انواع اختلالات جنسی؛ علل و درمان مشکلات جنسی در مردان و زنان

براساس مطالعات، 43 درصد از زنان و 31 درصد از مردان، نوعی از اختلال جنسی را در زندگی خود تجربه می‌کنند. این آمار علامت خطری برای سلامت روانی و جسمانی افراد است که مستقیماً زندگی فردی و اجتماعی آنان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. 

مشکلات جنسی از جمله اختلال نعوظ، زودانزالی، بی‌میلی و آنورگاسمی، همگی اختلالاتی شایع اما قابل کنترل هستند که کمتر کسی به شناخت و برطرف‌ کردن آن‌ها می‌پردازد. در این مقاله سکوت درباره مسائل و مشکلات جنسی را می‌شکنیم و به شناخت کامل انواع اختلالات جنسی، دلایل ایجاد آن‌ها و بهترین راه‌های درمانی می‌پردازیم.

منظور از اختلالات جنسی چیست؟

منظور از اختلالات جنسی چالش‌ها یا ناراحتی‌های قابل توجهی است که در تجربه رابطه جنسی با آن‌ها رو به رو می‌شوید. در واقع، اگر در عملکرد جنسی مانند نعوظ، برانگیختگی یا تجربه ارگاسم در حین سکس دچار مشکل هستید، امکان دارد که به نوعی اختلال جنسی مبتلا شده باشید.

توجه داشته باشید که هر تغییری در افکار یا رفتارهای جنسی به معنی اختلالات جنسی نیست؛ چراکه احساسات و رفتارهای جنسی شما ممکن است با افزایش سن یا تغییر شرایط زندگی‌تان تغییر کند.

احساسات، رفتارها و عملکرد جنسی ما می‌توانند تحت تاثیر عوامل بسیاری از جمله بیماری‌، مشکلات روانی یا شرایط زندگی تغییر کنند. این تغییرات کاملاً طبیعی بوده و هیچ جای نگرانی ندارند اما در صورتی که ادامه‌دار، آزاردهنده و ناتوان‌کننده شوند، نیاز به بررسی و درمان‌های تخصصی می‌باشد.

بیشتر بخوانید: عوارض خودارضایی مالشی جیست؟

انواع اختلالات جنسی چیست؟

اختلالات جنسی به چهار دسته اساسی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

1. اختلالات میل جنسی

اختلال در میل جنسی به معنی کمبود میل و کشش برای شرکت در فعالیت‌های جنسی است. در این گروه، فرد تمایلی به شروع یا شرکت در فعالیت جنسی ندارد یا میل جنسی او به شکل غیرطبیعی کاهش یافته است.

2. اختلالات برانگیختگی جنسی

این دسته از مشکلات جنسی زمانی رخ می‌دهند که فرد به درستی برانگیخته نشده یا توانایی حفظ برانگیختگی را ندارد.

3. اختلال در ارگاسم

در اختلال ارگاسم یا آنورگاسمی فرد در رسیدن به اوج لذت جنسی یا ارگاسم با مشکل مواجه است یا ارگاسم را با تأخیر یا با شدت پایین تجربه می‌کند.

4. اختلالات درد جنسی

اختلال درد جنسی یا سکس دردناک عبارت است از تجربه دردهای مداوم، مکرر و آزاردهنده حین، قبل و بعد از برقراری رابطه جنسی. 

انواع مشکلات جنسی مردان چیست؟

مشکلات جنسی می‌توانند مردان را در سنین مختلف درگیر کنند اما شیوع آن‌ها در مردان مسن بسیار بیشتر است. این اختلالات نه تنها لذت سکس را بین می‌برند بلکه باعث نارضایتی، کاهش اعتماد به نفس یا اختلال در روابط عاطفی نیز می‌شوند.

اختلالات جنسی در مردان می‌توانند موقتی یا مزمن باشند و انواع مختلفی دارند که در ادامه به انواع این مشکلات جنسی آشنا می‌پردازیم؛

برای آشنایی بهتر با این مشکلات در مردان، کافیست مقاله اختلالات جنسی مردان را مطالعه کنید.

• اختلال نعوظ

اختلال نعوظ عبارت است از ناتوانی در ایجاد یا حفظ نعوظ برای تجربه یک سکس موفق است. 

عوامل بسیاری از جمله افزایش سن، افسردگی و فشار خون بالا می‌توانند منجر به بروز اختلال نعوظ در مردان شوند اما تشخیص ریشه این اختلال و راه درمان آن به بررسی و تجویز پزشک احتیاج دارد.

خوشبختانه، اختلال نعوظ از جمله مشکلات روابط جنسی است که با رعایت رژیم غذایی، کاهش مصرف الکل، ورزش منظم و البته مراجعه به متخصص اورولوژیست قابل کنترل و حتی درمان است. در صورتی که در حفظ یا ایجاد نعوظ دچار مشکل هستید می‌توانید به آسانی و در حریم خصوصی خود با متخصصین اپلیکیشن ایمپو مشورت کرده و به درمان خود بپردازید. برای اطلاعات بیشتر نیز می‌توانید مقاله اختلال نعوظ را مطالعه کنید.

• دیرانزالی

دیر انزالی زمانی رخ می‌دهد که فرد، با وجود تحرک کافی و حفظ نعوظ، به سختی به انزال می‌زسد یا اصلا توانایی انزال را ندارد. این نوع اختلال جنسی مردانه می‌تواند در اثر مصرف داروهای افسردگی، مشکلات روانی، دیابت، مشکلات هورمونی و بسیاری از بیماری‌ها ایجاد شود و کیفیت روابط جنسی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

• زود انزالی

زودانزالی در مردان یا انزال زودرس یکی از اختلالات جنسی شایع در میان مردان است که بین ۳۰ تا ۴۰ درصد آقایان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که فرد زودتر از زمانی که خودش یا شریک جنسی‌اش تمایل دارد، دچار انزال می‌شود. روش‌های دارویی، خانگی، تخصصی متنوعی برای حل این اختلال جنسی وجود دارد که پزشک متخصص بر اساس علت یا ریشه بیماری، به درمان می‌پردازد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله قویترین راه درمان زودانزالی را مطالعه کنید.

• اختلال کم‌میلی جنسی

اختلال کم‌میلی جنسی یا Hypoactive sexual desire disorder عبارت است از نبود مداوم خیال‌پردازی‌ها و تمایل جنسی در مردان که نارضایتی و اختلالات روانی بسیاری را به دنبال دارد. برای تشخیص این اختلال جنسی، علائم آن باید حداقل به مدت شش ماه ادامه داشته باشند و نتوان آن را با عواملی مانند مشکلات عاطفی در رابطه، اختلالات روانی یا تاثیر دارو توجیه کرد.

• انزال معکوس

انزال معکوس یا انزال برگشتی نسبت به سایر اختلالات جنسی شیوع کمتر دارد. این نوع اختلال جنسی زمانی رخ می‌دهد که مایع منی به جای خروج از طریق مجرای ادرار، به سمت عقب و داخل مثانه وارد می‌شود.

بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد عفونت ادراری

انواع مشکلات جنسی زنان چیست؟

در حالی‌که اختلالات جنسی در مردان بارها مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و روش‌های درمانی متنوعی برای آن‌ها وجود دارد، اختلالات جنسی در زنان پیچیده‌تر و ناشناخته‌شده‌تر هستند و کمتر به آن‌ها پرداخته شده است. 

جالب است بدانید که 46 درصد از زنان تحت تاثیر اختلالات جنسی قرار می‌گیرند و همچنان به دلایل مختلفی نادیده گرفته می‌شوند. به همین دلیل، شناخت انواع اختلالات جنسی در زنان و عوامل آن‌ها امری ضروری است. انواع اختلالات جنسی در زنان به شرح زیر است:

• کم‌میلی به رابطه جنسی

نداشتن میل یا کشش کافی برای شرکت در فعالیت‌های جنسی در زنان از جمله اختلالات جنسی رایج در میان زنان است که پس از یائسگی و در اثر سرد مزاجی پس از زایمان شدت می‌یابد. کم‌میلی به سکس در زنان می‌تواند در اثر کاهش هورمون‌های جنسی، اضطراب و افسردگی، خواب ناکافی یا نارضایتی از رابطه رخ دهد اما با حمایت شریک جنسی و گزینه‌های درمانی برای افزایش میل جنسی زنان قابل درمان است. 

• اختلال برانگیختگی جنسی در زنان

اختلال برانگیختگی جنسی شامل مشکل در رسیدن به حالت تحریک است، که می‌تواند شامل نبود هیجان ذهنی یا واکنش‌های فیزیکی مانند روان‌سازی واژن یا حساسیت ناحیه تناسلی باشد. این اختلال می‌تواند به دو دسته‌ی برانگیختگی ذهنی و برانگیختگی جسمی تقسیم شود که هر دو می‌توانند تجربه‌ی صمیمیت و رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار دهند.

• اختلال ارگاسم در زنان

اختلال ارگاسم یا آنورگاسمی در زنان که همان  به ناتوانی یا مشکل در رسیدن به ارگاسم می‌باشد که می‌تواند دلایل جسمانی و روانی متفاوتی داشته باشد. این اختلال جنسی می‌تواند باعث فیک ارگاسم و احساس ناکامی در رابطه شود. این مشکل ممکن است به افزایش استرس، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس جنسی منجر شود و در بلندمدت، روابط عاطفی فرد را به چالش بکشد.

• سکس دردناک یا دیسپارونیا 

این اختلال، احساس درد قبل، هنگام یا بعد از سکس است که می‌تواند تحریک یا دخول را دشوار کند. این اختلال جنسی ناشی از مشکلاتی مانند واژینیسموس، خشکی واژن، التهاب یا عفونت ناحیه تناسلی رخ داده و سبب مشکلات جدی‌تری از جمله ترس از سکس می‌شود.

• ولوودینیا

ولوودینیا معمولاً به شکل سوزش، گزگز یا حساسیت شدید و مداوم در ناحیه فرج تجربه می‌شود که نه تنها رابطه جنسی بلکه فعالیت‌هایی مانند نشستن و استفاده از دستمال توالت را هم دچار مشکل می‌کند. این نوع اختلال اگرچه مستقیما در دسته بندی اختلالات جنسی قرارنمی‌گیرد، اما با ایجاد درد و ناراحتی حین سکس، کیفیت و رضایت رابطه جنسی را به مقدار قابل توجهی کاهش می‌دهد.

• اندومتریوز

آندومتریوز یک بیماری زنانه است که در آن بافتی مشابه دیواره رحم، در سایر اندام‌ها و بافت‌های بدن رشد می‌کند. این بیماری  نیز مستقیما در دسته بندی اختلالات جنسی قرار نمی‌گیرد، اما می‌تواند باعث درد شدید لگنی، به ‌ویژه در دوران قاعدگی یا هنگام رابطه جنسی، شود و بر باروری نیز اثر منفی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: هرآنچه که باید در مورد زگیل تناسلی بدانید

علت اختلال جنسی چیست؟

اختلالات جنسی می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند که در ادامه به علت‌های انواع اختلالات جنسی می‌پردازیم. دلایل جسمانی اختلالات جنسی به شرح زیر است:

• بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه یا کبد

• دیابت

• بیماری‌های قلبی و عروقی

• اختلالات عصبی مانند ام‌اس یا آسیب عصبی

• عدم تعادل هورمونی

• سرطان

• مصرف الکل یا مواد مخدر

• بارداری و شیردهی

• یائسگی

• التهاب پروستات

دلایل روانی اختلالات جنسی نیز به شرح زیر است:

• استرس یا اضطراب

• مشکلات زناشویی یا عاطفی

• افسردگی

• تصویر بد از بدن

• سابقه آسیب یا سوءاستفاده جنسی

• احساس گناه یا شرم جنسی

• نگرانی درباره عملکرد جنسی

• اعتیاد به سکس

چه داروهایی سبب اختلالات جنسی می‌شوند؟

تعداد زیادی از داروهای محبوب بدون نسخه و تجویزی عوارض جانبی جنسی به همراه دارند. این داروها از طریق مکانیسم‌های مختلفی می‌توانند بر میل جنسی، توانایی برانگیختگی، نعوظ یا ارگاسم تاثیر منفی داشته باشند.

برخی از داروهایی که سبب بروز اختلالات جنسی می‌شوند عبارتند از:

1. آنتی‌هیستامین‌ها

بعضی از آنتی‌هیستامین‌ها یا داروهای ضد حساسیت مانند سیتریزین، لوراتادین و دیفن‌هیدرامین می‌توانند باعث اختلال نعوظ یا اختلال در انزال شوند.

2. داروهای ضدافسردگی

داروهای ضد افسردگی از جمله شایع‌ترین داروهای موثر بر میل و عملکرد جنسی هستند. این داروها با تاثیر بر تعادل هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌توانند عوارضی مانند کاهش میل جنسی، ناتوانی در برانگیختگی و دشواری در رسیدن به ارگاسم را به دنبال داشته باشند. برخی از از داروهای ضدافسردگی و روان‌درمانی با تاثیر منفی بر عملکرد جنسی عبارتند از:

• آمی‌تریپتیلین

• نورتریپتیلین

• فلوکستین

• سرترالین

• پاروکستین

3. داروهای ضد فشار خون

برخی داروهای درمان فشار خون بالا ممکن است باعث اختلال نعوظ شوند، از جمله:

• داروهای مُدر (دیورتیک‌ها)

• مسدودکننده‌های آلفا 

• مسدودکننده‌های بتا 

چه کسانی بیشتر در معرض اختلالات جنسی هستند؟

اختلالات جنسی می‌توانند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهند. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳، اختلالات جنسی شیوع بسیاری پیدا کرده و تا یک‌سوم افراد را درگیر می‌کنند. شناخت عوامل موثر در ابتلا به این مشکلات به ما کمک می‌کنند تا به علائم خود دقت کرده و سریع‌تر برای درمان اقدام کنیم. برخی از عوامل خطر اختلالات جنسی شامل موارد زیر هستند:

• افزایش سن

• افسردگی و اضطراب

• مصرف سیگار

• تغذیه نامناسب

• کم‌تحرکی

• بیماری‌های مزمن

درمان اختلال جنسی چیست؟

نحوه درمان و حل مشکلات جنسی به نوع اختلال، علت آن و شرایط هر فرد بستگی دارد. امروزه درمان‌های متنوعی از جمله درمان‌های دارویی، پزشکی، روان‌شناختی و خانگی برای حل مشکلات جنسی شناخته شده است که به شما این اطمینان خاطر را می‌دهند که اختلالات جنسی قابل کنترل یا درمان هستند. مهم‌ترین راه‌های درمان انواع اختلالات جنسی عبارتند از:

1. درمان دارویی اختلالات جنسی

در صورتی که مصرف یک دارو عامل بروز اختلال جنسی شناخته می‌شود، تغییر آن ممکن است به بهبود مشکل جنسی و بازگشت به حالت طبیعی کمک کند. علاوه بر آن، افرادی که دچار کمبود هورمون هستند ممکن است با بهره‌گیری از آمپول، قرص یا کرم‌های هورمونی به تعادل هورمونی دست پیدا کنند.  برخی از داروهای موثر بر ایجاد نعوظ و تقویت عملکرد جنسی در مردان عبارتند از:

• ویاگرا  یا سیلدنافیل 

• سیالیس یا قرص تادالافیل

• آوانافیل

• واردنافیل یا لویترا

داروهای تقویت کننده میل جنسی بانوان عبارتند از:

• بوسپیرون

• بوپروپیون 

• آدی یا فلیبانسرین

• وایلیسی یا برملانوتید

2. ابزارهای کمکی و درمانی اختلالات جنسی

ابزارهای کمکی مانند دستگاه وکیوم و ایمپلنت‌های آلت تناسلی می‌توانند در بهبود اختلال نعوظ موثر باشند. برای بانوان نیز نوع خاصی از دستگاه وکیوم برای بهبود خون‌رسانی و تحریک جنسی طراحی شده است. همچنین، دیلاتورها می‌توانند برای زنانی که به‌دلیل یائسگی دچار تنگی واژن شده‌اند، مفید باشند. استفاده از ابزارهایی مانند ویبراتورها نیز به افزایش لذت جنسی و تسهیل دستیابی به ارگاسم کمک می‌کند.

3. سکس‌تراپی

سکس‌تراپی یکی از موثرترین و بنیادی‌ترین قدم‌ها در مسیر حل مشکلات جنسی است. سکس‌تراپیست‌ها که به طور تخصصی زمینه روان‌شناسی جنسی تحصیل کرده‌اند، می‌توانند به افراد و زوج‌هایی که با انواع اختلالات جنسی رو به رو هستند کمک کنند و نه تنها باعث ارتقای کیفیت رابطه جنسی زوجین می‌شوند بلکه مشکلات روابط عاطفی آن‌ها را هم برطرف می‌کنند.

در صورتی که مشاوره با سکس‌تراپیست و دریافت مشاوره درباره مسائل جنسی احتیاج دارید، اپلیکیشن ایمپو این بستر را برای شما فراهم کرده‌ است که در کوتاه‌ترین زمان به بهترین سکس‌تراپیست‌ها و روان‌درمانگرها دسترسی داشته باشید و در بخش کلینیک آنلاین ویزیت شوید.

4. درمان‌های رفتاری

این نوع درمان مشکلات جنسی روی تغییر الگوهای رفتاری و ذهنی اشتباه تمرکز دارد. این روش‌ها ممکن است شامل تمرین‌هایی برای شناخت رفتارهای آسیب‌زننده در رابطه، یادگیری مهارت‌های جنسی یا تکنیک‌هایی مثل خودتحریکی قابل کنترل برای کمک به تحریک یا رسیدن به ارگاسم باشند.

5. روان‌درمانی

در بسیاری از شرایط اختلالات جنسی ریشه در سلامت روان ما دارد. روان‌درمانی با کمک مشاور آگاه و آموزش‌دیده، فرصتی را فراهم می‌کند تا فرد با تجربه‌ها تلخ جنسی گذشته، ترس‌ها، اضطراب‌ها، احساس گناه یا نگرش منفی نسبت به بدن خود روبه‌رو شود و آن‌ها را برطرف کند. رفع این موانع ذهنی می‌تواند گام بزرگی در مسیر بهبود عملکرد و حل مشکلات جنسی باشد.

6. یادگیری و بهبود رابطه

برخی از اختلالات جنسی که ریشه در رابطه عاطفی و مشکلات رابطه زوجین دارند، به راحتی و به کمک گفتگوی صادقانه قابل حل هستند. ایجاد فضای گفت‌وگوی صادقانه درباره خواسته‌ها و نگرانی‌های جنسی، به ایجاد صمیمیتی عمیق‌تر و تجربه‌ای رضایت‌بخش‌تر منجر می‌شود.

علاوه بر آن،  شناخت بیشتر فیزیولوژی بدن، پاسخ‌های جنسی و تفاوت‌های فردی، از طریق کتاب‌ها، پادکست‌ها و کلاس‌های گروهی، به کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس کمک کرده و به درمان اختلال جنسی کمک می‌کند.

تفاوت اختلالات جنسی با انحرافات جنسی (پارافیلیا) چیست؟

اختلالات جنسی و انحرافات جنسی دو مسئله مجزا در زمینه مسائل جنسی هستند که تشخیص آن‌ها ممکن است گیج‌کننده باشد. 

اختلال پارافیلیا معنای داشتن نوعی علاقه یا رفتار جنسی غیر معمول است. برای مثال انحرافات جنسی یا پارافیلیا شامل گرایش‌ها یا فانتزی‌های جنسی غیر معمول به اشیاء، موقعیت‌ها یا افراد غیرمعقول مانند کودکان، اجسام بی‌جان یا یک اندام خاص هستند. این گرایش‌ها به خودی خود آسیب‌زننده نیستند اما در صورتی تهدیدی برای خود فرد یا دیگران باشد یا سبب رنج شدید آن‌‌ها شود، به عنوان انحراف جنسی طبقه‌بندی می‌شوند. 

در حالی که اختلالات جنسی، مشکلاتی در فرآیند طبیعی سکس هستند که باعث ناراحتی روانی و ایجاد اختلال در روابط جنسی و زناشویی فرد می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر توصیه می‌کنیم مقاله انحرافات جنسی را مطالعه کنید.

چه زمانی به دکتر متخصص روابط زناشویی مراجعه کنیم؟

بهترین زمان برای مراجعه به دکتر یا سکس‌تراپیست زمانی است که 3 ماه یا بیشتر از اختلال جنسی شما گذشته باشد. علاوه بر آن توصیه می‌کنیم که اگر این مشکل در روابط شما اختلالی ایجاد کرده یا سبب ناراحتی و فشار روانی برای شما و شریک جنسی‌تان شده است، زمان آن رسیده که به دنبال کمک باشید.

مراجعه زودهنگام به متخصص می‌تواند از گسترش این مشکلات جلوگیری کند و رابطه و سلامت شما را نجات دهد. در صورتی که دسترسی حضوری به سکس‌تراپیست ندارید، استفاده از سکس‌تراپی آنلاین اپلیکیشن «ایمپو» توسط متخصصان این حوزه، می‌تواند راهی امن، محرمانه و حرفه‌ای برای دریافت کمک باشد.

پرسش و پاسخ جنسی در اپلیکیشن ایمپو

موضوع رابطه جنسی و مسائل مربوط به آن، از جمله موضوعاتی هستند که از کودکی ذهن ما را درگیر و کنجکاو می‌کنند. با این حال به دلیل آموزش‌های ناکافی، تعصب‌های فرهنگی و مذهبی و کمبود منابع کمتر به این مسائل پرداخته می‌شود و سوالات ما بی‌پاسخ می‌مانند. 

ناآگاهی درباره روابط ، اختلالات، بهداشت و امنیت جنسی امری ناگوار و آسیب‌زا است که می‌تواند سلامت روانی و جسمانی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و روابط عاطفی او را با مشکلات بسیاری رو به رو کند.

ایمپو با در نظر گرفتن ضرورت این موضوع، فضایی گرم و دوستانه در بخش اشتراک تجربه اپلیکیشن خود فراهم کرده تا بتوانید سوالات، نگرانی‌ها و تجربیات خود را در محیطی امن به اشتراک بگذارید، با افراد دیگر گفتگو کنید و از مشاوره متخصصین و پزشکان نیز بهره ببرید.

علاوه بر آن، بخش همدل اپلیکیشن ایمپو شما را یک قدم به شریک جنسیتان نزدیک‌تر می‌کند. به کمک این بخش به شریک خود متصل شده و با الگوهای هورمونی و نیازها و ترجیحات او آشنا می‌شوید. همچنین می‌توانید آموخته‌های خود را به اشتراک گذارید و در چالش‌های سرگرم‌کننده شرکت کنید. این چالش‌ها به طور تخصصی برای رشد روابط جنسی و عاطفی زوجین طراحی شده‌اند و روح جدیدی به رابطه شما می‌بخشند.

کلام آخر

اختلالات جنسی شامل مجموعه‌ای از مشکلات در میل، برانگیختگی، ارگاسم و درد جنسی هستند که می‌توانند زندگی جنسی و روابط عاطفی افراد را تحت تاثیر قرار دهند. امروزه با پیشرفت‌های پزشکی، درمان‌های دارویی، روان‌درمانی، سکس‌تراپی و ابزارهای کمکی، اختلالات جنسی به طور قابل توجهی قابل کنترل و درمان هستند.

به یاد داشته باشید که شناخت دقیق و آگاهی از علائم و دلایل و در نهایت اقدام برای درمان اختلالات جنسی، کلید رهایی از این مشکلات و تجربه لذت، صمیمیت و افزایش اعتماد به نفس می‌باشد. مهم‌ترین نکته این است که برای بهبود کیفیت زندگی جنسی و عاطفی خود، از پذیرش و شناخت مشکلات نترسید و برای درمان و تشخیص مشکل به متخصص مراجعه کنید.

منابع

UPMC/ Med Park Hospital/ Medical News Today/ My Cleveland Clinic/ Healthline/ Psychology Today/ ISSM/ Cambridge.org