنین تقریباً ۴۶.۳ سانتیمتر قد و ۲۵۹۵ گرم وزن دارد و بهاندازه یک کرفس شده است. برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله راهنما کامل هفته 35 بارداری را مطالعه کنید.
شما میتوانید با نصب اپلیکیشن ایمپو یادآوری تمامی سونوگرافیها و مراقبتهای ضروری هفتهبههفته دوران بارداری را دریافت کنید. ایمپو با ارسال توصیههای خودمراقبتی اختصاصی، مانند یک دوست و مشاور هوشمند مراقب شما در این دوران است.
در ماه هشتم بارداری جنین چگونه است؟
در ماه هشتم بارداری، جنین شما بهسرعت درحالرشد و تکامل است و اندازه او از حدود ۲ کیلوگرم وزن در ابتدای ماه، به حدود ۲.۵ کیلوگرم در پایان ماه میرسد. باوجوداینکه در این دوره تنها یک ماه با زایمان فاصله دارید، اما جنین شما همچنان تغییرات قابلتوجهی را تجربه میکند. از جمله تغییرات جنین در ماه هشتم حاملگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• موهای نرم و کرکی به نام لانوگو که در هفتههای قبل از پوست جنین محافظت میکردند، بهتدریج از بین میروند و جای خود را به موهای سر جنین میدهند.
• سیستم عصبی جنین در این ماه بهخوبی توسعهیافته و کنترل عملکردهای بدن را آغاز کرده است؛ بهطوریکه اکنون میتواند دمای بدن خود را تنظیم کند.
• ریههای جنین همچنان در حال تکامل هستند و فرایند تنفس در این ماه آغاز میشود.
• به دلیل افزایش چربی زیر پوست، پوست جنین در این ماه چروکیدگی کمتری دارد.
• گوشهای جنین به صداها و محرکهای بیرونی حساس میشوند و او به برخی صداها واکنش نشان میدهد.
• اگرچه استخوانهای جنین در حال سفتشدن هستند، اما استخوان جمجمه او همچنان نرم باقی میماند تا هنگام زایمان طبیعی راحتتر از کانال زایمان عبور کند.
• حرکات جنین در این ماه افزایش مییابد و تحرکاتی مانند سکسکه، حرکات کششی و لگدزدن بیشتر از قبل احساس میشوند.
• سر جنین در این دوران به سمت پایین بدن مادر میچرخد که بهترین موقعیت برای زایمان بهحساب میآید. درصورتیکه جنین در وضعیت بریچ قرار بگیرد، یعنی پاهایش به سمت پایین باشد و تا پایان زایمان تغییر موقعیت رخ ندهد، پزشک ممکن است زایمان سزارین را پیشنهاد دهد.
تغییرات مادر در ماه هشتم بارداری چگونه است؟
طبق تقویم بارداری، در ماه هشتم شما در سهماهه سوم بارداری خود قرار دارید و باید بهتدریج خود را برای زایمان و در آغوش گرفتن فرزندتان آماده کنید. در این ماه، پزشک از طریق سونوگرافی و بررسی وضعیت جنین، به طور قطعی برای انجام زایمان طبیعی یا سزارین تصمیمگیری میکند. در ماه هشتم نیز بهعنوان مادر تغییرات جدیدی را تجربه میکنید که برخی از این تغییرات به شرح زیر است:
سوزش سر دل
در دوران بارداری، هورمونها دریچهای که بین معده و مری قرار دارد را شل میکنند. شلشدن این دریچه میتواند باعث نشت اسید معده به مری شده و در نتیجه منجر به احساس سوزش سر دل شود. برای کاهش این عارضه، توصیه میشود وعدههای غذایی کوچکتری میل کرده و از مصرف غذاهای تند و چرب پرهیز کنید.
تکرر ادرار
تکرر ادرار در بارداری یکی از علائم شایع در ماه هشتم است که به دلیل رشد تدریجی جنین و فشاری که بر مثانه مادر وارد میکند، رخ میدهد.
بیحسی در دستوپا
در ماه هشتم، ممکن است احساس بیحسی یا سوزنسوزنشدن دستها و پاها را تجربه کنید. اضافهوزن و تورم بدن میتواند به اعصاب فشار بیاورد و این احساس را ایجاد کند. این وضعیت معمولاً موقتی است و پس از زایمان بهبود مییابد.
کمردرد
با بزرگتر شدن شکم در ماه هشت بارداری، اضافهوزن میتواند فشار بیشتری بر عضلات کمر وارد کند و منجر به کمردرد شود. برای کاهش این درد، حرکات کششی ملایم انجام دهید و از فعالیتهای سنگین پرهیز کنید.
گرفتگی عضلات پا
بسیاری از مادران باردار در این دوران، بهویژه شبها، دچار گرفتگی عضلات ساق پا میشوند. ورزش منظم، مصرف آب کافی و ماساژ عضلات قبل از خواب میتواند به بهبود این مشکل کمک کند.
انقباضات براکستون هیکس
انقباضات براکستون هیکس، انقباضات رحمی غیرقابلپیشبینی و نامنظمی هستند که معمولاً بین ۱۵ ثانیه تا ۲ دقیقه طول میکشند. این انقباضات نشانهای از آمادهسازی بدن برای زایمان هستند و ممکن است با کمآبی بدن یا حرکات شدید جنین تحریک شوند. برای کاهش این انقباضات، زیاد آب بنوشید و استراحت کافی داشته باشید.
یبوست و مشکلات گوارشی
یبوست یکی دیگر از مشکلات رایج در ماه هشتم حاملگی است که معمولاً با نفخ همراه است. این وضعیت به دلیل تغییرات هورمونی و فشار جنین بر رودهها ایجاد میشود. برای بهبود و کاهش مشکلات گوارشی و یبوست، غذاهای غنی از فیبر مانند غلات، لوبیا، میوهها و سبزیها مصرف کنید و آب کافی بنوشید.
تغییرات ظاهری
در ماه هشتم بارداری، شکم شما بزرگتر شده و کمی به سمت پایین متمایل میشود؛ زیرا سر نوزاد به سمت کانال زایمان حرکت میکند. همچنین، ریزش مویی که به دلیل تغییرات هورمونی داشتهاید ممکن است کاهش یابد و موهای شما پرپشتتر به نظر برسند. رشد رحم نیز میتواند منجر به کشیدگی بافتهای پوستی و ایجاد ترکهای پوستی شود که بخش طبیعی از پروسه بارداری است.
سایر علائم
لکه بینی در بارداری، التهاب لثهها، احساس لق شدن دندانها، ضعف در بینایی، درد لگن و فشارخون حاملگی نیز از دیگر علائمی هستند که ممکن است در ماه هشتم بارداری خود آنها را تجربه کنید.
درمان کمردرد در ماه هشتم بارداری
کمردرد یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است که مادران باردار به دلیل تغییرات فیزیکی و هورمونی این دوران آن را تجربه میکنند. اگرچه اضافهوزن در بارداری دلیل اصلی کمردرد در این دوران است؛ اما با رعایت چند نکته کلیدی و انجام ورزشهای مناسب، میتوانید به طرز چشمگیری از شدت این دردها بکاهید:
• استراحت کافی داشته باشید و از ایستادن یا نشستن طولانیمدت پرهیز کنید.
• هنگام نشستن یا خوابیدن از بالش یا پشتی برای حمایت از کمر استفاده کنید تا فشار کمتری به آن وارد شود.
• تمرینات کششی و تقویتی سبک مانند یوگای بارداری میتواند به کاهش کمردرد کمک کند و احساس راحتی بیشتری به شما بدهد.
• پوشیدن کفشهای طبی و راحت را جایگزین کفشهای پاشنهبلند کنید.
• از بلندکردن اجسام سنگین و انجام فعالیتهای شدید و نامناسب خودداری کنید.
• اگر کمردرد شما شدید و مداوم است، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برای کاهش کمردرد ممکن است پزشک داروهای مسکن با دوز پایین تجویز کند یا راهکارهای دیگری برای تسکین درد شما پیشنهاد دهد.
بایدها و نبایدهای ماه هشتم بارداری
مانند دیگر ماههای بارداری، ماه هشتم نیز پر از تغییرات و احساسات جدید است و رعایت برخی نکات کلیدی میتواند به شما در طول این مسیر و آمادگی برای زایمان کمک کند. در ادامه، به نکات مهمی که لازم است در ماه هشتم به آنها توجه داشته باشید، اشاره میکنیم:
• داشتن تغذیه سالم و مغذی را فراموش نکنید. مطمئن شوید که آب کافی مینوشید و بدن خود را هیدراته نگه میدارید. همچنین، مصرف مکملهای ضروری مانند آهن، کلسیم، ویتامین D را نیز در برنامه روزانه خود قرار دهید.
• در این مرحله از بارداری، باتوجهبه پایدارتر شدن وضعیت جنین و قویتر شدن جفت، رابطه جنسی در بارداری معمولاً مشکلی ندارد، اما بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت داشته باشید.
• برای کاهش کمردرد و ناراحتیهای شکمی، تمرینات یوگای بارداری و حرکات کششی ملایم را امتحان کنید و از انجام ورزشهایی که ممکن است برای شما مناسب نباشند، پرهیز کنید. در مقاله ورزش نامناسب در بارداری بیشتر به این موضوع پرداختهایم.
• از مصرف نوشیدنیهای الکلی و همچنین کشیدن سیگار خودداری کنید.
• برای کاهش نوسانات خلقی و اضطراب، تکنیکهای مدیتیشن را امتحان کنید. درصورتیکه احساس میکنید استرس شما افزایشیافته است، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
• تحتنظر پزشک متخصص باشید و هرگونه تغییرات غیرمعمول مانند درد شکم، فشارخون بالا، تورم پاها، احساس سوزنسوزنشدن دست و پاها یا درد مثانه در بارداری را به پزشک خود اطلاع دهید.
سونوگرافی و آزمایشات ضروری ماه هشتم بارداری
سونوگرافی و آزمایشات ضروری که در سهماهه سوم و ماه هشتم حاملگی انجام میشود، به شرح زیر است:
آزمایش خون
در ماه هشتم و سهماهه سوم بارداری، پزشک بهمنظور ارزیابی وضعیت سلامت مادر و جنین، آزمایش خون تجویز میکند. این آزمایش به بررسی کمخونی مادر و همچنین وجود آنتیبادیها یا عفونتها میپردازد و نتایج آن میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت گلبولهای خونی و ایمنی بدن مادر ارائه دهد.
آزمایش ادرار
در این مرحله از بارداری، پزشک برای ارزیابی احتمال مسمومیت بارداری، انجام آزمایش ادرار را نیز توصیه میکند. این آزمایش معمولاً شامل آنالیز ادرار است؛ اما اگر پزشک به عفونت مجاری ادرار مشکوک باشد، ممکن است آزمایش کشت ادرار را نیز توصیه کند.
تست پروفایل بیو فیزیکال
در بارداریهای پرخطر، پزشک از آزمون پروفایل بیو فیزیکال بهره میبرد تا سلامت جنین را بررسی کند. در این آزمایش، با استفاده از سونوگرافی، وضعیت تنفسی و حرکتی جنین بررسی شده و همچنین میزان مایع آمنیوتیک اندازهگیری میشود.
علائم زایمان در ماه هشتم بارداری
ماه هشتم بارداری، مرحله بسیار حساسی از حاملگی است که به دلیل آمادگی بدن برای زایمان، ممکن است برخی علائم زایمان را تجربه کنید. در برخی موارد، ممکن است این علائم نشاندهنده زایمان زودرس باشند که لازم است با آنها آشنایی داشته باشید. علائم زایمان در ماه هشتم عبارتاند از:
- انقباضات مکرر
اگر متوجه شدید که انقباضات شما به ۵ بار یا بیشتر در یک ساعت رسیدهاند یا در هر ۱۰ دقیقه یکبار انقباض دارید، این میتواند نشانهای از شروع زایمان باشد.
- درد زیر شکم
اگر احساس درد در ناحیه زیرِ شکم شما شبیه به دردهای قاعدگی است، این موضوع را جدی بگیرید.
- افزایش ناگهانی لکه بینی و ترشحات واژن
هرگونه تغییر غیرمعمول در ترشحات واژن و لکه بینی در بارداری میتواند نشانهای از زایمان باشد.
- ترشح مایعات
اگر متوجه ترشح مایعات از واژن شدید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
- گرفتگی شکم
احساس گرفتگی در شکم، چه همراه با اسهال باشد و چه بدون آن، میتواند از علائم زایمان زودرس باشد.
- فشار در ناحیه لگن
احساس فشار شدید در ناحیه لگن ممکن است نشانهای از زایمان زودرس باشد.
- کمردرد شدید
کمردرد شدید و مداوم در قسمت تحتانی کمر نیز میتواند نشانهای از نزدیکشدن به زمان زایمان باشد.
در اغلب موارد ممکن است این علائم پس از مدتی کاهش یابند یا رفع شوند. بااینحال، باتوجهبه احتمال بالای زایمان زودرس در ماه هشتم، ضروری است که تحتنظر پزشک باشید و مرتباً علائم خود را گزارش کنید.
شما میتوانید در اپلیکیشن ایمپو، به صورت روزانه تمامی علائم خود را ثبت کنید تا توصیههای تخصصی و شخصی سازی شده دریافت کنید. همچنین، در بخش اشتراک تجربه ایمپو میتوانید با دیگر کاربران که در شرایط مشابه شما هستند تبادل نظر کنید. در صورتی که هرگونه نگرانی درمورد علائم خود دارید نیز میتوانید سوالات خود را به صورت آنلاین از متخصصان زانان و زایمان یا کارشناسان مامایی ایمپو بپرسید.
فشار به واژن در ماه هشتم بارداری
در سهماهه سوم بارداری، احساس فشار در ناحیه واژن رایج و طبیعی است و معمولاً جای نگرانی ندارد. اگرچه شناسایی دقیق علت این فشار ممکن است کمی چالشبرانگیز باشد؛ اما باید بدانید که در اکثر موارد، احساس فشار به واژن کاملاً نرمال است. یکی از دلایل اصلی این امر، رشد و بزرگشدن جنین است. با افزایش وزن و اندازه جنین، سر او به سمت پایین رحم حرکت کرده و بر روی مثانه و اندامهای دیگر فشار وارد میکند.
این وضعیت میتواند منجر به احساس درد در ناحیه واژن و همچنین کشاله رانهای مادر شود؛ بنابراین، اگر بااحساس فشار واژن در این دوره مواجه شدید، بهتر است بدانید که این دردها بخش طبیعی از فرایند بارداری هستند.
درد زیر شکم در ماه هشتم بارداری
درد زیر شکم در ماه هشتم حاملگی یکی از علائم شایع در این دوره است که معمولاً از تغییرات فیزیکی و هورمونی بدن ناشی میشود. در این دوره، جنین بهسرعت رشد میکند و به سمت پایین رحم حرکت میکند که ممکن است باعث فشار بر روی نواحی مختلف شکم و لگن شود.
این فشار میتواند منجر به احساس درد در ناحیه زیر شکم شود. همچنین، انقباضات براکستون هیکس که به انقباضات غیرمنظم و موقتی رحم گفته میشود نیز، ممکن است احساس درد زیر شکم را در ماه هشتم تشدید کنند. اگرچه بیشتر این دردها طبیعی هستند؛ اما در صورت بروز درد شدید، خونریزی یا علائم غیرعادی، بهتر است در اولین فرصت به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
ورزش در ماه هشتم بارداری
در ماه هشتم بارداری نیز مانند ماههای گذشته لازم است که به فعالیتها و حرکات بدنتان توجه داشته باشید. انجام برخی حرکات غیراصولی و ورزش نامناسب در بارداری، ممکن است باعث پاره شدن کیسه آب و زایمان زودرس شود. البته این بدان معنا نیست که ورزشکردن در این دوران ممنوع است؛ شما میتوانید در این دوران، طبق نظر پزشک خود فعالیتهای مناسب و سبک داشته باشید. پیادهروی، یوگای بارداری و انجام تمرینات لگنی، بهویژه ورزش کگل، فعالیتهای مفیدی هستند که به تقویت بدن شما کمک کرده و شما را برای زایمان آماده میکنند. در مقاله ورزش در بارداری بیشتر به این موضوع پرداختهایم.
سلامت دندانها و مراجعه به دندانپزشکی در ماه هشتم بارداری
مراقبت از دندانها و امکان مراجعه به دندانپزشکی در بارداری، یکی از دغدغههای مهم مادران در این دوران است. در دوران بارداری، تغییرات هورمونی میتواند باعث التهاب لثهها شده و خطر ابتلا به بیماریهای لثه و دندان را افزایش دهد. ازاینرو، توصیه میشود که مادران باردار به بهداشت دهان و دندان خود توجه بیشتری داشته باشند و بهصورت منظم برای چکاپ و انجام درمانهای لازم به دندانپزشک مراجعه کنند.
در صورت نیاز به درمانهای دندانپزشکی، از بیحسیهای ایمن برای بارداری استفاده میشود. البته بهتر است تاحدامکان از انجام درمانهای غیرضروری در ماه هشتم بارداری اجتناب شود. برای کمک به حفظ سلامت دندانها و جلوگیری از پوسیدگی و لق شدن دندانها نیز، پزشکان مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D را توصیه میکنند.
ماه هشتم بارداری چه بخوریم؟
رژیم غذایی بارداری، بهویژه در ماه هشتم، اهمیت زیادی دارد. داشتن رژیم غذایی متعادل نهتنها برای حفظ سلامت مادر بسیار مهم است، بلکه به رشد و توسعه جنین نیز کمک زیادی کرده و از بروز مشکلاتی نظیر یبوست، فشارخون بالا و حتی مسمومیت بارداری جلوگیری میکند.
به همین دلیل، در این ماه پزشکان مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین کافی، میوهها و سبزیجات تازه و غلات سبوسدار را توصیه میکنند. همچنین، برای تأمین تمام نیازهای غذایی مادر و جنین، مصرف مکملهای ویتامین D، ویتامینهای گروه B، اسیدفولیک، آهن و کلسیم نیز در طول ماه هشتم بارداری ضروری است. در برخی موارد خاص مانند تشخیص ابتلای مادر به دیابت بارداری، باید رژیم غذایی خاصی داشته باشید و تاحدامکان از مصرف مواد غذایی شیرین، چرب و شور پرهیز کنید.
ماه هشتم بارداری چه بخورم بچه زردی نگیرد؟
باوجوداینکه برخی معتقدند مصرف مواد غذایی خاص توسط مادر در اواخر بارداری میتواند به جلوگیری از زردی نوزاد پس از تولد کمک کند؛ اما از نظر پزشکان این ادعا صحت علمی ندارد و درمان زردی نوزادان عمدتاً پس از تولد آغاز میشود. بااینحال، طب سنتی نظرات متفاوتی در این زمینه دارد.
طبق آموزههای طب سنتی، توصیه میشود که برای جلوگیری از زردی نوزاد، مادران مصرف شیرینی، غذاهای چرب و سرخکرده، ادویههای تند و انواع دسرها را به حداقل برسانند. همچنین، نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب و آبمیوههایی مانند آب خیار، آب انار و شاهتوت که به تصفیه خون و پاکسازی کبد کمک میکنند نیز میتواند در پیشگیری از زردی کودک تازهمتولدشده مفید باشد.
ماه هشتم بارداری و زیبایی جنین
بهطورکلی، اگرچه مصرف برخی مواد غذایی و انجام برخی اقدامات میتوانند در زیباتر شدن جنین مؤثر باشند؛ اما زیباتر شدن جنین با استفاده از توصیههایی که بهاحتمال زیاد در این دوران زیاد میشنوید، افسانهای بیش نیست. در باور عموم، ماه هشتم بارداری بهعنوان ماه زیبایی جنین شناخته میشود و داشتن تغذیه مناسب در این دوران میتواند تأثیر زیادی در زیبایی فرزندتان داشته باشد.
مصرف مواد غذایی مانند مرغ، شیر، ماست، سویا، میوه و سبزیجات، سیبزمینی، غلات، حبوبات، مغزیجات و سفیده تخممرغ میتوانند در زیباتر شدن فرزند شما مؤثر باشند. البته باید توجه داشته باشید که درنهایت، ویژگیهای ظاهری نوزاد تحتتأثیر ژنتیک و وراثت قرار دارد و چهره او ترکیبی از چهره شما، همسرتان و حتی اعضای خانوادهتان خواهد بود.
سخن پایانی
در ماه هشتم بارداری از سهماهه سوم بارداری، جنین شما بهسرعت رشد میکند و هر لحظه آماده است تا وارد دنیای بیرون شود. در این دوره، وزن جنین شما به حدود ۲ تا ۲.۵ کیلوگرم میرسد، ریهها و کلیههای او تکامل مییابند و جنین میتواند چشمانش را باز و بسته کند و به صداها واکنش نشان دهد.
شما نیز بهعنوان مادر، تغییرات جسمی، خلقی و هورمونی زیادی را تجربه خواهید کرد که شما را برای زایمان آماده میکنند. اگر شما نیز در ماه هشتم حاملگی خود قرار دارید، بسیار مهم است که تحتنظر پزشک متخصص باشید و اطلاعات لازم را دررابطهبا تغذیه مناسب و آزمایشهای مهم این دوره کسب کنید. با نصب اپلیکیشن ایمپو، میتوانید به پزشکان متخصص زنان و زایمان دسترسی داشته باشید، علائم بارداری خود را گزارش کنید و با بایدها و نبایدهای این دوره آشنا شوید.
منابع
علائم زایمان در ماه هشتم بارداری چیست؟
انقباضات مکرر و طولانیمدت، درد شدید زیر شکم، افزایش ناگهانی ترشحات واژن، گرفتگی شکم و فشار در لگن از جمله علائم زایمان در ماه هشتم بارداری هستند.
آزمایشهای ضروری ماه هشتم بارداری چیست؟
آزمایش خون، آزمایش ادرار از جمله آزمایشهای ضروری ماه هشتم هستند.
